මහා නිල් කුහරය -The Great Blue Hole

 

පලිඟු කැටයක් සේ දිලෙන පැහැදිලි ජාල අවකාශයක් තුළ කිමිදීමට රුසි වූ ස්කුබි කිමිදුම් කරුවන් හා ස්නොක්ල්වරුන්  සැරිසරන නිවර්තන මත්සයින්ගෙන් සහ සුන්දර කොරල් පර වලින් අනුන  වූ මහා නිල් කුහරය සොබදමේ විශිෂ්ඨ නිර්මාණයකි.ගල් පර මෝරුන් වර්ග කිහිපයකටම නිජබිමක් වන නිල කුහරය පුර්ණ දින චාරිකාවන් සඳහා සුදුසු වේ.නිල් කුහරය බෙලිස් ඔබ්බෙන් වූ විසල් දිය යට ගිලා බැස්මක් වන අතර බෙලිස් නගරයේ සිට කිලෝ මීටර් 100 ක දුරකින් පිහිටා ඇත.රවුම් හැඩයක් ගත් නිල් කුහරය මීටර්  400ක ගැඹුරකින් සමන්විත වේ.ලෝකයේ විශාලතම ස්වභාවික  දිය සැකැස්ම වන නිල් කුහරය එක්සත් ජාතීන්ගේ අධ්‍යාපනික ,විද්‍යාත්මක හා සංස්කෘතික සංවිධානයේ ලෝක උරුම අඩවියක් වන විශාල බාධක පර රක්ෂිතයේ කොටසකි.

දිය යට ජලධාරයකින් පෝෂණය වනන නිල් කුහරය ගැඹුරු ආටිසියානු උල්පතකි.නිල් කුහරය හේතුවෙන් ලොව පුරා වසරකට කිමිදුම් බලපත්‍ර 8000 කට අධික ප්‍රමාණයක් නිකුත් කෙරේ.මන්ද නවක කිමිදුම් කරුවන් නාන තටාකයක් තරම් වූ මෙම සින්ක් හෝල් එක තුල ආරක්ෂිතව තම කිමිදුම් කුසලතා වර්ධනය කරගැනීමට පුහුණුවීම් සඳහා පැමිණෙන නිසාවෙනි. නිල් කුහරයට නම් තැබුවේ බ්‍රිතාන්‍ය කිමිදුම්කරුවකු වූ නෙඩ් මිඩ්ල්ටන් විසිනි.

මෑතකදී නිල් කුහරයේ කිමිදුන නාසා විද්‍යාඥ ගලින් කොලින්සන් පැවසුවේ ඔහු දුටු සුන්දරම ජල කුහරය නිල කුහරය බවයි.එය අදහාගත නොහැකි තරම් ගැඹුරු වූ අතර අයිස් යුගයේදී ඝන පාෂාණ වලින් ගොඩ නැගී ඇත.යුග ගණනාවක්  පුරා ගල් තලා අතරින් ජලය පෙරී වැටෙන අතර මෙම ගල් ආසන එකිනෙක මත පතිත වී අඩි 400ක් පමණ ගැඹුරු වූ කුහරයක් නිර්මාණය විය.පෘතුවියේ අයිස් තට්ටු  දියවෙමින් උණුසුම් කැරිබියන් මුහුද වෙත ගලාගෙන යද්දී අවසාන හිරු කිරණ අගාධයේ පත්ලට පතිත වී හුණු ගල් කඩා වැටෙන්නට විය.අවසාන අයිස් යුගයෙන් පසුමුහුදු මට්ටමේ ඉහල යාමත් සමගින් කොරල් පරවල විවිධ ආකෘතින් ගොඩ නැගෙමින් නොගැඹුරු කලපු නිර්මාණය වන්නට විය.මේවයේ ගැඹුරු සාමාන්යෙන් ගත් කල අඩි 10, 15 අතර වේ.

1836 දී ලොව විශිෂ්ට ජීව විද්‍යාඥ පරිනාමවදියෙකු  වූ චාල්ස් ඩාවින්චි බෙලිස් හුණුගල් බිම සහ බෙලිස් බාධක පරය මුළු මහත් කැරිබියන් දුපත් සමුහයෙන්ම සුන්දරත්වයෙන් වඩාත්ම කැපී පෙනෙන්නේ නිල් කුහරය බවට වටිනාකමක් ලබා දුන්නේය.1970 ගණන්  වලදී Jacques Cousteauමේ පිලිබඳ පුළුල් විමර්ශනයක් සිදු කළේය.2018 දී කුස්ටෝගේ මුණුපුරා වූ ෆේබියන් ශ්‍රීමත් රිචඩ් බ්‍රන්සන් තුන්දෙනෙක්ගෙන් යුතු ඇක්වාටික් සබ්මැරීනයක් මගිනි.

