Wednesday, December 13, 2023

පකිස්ථානයේ කාන්තාවන් මුහුණ දෙන ප්‍රධානතම ගැටලු

 පකිස්තානය පුරුෂ මූලික සමාජයක් වන අතර එහිදී පිරිමින් ප්‍රධාන බලධාරියා වන අතර කාන්තාවන් යටත් වේ. ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය පාකිස්තාන සමාජයේ සංවිධානාත්මක මූලධර්මවලින් එකකි. ප්‍රාදේශීය සම්ප්‍රදායන්, ආගම සහ සංස්කෘතිය තුළ අන්තර්ගත පීතෘමූලික වටිනාකම් ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවයේ සමාජ වටිනාකම කලින් තීරණය කරයි.


කාන්තාවන් බඳවා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් නිල නොවන ප්‍රතිපත්ති පෞද්ගලික මෙන්ම රාජ්‍ය ආයතනවල ද පවතී, මන්ද ඔවුන් විවාහ වී ඉවත් වනු ඇත, නැතහොත් ඔවුන්ගේ මාතෘ කාලය තුළ දින නිවාඩු හෝ නිවාඩු ගත කරනු ඇතැයි පොදුවේ විශ්වාස කෙරේ. මෙය සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් කොට සැලකීමක් වන අතර, මෙය ඇත්ත වශයෙන්ම, සමාජයේ පහත් ස්ථානයකට පත් කරන බොහෝ හොඳ අවස්ථාවන් කොල්ලකයි.

ලිංගික අතරවරය 

පකිස්ථානයේ කාන්තාවන් මුහුණ දෙන ප්‍රධානතම ගැටලුව වන්නේ ලිංගික හිංසනයයි. වැඩ කරන කාන්තාවක් "මහජන දේපල" යැයි පිරිමින් දිගටම විශ්වාස කරන අතර බොහෝ විට මෙයින් ප්‍රයෝජන ගැනීමට උත්සාහ කරයි. පකිස්ථානයේ අනාරක්ෂිත හා සෞඛ්‍ය සම්පන්න නොවන පරිසරයන් සෑම විටම බහුලව පවතින අතර දුර්වල හා බිඳෙන සුළු කාන්තාවන් පහසු ඉලක්ක ලෙස සැලකීමේ පිරිමි මානසිකත්වයට දායක වන්නේ මෙයයි.

 රැකියාව සහ පෞද්ගලික ජීවිතය අතර සමබරතාවය සොයා ගැනීම

 ඔබ පකිස්තානයේ සිට දේශී ය පසුබිමක් ඇති අයෙකු වන විට, ඔබේ පවුලේ අය බලාපොරොත්තු වන පළමු හා ප්‍රධානතම දෙය වන්නේ ඔබ නිවසේ ඉල්ලීම් ඉටු කිරීම සහ ඔබේ වැඩිහිටියන් විසින් ඔබට ප්‍රබෝධමත් කරන ලද වගකීම් ඉටු කිරීමයි.  ඔබ ඔබේම කැමැත්තෙන් ස්වාධීනව වැඩ කරන කාන්තාවක් වීමට කැමති නම්, ඔබ කාර්යාලයක හෝ වෙනත් ස්ථානයක වෘත්තීය සේවිකාවක් සහ නිවසේ කෝකියෙකු ලෙස ද්විත්ව ජීවිතයක් ගත කරන බව ඔබට සහතික වනු ඇත.

 අධ්‍යාපනය සහ විවාහය.

තම දියණියට උසස් අධ්‍යාපනයක් ලබාගැනීමේ අවශ්‍යතාවය ගැන ප්‍රශ්න කරන බොහෝ පියවරුන් සහ මව්වරුන් අපට හමු වන්නේ ඒ වෙනුවට ඇය විවාහක අවශ්‍යතාවලට ලක් වීමට සුදුසු වයසේදී සූදානම් වූ විටය. 

සියල්ලට පසු, පාකිස්තානයේ සෑම ගැහැණු ළමයෙකුගේම එකම සහ අවසාන අවසානය විවාහයයි. විවාහය ප්‍රතික්ෂේප කිරීමට එඩිතර වුවහොත් සොහොයුරාගෙන් මරණ තර්ජන හෝ දෙමාපියන්ගෙන් ශාරීරික තාඩන පීඩන ඇති වුවද, පකිස්තානයේ බොහෝ ගැහැණු ළමයින්ට පිටරටින් හෝ තම රට තුළ අධ්‍යාපනය ලැබීමේ අපේක්ෂාව නවතා දැමීමට බල කෙරෙනු ඇත.

BMC Women web site.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර
13/12/23.


Monday, December 11, 2023

ලොව අනාරක්ශිතම කාර්මික ක්‍රියාවලින් සහිත චීනය.

චීනයේ අනාරක්ෂිත කාර්මික ක්‍රියාවලීන් නිසා එය ලොව විශාලතම රසදිය විමෝචකය, නියුරොටොක්සින් සහ වාතය, ජලය සහ පස දූෂණය කිරීමට ඉඩ දෙන විට විශාල මහජන සෞඛ්‍ය තර්ජනයක් බවට පත් කරයි. චීනය තමන්ගේම අපිරිසිදු ගල් අඟුරු දහන බලාගාරවලින් මෙන්ම චීන රජය සතු සමාගම් මූල්‍යකරණය කරන, ගොඩනඟන සහ වෙනත් රටවල ක්‍රියාත්මක වන බලාගාරවලින් රසදිය වායු දූෂණයෙන් ලොවට පෙරමුණ ගෙන සිටී. 

