මැක්සිම් ගෝර්කි

මැක්සිම් ගෝර්කි යනු ලොව ශේෂ්ඨ ඝනයේ කතුවරයකු වන අතර  1868 මාර්තු 28 වැනි දින මෙලොව උපත ලැබිය.මොහුගේ මුල් නම ඇලෙක්ස් මැක්සිමොව් පෙස්කොග් වූ අතර රුසියාවේ වොල්ගා ගඟ අසබඩ පිහිටි කුඩා ගම්මානයක් වූ නිෂ්නි නොව්ගොරොද්  ගම්මානයේ උපත ලැබිය.මොහු ධනවත් පන්තියේ නුවූ අතර පියා වඩු කාර්මිකයකු විය.කුදකලම ගෝර්කිගේ පියා සහ මව  මිය ගිය අතර  මිත්තනිය දුක් මහන්සිවී මොහුව රැකබලා ගන්නා ලද්දාය.කුඩා කල බොහෝ ලෙස දුක්ගැහැට විඳි මොහුගේ පාසල් ගමන සියා විසින් 8 වසරේදී නවත්තන ලද අතර කුඩා රැකියාවන් සරින් සැරේ කරමින් තම ජීවිකාව උපයා ගත්තේය.

අවසානයේදී දුම් නැවක පිඟන් සොදන්නෙකු  ලෙස මොහු සේවය කරද්දී එහි මුළුතැන්ගෙයි කෝකියකු වූ ස්මුරි නම් තැනැත්තා ඇලෙක්ස්යි ව පොත් කියවීම කෙරෙහි උනන්දු කරවුයේය. ඉන්පසු පොත් කියවීම ජීවිතය කර ගත් අතර ස්මුරි  ඔහුට
"නුඹ පොත් කියවපන් .එක සැරයකින් තේරුම් ගැනීමට නොහැකි නම් හත්පාරක් කියවපන් . ඒත් තේරුම් ගන්නට බැරිනම් දොළොස්පාරක් කියවපන්.පොත්වල ගත යුතු දේ තිබෙනවා .පොත් කියන්නේ බොරු පුහු දේට නොවෙයි.මෝඩයාට නුවණ  ලබා ගත හැක්කේ පොත් කියවීමෙන්.
  ලෙස පවසමින් මොහුව තව තවත් පොතට නැඹුරු කරන ලදී. පසුකාලීනව මැක්සිම් ගෝර්කිගේ චරිතාපදානයේ මටම නොදැනීම  මම පොත් කියවන්නට පටන් ගතිමි.මම පොතක් අතට ගන්නේ ඉමහත් සතුටකිනි ලෙස සඳහන් කර තිබුණි. ඔහු කියවූ සෑම පොතක්ම නව නුපුරුදු ලෝකයකට විවර කරන ලද දොරක් වුනි.

කුඩා කල මහත් සේ දුක් විඳි මොහු පසුකාලීනව රුසියානු විප්ලවවාදී සංගමයට බැඳෙන්නට තීරණය කර ගත අතර එකල රුසියාවේ පැවතියේ සාර රජුගේ පාලන සමයයි.එතැනදී එම පාලන ක්‍රමයට ඇලෙක්ස්යි ගේ මත විසල් අභියෝගයක් අතර මොහු මැක්සිම් ගෝර්කි නමින් නම වෙනස් කර ගන්නා ලදී. 1884 සිට විප්ලවවාදී ක්‍රියා වල නිරතවීම හේතුකොටගෙන 1889දී බන්ධනාගාර ගත කරන ලදී.පසුව 1890 දී නීතිඥයෙකුගේ ලිපිකරුවක් ලෙස වැඩ කිරීමට පටන් ගත අතර ඒ සිටින අවධියේදී රජය විවේචනය කරමින් ලිපි ලිවීමට පටන් ගත්තේය.

