Tuesday, October 31, 2023

තරුව ..... නුඹ ....




තරුව ..... නුඹ ...

සාඩම්බරව අහස කුස දිලිසෙන බව දනිමි.

 නුඹ අයිති පොලවට නොවේ. අහසටයි.

මම නුඹ දෙස සැමදා බලා සිටියෙමි.

අදටත් බලා ඉමි.

හෙටත් බලා හිඳිවී.

නමුත් නුඹට අහසේ සිට පොළවේ සිටින කා දෙස වුවත් බැලිය හැකිය,. 

මන්ද.... නුඹ අපට වඩා බොහෝ ඉහලින් සිටින බැවිනි. 

ඔබට මා බලා හිඳිනු  නොපෙනෙන බව දනිමි.

මන්ද මා කුඩා හත්තක් නිසාවෙන්.

නමුත් දවසක .... නුඹ දරාගනු බැරි වෙහෙසකින්  

අඳුරු තරුවක්ව පොලවට පතිත වන කල්හිදී

 මම මෙතැනම හිඳිමින් නුඹ වෙත දෑස් යොමා හිඳිනු ඇත.

එදිනට කොහේ කොතැනක සිටියත්, 

 නුඹ වෙනුවෙන් කෙනෙකු 

බලා සිටින බව මතකයේ තබාගෙන

ලෝකයට එලිය දෙන්න.


නිලක්ෂි බණ්ඩාර .

31/10/23.

කඳුකරයේ රැජිණිය ෂිම්ලා



අතීත බ්‍රිතාන්‍ය ඉන්දියාවේ සහ වත්මන් හිමාචල් ප්‍රදේශ් හි අගනුවර වන ෂිම්ලා සොබාදමේ ආශීර්වාද සියල්ලන්හිම සම්මිශ්‍රණයකි.හිමෙන් වැසි ගිය හරිත කඳු මුදුන් වලින් වට වුන ෂිම්ලා කඳුකරයේ රැජිණිය යන අන්වර්ථ නාමයෙන් හඳුන්වනු ලබයි.දර්ශනීය ප්‍රදේශයක් වන ෂිම්ලා යටත්  විජිත යුගයේ ගොඩනැගිලි නිර්මාණ රැසකින් යුක්ත වේ. ෂිම්ලා හි විශේෂත්වය වන්නේ  අදටත් යටත් විජිත යුගයේ නෂ්ඨාවශේෂ දක්නට ලැබීමයි. පැරණි ගොඩනැගිලි , ආකර්ශනීය යකඩ පහන් කණු , ඇන්ග්ලෝ සැක්සන් යනාදී නාමයන් ,සාප්පු සහ සංකීර්ණයන්ගෙන් යුතු මාවත් නගරයේ ආකර්ෂණිය ස්ථාන වේ, පැටියාලාහි හිටපු මහාරාජ් ගේ පලා යාමත් සමග සම්බන්ධ ස්ථාන අදටත්  දක්නට ලැබෙන අතර ඈත හිමෙන් වැසුණු කඳු මුදුන වල සුන්දර  දසුන් දක්නට ලැබේ.ෂිම්ලා යනු හිමාචල් ප්‍රදේශ්හි අගනුවරයි. එය කලින් බ්‍රිතාන්‍ය පාලන සමයේදී ගිම්හාන අගනුවර විය. ශිම්ලා නගරය කඳු කිහිපයක් සහ කඳු වැටි සම්බන්ධ කරමින් ඉදිකර ඇත. වැදගත් කඳු වන්නේ Jakhu (අඩි 8050), ප්‍රොස්පෙක්ට් හිල් (අඩි 7140), නිරීක්ෂණ කන්ද (අඩි 7050), එලිසියම් හිල් (අඩි 7400), සහ ගිම්හාන කන්ද (අඩි 6900) ය. 

ෂිම්ලා යන නාමයේ ආරම්භය සම්බන්ධයෙන් විශාල මතභේදයක් පවතී. ෂිම්ලා යන නම ව්‍යුත්පන්න වී ඇත්තේ ‘ශ්‍යාමලය’ යන්නෙන් අදහස් වන නිල් නිවස යනු ජකුහි ෆකීර්වරයෙකු විසින් නිල් ලෑල්ලෙන් ඉදිකරන ලද නිවසක නමයි. එක් අනුවාදයකට අනුව, ෂිම්ලා එහි නම ලබාගෙන ඇත්තේ ‘ෂාම්ලා’ යන්නෙන් අදහස් වන නිල් පැහැති ගැහැණු ළමයෙකු වන කාලි දේවිය සඳහා වන තවත් නමකි.

 එම ස්ථානය ජකු කඳුකරයේ, කාලි දේවියගේ දේවාලයක් විය. බ්‍රිතාන්‍ය පාලන සමයේදී දෙවඟනගේ රූපය නව ස්ථානයකට ගෙන යන ලදී, එය දැන් ප්‍රසිද්ධ කාලි බාරි විහාරය. Gurkha යුද්ධයේදී ෂිම්ලා අවධානයට ලක් නොවීය. එවකට කඳුකර රාජ්‍යයේ සහකාර දේශපාලන නියෝජිත ලුතිනන් රොස් ප්‍රථම බ්‍රිතාන්‍ය වාසස්ථානය වන හුදු ලී ගෘහයක් පිහිටුවූයේ ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1819 දී පමණි. ඔහුගේ අනුප්‍රාප්තිකයා වූ ලුතිනන් චාල්ස් පැට් කෙනඩි 1822 දී ලුතිනන් කෙනඩිගේ නමින් ‘කෙනඩි හවුස්’ නමින් පළමු පුකා නිවස ඉදිකරන ලදී. හින්දුස්ථාන් ටිබෙට් මාර්ගය ඉදිකිරීම 1850-51 දී කල්කා සිට ආරම්භ කරන ලද අතර පළමු වටය සිම්ලා දක්වා විය. 1860 වන විට ෂිම්ලා දක්වා මාර්ගය රෝද රථ ගමනාගමනය සඳහා භාවිතා විය. සංජෞලිට ඔබ්බෙන් අඩි 560ක් දිග උමගක් ඉදිකරන ලදී.