නිල් කුහරයේ නිර්මාණය වී ඇති Stalactites ( හුණු කූරු) නිරීක්ෂණයන්ට අනුව මෙය වසර 153000 කට පමණ පෙර ගොඩ නැංවුණු  බවයි.ප්‍රංශ ගවේෂක Jacques Cousteau's විසින් " The Under Sea World of Jacques Cousteau's " නමින් නිල් කුහරය පිලිබඳ රුපවාහිනී වාර්තා කතාමාලාවක් නිර්මාණය කල අතර එය මිලියන ගණනක් ප්‍රේක්ෂකයන් අතර ජනප්‍රිය වූ වාර්තාගත වැඩසටහනක් විය.එමෙන්ම ඔහු විසින් ලොව හොඳම කිමිදුම් ස්ථාන දහයෙන් එකක් ලෙසද මෙය නම් කළේය.

 Blue Hole Monument යනු ලෝකයේ පුදුම හතෙන් එකකි.ඩිස්කවරි නාලිකාව මගින් පෘතුවි ගෝලයේ විශ්මිතම ස්ථාන දහයේ පළමු ස්ථානය  ලෙස නිල් කුහරය ශ්‍රේණිගත කර තිබීමද  විශේෂත්වයකි.

මිට අමතරව බෙලිස් හි ප්‍රමාණයෙන්  අඩු නිල් කුහරයක් දක්නට ලැබේ.රට මධ්‍යයේ බෙල්මොපන් නගරයට සැතපුම් 12ක දුරින් දකුණට වන්නට  පිහිටා ඇති අතර , Hummingbird හි දකිනට ලැබේ.මෙම  ස්වභාවික  දිය තටාකය දෙස් විදෙස් සංචාරකයින්ට ආකර්ශනයක් ගෙන දෙන අතර අභ්‍යන්තර  නිල් ජල පද්ධතිය ශාන්ත හර්මන් ගුහා පද්ධතිය දක්වා විහිදේ .එය ජාතික වනොදයනයක් ලෙස නම් වී ඇත.කෙටි පිය ගැට පෙළක් ඔස්සේ නිල් කුහරයේ ගමන් මාර්ගය විහිදී ඇති අතර ඒ ඔස්සේ සිසිල් මිරිදිය තටාකය වෙත ප්‍රවිෂ්ට වීමට සංචාරකයින්ට ඉඩ ලැබී  ඇත.

හමින්බර්ඩ් අධිවේගී මාර්ගය අසබඩ පිහිටා ඇති බලු හෝල් කුහරයේ පඩිපෙළ අඩි 30 පමණ ගැඹුරු වූ දිය තටාකයට මග පෙන්වයි.බ්ලු හෝල් කුහරය ඝණ  වැසි වනාන්තරයකින් වටවූ කුහරය සිසිල් පරිසරයකින් යුතු ටර්කියුසිස් ජල පැලෑටි ,පාසි සහ වැල්වලින් වටවී නිර්මාණය වුන සොඳුරු ජල තටාකයකි.එම තටාකය ගුහාවේ අභ්‍යන්තරයේ ඇති කුඩා අතු ගංගාවෙන් පෝෂණය වන අතර,කුඩා වැලි සහිත භූගත වෙරලකින් වටවී ඇත.

හර්මන් ගුහාව හමින්බර්ඩ් අධිවේගී මාර්ගයේ සිට මීටර් 450 පමණ දුරින් මෙම අභ්‍යන්තර නිල් කුහරය අසල  පිහිටා ඇත.හර්මන් ගුහාවට පිවිසුම් මාර්ග තුනක් ඇති අතර, ඉන් විශාලතම පිවිසුම අඩි 180 පළල වන අතර අඩි 60ක් පමණ පළල දොරටුවක් දක්වා පටු වේ.එයට ඇතුල් වූ පසු ,නරඹන්නන්ට විශාල ගල්පර තරණය කොට ජල මාර්ගය හරහා සැරිසැරීමට හැකි අතර ,සිත් ඇදගන්නා සුළු ගුහා නිර්මාණයන් දක්නට ලැබේ.