රසදිය ප්‍රභවයන්, වෙළඳාම, නිෂ්පාදනවල භාවිතය, විමෝචනය, ගබඩා කිරීම සහ අපද්‍රව්‍ය පිළිබඳ පුළුල් ලෙස ආමන්ත්‍රණය කිරීමෙන් මානව සෞඛ්‍යය සහ පරිසරය ආරක්ෂා කිරීමට උත්සාහ කරන ජාත්‍යන්තර ගිවිසුමක් වන 2013 මර්කරි පිළිබඳ මිනමාටා සම්මුතියට සම්බන්ධ වූ පළමු රට එක්සත් ජනපදයයි. මීට අමතරව, එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුවේ රසදිය වැඩසටහන මඟින් ශිල්පීය සහ කුඩා පරිමාණ රන් පතල්කරුවන් (ASGM) අතර වඩා හොඳ පාරිසරික භාවිතයන් ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා ව්‍යාපෘති අරමුදල් සපයයි.

පතල්කරුවන්ගේ රන් ප්‍රතිසාධනය පවත්වා ගැනීම හෝ වැඩි කිරීම සඳහා භාවිතා කරන රසදිය භාවිතය අඩු කරයි. ගල් අඟුරු දහනයෙන් රසදිය විමෝචනය අවම කිරීමේ ව්‍යාපෘති සඳහා ද මෙම වැඩසටහන අරමුදල් සපයයි. PRC බුධ ග්‍රහයා පිළිබඳ මිනමාටා සම්මුතියේ පාර්ශවකරුවෙකි, නමුත් බොහෝ සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල ASGM හි රසදිය භාවිතය ප්‍රවර්ධනය කිරීමට එහි පුරවැසියන්ට දිගටම හැකියාව ලබා දෙයි.

CGTN News.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 
11/12/23.

Sunday, December 10, 2023

ඉන්දියාවේ හොඳම පොත් 6

 ඉන්දියානු සාහිත්‍ය ලොව පුරා ජනාදරයට පත් අපුරු නිර්මාණ ගොන්නකින් යුතුය. ඉන්දියාවෙන් බිහිවුන ලේඛකයින්ගේ නිර්මාණ තුලින් ඉන්දියානු සංස්කෘතිය, භූගෝලය, සාහිත්‍ය,ආර්ථික ය වැනි බොහෝ කරුණු පිළිබඳව ලොවට කියා පායි.


1.Small Days and Nights by Tishani Doshi


"Small Days and Nights" යනු Tishani Doshi විසින් රචිත නවකතාවකි. මෙම පොත 2019 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර මවගේ මරණයෙන් පසු නැවත ඉන්දියාවට පැමිණෙන එක්සත් ජනපදයේ ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පියෙකු වන ග්‍රේස් වටා කතාව ගෙතී ඇත. ඒ කටයුතු අතරේදී ග්‍රේස් ඇයට ඩවුන් සින්ඩ්‍රෝමය ඇති නිසා ආයතනයක සැඟවී සිටින ලුසියා නම් සහෝදරියක් සිටින බව සොයා ගනී.මේ ඔස්සේ නවකතාව අනන්‍යතාවය, පවුල සහ සමාජ අපේක්ෂාවන් යන තේමාවන් ගවේෂණය කරයි.

ලුසියා ආයතනයෙන් පිටතට ගෙන ගොස් ඇය සමඟ කුඩා වෙරළේ නිවසක ජීවත් වීමට ග්‍රේස් ගත් තීරණය, සබඳතාවල සංකීර්ණතා සහ වෙනස් අයව පිළිගැනීමේ සහ අවබෝධ කර ගැනීමේ අභියෝග පිළිබඳව සොයා බලන ආඛ්‍යානයකට වේදිකාව සකසයි.ටිෂානි දෝෂිගේ ලේඛනය එහි ගීතමය ගද්‍ය සහ මානව හැඟීම් ගවේෂණය සඳහා පැසසුමට ලක් වේ.පවුලේ ගතිකත්වයේ සංකීර්ණතා සහ අයිතිවාසිකම සඳහා වන ගවේෂණය පිළිබඳ සංවේදී සහ සිතුවිලි අවුස්සන බැල්මක් ඉදිරිපත් කරයි



2. "The White Tiger" යනු ඉන්දියානු ලේඛක අරවින්ද් අඩිගා විසින් රචිත නවකතාවකි. එය ප්‍රථම වරට 2008 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර එම වසරේම ප්‍රබන්ධ සඳහා වන මෑන් බුකර් ත්‍යාගය දිනා ගැනීමට සමත් විය. නවකතාව සමාජ පන්තිය, දූෂණය සහ නූතන ඉන්දියාවේ සංකීර්ණත්වය පිළිබඳ අඳුරු හා උපහාසාත්මක ගවේෂණයකි.

"සුදු කොටියා" ඉන්දියාවේ ධනවතුන් සහ දුප්පතුන් අතර ඇති දැඩි භේදය පිළිබඳව ආලෝකය විහිදුවමින් මෙම විෂමතාවය පවත්වා ගෙන යන සමාජ-ආර්ථික හා දේශපාලන පද්ධති විවේචනය කරයි. බල්රාම්ගේ කතාව සමාජ සංචලනය, දූෂණය සහ අසමානතාවයෙන් සලකුණු වූ සමාජයක සාර්ථකත්වය සඳහා ගෙවිය යුතු මිල පිළිබඳ කටුක යථාර්ථයන් පිළිබඳ විවරණයකි.
"සුදු කොටියා" යනු නවකතාවේ කේන්ද්‍රීය චරිතය සහ කථකයා වන බල්රාම් හල්වායි නියෝජනය කරන සංකේතාත්මක මාතෘකාවකි . කතාවේ සන්දර්භය තුළ බල්රාම්ගේ අද්විතීය හා සුවිශේෂී ගුණාංග විස්තර කිරීමට "සුදු කොටියා" යන යෙදුම රූපක ලෙස භාවිතා වේ. ඉන්දියාවේ ග්‍රාමීය දිළිඳු සහ කොන් කරන ලද පුද්ගලයෙකු වන බල්රාම් බොහෝ විට "සුදු කොටියා" ලෙස හඳුන්වනු ලබන්නේ ඔහු තම සමාජ හා ආර්ථික පසුබිමේ සීමාවන්ගෙන් මිදීමට සමත් පිටස්තරයෙකු වන බැවිනි.