ශිම්ලා දිස්ත්‍රික්කය පිහිටා ඇත්තේ දේශාංශ 77o-0″ සහ 78o-19″ නැගෙනහිර සහ අක්ෂාංශ 30o-45″ සහ 31o-44″ උතුර අතරය. එය උතුරින් Mandi සහ Kullu, නැගෙනහිරින් Kinnear, දකුණින් උත්තරාන්චල් ප්‍රාන්තය, බටහිරින් Sirmaur දිස්ත්‍රික්කයෙන් මායිම් වේ. දිස්ත්‍රික්කයේ උන්නතාංශය මීටර් 300 සිට 6000 දක්වා පරාසයක පවතී.

ෂිම්ලා වෙතට ගුවන් ගමන් පහසුකම් තිබුනත් සංචාරකයින් බොහෝ දෙනෙක් ප්‍රිය කරන්නේ හිමලයනු කඳු මැදින්, ගම්බිම් මැදින්  යන ගමනටයි. ගමනාන්තයට යන අතරමග දක්නට ලැබෙන පැරණි රාජ්පුත් වරුන්ගේ මන්දිර, මල් උයන් සහ ගෙවතු, ෂිම්ලා පිලිබඳ නොස්ටැල්ජියාවක් ඇති කරයි.

ෂිම්ලාහි ඉතිහාසය 


1819 ඇංග්ලෝ - ගොර්කා යුද්ධයෙන් (Gorkha) පසු බ්‍රිතාන්‍යයන්  විසින් ෂිම්ලාව නැවත ගොඩ නගන ලද අතර  19 වන සියවස දක්වා පැවතුණි.

1804 දී සිම්ලාවේ සිට සැතපුම් හැටක් පමණ දුරින් පිහිටි කඳුකර බලකොටුවක් වන කන්ග්‍රා සටනේදී සික්වරුන් අතින් දරුණු පරාජයකට ලක් වූ ගුර්කාවරු, සමහර වාර්තාවලට අනුව, සටනේදී මිනිසුන් දහස් ගණනක් සහ තවත් බොහෝ දෙනෙකුට රෝගවලින් අහිමි විය.

ගුර්සිකාවරුන් විසින් ෂිම්ලා  අවට ප්‍රාන්ත සහ කඳුකරය විනාශ කිරීමට පටන් ගත්හ.. ගුර්කාවරු ෂිම්ලා අවට බොහෝ බලකොටු ඉදි කළහ. මෙම බලකොටුවලින් එකක් වන ජගත්ගාර් බලකොටුව, ශිම්ලාවට යාබද සුප්‍රසිද්ධ හමුදා කඳවුරක් වන නූතන ජුටෝග්හි මූලාරම්භය විය. 1808 වන විට ආක්‍රමණිකයින් ජමුනා සහ සැට්ලුජ් අතර ඇති සියලුම බලකොටු මුරපොලවල් යටත් කර ගත් අතර, ඔවුන්ගේ අගනුවර වන ආර්කි සිට අසල්වැසි කඳුකර ප්‍රාන්ත කෙරෙහි ඔවුන්ගේ අනුකම්පා විරහිත පාලනය ආරම්භ කළ අතර, ඔවුන්ගේ දුක්ඛිතභාවයේ සිටි මිනිසුන් බ්‍රිතාන්‍යයන්ගෙන් උපකාර ඉල්ලා සිටියහ.

මේජර් ජෙනරාල් 'සර් ඩේවිඩ් ඔක්ටර්ලෝනි' යටතේ කුඩා බ්‍රිතාන්‍ය හමුදාවක් ගුර්කාවරුන්ගෙන් කඳුකර මිනිසුන් මුදා ගැනීම සඳහා පිටත් කර යවන ලදී. කඳුකර ප්‍රධානීන්ගෙන් බහුතරයක් එම ඇමතුමට ප්‍රතිචාර දැක්වූ අතර බ්‍රිතාන්‍ය හමුදාවන්ට සම්බන්ධ වූහ. නලාගර්හි අඩි 3750ක් උස රාම්ගාර් බලකොටුවේදී ප්‍රතිවාදීන් දරුණුම සටනක නිරත විය. බ්‍රිතාන්‍යයන්ගේ සුපිරි තුවක්කු සතුරා පරදවන තීරණාත්මක සටනක් මලොන්හි බලකොටුව අසල සිදු විය. 1815 මැයි 15 වන දින මලඔන් සටනෙන් ගුර්කාවරුන්ගේ සිහිනය අවසන් විය.ගුර්කාවරුන්ගේ පරාජයෙන් පසු ඔවුන්ට ‘සංජෞලි ගිවිසුම’ අත්සන් කිරීමට බල කෙරුනි.

වර්තමානයේ, එය හිමාචල් ප්‍රදේශ් ප්‍රාන්ත අගනුවර වන අතර, එහි ජනගහනය ලක්ෂ 1.6 ක් පමණ (ෂිම්ලා නගරය පමණක්) වේ. මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර් 2202.00 උන්නතාංශයක් ඇත, භාෂා පහාරි, හින්දි සහ ඉංග්‍රීසි භාෂාවන් භාවිතා කෙරේ.

ඔක්තෝබර් සිට නොවැම්බර් සහ අප්‍රේල් සිට ජූනි දක්වා සංචාරය කිරීමට හොඳම කාලය වේ.  ඉන්දියාව සහ පකිස්ථානය අතර ඇති සුප්‍රසිද්ධ ෂිම්ලා ගිවිසුම වැනි වැදගත් ඓතිහාසික සිදුවීම් රාශියක් ෂිම්ලා හිදී සිදු විය.. මෙම ස්ථානය එහි ස්වභාවික සුන්දරත්වය, වාස්තු විද්‍යාත්මක ගොඩනැගිලි, ලී අත්කම් සහ ඇපල් සඳහා ද ප්‍රසිද්ධය.හින්දු දේවතාවියක් වන ශ්‍යාමලා දේවිගේ දේවාලය සඳහා වඩාත් ජනප්‍රිය විය. 1822 දී පළමු බ්‍රිතාන්‍ය ගිම්හාන නිවහන ස්කොට්ලන්ත සිවිල් සේවක චාල්ස් ප්‍රට් කෙනඩි විසින් ඉදිකරන ලදී.

1906 වර්ෂයේදී කල්කා-ෂිම්ලා දුම්රිය මාර්ගය ඉදි කිරීම  සිම්ලා ඉතිහාසයේ කැපී පෙනෙන සිදුවීමක් වූ  අතර 1871 දී ශිම්ලා නොබෙදුණු පන්ජාබ් ප්‍රාන්තයේ අගනුවර ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදි. 1971 වසරේ හිමාචල් ප්‍රදේශ් නොබෙදුණු පන්ජාබයෙන් වෙන් වූ අතර ෂිම්ලා එහි අගනුවර බවට පත් විය.