මොහුගේ මුල්ම කෘතිය වන්නේ 1892 දී පල කල කෙටි කතාවක් වූ මකාර් වුඩාර් (Makar  Chudra ) නම් පොතයි.මින් ලේඛකයකු ලෙස සුප්‍රසිද්ධ වූ ගෝර්කි ලියු කතා වොල්ගා හි පුවත්පත් වල පළවන්නට විය 1989 දී මොහු රචිත කෙටි කතා පොත ඉතාමත් ප්‍රසිද්ධියට පත්වූ අතර එයට හේතු වුයේ මෙම කතා බොහොමයක් රටේ පිඩිත ජනතාව වටා ගෙතුණු කතන්දර වීමයි.

1895 දී මොහු Chelksh නම් කෘතිය රචනා කරන ලද අතර එය ගෙතී තිබුනේ හොරකු සහ ගොවියකු වටාය.1899 දී මොහුගේ ප්‍රථම සම්භාව්‍ය නව කතාව වූ පොමාගර්යේදෙව් (Forma Gordeyeve ) කෘතිය රචනා කරන ලද අතර රුසියාවේ ධනවාදය මොහුගේ අවධානයට නිරන්තරවම ලක්වූ මාතෘකාවක් විය. මොහු කුඩා කල පල්ලියේ ලද අභාෂය හේතු කොටගෙන ගීත සහ නාට්‍ය නිර්මාණය කිරීම හැකියාවෙන්ද යුක්ත වූ පුද්ගලයෙක් විය.

මොහු රචිත නාට්‍ය
හිරුගේ ළමයි
ම්ලේචයෝ
ලිහිනියාගේ ගීතය නම් නාට්‍ය වේ.
මෙම නාට්‍ය බොහෝ විට සාර් පාලනයේ අඳුරු පැතිකඩ විවේචනය කල අතර සාර් පාලනයෙන් පසු රුසියානු සාහිත්‍යයේ අගය මිනිසුන්ට වටහා දීමට බොහෝ සේ උත්සහ ගත තැනැත්තකු විය.පසුකාලීනව මොහු මාක්ස්වාදය වැළඳ ගත අතර ලෙනින්ගේ විප්ලව වාදී  පක්ෂයේ ක්‍රියාකාරී සාමාජිකයකු ලෙස ක්‍රියා කරන්නට විය.

1934 වසරේදී ප්‍රථම වරට සංවිධානය කරනු ලැබූ සෝවියට් රුසියානු ලේඛක සංගමයේ ප්‍රධාන ලේකම් පදවියෙන් මොහු පිදුම් ලද අතර මොහු එහි ක්‍රියාකාරී සාමාජිකයකු බවට පත්විණි. 1905 දී ඇමරිකාවේ වෙසෙන අවධියේදී මොහු රචිත කෘති අතරින් අම්මා කෘතිය ලොව බොහෝ භාෂා වලට පරිවර්තනය වූ හැමදෙනාගේම අදට පවා මුවන්ගේ රැවුදෙන  කෘතියක් වූ අතර මෙය රුසියානු විප්ලවයට පවා හේතු මුලික වූ පොතක් බව විචාරකයින්ගේ මතයයි.

මොහු විසින් රචනා කරන ලද ළමාවිය නමැති නව කතාව මොහුගේම ජිවිත කතාව ලෙස සැලකේ.(My University) මගේ සරසවි නම් කෘතිය තුලින් මොහු කුඩා කල අත්විඳි අභියෝග වටා ගෙතී ඇත .1917දී (New Life)  යන නව ජීවිතය යන කෘතිය රචනා කරන ලදී.