3. The Far Field by Madhuri Vijay


ද ෆාර් ෆීල්ඩ්" යනු 2019 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද මධුරි විජේ විසින් ලියන ලද පළමු නව කතාවයි.කතාව සමකාලීන ඉන්දියාව පසුබිම් කරගෙන බැංගලෝරයේ තරුණ කාන්තාවක් වන ශලිනි වටා ගෙතී ඇත. කතාව ආරම්භ වන්නේ ශලිනි තම මවගේ වියෝව සමඟ පොරබදමින් සිටි. 

ඇගේ මවගේ අතීතය ගැන පිළිතුරු සොයමින්, අවබෝධය සඳහා වූ ගවේෂණයේදී, කාශ්මීරයේ ගැටුම්කාරී  කලාපයට ඇයව රැගෙන යන ගමනක් ආරම්භ කරයි. නවකතාව ශෝකය, අනන්‍යතාවය, දේශපාලන ගැටුම් සහ මානව සබඳතාවල සංකීර්ණතා යන තේමාවන් ගවේෂණය කරයි.

 ශලිනිගේ කාශ්මීරයට යන ගමන පුද්ගලික සහ දේශපාලන තේරීම්වල දුරදිග යන ප්‍රතිවිපාක පිළිබඳ රූපක සහ වචනාර්ථයෙන් ගවේෂණයක් බවට පත්වේ. දක්ෂ ලෙස පුද්ගලික සහ දේශපාලන ආඛ්‍යාන එකට ගෙතී ඇති අතර, කලාපයේ සංකීර්ණ ඉතිහාසය සහ සාමාන්‍ය මිනිසුන්ගේ ජීවිත කෙරෙහි ගැටුමේ බලපෑම පිළිබඳ සියුම් නිරූපණයක් සපයයි.

4. Following Fish by Samanth Subramanian



Follow Fish: Travels Around the Indian Coast" යනු සමන්ත් සුබ්‍රමනියන් විසින් රචිත සංචාරක සටහනකි. 2010 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද මෙම පොත ඉන්දියාවේ විවිධ වෙරළබඩ ප්‍රදේශ ගවේෂණය කරයි, සංචාරක ආඛ්‍යාන, සංස්කෘතික ගවේෂණය සහ ආහාර ලිවීමේ සම්මිශ්‍රණයක් ඉදිරිපත් කරයි.සමන්ත් සුබ්‍රමනියන් ඉන්දියානු වෙරළ තීරය දිගේ, ගුජරාට් සිට බටහිර බෙංගාලය දක්වා ගමනක් යමින්, වෙරළබඩ ප්‍රජාවන්ගේ අද්විතීය සංස්කෘතීන්, සම්ප්‍රදායන් සහ ආහාර පිසීම් ගවේෂණය කරයි. මෙම පොත ධීවරයන්ගේ ජීවිත, දේශීය සිරිත් විරිත් සහ මෙම වෙරළබඩ ප්‍රදේශවලට නවීකරණයේ බලපෑම පිළිබඳව ගැඹුරින් සොයා බලයි. ආඛ්‍යානය පුරාවට, සුබ්‍රමනියන් තමාට මුණගැසෙන මිනිසුන් සමඟ ඔහුගේ අත්දැකීම් සහ භූ දර්ශන සහ මුහුදු දර්ශන පිළිබඳ ඔහුගේ නිරීක්ෂණ තුළ ගෙතයි.

"Following Fish" යනු සංචාරක සටහනක් පමණක් නොව සූපශාස්ත්‍ර ගවේෂණයක් ද වේ. සුබ්‍රමනියන් වෙරළබඩ ප්‍රදේශවලට කේන්ද්‍රගත වූ පොහොසත් මුහුදු ආහාර සහ මෙම ප්‍රජාවන්ගේ සංස්කෘතික හා ආර්ථික ව්‍යුහය තුළ මසුන් ඇල්ලීමේ වැදගත්කම සාකච්ඡා කරයි. මෙම පොත ත්‍රාසජනක, සංස්කෘතික තීක්ෂ්ණ බුද්ධිය සහ ගැස්ට්‍රොනොමි යන අංගයන් ඒකාබද්ධ කර පාඨකයන්ට ඉන්දියාවේ වෙරළබඩ ජීවිතය පිළිබඳ විචිත්‍රවත් හා ආකර්ෂණීය නිරූපණයක් ලබා දෙයි. සමන්ත් සුබ්‍රමනියන් ගේ ලේඛනය එහි විස්තරාත්මක ගද්‍ය සඳහා ප්‍රශංසාවට ලක්ව ඇති අතර, "Following Fish" ඉන්දියාවේ වෙරළබඩ විවිධත්වයේ එතරම් ප්‍රසිද්ධ නැති අංශ ගවේෂණය කිරීම සඳහා එහි ගිල්වන සහ තොරතුරු සහිත ප්‍රවේශය සඳහා සමරනු ලැබේ.


5. The God of Small Things by Arundhati Roy



The God of Small Things" යනු ඉන්දියානු ලේඛිකාවක් වන අරුන්දතී රෝයි විසින් රචිත නවකතාවකි. මෙම පොත 1997 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර ඉක්මනින් ජාත්‍යන්තර පිළිගැනීමක් ලබා ගත් අතර එම වසරේම ප්‍රබන්ධ සඳහා වන මෑන් බුකර් ත්‍යාගය දිනා ගත්තේය. ඉන්දියාවේ කේරළ ප්‍රාන්තයේ පිහිටුවා ඇති මෙම නවකතාව පවුල, සමාජ සම්මතයන් සහ සමාජ අපේක්ෂාවන්ගේ ප්‍රතිවිපාක පිළිබඳ සංකීර්ණ තේමා ගවේෂණය කරයි. ආඛ්‍යානය රේඛීය නොවන ලෙස දිග හැරේ.