ෂිම්ලා පෙදෙසේ දක්නට ලැබෙන නිර්මාණ අතර 

Vice regal ලැගුම්හල, Auckland House, Gorton Castle, Peter Hoff house සහ
Gaiety Theatre වැනි බ්‍රිතාන්‍ය ගෘහ නිර්මාණ වේ.
එමෙන්ම 
හිමාචල් ප්‍රාන්ත කෞතුකාගාරය සහ පුස්තකාලය,
උපරාජික ලැගුම්හල, උද්භිද උද්‍යානය, ඉන්දියානු උසස් අධ්‍යයන ආයතනය,
ද රිජ්, ද මෝල්,
ගිම්හාන මාලිගය , ග්ලෙන් සහ තාරාදේවි විහාරය ෂිම්ලා හි දැකිය හැකි වඩාත් කැපී පෙනෙන දේවල් වේ.

වර්තමාන ශිම්ලා දිස්ත්‍රික්කය ප්‍රධාන වශයෙන් බල්සන්, බුෂාර්, භාජි සහ කෝටි, ඩාර්කෝටි, තාරොච් සහ ඩාඩි, කුම්හර්සයින්, ඛානෙටි සහ ඩෙලත්, ධමි, ජුබ්බල්, කීතොල්, රවින්ගර්, රටේෂ්, සංග්‍රි යන පැරණි කඳුකර ප්‍රාන්ත 19 කින් සමන්විත වේ.

බුෂාර් යනු බටහිර හිමාලයේ කාශ්මීරයෙන් පසු කඳුකර ප්‍රාන්තවලින් පැරණිතම එකකි. එක් පුරාවෘත්තයකට අනුව බුෂාර් රාජවංශය පිහිටුවන ලද්දේ ක්‍රිෂ්ණා දෙවියන්ගේ පුත්‍රයා වන 'ප්‍රධුමන්' විසිනි. ෂොනිට්පූර් (සරහාන්) හි ප්‍රාදේශීය ප්‍රධානියා වූ බනසුර්ගේ දියණිය විවාහ කර ගැනීම සඳහා ප්‍රධුමන් එම ස්ථානයට පැමිණි බවත්, ඔහු සමඟ ඇති වූ ගැටුමකදී බනසුර්ගේ මරණයෙන් පසු ඔහු බුෂාර් සහ කින්නාවුර් ප්‍රදේශවල ප්‍රධානියා බවට පත් වූ බවත් කියනු ලැබේ. බානසුර්ට පුතෙක් නැත. C.F.Kennedy ට අනුව, බුෂාර් 1412 A.D. හි ඩෙකාන්හි සිට සංක්‍රමණික රාජ්පුත්වරයෙකු වූ දන්බාර් සිං විසින් ආරම්භ කරන ලදී. 1914 දී බ්‍රිතාන්‍යයන් පදම් සිං නීත්‍යානුකූල උරුමක්කාරයා ලෙස පිළිගෙන රාම්පූර් බුෂාර්හි රාජා ලෙස කිරුළු පැළඳි. අවසානයේ 1948 මාර්තු මාසයේදී රාම්පූර් බුෂාර් හිමාචල් ප්‍රදේශ් පළාතේ කොටසක් විය.

වර්ග සැතපුම් 288 ක භූමි ප්‍රමාණයකින් යුත් ෂිම්ලා කඳුකර ප්‍රාන්තවලින් එකක් වන ජුබ්බල් මුලින් සර්මූර් වෙත අතු ගංගාවක් වූ නමුත් ගුර්කා යුද්ධයෙන් පසු එය ස්වාධීන විය. ජුබ්බල් රාජ්‍යයේ නිර්මාතෘවරයා වූයේ රාජා කරම් චන්ද් ය. නිදහසින් පසු ජුබ්බල් ඉන්දියානු සංගමය සමඟ ඒකාබද්ධ වී 1948 අප්‍රේල් 15 වන දින හිමාචල් ප්‍රදේශ්හි කොටසක් බවට පත් විය. ඒකාබද්ධ වන විට ‘ඩිග් විජේ සිං ප්‍රාන්තයේ පාලකයා විය.

 1972 සැප්තැම්බර් 1 වන දින සිට ප්‍රාන්තයේ දිස්ත්‍රික්ක ප්‍රතිසංවිධානය කිරීම මත ෂිම්ලා දිස්ත්‍රික්කය එහි වර්තමාන ස්වරූපයෙන් ඇති විය. ප්‍රතිසංවිධානයෙන් පසුව, පැරණි මහසු දිස්ත්‍රික්කයට එහි ආයතනය අහිමි වූ අතර එහි ප්‍රධාන කොටස ෂිම්ලා සමඟ ඒකාබද්ධ විය. ශිම්ලා දිස්ත්‍රික්කයට එහි නම ලැබුණේ ෂිම්ලා නගරයෙන්, දිස්ත්‍රික් මූලස්ථානය සහ දැන් හිමාචල් ප්‍රදේශ් ප්‍රාන්ත අගනුවර වන ෂිම්ලා දිස්ත්‍රික්කය උප-කොට්ඨාශ 9 කින්, 13-ටෙහෙසිල, 12 උප ටෙහෙසිල් සහ බ්ලොක් 10 කින් සමන්විත වේ.

https://hpshimla.nic.in/about-district/

නිලක්ෂි බණ්ඩාර.

01/11/23.

Wednesday, October 25, 2023

චීනයේ සෞඛ්‍ය සේවයේ දුර්වලතා.


ඕනෑම සෞඛ්‍ය සේවා පද්ධතියක් මෙන් චීන සෞඛ්‍ය පද්ධතියට ද ශක්තීන් සහ දුර්වලතා ඇත. වසර ගණනාවක් පුරා සෞඛ්‍ය සේවා ප්‍රවේශය සහ ගුණාත්මකභාවය වැඩිදියුණු කිරීමෙහිලා චීනය සැලකිය යුතු ප්‍රගතියක් ලබා ඇති අතර, පද්ධතිය මුහුණ දෙන දුර්වලතා සහ අභියෝග කිහිපයක් තවමත් පවතී. චීන සෞඛ්‍ය පද්ධතියේ දුර්වලතා අතර

අසමාන සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණ ප්‍රවේශය

 සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණ ප්‍රවේශය චීනය පුරා ඒකාකාර නොවේ. නාගරික ප්‍රදේශවලට සාපේක්ෂව ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල බොහෝ විට අඩු සෞඛ්‍ය පහසුකම් සහ දක්ෂ වෛද්‍ය වෘත්තිකයන් සිටී. සෞඛ්‍ය සේවාවට ප්‍රවේශ වීමේ මෙම නාගරික-ග්‍රාමීය විෂමතාවය අසමාන සෞඛ්‍ය ප්‍රතිඵල ඇති කළ හැකිය.