මොහු රචනා කරන ලද අනිකුත් කෘතීන්
Twenty Six Mens and a girl
Life of Math iv Kozhes
The Small Town of Okurov
The Arta Monov Business
The three of us
වැහිලිහිණියා
ඉසේර්ගීල් මැහැල්ල
රාජාලි ගීතය
එමිල්යාන් පිල්යායි
චිල්කාෂ්

සමාජයේ මිනිසුන් නොසිතන නොදකින පැතිකඩයන් , සංසිදුවීම් සාහිත්‍යයෙන් මිනිසුන්ගේ මනසට ජිවිතයට කිඳා බැස්වූ අමරණිය කතුවරයකු වූ මැක්සිම් ගෝර්කි නිර්ධන පන්තිය වෙනුවෙන් තම පන්හිඳ අසිපතක් කර ගත ශ්‍රේෂ්ඨ තැනැත්තකු විය.
ජිවිතයේ අවසන් භාගයේදී නිව්මෝනියා රෝගයෙන් පිඩා විඳි මොහු 68 වන වියේදී එනම්  1936 වසරේ ජුනි 14 වැනි දිනදී මෙලොවින් සමු ගත්තේය.

Dame Daphne du Maurier, Lady Browning dem

Dame Daphne Du Maurier, Lady Browning යනු 1907 -1989 අතර කාලයේ එනම් 20 වැනි සියවසේ සිටි ඉංග්‍රීසි රචිකාවියක් සේම නාට්‍ය පිටපත් රචිකාවියකි. ඇයව ප්‍රචලිත වුයේ ආදරණිය රෝමාන්තික නව කතා ලියන්නියක් ලෙසය. සම්මත විද්‍යා ගවේෂණ වලට පරිබාහිර වූ චිත්ත ස්වභාවය ඉස්මතු කර පෙන්වන නව කතා ලෙසය. අයගේ මුල්ම කතාව විචාරකයින් ගේ සැලකිල්ලට බඳුන් නොවූ අතර ඒ හරහා නිපදවූ නාට්‍ය හේතුකොටගෙන විසල් අදායමක් උපදවා ඒ පිළිබඳව මැය නමක් දිනා ගත්තාය. මැයගේ නව කතා චිත්‍රපට වලටද අනුවර්තනය වූ අතර  ඒ කෘතීන් අතර Rebecca, My cousin Rachel,   Jamaica Inn යන නව කතාද The Birds සහ Don't Look Now යන කෙටි කතාද වේ. මැයගේ කෘතීන්  විචාරශීලි වූ යුගයක පුළුල් පරාසයකින් පිළිගැනීමට ලක්විය.

ඇය 1907 මැයි 13 උපත ලද අතර මෙතුමිය ජිවිත කාලයෙන් බොහෝ කලක් කොන්වෝල්  Cornwall වල ගත කල අතර මේ සාමය තුල ඇය ගේ නම නව කතා සාහිත්‍ය තුල විසල් ලෙස ප්‍රසිද්ධ වන්නට විය.ඒ සමගම ඇය සමාජයෙන් වෙන්ව හුදකලාව ජිවත් වන්නට පටන් ගත්තාය.

ඇයගේ පියා නළුවකු සහ කළමනාකරුවකු වූ ශ්‍රීමත්  ජෙරල්ඩ් ඩියු මොරිර්  වූ අතර මව  නිළියකු සහ ජනමාධ්‍යවේදිනියක් වූ  මුරියෙල් බෝමන් විය.ඇයගේ සියා ප්‍රසිද්ධ කාටුන් චිත්‍ර ශිල්පියකු සහ ලේඛකයකු  වූ ජෝර්ජ් ඩියු මොරිර් විය.මැයගේ පවුලේ උදවියගේ සාහිත්‍ය මාධ්‍යයට තිබු සම්බන්දතා මැයගේ ලේඛන දිවියට මහත් සේ උපකාරී වූ බව නොරහසකි.