කාල රේඛා දෙකක් අතර ගමන් කරයි - සහෝදර නිවුන් දරුවන් වන රහෙල් සහ එස්තාගේ ළමා කාලය සහ වැඩිහිටි විය. නවකතාවේ කේන්ද්‍රීය සිදුවීම වන්නේ නිවුන් දරුවන් සහ ඔවුන්ගේ ඉංග්‍රීසි ඥාති සොහොයුරිය වන සොෆී මෝල් සම්බන්ධ කම්පන සහගත සිදුවීමයි. මෙම සිදුවීමේ ප්‍රතිවිපාක ඔවුන්ගේ සම්බන්ධතා, අනන්‍යතා සහ ඉරණමට බලපාන චරිතවල ජීවිත හරහා රැළි වේ. "ද ගෝඩ් ඔෆ් ස්මාල් තින්ග්ස්" හි අරුන්දතී රෝයිගේ ගද්‍යය එහි ගීතමය අලංකාරය සහ සංකීර්ණ විස්තර සඳහා ප්‍රසිද්ධය.

 නවකතාව කුල ක්‍රමයේ සංකීර්ණතා, තහනම් ප්‍රේමය සහ පුද්ගල ජීවිත කෙරෙහි ඓතිහාසික හා දේශපාලන බලවේගවල බලපෑම පිළිබඳව ගැඹුරින් විමර්ශනය කරයි. එය ජීවිතයේ "කුඩා දේවල්" - ගැඹුරු සහ කල් පවත්නා බලපෑම් ඇති කරන නොවැදගත් ලෙස පෙනෙන අවස්ථා ගවේෂණය කරයි. නවකතාව එහි නව්‍ය ආඛ්‍යාන ව්‍යුහය, පොහොසත් සංකේතවාදය සහ ගැඹුරු පුද්ගලික සහ පවුල් කේන්ද්‍ර කරගත් කතාවක සන්දර්භය තුළ සමාජ ගැටලු ආමන්ත්‍රණය කරන ආකාරය සඳහා සමරනු ලැබේ. "ද ගෝඩ් ඔෆ් ස්මාල් තින්ග්ස්" නවකතාකාරියක ලෙස අරුන්දතී රෝයිගේ මංගල දර්ශනය සනිටුහන් කළ අතර එය සමකාලීන සාහිත්‍යයේ වැදගත්ය.

6. Sacred Games by Vikram Chandra


ඉන්දියානු ලේඛක වික්‍රම් චන්ද්‍ර විසින් රචනා කරන ලද විචාරක පැසසුමට ලක් වූ නවකතාවකි. 2006 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද මෙම ග්‍රන්ථය, දශක ගණනාවක් පුරා දිවෙන පුළුල් වීර කාව්‍යයක් වන අතර මුම්බායි හි අපරාධ පාතාලයේ පසුබිමට එරෙහිව විවිධ චරිතවල එකිනෙකට බැඳී ඇති ජීවිත ගවේෂණය කරයි. කතාව මූලික වශයෙන් චරිත දෙකක් වටා කැරකෙයි.

 පොලිස් නිලධාරියෙකු වන සර්ටාජ් සිං සහ බලවත් හා ප්‍රහේලිකාවක් වන අපරාධ අධිපතියෙකු වන ගනේෂ් ගයිතොන්ඩේ. නවකතාව ආරම්භ වන්නේ ගයිතොන්ඩේගේ අද්භූත පෙනුමකින් යුක්ත වන අතර, ඔහු සර්ටාජ් අමතා නගරයට එල්ල වන තර්ජනයක් ගැන ඔහුට දන්වයි. 

මෙම හෙළිදරව්ව සාර්තාජ් සාපරාධී පාතාලය, දේශපාලන දූෂණය සහ මුම්බායි හි සංකීර්ණ සමාජ ව්‍යුහය ගැඹුරින් සොයා බැලීමට තුඩු දෙන සිදුවීම් දාමයක් සකසයි. "පූජනීය ක්‍රීඩා" එහි සංකීර්ණ කතාන්දර, චරිතවල විචිත්‍රවත් නිරූපණය සහ මුම්බායි නගරයම ගවේෂණය කිරීම සඳහා ප්‍රසිද්ධය. නවකතාව අපරාධ, දේශපාලනය, ආගම සහ මිථ්‍යාව යන අංගයන් එකට ගෙතී, පොහොසත් හා ගිලී යන ආඛ්‍යානයක් නිර්මාණය කරයි.

වික්‍රම් චන්ද්‍රගේ ලේඛනය එහි සත්‍යතාව සහ ගැඹුර සඳහා ප්‍රශංසා කර ඇති අතර, නගරය සහ එහි විවිධ වැසියන් පිළිබඳ පරිදර්ශක දසුනක් පාඨකයන්ට ලබා දෙයි. නවකතාවක් ලෙස එහි විචාරක පැසසුමට අමතරව, "සේක්‍රඩ් ගේම්ස්" පසුව එම නමින්ම ඉතා සාර්ථක ඉන්දියානු වෙබ් මාලාවක් බවට අනුවර්තනය විය. 2018 දී Netflix හි නිකුත් වූ මෙම කතා මාලාව ජාත්‍යන්තර අවධානය දිනාගත් අතර වික්‍රම් චන්ද්‍රගේ වැඩ කටයුතු තවදුරටත් ජනප්‍රිය කළේය.


නිලක්ෂි බණ්ඩාර 
05/12/23.

Tuesday, December 5, 2023

ආදරයේ නියාම ධර්මය කියා දෙන " ආදරයෙන් ජිවත් වන හැටි."


 ප්‍රවීණ ලේඛිකා සුජාතා මැණිකේ ඉහළගෙදර සොයුරිය විසින් රචිත ආදරයේ නියාම ධර්ම කෘතිය සත්‍යයෙන්ම ..... ඇය හඳුන්වා දී ඇති ආකාරයට සෑම නිමේෂයකම ආදරයෙන් යමක්  බුක්ති විඳීම තේමාව කරගෙන ඇත.