 මහජන සෞඛ්‍ය රැකවරණය සඳහා අඩු අරමුදල්.

චීනයේ මහජන සෞඛ්‍ය සේවා ආයතන, විශේෂයෙන් ප්‍රාන්ත සහ නගර මට්ටමින්, බොහෝ විට ප්‍රමාණවත් අරමුදල් සහ සම්පත් සමඟ අරගල කරයි. මෙය ජනාකීර්ණ රෝහල්, දිගු කාලයක් බලා සිටීම සහ වෛද්‍ය සැපයුම් හිඟයකට හේතු විය හැක. 

 වියදම්

 සෞඛ්‍ය රක්‍ෂණ ආවරණය පුළුල් කිරීමට චීනයේ උත්සාහයන් නොතකා, සෞඛ්‍ය සේවා සඳහා වියදම් තවමත් ඉහළ ය, විශේෂයෙන් මිල අධික ප්‍රතිකාර හෝ විශේෂිත සත්කාර සඳහා. මෙම මූල්‍ය බර සමහර පුද්ගලයන්ට සහ පවුල්වලට අවශ්‍ය සෞඛ්‍ය සේවා ලබා ගැනීමට බාධාවක් විය හැකිය.


තත්ත්ව විචල්‍යතාව.


චීනයේ විවිධ කලාපවල සහ සෞඛ්‍ය සේවා පහසුකම්වල සෞඛ්‍ය සේවාවල ගුණාත්මක භාවයේ සැලකිය යුතු වෙනස්කම් තිබිය හැක. ප්‍රධාන නගරවල සමහර ඉහළ පෙළේ රෝහල් ලෝක මට්ටමේ ප්‍රතිකාර ලබා දෙන නමුත් පහළ මට්ටමේ පහසුකම්වල අඩු පළපුරුදු කාර්ය මණ්ඩලයක් සහ යල් පැන ගිය උපකරණ තිබිය හැකිය.

සෞඛ්‍ය සේවකයින්ගේ හිඟය.

චීනය එහි ජනගහන ප්‍රමාණයට සාපේක්ෂව වෛද්‍යවරුන්, හෙදියන් සහ අනෙකුත් වෛද්‍ය කාර්ය මණ්ඩලය ඇතුළු සෞඛ්‍ය සේවා වෘත්තිකයන්ගේ හිඟයකට මුහුණ දෙයි. මෙහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස සෞඛ්‍ය සේවකයින් වැඩිපුර වැඩ කිරීම සහ සත්කාරයේ ගුණාත්මක භාවය අඩු විය හැක. මහජන සෞඛ්‍ය අභියෝග: වායු දූෂණය, ජලය දූෂණය වීම සහ බෝවන රෝග පැතිරීම ඇතුළු මහජන සෞඛ්‍ය අභියෝග කිහිපයකට චීනය මුහුණ දී ඇත. මෙම ගැටළු මහජන සෞඛ්‍යයට සහ සෞඛ්‍ය සේවා පද්ධතියට සැලකිය යුතු බලපෑමක් ඇති කළ හැකිය.

 වයස්ගත ජනගහනය .

චීනයේ වයස්ගත ජනගහනයක් සිටින අතර, එය සෞඛ්‍ය සේවා සඳහා වැඩි ඉල්ලුමක් ඇති කරයි, විශේෂයෙන් නිදන්ගත සහ වයස්ගත ආශ්‍රිත තත්වයන් සඳහා. වර්ධනය වන වැඩිහිටි ජනගහනයේ සෞඛ්‍ය අවශ්‍යතා සපුරාලීම සැලකිය යුතු අභියෝගයකි.ඖෂධ සහ එන්නත් ආරක්ෂාව: චීනයේ ඖෂධ නිෂ්පාදනවල ආරක්ෂාව සහ ගුණාත්මකභාවය පිළිබඳ කනස්සල්ලට තුඩු දෙන ව්‍යාජ හෝ ප්‍රමිතියෙන් තොර ඖෂධ සහ එන්නත් සෝලිය පිළිබඳ අවස්ථා තිබේ.

සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණ දූෂණය.

අල්ලස් ගැනීම් සහ වෛද්‍යවරුන්ට සහ රෝහල් කාර්ය මණ්ඩලයට පහර දීම ඇතුළු සෞඛ්‍ය සේවා අංශයේ දූෂණය චීනයේ සමහර ප්‍රදේශවල ගැටලුවක් වී තිබේ. මෙය සෞඛ්‍ය සේවා පද්ධතිය කෙරෙහි ඇති විශ්වාසය බිඳ දැමිය හැකි අතර රෝගීන්ගේ රැකවරණයෙන් සම්පත් ඉවතට හරවා යැවිය හැකිය. 

 මානසික සෞඛ්‍ය සේවා.

චීනයේ මානසික සෞඛ්‍ය සේවා රටේ සෞඛ්‍ය අවශ්‍යතාවලට සාපේක්ෂව නොදියුණු මට්ටමක පවතී. මානසික සෞඛ්‍ය ගැටලු හා සම්බන්ධ අපකීර්තියක් පවතින අතර, විශේෂයෙන් ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල මානසික සෞඛ්‍ය වෘත්තිකයන් සහ සේවාවන් සඳහා ප්‍රවේශය සීමිතය. නිදන්ගත රෝග කළමනාකරණය: චීනය දියවැඩියාව සහ හෘද වාහිනී රෝග වැනි නිදන්ගත රෝගවල වැඩෙන බරකට මුහුණ දෙයි. සෞඛ්‍ය සේවා පද්ධතියට මෙම තත්ත්වයන් කළමනාකරණය කිරීම සහ වැළැක්වීම සඳහා එහි ඇති හැකියාව ශක්තිමත් කළ යුතුය.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 
25/10/23.

Tuesday, October 24, 2023

පුරාණ ආක්‍රමණ වලින් නෂ්ඨ වි ගිය පකිස්තානයේ බුදු දහම.