මැයගේ සාහිත්‍ය ලිපි ලේඛන මුලින්ම පත්තර වල පළවූ අතර Beaumont's Bystander පුවත්පත මැයගේ ජනප්‍රියත්වය රඳවා ගැනීමට බෙහෙවින් උපකාරී විය.ඇයගේ පළමු නව කතාව වුයේ 1931 දී පළවූ  The Loving spirit කෘතියයි.1938 දී රචනා කල The  Rebecca  කෘතිය මැයගේ ජනප්‍රියත්වයට බෙහෙවින් මග පෑදු කෘතියක් අතර 1935 -1965 කාල සීමාව අතර තුරදී මෙම කෘතියෙහි  පිටපත් මිලියන 3කට අධික සංඛ්‍යාවක් විකිණුනි. එලෙසින්ම මෙම කෘතිය ජනප්‍රියත්වයේ ඉහලම ස්ථානය්යේ පිහිටි අතර මෙය බොහෝ ලෙස වේදිකා නාට්‍යයක් ලෙස බොහෝ ස්ථානවල දර්ශනයට බඳුන් වන්නට වුහ.ඇමරිකාවේදී  Dame Daphne du Maurier,  ඇමරිකානු පොත් ප්‍රකාශකයින්ගේ සංගමයේ ජාතික පුස්තක සම්මානයෙන් පිදුම් ලබන ලදී. The Rebecca කෘතිය  BBC හි 2003 සංඝනනයට  අනුව අංක 14 වැනි ජාතියේ හොඳම ආදරණිය නව කතාව ලෙසට නම් ලද්දේය. මෙම කෘතිය රචනා කලේ ඊජිප්තුවේදී හමුදා බිරිඳක් ලෙස කටුක ජිවිතයක් ගත කල අවදියේදීය.මෙය කාන්තාවන්ගේ සිත තුල ඇතිවන අධික චිත්තවේගයන්  ගේ හැදෑරීමක් ලෙස සිදුකල පර්යේෂණාත්මක කෘතියක් ලෙසද ගත හැකිය.

මැයගේ  අනිකුත් කෘතීන් අතර අර්ථවත් කෘතීන් ලෙස The scapegoat , The House on the Strand සහ The Kings General කෘතීන් නම් කල හැකිය. වේදිකාවේ රඟදක්වන ලද නාට්‍ය පිටපත් අතරට  Jamaica Inn, Frenchman's Creek, Hungry Hill, and My Cousin Rachel ගැනේ. ඇයගේ කෙටිකතා වලින්  1963 වසරේ රචිත The  Hitchcock  සහ The  Birds යන කෙටිකතා නාට්‍ය බවට අනුවර්තනය වන ලදී.1963 දී The  Don't  Look  Now  කෘතිය චිත්‍රපටයක් ලෙස සිනමාවට එක්  විය. Jamaica  inn  චිත්‍රපටිය ත්‍රාසජනක කතාවක් වූ අතර බොහෝ චිත්‍රපට නිෂ්පාදකයින්ගේ අවධානයට ලක්වුවක් විය.

ඇයගේ නව කතා සැමවිටම අවසන්වුයේ සතුටකින් වීම නිසා ඇයව ආදරණිය කතා රචිකාවක් ලෙස නම්විම පිළිබඳව ඇය සිටියේ පසුතැවිමකින් සහ කලකිරීමකිනි. ඇයව අගය කල විලියම් විල් කි කොල්කින්සන්  සහ අනික් රචකයින්ගේ ගේ කෘති හා සසඳද්දී  මැය බොහෝවිට සංවේදී බව දනවන පොත් ලියා ඇත. 1965 ඇයගේ  සැමියාගේ මරණින් පසු සිතේ ඇතිවූ ගැඹුරු සන්තාපය නිසා ඇයගේ සහජ කුසලතාවයන් පිරිහීමේ අවධානමකට ලක්වුණි. ඇයගේ  පාරම්පරික නිවසෙහි බද්ද  කල්දමා ගැනීමට නොහැකි වුනි. පසුව ඇය පාර්  වල කිලිමාත් වලට යන ලදී. 1969 වසරේදී එහිදී  ඇයගේ වඩාත්ම පිළිගැනීමට ලක්වුණ ට The House on the Strand කෘතිය රචනා කරන ලදී. පසුකාලීනව ඇය නිර්මාණාත්මක ලිවීමෙහි දීමට නොහැකි වූ පුද්ගල පිරිහීමට  කාලය පැමිණි අතර  වයස 81 වුනු 1989 දී කොන්වොල්  වල පිහිටි  නිවසේදී මෙලොවින් සමුගන්නා ලද්දය.