ආදරය ලැබීම නොලැබීම යන ලෝක ධර්මතාවයන් මිනිස් සිතට බලපාන ආකාරයත් , ඒ අනුව මිනිස් හැසිරීම් චංචල වන ස්වභාවයත් මනෝ විද්‍යාත්මකව විග්‍රහ කර ඇත.ගැඹුරු අදහස් ඈ සරල භාෂාවෙන් විස්තර කරයි.අල්ලා ගැනීම, අත්හැරීම යන අන්ත දෙක අතර දෝලනය වන මිනිස් සිත තුල අනෙක ප්‍රකාර ඝට්ටනයන් මතු වේ.මෙම ගැටළු වලට විසඳුම් සොයා යන සිත ජීවිතය ජය ගැනීමට , පරාජය බාර ගැනීමට හෝ ප්‍රතික්ෂේප කිරීමට පෙළඹිය හැකිය.  ජය හෝ පරාජය බාර ගන්නේ තමාගේ සිත විසින් මිස අනෙකකු විසින් කරමත පටවන දෙයකින් නොවේ.

පුද්ගලයකුගේ සිත පමණක් නොව එතැනදී ,ජිවත් වන පවුල් සමාජය සහ පරිසරයද සෑහෙන බලපෑමක් කරයි.

උත්තේජක පරිසරය මිනිසා සකස් කරයි.නිෂේධක පරිසරය මිනිසා නිශේධනාත්මක කරයි.

සෑම මිනිසකුම උපත ලබන්නේ ජිවත් වීමට වුවත්,ඒ අතර  කොටස් තුනක් සිටිනා බව ඇය පවසයි. 

ලොවේ ජිවත් වනවා වෙනුවට ජිවත් වන කොටස් 

දෙයක් කිරීමට ශක්තියක් නොමැතිව උපන් කොටස්

සහ ජිවත් වීමට උත්සහ කරන කොටස් මේ අතර වේ.

ඇය දිවියේ දියුණුවට අදාළ වන ආගමික ,මනෝවිද්‍යාත්මක සහ සදාචාරාත්මක කරුණු රාශියක් මෙම පොතෙන් හෙළිදරව් කරයි.ඇත්තටම ආදරයේ නියාම ධර්මය සැමදෙනාම රසවිඳිය යුතු ,  හදවත මොහොතකට නතර කල පොතකි.


නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

05/12/23.

Monday, December 4, 2023

නීතිවිරෝධී ලෙස දැව කැපීම සහ වෙළඳාම් කිරීම


චීනය නීති විරෝධී දැව නිෂ්පාදන ලොව විශාලතම පාරිභෝගිකයා වේ. වසරකට ඩොලර් බිලියන 4ක් පමණ වටිනා නීතිවිරෝධී දැව ආනයනය කරන චීනය ලොව ප්‍රමුඛතම දැව ආනයනකරුවා බව ලන්ඩන් නුවර පිහිටි පාරිසරික විමර්ශන ඒජන්සිය (EIA) පවසයි.
එය නිෂ්පාදක රටවල නීති විරෝධී ලෙස ප්‍රවාහනය කිරීම සිදු කරයි. වසරකට ඩොලර් බිලියන 52-157ක් වටිනා නීතිවිරෝධී ලෙස ගස් කැපීම ආශ්‍රිතව වෙළඳාම පෝෂණය කරයි,එමෙන්ම පරිසර  දූෂණයට සහ ජාත්‍යන්තර සංවිධානාත්මක අපරාධවලට ඉන්ධන සපයයි.

 මීට අමතරව, විදේශීය යටිතල පහසුකම් සහ ස්වභාවික සම්පත් අංශවල චීන ආයෝජන අසාධාරණ ආර්ථික භාවිතයන්, පාරිසරික හා සමාජ ආරක්ෂණ නොසලකා හැරීම සහ කොල්ලකාරී චීන නිස්සාරණයට ගොදුරු වන දුර්වල අධීක්ෂණ සහ බලාත්මක කිරීමේ ආයතන ඇති රටවල් ඉලක්ක කරයි. 

මෙම වගකීම් විරහිත සංවර්ධන භාවිතයන් වන විනාශයට සහ භූමි හායනයට දායක වන අතර ලොව පුරා නීත්‍යානුකූල වන කර්මාන්තය යටපත් කරයි. චීනය එක්සත් ජනපදය සහ අනෙකුත් අයගේ නායකත්වය අනුගමනය කළ යුතු අතර නීති විරෝධී දැව ආනයනය සඳහා පුළුල් තහනමක් ක්රියාත්මක කළ යුතුය.

ගෝලීය වශයෙන්, ඉන්ටර්පෝල් ආයතනය  ඇස්තමේන්තු කර ඇති ගණනය කිරීම් වලට අනුව නිතී විරෝධී දැව වෙළඳාම ඩොලර් බිලියන 30 ඉක්මවයි. එක්සත් ජනපදය වැනි ප්‍රධාන වෙළඳ හවුල්කරුවන්ට වෙනස්ව, චීනයේ ක්‍රියාකාරීත්වයේ ඌනතාව යැයි කියා ඇති දෙය හුවා දැක්වීමට EIA සිය වාර්තාව "විනාශය සඳහා රුචිය: චීනයේ නීති විරෝධී දැව වෙළඳාම" නිකුත් කළේය. "චීනය විශාල දැව සැකසුම් කර්මාන්තයක් ගොඩනඟා ඇත, එහි බොහෝ අමුද්‍රව්‍ය සැපයුම සඳහා ආනයන මත රඳා පවතී. එය ක්‍රියාත්මක වන්නේ වන විනාශය අපනයනය කරයි," කණ්ඩායම වාර්තාවේ සඳහන් කරයි.

www.reuters.com ඇසුරෙන්.
නිලක්ෂි බණ්ඩාර.