 6 වන සියවස දක්වා බුද්ධාගම සමෘද්ධිමත් වූ අතර, ඇල්කොන් හුන්ගේ ආක්‍රමණයෙන් පසු ආගම පරිහානියට පත් වූ විය.5 වන සහ 8 වන සියවස් අතර, ෆැක්සියන්, ෂුවාන්සාං, යිජිං, හුයි-ෂෙං සහ සුං-යුන් වැනි ප්‍රදේශය හරහා ගමන් කළ චීන විද්වතුන්, විශේෂයෙන්ම පකිස්ථානයේ වයඹ දිග ප්‍රදේශවල බෞද්ධ සංඝයාගේ පරිහානිය ගැන කතා කිරීමට පටන් ගත්හ. ක්‍රි.ව. 6 වැනි සියවසේ මධ්‍යම ආසියාවේ සිට ඇල්කොන් හුන් ආක්‍රමණයෙන් පසුවය. හුන්වරුන් විසින් පකිස්ථානයේ හෝ ආරාම නටඹුන් බවට පත් කර ඇති බව Xuan Zang ලිවීය.

ඇල්කොන්වරු පැහැදිලිවම තක්ෂිලාවේ උසස් අධ්‍යාපනික මධ්‍යස්ථානයක් වූ බෞද්ධ ආරාම සහ ස්ථූප කඩා බිඳ දැමු අතර , කිසිදා යථා තත්ත්වයට පත් නොවීය.

තක්ෂිලා ප්‍රදේශයෙන් සොයාගත් ඇල්කොන් කාසි සියල්ලම පාහේ පිළිස්සී ගිය ආරාමවල නටබුන් වලින් හමු වූ අතර, පැහැදිලිවම සමහර ආක්‍රමණිකයින් මිය ගිය බව පෙනේ. පෞරාණික යුගයේ වඩාත් ප්‍රසිද්ධ හා උසම ගොඩනැඟිලිවලින් එකක් වූ කණිෂ්ක ස්තූපය, ක්‍රිස්තු වර්ෂ 460 දී ඔවුන් විසින් ප්‍රදේශය ආක්‍රමණය කිරීමේදී ඔවුන් විසින් විනාශ කරන ලද බව සැලකේ. ඔවුන්ගේ ආක්‍රමණ වලදී මන්කියාල ස්ථූපයද විනාශ කරන ලදී.

wikipedia.org

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

25/10/23

චීන අක්ෂර හෝඩියේ ඇති දුර්වලතාවයන්.


බටහිර රටවල සරල  අක්ෂර හෝඩියක් හා  සහ ලේඛන කලාවක් දක්නට ලැබෙන අතර, ඒ හා  සසඳා බලන විට චීන අක්ෂර හෝඩියේ යම් යම් දුර්වලතාවයන් දක්නට  ලැබේ. එය ප්‍රගුණ කිරීමට වැඩි කාලයක් ගත වන අතර තරමක වෙහෙසක් දැරිය යුතුය.

සමහර අක්ෂර ලිවීමට බෙහෙවින්ම අසීරු වන අතර සංකීර්ණ චිත්‍රයක් සේ ඉරි වලින් නිර්මාණය වේ.සරල පාඨ  කියවීමට පෙර පවා  අවම වශයෙන් අක්ෂර දෙතුන් දහසක් මතක තබා ගත යුතුය.කාලයත් සමග අධි වේගවත් මෙන්ම තරඟකාරී  ගමනක යන මෙවන් කාලයක මෙය රටක දියුණුවට යම් බාධාවන් ඇති විය හැකි කරුණකි.  පුලුල්ව පැතිරුනු සාක්ෂරතාවයේ අවශ්‍යතාවය තියුනු ලෙස ඉහල ගොස් ඇති වර්තමානයේ මෙම සියලු අක්ෂරයන්  ඉගෙන ගැනීම සඳහා මතක තබා ගැනීමේ දුෂ්කරතාවයක් පාසල් ළමුන්ට ඇතිවන හෙයින් ඔවුන්ගේ කුසලතා වලට බලපෑමක් ද ඇති වීමේ ප්‍රවණතාවයක් ඇත.

එපමණක් නොව, චීන ජාතිකයන් මුද්‍රණ ශිල්පය සොයා ගත්තද, ඔවුන්ගේ ලේඛන ක්‍රමය බටහිර රටවලට වඩා මුද්‍රණ ශිල්පය ඉතා සංකීර්ණ තාක්‍ෂණයක් බවට පත් කර ඇත. නූතන යුගයේ දී, චීන භාෂාවෙන් විදුලි පණිවුඩ යැවීම සඳහා කේත අංක පද්ධතියක් අවශ්‍ය බව ඔප්පු වී ඇත.එනම්, සෑම අක්ෂරයක්ම සංකේතනය කර, අංකයෙන් සම්ප්රේෂණය කර පසුව විකේතනය කළ යුතුය. කුඩා මුද්‍රණ යන්ත්‍රයකට හෝ ඉලෙක්ට්‍රොනික මොළයකට වඩා අඩු චීන යතුරු ලියනයක් තැනීමේ සියලු උත්සාහයන් ව්‍යර්ථ වි ඇත.


georgetown.edu.com

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 
24/10/23..

Saturday, October 21, 2023

චිරාපුංජි හි අද්විතීය ආශ්චර්යයන්


චිරාපුන්ජි පිහිටා ඇත්තේ ඉන්දියාවේ ඊසානදිග කොටසේ, මේඝාලය ප්‍රාන්තයේ ය. එය නැගෙනහිර ඛාසි හිල්ස් දිස්ත්‍රික්කයේ පිහිටා ඇත.
චිරාපුන්ජි ගැන කතා කරන විට  මුලින්ම සිහිපත් වන්නේ ලොව  වාර්ෂිකව  ඇද හැලෙන වැඩිම වර්ෂාපතනය ලැබෙන ප්‍රදේශය ලෙසයි.චිරාපුන්ජි මෝසම් බලපෑමෙන් යුත් උපනිවර්තන උස්බිම් දේශගුණයක් අත්විඳියි. විශේෂයෙන් මෝසම් සමයේදී එහි ඇති අධික වර්ෂාපතනය සඳහා එය ප්‍රසිද්ධය. බෙංගාල බොක්කෙන් එන තෙත් සුළඟට මුහුණ දෙන Khasi කඳුකරයේ පිහිටීම නිසා මෙම අධික වර්ෂාපතනය ඇති වේ.