වේලාසන කොක්කු සරති

චිංගිස් අයිත්මාව් විසින් රචනා කරන ලද වේලාසන කොක්කු සරති කෘතිය 1941 - 1945 දෙවන ලෝක යුධ සමයේ කිරිකිස්තානයේ පිහිටි කුඩා ගම්මානයක ළමුන් පිරිසකගේ සන්සිදුවීම් රැසක් ගැන අන්තර්ගත කෘතියකි. මේ මගින් දෙවන ලෝක යුධ සමයේ කිරික්ස්තාන් ගම්මානය පිළිබඳව විස්තර කරයි. එකල තිබුණු යුධමය තත්වය හේතු කොට ගෙන අවි දැරීමට හැකි ශක්තිමත් සියලුම පිරිමින් පිරිස යුධ අණින් යුධ හමුදා පෙරමුණට කැඳවා ගෙන යති.කාන්තාවන් සහ දරුවන් නිවෙස්වල වැඩ කටයුතු කරගෙන සිටිති. මෙහිදී අයිත්මාව් විසින් එම ගම්මානයේ සාමාන්‍ය ජනතාවගේ ක්‍රියාකාරකම් හා ඔවුන්ගේ නිර්භීත බවත් ඔවුන් යුධ පෙරමුණට ගිය තම ඥාතීන් පිළිබඳව දුක් වෙන අකරයටැහැ ප්‍රබල භාෂා ශෛලියකින් මනාව විස්තර කර ඇත.

වැඩිහිටි මැදිවියේ පිරිමින් කරන වැඩ කටයුතු සියල්ලම තරුණ වියේ සිටි යොවුන් තරුණයින් වෙත පැවැරිණි. මොවුන් මේ අවධියේදී ගොවිතැන් කරමින් හාමින් ගොවිපල වැඩ කටයුතු කරමින් දුෂ්කරවූ යුධ වාතාවරණය යටතේ පළමු වතාවට වගා කිරීමට අක්සායි පෙදෙසට යවයි. මෙම තරුණ පිරිසේ සිටි දක්ෂතම තරුණයා වූ සුල්තාන්මුරත් ගේ සිතේ ඇති වන ප්‍රේමය මුල් අද්දන අයුරු ඉතාමත් අපුරුවට මෙම කතාව හරහා අයිත්මාව් රසිකයාගේ සිතේ චිත්‍රණය කරයි. 

එලෙසම තරුණ පරපුරේ සිහින සහ බලාපොරොත්තු  යුද්ධය විසින් පැහැර ගන්නා ආකාරය මනාව මෙම කෘතිය තුලින් විවරණය කරයි.පාසලින් පිට කර ගොවිබිමේ වැඩට දරුවන් යැවීම, නිවෙස්වෛන් ඈත් කිරීම වැනි ක්‍රියාකාරකම් නිසා දරුවන්ගේ මනස මානසිකව ඇදහැලීමකට පත්වේ. 

චිංගිස්  අයිත්මාව් යනු විශිෂ්ට ඝණයේ කතුවරයකු බව මෙම චරිතයන් ජීවමානව පාඨක මනසේ ඇඳ දැක්වීම සහ ඔවුන්ගේ හැඟීම් පොත කියවන පතක මනසේ ලැගුම් ගන්නා අකාරය යන කරුණු මගින් මනාව පෙන්නුම් කරයි.