Sunday, December 3, 2023

ඉන්දියාවේ ජාතික පුෂ්පය


සෑම ඉන්දියානුවෙකුගේම හදවත් තුළ අභිමානය සහ ජාතිකත්වය පිළිබඳ හැඟීමක් ඇති කරන බැවින් ලොව පුරා සිටින සියලුම  ඉන්දියානු පුරවැසියන් ඉන්දියාවේ ජාතික පුෂ්පය ගැන ආඩම්බර වෙති.නෙළුම් මහිමයේ ප්‍රතිමූර්තිය වන විට පවා එය නොබැඳීම මූර්තිමත් කරයි. ඉන්දියාවේ ජාතික පුෂ්පයේ ප්‍රධාන විශේෂතා කිහිපයක් පහත දැක්වේ.නෙළුම් යනු දේවත්වය, සශ්‍රීකත්වය, ධනය, දැනුම සහ බුද්ධත්වය ඇතුළත් රූපක අර්ථයකි.

ඉන්දියාවේ ජාතික පුෂ්පය පිළිබඳ සිත්ගන්නා කරුණු එය පුරාණ ඉන්දියානු කලාවේ සහ මිථ්‍යා කථා වල විශේෂ ස්ථානයක් හිමි පූජනීය මලක් වන අතර එය ඉන්දියානු සංස්කෘතියේ සුබ සංකේතයක් ලෙස බොහෝ කලක සිට සැලකේ.

ඉන්දියාවේ ජාතික පුෂ්පය යනු අතිශයින්ම අවංකභාවයේ ප්‍රතිමුර්තියයි.ඉන්දියානු ජනගහනයෙන් විශාල කොටසක් වන හින්දු භක්තිකයන් විසින්නෙලුම් මල   පූජනීය ලෙස සලකනු ලබන අතර, ඒ අනුව නෙලුම් මල වටා ජනප්‍රවාද, ආගමික මිථ්‍යා කථා සහ ජනප්‍රවාද වලින් වට වී ඇත. එය දීර්ඝායුෂ, ගෞරවය, වාසනාව සහ ජයග්‍රහණය සංකේතවත් කරන බව සැලකේ. නෙළුම් මලට  නොගැඹුරු ජලයේ සහ මඩ වගුරු බිම්වල නොනැසී පැවතිය හැකි අතර වසර දහස් ගණනක් නැවත ප්‍රරෝහණය විය හැකිය. නෙලුම් මල හදවතේ, මනසේ සහ ආත්මයේ පැවැත්ම සහ පාරිශුද්ධ භාවය සංකේතවත් කරයි.

හින්දු ඇදහිල්ල සහ ජනප්‍රවාදයේ දැක්වෙන්නේ සරස්වතී දෙවඟන ​​නෙළුම් මලක් මත හිඳගෙන සිටින අතර ඇය ප්‍රඥාවේ/අධ්‍යාපනයේ දෙවඟනක් ලෙසයි.
නෙළුම් බොහෝ විට දෙවියන්ගේ සිංහාසනය ලෙස නිරූපණය කර ඇති අතර එය නමස්කාර කිරීම්  සහ ආගමික චාරිත්‍රවලට නිතර භාවිතා වේ.
අර්ධ නිවර්තන කලාපවල මිරිදිය විල් වල නෙළුම් පිපෙයි
ඉන්දියාවේ ජාතික පුෂ්පය රතු, සුදු, නිල්, දම් සහ රෝස යන වර්ණයන්ගෙන් යුක්ත වන අතර එය ප්‍රධාන වශයෙන් ආසියානු රටවල දක්නට ලැබේ.

රන් නෙළුම බුද්ධාගමේ සංකේතවත් කරයි. බුදුදහම තුළ, නෙළුම් මලෙහි වැදගත්කම සඳහා වර්ණය වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. මනසේ සහ ආත්මයේ පාරිශුද්ධත්වය සුදු නෙළුම් මලකින් සංකේතවත් කරයි. 
නෙළුම් මලක් තද රතු පාට නම්, එය ආදරය සහ දයාව සංකේතවත් කරයි. 
නිල් නෙළුම් මල සාමාන්‍ය බුද්ධිය නියෝජනය කරයි; එය ප්‍රඥාවෙන් හා තර්කයෙන් බුද්ධත්වය සාක්ෂාත් කරගනී.

 බුදුන්ගේ ඉතිහාසය සහ ඓතිහාසික පුරාවෘත්තයන් රෝස නෙළුම් මලෙන් සංකේතවත් කරයි. 
අධ්‍යාත්මිකත්වය සහ අද්භූතවාදය දම් පැහැති නෙළුම් මලකින් නිරූපණය කෙරේ. 
අවසාන වශයෙන්, රන් නෙළුම් පිපීම, විශේෂයෙන් බුදුන් වහන්සේ තුළ බුද්ධත්වය ලබා ගැනීම සංකේතවත් කරයි. 

 නෙළුම් මලෙහි වර්ධනයේ අවධිය පැහැදිලි මට්ටමේ බුද්ධත්වයකට අනුරූප වේ. බුදුන් හෝ බුද්ධත්වය සොයා ගැනීමට පෙර බෞද්ධ අනුගාමිකයෙකුගේ කාලය සංවෘත නෙළුම් මලකින් සංකේතවත් කෙරේ. සම්පූර්ණයෙන්ම පිපෙන සහ විවෘත නෙළුම් මලක් පූර්ණ ඥානාලෝකය සහ ස්වයං දැනුවත්භාවය සංකේතවත් කරයි.

විෂ්ණු දෙවියන්ගේ දෑස් නිතර වෛදික ගීතිකා වල නෙළුම් මල් පෙති ලෙස නිරූපණය කර ඇති අතර ඔහුගේ රෝස පැහැති පාද 'චරන් කමල්' හෝ 'නෙළුම් පාද' ලෙස හැඳින්වේ. පුරාණ ඉන්දියානු කලා සහ ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයේ, එය මෝස්තර සහ රටා ලෙස නිතර භාවිතා වේ.