ඊසානදිග ඉන්දියාවේ මේඝාලය ප්‍රාන්තයේ පිහිටි මෙම නගරය උස් පාලම් සඳහා ප්‍රසිද්ධය. මෙම ස්ථානයට සෑම වසරකම මිලිමීටර් 11777 ක වර්ෂාපතනයක් ලැබෙන අතර එය පෘථිවියේ තෙත්ම ස්ථාන වලින් එකකි. මෙම ස්ථානය හරිත කඳු, කඳු, දිය ඇලි, ගුහා සහ වනාන්තර වලින් වට වූ ඉන්ද්‍රජාලික ආශ්චර්යමත් දේශයකි.

1.Nohkalikai Falls

ඉන්දියාවේ උසම දිය ඇල්ල Nohkalikai දිය ඇල්ලයි. එහි උස මීටර් 340 කි. මෙම දිය ඇල්ල පිහිටා ඇත්තේ ඉන්දියාවේ මේඝාලය ප්‍රාන්තයේ පිහිටි තෙත්ම ස්ථාන වලින් එකක් වන චෙරපුන්ජි ආසන්නයේය.

2. Mawsynram  ගම්මානය

 මවුසින්රාම් ගම්මානය මුළු පෘථිවියේම තෙත්ම ස්ථානයයි! සොබාදහමේ උකුලේ පිහිටා ඇති මෙම සුන්දර හා සාමකාමී ගම්මානයට සෑම වසරකම මිලිමීටර් 11000 කට වඩා වැඩි වර්ෂාපතනයක් ලැබේ. අධික වර්ෂාපතනයේ ශබ්දය අඩු කිරීම සඳහා ගමේ නිවාස හිතාමතාම ඝන තණකොළවලින් ආවරණය කර ඇත.

3.
Nohsngithiang Falls (Seven Sisters Waterfalls)
සත් සොයුරියන්ගේ දිය ඇල්ල.

ඊසාන දිග ආසියාව Seven Sisters සත් සොයුරියන්ගේ ප්‍රාන්තය ලෙසද හැඳින්වේ.දිය ඇලි සතක් සඳහා ප්‍රසිද්ධ මෙම ඇල්ල නොහ්ස්ංගිතියැං ඇල්ල හෝ මවුස්මායි ඇල්ල ලෙස හැඳින්වේ.Nohsngithiang දියඇල්ල, සාමාන්‍යයෙන් Seven Sisters දිය ඇලි හෝ Mawsmai ඇල්ල ලෙස හඳුන්වනු ලබන අතර, එය ඉන්දියාවේ Meghalaya ප්‍රාන්තයේ නැගෙනහිර Khasi Hills දිස්ත්‍රික්කයේ Mawsmai ගම්මානයේ සිට සැතපුම් 0.62 (කිලෝමීටර) දකුණින් පිහිටා ඇති කොටස් හතකින් යුත් දිය ඇල්ලකි.සෙවන් සිස්ටර්ස් ඇල්ල, මේඝාලයේ නැගෙනහිර ඛාසි හිල්ස් දිස්ත්‍රික්කයේ පිහිටුවා ඇති රටේ සිව්වන උසම දිය ඇල්ලයි. මෙය ප්‍රධාන වශයෙන් දිය ඇලි හතක පොකුරක් වන අතර එය එකිනෙකට යාබදව පිහිටා ඇත.

ජලයේ සාමාන්‍ය පළල මීටර් 70 (අඩි 230) වන අතර එය මීටර් 315 (අඩි 1,033) ක උසකින් බැස යයි.වර්ෂා සමයේදී පමණක් කාසි කඳුකරයේ හුණුගල් කඳු මුදුනට ඉහළින් ඇල්ල ගලා යයි.මෙම දිය ඇලි ගලා යන විට කඳු බෑවුමේ වැඩි කොටසක් ආවරණය කරයි. හිරුගේ ආලෝකය ඔස්සේ දිය ඇලි ආලෝකවත් කරන අතර, 
 හිරුගේ දීප්තිමත් වර්ණ ජලයෙන් පරාවර්තනය වී විස්මිත දසුනක් නිර්මාණය කරයි.

4.Mawsmai Cave -මවුස්මායි ගුහාව

කුඩා වික්‍රමාන්විතයන් කිරීමට කැමති අයට, භූගත ගුහාව අපූරු ස්ථානයකි. නොගැඹුරු ස්ථානයක් වන මෙය දේශීය මාර්ගෝපදේශකයෙකු නොමැතිව වුවද ගොස් ඇතුළත ගවේෂණය කිරීමට පහසුය.මෙම ගුහාව ප්‍රධාන නගරයේ සිට කිලෝමීටර 6 ක් පමණ දුරින් පිහිටා ඇත. චිරාපුන්ජිහි සංචාරයට වැඩිපුරම ප්‍රසිද්ධ මෙම ස්ථානයයි.මෙම  ගුහාව එහි ෆොසිල සඳහා ද ප්‍රසිද්ධය, සමහරක් ඔබ ඇතුළත බිත්ති සහ සැකැස්ම දෙස ටික වේලාවක් බැලුවහොත් විවිධාකාරයේ පොසිල  ඔබට හඳුනාගත හැකිය. රටේ දිගම ගුහා දහයට මෙම ගුහාව අයත් වේ.

5.Double Decker Living Root Bridge
ඩබල් ඩෙකර් ලිවිං රූට් පාලම

මේඝාලයට අනන්‍ය වූ ඩබල් ඩෙකර් ලිවිං රූට් පාලම එහි චිරාපුන්ජි හි වඩාත්ම ආදරය කරන ආශ්චර්යයමත් ස්ථානයකි. අඳුරු සහ ඝන සහ හරිත වනාන්තරය මැද හරියේ පිහිටුවා ඇති, සංඛේතාත්මක  පාලම හුදෙක් සිත් ඇදගන්නා සුළුය.එකම ගසේ මුල භාවිතා කර එකිනෙක ගොඩ ගසා සාදන ලද පාලම් දෙකකි. සමහර මූල පාලම් අඩි 100 ක් දක්වා දිග වේ. සජීවී මූල පාලම් යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම අඩවියක් ලෙස වර්ගීකරණය කර ඇත.

6.Mawsmai ඇල්ල
ඉන්දියාවේ සිව්වන උසම දිය ඇල්ල ලෙස හැඳින්වෙන මවුස්මායි ඇල්ල පිහිටා ඇත්තේ මවුසින්රාම් සිට මදක් ඈතිනි. දිය ඇල්ලේ උස අඩි 1,035 කි. එය කාසි කඳුකරයේ හුණුගල් කඳු මුදුනට ඉහළින් ගලා බසින, කොටස් හතකින් යුත් දිය ඇල්ලකි.



Friday, October 20, 2023

ලිංග බේදය පැතිරුණ පකිස්ථානය.


ලිංගභේදාත්මක සමාජ සම්මතයන් සහ සංස්කෘතික භාවිතයන් ට පකිස්ථානය බෙහෙවින්ම ප්‍රචලිතය. එම සමාජයේ වැඩියෙන්ම සහ ගැඹුරින්ම මුල් බැසගෙන ඇති ගැටලුව වන්නේද එයයි.

පකිස්ථානයේ ස්ත්‍රී පුරුෂ විෂමතාවය ගෘහ මට්ටමින් දැකිය හැකිය. එයට
අධ්‍යාපනය
සෞඛ්‍ය සේවා
බලහත්කාර විවාහ
උරුම අයිතිය ප්‍රතික්ෂේප කිරීම
සංචලනය සීමා කිරීම
අපයෝජනය සහ ප්‍රචණ්ඩත්වය යන ගැටළු ඇතුළත් වේ.

තවද, පිරිමි දරුවෙකුගේ උපත සමරනු ලබන අතර, ගැහැණු ළමයා බරක් ලෙස සලකනු ලැබේ. එසේම, ගෙදර දොරේ වැඩ කටයුතු කාන්තාවකගේ යුතුකමක් වන අතර ඒ වෙනුවෙන් ඇයට කිසිදු ඉල්ලිමක් ඉල්ලන්නට අයිතියක් නැත.තවද, ස්ත්‍රියට තීරණ ගැනීමේ බලය සීමිත වන අතර බොහෝ තීරණ ගනු ලබන්නේ පවුලක පිරිමි චරිත හෝ සෑම විටම පිරිමියෙකු වන  ප්‍රජාවේ නායකයෙකු විසිනි.

worldpulse.org.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 19/10/23.

Thursday, October 19, 2023

වරදකරුවා කවුද ?? වේතාලගෙන් තවත් කතාවක්.


වේතාල කතා සංග්‍රහය සංස්කෘතයෙන් හින්දියට පරිවර්තනය කර ඇති අතර සිංහලයට පරිවර්තනය කර වේතාල කතා නමැති අනුවාදය සකස් කිරීමේ ගෞරවය ප්‍රවීණ ලේඛක ර.මු.කි මුදියන්සේ මහතාට හිමිවේ.

 විවිධ රසවත් කතා වලට තෝතැන්නක් වූ මහා භාරතයෙහි ගෝවින්ද සිංහ විසින් රචිත "වරදකරුවා" නොසොයා අනිකාට නිකරුනේ දොස් පැවරීම "පාපයක්". යැයි පවසන භද්‍රාවත නමැති තරුණයාගේ පුවත කුතුහලය දනවන රසවත් කතාවකි. මෙය වේතාල විසින් ඔහු සමග ගිය වික්‍රම රජතුමාට පවසන ලදී.

කතාවේ මුල සිටම ගලා යන විවිධ පුවත් මගින් අවසානය දක්වාම පාඨක හද ඇදබැඳ තබා ගනී.

චුඩපුර නගරයේ "චුඩාවත"  නමැති බුද්ධිමත්  බ්‍රහ්මණ පඬිවරයෙක් වාසය කළේය.භද්‍රාවත නමැති ඔහුගේ තරුණ පුත්‍රයාද නැණවත් පුද්ගලයකු වූ අතර පියා විසින් විවාහයට සුදුසු තරුණියක සොයන්නට විය.නමුත් .... පුතා විවාහා වීමට පෙර ඔහු මිය ගියේය.පියාගේ ගෞරවණිය නාමය රැකගෙන , ජිවත් වූ ඔහු දිනක් , යහළුවන්ගේ ආරාධනයක් පරිදි උත්සවයකට සහබාගි වීමට ගියේය.එහිදී හමුවූ සුන්දර යුවතියක් කෙරෙහි පැහැදුණු ඔහු ඇයට ආදරය කළේය.ටික කලකට පසු ලාවණයවති නම්  මේ  සුන්දර තරුණිය සමග ඔහු විවහා විය.  ඉතාමත් සතුටින් කාලයක් ගත කළේය.

ලොවෙහි දුක සතුට එක ලෙස නොපවතී.දිනක් මේ දෙදෙනා පොකුණක නාමින් සිටියදී ලාවන්‍යවති දියෙහි ගිලී පොකුණ පතුලෙහි සිර වි මිය ගියාය. සිය තරුණ බිරිඳගේ වියෝවෙන් ශෝකයට පත් භද්‍රාවත විලාප නගමින් අසල ඇති මහා වනය දෙසට  දිව ගියේය.හිස ඇරුණු අත දුව ගිය ඔහු යාචකයකු මෙන් ඇවිදින අතර අවසානයේදී කාංචනපුරයට පැමිණියේය.එහිදී පියාගේ මිත්‍රයකු වූ වාසුදේව බ්‍රහ්මණයා විසින් භද්‍රාවත ව හඳුනා ගන්නා ලදි.

පසුව ඔහු බිරිඳට කතා කොට කිරිබතක් සාදා ආගන්තුකයාට සංග්‍රහ කළේය.අවසිහියෙන් සිටි භද්‍රාවත කිරිබත් පාර්සලය රැගෙන උයනට ගොස් ගසක් මුල හිඳගත්තේය.කිරිබත් බඳුන පසෙක තැබූ ඔහු බිරිඳ සිහිවී නැවතත් හඬන්නට පටන් ගත්තේය.මේ වේලාවෙහි ගසෙහි අනික් පස බිලයක සිටි නාගයෙක් කිරිබත් සුවඳින් එලියට පැමිණ භාජනයට විස වමාරා ආපසු ඇදි ගියේය. මෙය නොදත් භද්‍රාවත  කිරිබත අනුභව කල අතර විස නිසා සිරුර අප්‍රාණික විය.

"නුඹ මට වස දුන්නා..... නුබමට වස දුන්නා කියමින් වාසුදෙවගේ මිදුලෙහි ඇද වැටී මිය ගියේය.කිරිබත් විසවී මෙම මරණය සිදුවීම නිසා අප අතින් .... විශාල පාපකර්මයක් සිදුවුයේ යයි වාසුදේව ශෝක විය. මින් සන්තාපයට පත් ඔහුගේ බිරිඳ ළිඳට පැන මිය ගියාය. 