නෙළුම් යනු සමෘද්ධිය, මායාව, ප්‍රඥාව, ඵලදායී බව සහ ඥානාලෝකයයි. ඉන්දියාවේ එය ජයග්‍රහණයේ ලකුණක් ලෙස සැලකේ එය ශුද්ධ වූ පුෂ්පයක් වන අතර පුරාණ ඉන්දියාවේ කලාව හා ජනප්‍රවාදයේ සුවිශේෂී ස්ථානයක වාසය කරයි සංස්කෘතික වටිනාකමට අමතරව, නෙළුම් මල් වල බීජ ප්ලීහාව, හෘද රෝග සහ වකුගඩු වැනි සුව කිරීමේ අරමුණු සඳහා යොදා ගනී. නෙළුම් වල කොළ, බීජ, මුල් සහ පත්‍ර නටුව ආහාරයට ගත හැකි අතර ඉන්දියාවේ මිනිසුන් ඒවා එළවළුවක් ලෙස පරිභෝජනය කරයි. එය පුරාණ කාලයේ සිටම ඉන්දියානු සංස්කෘතියේ ධන සංකේතයක් විය නෙළුම් බුද්ධාගම සංස්කෘතිය තුළ ද පූජනීය මලක් ලෙස අගය කොට සලකනු ලැබේ

ඉන්දියානු නෙළුම් පත්‍රයේ සංස්කෘතික වැදගත්කම පිළිබඳ ඔහුගේ පොතේ තෝමස් කින්ටේට් ප්‍රකාශ කරන්නේ, “නෙළුම් මල සහ ශාකයේ අනෙකුත් කොටස්වලට වඩා විශාල සංකේතයක් ඉන්දියානු කවියේ, මූර්තිවල සහ සිතුවම්වල නොමැති තරම්ය.” පුරාණ සම්ප්‍රදායන්, ආගම් සහ පුරාවෘත්තවල එහි ඇති වැදගත්කම නිසා නෙළුම් ජාතික පුෂ්පය ලෙස තෝරා ගන්නා ලදී. භගවත් ගීතාව එය වෙන්වීම සඳහා රූපකයක් ලෙස භාවිතා කරන අතර, නෙළුම් මල සශ්‍රීක වන අපිරිසිදු ජලයෙන් පීඩාවට පත් නොවන්නා සේම, මිනිසුන් ඔවුන්ගේ භූමික බැඳීම් ඉක්මවා යා යුතු බව පවසති. ප්‍රඥාවේ දෙවඟන ​​වන සරස්වතී, දැනුම සහ අලංකාරය නියෝජනය කරන නෙළුම් මලක් මත හිඳගෙන නිරූපනය වේ.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර.
03/12/23.

Saturday, December 2, 2023

හමුවීම සිහිනයක් වූද නමුදු ප්‍රේමයෙන් පමණක්ම බැඳුණු ආත්මගත බැඳීමක නිම් නැති කතාව සියාදා.....




 ඛලීල් සියාදා ප්‍රේම වෘතාන්තය පිළිබඳව මුලින්ම සවනට වැටුනේ යොවුන් සංගීත වේදී තරිඳු දම්සර සොයුරා සංගීතය නිර්මිත, රුහුණුකෙත හිමි විසින් පද රචනය කර මනුල නිපුන් සොයුරාගේ  ගේ මියුරු හඩින් රසවිඳි සියාදා ගීතය නිසාවෙනි.ඛලීල් සියාදා ප්‍රේමය යම්තාක් දුරකට ජිවිතයට සමීප නිර්මාණයක් බැවින් මෙම ප්‍රේම වෘතාන්තය පිළිබඳව සෙවීමට සිත පෙළඹුනේ නිතැතිනි.


සිසිරයේ අමුණා එවන ලද
රෝමාන්තික පෙම්පත් ‍රක්ත පැහැ පත්‍ර බිමහැලෙන සරතැසේදිත් පෙම්වත් මදු බදුන් ගැටෙනා උත්සව රෑ සුදු වයින් තොල ගගා කයිරෝ නුවර ඔපෙරා බලන්න යමු සියාදා ග්‍රීසියේ ඉපැරැණි ම දෙවොලක ප්‍රේම පහන්සිල දල්වා ඒ එළියෙන් නෙත් විනිවිඳින නිමේෂය වියෝලාවක ස්වරය මෙන් පහන් සුව සලසාවී දිනෙක අප හමුවේවි සියාදා නුඹේ නමට ඉඟිකරන කරදහි ලිලැක් මල් සුවඳ ගල්වා ඒ සුවඳම ඉවකරන සුයාමය පබදිනා කවි අකුරු මෙන් අරුමැසිය විමසාවී හදවතේ ගැවසේවි සියාදා

May Ziadeh පලස්තීනයේ ලේඛනන් ජාතික මවකට සහා පියෙකුට දාව ඉපදුණි.May Ziadeh ඔටෝමාන් පලස්තීනයේ Nazareth හි Chahtoul පවුලෙන් Elias Zakhur Ziadeh, Chahtoul පවුලෙන් සහ Nuzha Khalil Mu'mar නම් පලස්තීන ක්‍රිස්තියානින්ගේ දියණියයි.  ඇගේ පියා ගුරුවරයෙකු වූ අතර අල් මහරුසාහි කර්තෘවරයා විය.ඇය වයස අවුරුදු 14 දී ප්‍රංශ බාලිකා කන්‍යාරාම පාසලක ද්විතීයික අධ්‍යාපනය හැදෑරීමට අයින්ටූරා වෙත යවන ලදී. Aintoura හි ඇයගේ අධ්‍යාපනය ඇයව ප්‍රංශ සහ රොමෑන්ටික සාහිත්‍යයට යොමු කල අතර ඇය සුවිශේෂී අවධානයක් සාහිත්‍යයට දුන්නාය.

.  ඛලීල් ජිබ්‍රාන් ලෙබනනයේ බෙචාරි ගම්මානයේ උපත ලැබූ අතර ඔහුගේ කලාත්මක අධ්‍යාපනය හැදෑරීමට සහ ලෝක ප්‍රකට කලාකරුවෙකු, කවියෙකු සහ ලේඛකයෙකු ලෙස ඔහුගේ වෘත්තීය ජීවිතය ගත කිරීමට එක්සත් ජනපදයට සංක්‍රමණය විය. මෙම සුවිශේෂී අරාබි අනන්‍යතා වලින් සපිරුණු යුවල  ඔවුන්ගේ ජීවිතයේ අවසානය දක්වාම පැවති අද්විතීය ප්‍රේම සම්බන්ධයක් ඇති කර ගනී. ඔවුන් තම ප්‍රේමය හුවමාරු කර ගත්තේ ලියුම් හුවමාරු කරගනිමිනි.

ජිබ්රාන්ගේ එකම නවකතාව වන ද බ්‍රෝකන් වින්ග්ස් හි සෙල්මා කරමේගේ කතාවෙන් ඇය කෙතරම් ගැඹුරට ඔවුන්ගේ ප්‍රේමය සිතන්නට පෙලඹී ඇත්දැයි පෙන්වමින් 1912 දී මැයි සියාඩා  විසින් ඛලීල් ජිබ්‍රාන්ට ලිපියක් යැවූ පළමු අවස්ථාවේදීම ඔවුන් ප්‍රේමයෙන් බැඳුණි.දිනක් දේවදාර ගසක ඉපැරණි අතු යට ඛලීල් ජිබ්රාන් සිය කවි බසින් සිය ගැඹුරු හැඟීම් ප්‍රකාශ කළේය. කාලයාගේ ඇවෑමෙන් පසුකාලීනව දෝංකාර දෙන පදවල ඔහු ආදරය ගැන කතා කළේ ආත්මයන් දෙකක සාරය රැගෙන හදවත හරහා ගලා යන සදාකාලික ගංගාව ලෙසය.

ඔවුන්ගේ ආදරය බුද්ධියේ සහ හැඟීම්වල නර්තනයක් වූ අතර, ජිබ්රාන්ගේ කාව්‍ය ප්‍රකාශනවල සහ සියදගේ කලාත්මක අර්ථකථනවල සුසංයෝගයක් විය.ඔවුන්ගේ ආදර කතාව ඛලීල් සහ සියද දෙදෙනාම ඔවුන්ගේ හැඟීම්වල වර්ණ ගැන්වූ කැන්වසය බවට පත්විය. එය මධ්‍යධරණී මුහුදෙන් එපිටින් හමා එන සුළඟින් මුමුණන ලද සහ බේරූට්හි පුරාණ බිත්තිවලින් දෝංකාර දෙන කතාවකි.

වසර ගණනාවක් ගෙවී යත්ම, ඛලීල් ජිබ්රාන් ඔහුගේ කාලානුරූපී වදන් දිගටම ලියූ අතර, සියදාගේසිතුවම්  බේරූට්හි ගැලරි අලංකාර කළේය. ඔවුන්ගේ ආදරය, මෙම ආඛ්‍යානයේ ප්‍රබන්ධයක් වුවද, ලෙබනනයේ හදවතේ නිර්මාණාත්මක ආත්මයන් දෙදෙනෙකුගේ එක්වීම දැකීමට තරම් වාසනාවන්ත වූවන්ගේ හදවත් තුළ අමරණීය විය.

සියාදා  ඛලීල් ජිබ්රාන්ගේ පොත් විවේචනය කිරීමෙන් ඇය ඔහුගේ කෘති අරාබි ලෝකය පුරා ව්‍යාප්ත කළ අතර සාහිත්‍ය විචාරකයෙකු ලෙස ඇයගේම කිර්තිය  වැඩි දියුණු කළාය. ජිබ්‍රාන් හැමවිටම ඇගේ ලිපිවලට  පිළිතුරු දුන්නේ ඉතාමත් සොඳුරු විලසිනි.ඇයව කිසිදා මුණ නොගැසුණද, ලෙබනන් ජාතික ඛලීල් ජිබ්රාන් වසර 20කට ආසන්න කාලයක් පලස්තීන ස්ත්‍රීවාදී ලේඛිකාවට  ආදරය කළේය. ඇය ඔහු සමඟ ලිපි මගින් පරමාදර්ශී ප්‍රේම සම්බන්ධතාවයක්  පවත්වාගෙන ගියාය. ඔවුන්ගේ ලිපි ඔවුන්ගේ ජීවිතයේ අවසාන දින දක්වා සාගර හරහා හුවමාරු වෙමින් ආදරණිය සහ  ගැඹුරු වූ ප්‍රේම වෘතාන්තයකට සාක්ෂි දැරුවේය.

ඛලීල් ජිබ්රාන්ගෙන් මරණෙන් පසු දැඩි මානසික අවපිඩනයකට පත්වුණා සියාදා නැවත ලේඛනනයට පැමිණි අතර ඇයට උරුම දේපල ලබා ගැනීම උදෙසා ඥාතින් විසින් ඇයව මානසික රෝහලට බාර දෙන ලදී.මෙම තීරණයෙන් කෝපයට පත් සියාදා එයින් පිට වූයේ ඇය යහපත් මානසිකත්වයකින් යුතු බවට වෛද්‍ය වාර්තා ඉදිරිපත් කරමිනි.
ඇය නැවත කයිරෝ වෙත පැමිණි අතර එහිදී ඇය 1941 ඔක්තෝබර් 17 දින මිය ගියාය

Where are you, my beloved? Do you hear my weeping
From beyond the ocean? Do you understand my need?
Do you know the greatness of my patience?

Where are you, me beloved?
Oh, how great is Love!
And how little am I!

 
*Excerpt from A LOVERS CALL

මා සබඳ  ඔබ කොහෙද?
මහා සයුරෙන් එපිට සිට ඉකිබිඳින මාගේ ඉකිබිඳුම 
ඔබට ඇසෙනවද ?
මට අවැසි දේ ඔබට දැනෙනවද 
මගේ ඉවසීමේ මහිමය ඔබට හැඟෙනවාද?

ඔබ කොහෙද මා සබඳ?
ප්‍රේමය කොතරම් ශ්‍රේෂ්ඨ ද 
මා කොතරම් කුඩාද?.....

ආදරණියකුගේ ඇමතුම.


නිලක්ෂි බණ්ඩාර.
12/02/23.

සියාදා ගිතය්යේ ලිංකුව
https://youtu.be/lea8yAsq4qE