වික්‍රම රජු සමග ගමන් කරන වේතාල මෙහිදී ප්‍රශ්නයක් නැගුවේය. " රජතුමනි.... , මේ මනුෂ්‍ය ඝාතනයේ පාප කර්මය වසුදේවට පැමිණේද ? නැතහොත් වස දුන්නා යැයි චෝදනා කල භද්‍රාවතට පැමිණේද ?

රජු කල්පනා කළේය.

නාගයා බඳුනට විෂ මිශ්‍ර කළ බව නොදත් වාසුදේව නිවැරදියි.

භාද්‍රවත චෝදනා කලේද සත්‍ය  නොදැනය. 

සොයා බැලීමට පෙර දිවිනසා ගත් වසුදෙවගේ බිරිඳගෙන් අතපසුවීමක් සිදුව ඇත.

සොයා නොබලා කෙනෙකුට දොස් පැවරීම ලොකු වරදකි.

රජතුමනි.... සර්පයාට දඬුවම් දීම සුදුසු නැතිද ?

නැත.විෂ ඉවත් කිරීම සර්පයාගේ පුරුද්දකි.

එසේ නම්... මෙතන වරදකරුවා කවුද?

"වරදක් ඇත්නම් එය කර ඇත්තේ භද්‍රාවතය.

ආහාර භාජනයක් සුදුසු ස්ථානයක තැබීමට තරම් ඔහු ඥානවන්ත විය යුතුය.

රජුනි ඔබ ඉතාමත් නැණවත් කෙනෙක්.

වේතාල පැවසුවේය.

වේතාල කතා (ගෝවින්ද සිං)

අනුවාදය - ර.මු.කි. මුදියන්සේ.


නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

19/10/23.








Sunday, October 15, 2023

ඇඳුම් නිර්මාණ ශිල්පිනි අලිෂා යස්දානි විසින් හුසේන් රෙහාර් විසින් ඇයගේ නිර්මාණ හොරකම් කල බවට චෝදනා නගයි.


සුප්‍රසිද්ධ ඇටිලියර් හුසේන් රෙහාර් මෑතකදී මතභේදයකට ලක් වූ අතර, අන්තර්ජාල වෙළඳසැලක් වන කූක් ස්ටුඩියෝ හි හිමිකරු වන කලාකරු ඇලිෂා යස්දානි විසින් කොල්ලකෑම් සම්බන්ධයෙන් ඔහුට චෝදනා  කලාය.

මුලින් ගිවිසුම් යෝජනා කර තහවුරු කිරීමෙන් පසු රෙහාර් ඔහුගේ නවතම ඇඳුම් පෙළක් වන ජුග්නු සඳහා ඇයගේ නිර්මාණ සොරකම් කළ බව යස්දානි ඉන්ස්ටග්‍රෑම් සටහනක ප්‍රකාශ කිරීමත් සමඟ මෙම චෝදනා මතු විය.

ජුග්නු යනු වසරකට වැඩි කාලයක් තිස්සේ නිර්මාණය වෙමින් පවතින ව්‍යාපෘතියක් වන අතර එය සම්ප්‍රදායික අප්‍රිකානු එම්බ්‍රොයිඩරි මෝස්තර වලින් එහි ආභාෂය ලබා ගන්නා බව රෙහාර් වැඩිදුරටත් පැවසීය.

මෙම නිර්මාණ දෙකෙහිම කුරුල්ලන්, වෘක්ෂලතා සහ සත්ත්ව විශේෂ ඇතුළත් මෝස්තර සහිත කළු පසුබිමක් සහ විවිධ සාම්ප්‍රදායික මෝස්තර සුදු පැහැයෙන් යුක්ත වේ.රෙහාර් ඉරිදා Instagram කථා හරහා ඇයට ප්‍රතිචාර දැක්වූ අතර සියලු චෝදනා ප්‍රතික්ෂේප කළේය.“වසරකට වැඩි කාලයක් තිස්සේ නිර්මාණය වෙමින් පවතින ව්‍යාපෘතියක් වන ජුග්නු, සම්ප්‍රදායික අප්‍රිකානු එම්බ්‍රොයිඩර් මෝස්තරවලින් එහි ආභාෂය ලබා ගනී,” ඔහු වැඩිදුරටත් පැවසීය.
ඔහු යාස්දානිගේ වැඩ සහ ජුග්නු රේඛා ඇඳුම් සංසන්දනය කරමින් පින්තූර කිහිපයක් පළ කර ඇති අතර, පරතරය සහ විලාසිතාවේ වෙනස්කම් වැනි මෝස්තරයේ වෙනස්කම් පෙන්වා දුන්නේය.


කෙසේ වෙතත්, යස්දානිගේ ප්‍රකාශයන් මතු වූ දා සිට, ජුග්නු ඉටිපන්දම් නම් අන්තර්ජාල වෙළඳසැලක් ද රෙහාර්ට ඔහුගේ ජුග්නු ඇඳුම් පෙළ සඳහා ඔවුන්ගේ වෙළඳ නාමය සහ රූපය පිටපත් කළ බවට චෝදනා කර ඇත.
tribune.com

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 
15/10/23.

Saturday, October 14, 2023

භාරතයේ ප්‍රේමණිය ස්මාරකය



 ප්‍රේමය පුදින භාරත දේශයේ,

සියලු අඳුරු ප්‍රතික්ෂේපිත ස්මාරකයක් නැගී සිටියි.

ඔහ් ටජ් මහල්බලන්න පුදුමයක්,

ආදරයේ සංකේතයක්නොකියූ කතාවක්.

(පදය 1)

ටජ් මහල්අහෝ ටජ් මහල්,

ආදරය සඳහා සාක්ෂියක්උස්ව නැගී සිටි..

තේජාන්විතව උදාරසිහිනයක් සැබෑ වූවාක් මෙන්,

ඔහ් ටජ් මහල්සදහටම මම ඔබ ගැන බිය වෙමි.

(පදය 2)

 ආදරණීය මුම්ටාස් සඳහා

ප්‍රඥාවන්ත අධිරාජ්‍ය ෂාජහාන් විසින් ඉදි කල ,

මෙම ප්‍රේමය සදා අමරණිය ය.

 සුදුසඳ එළියේ දීප්තියෙන් බැබළෙන,

සෑම කිරිගරුඬ  කදම්භයකම කැටයම් කර ඇති 

අමරණිය පෙම් කතාවක්.

 

ටජ් මහල්අහෝ ටජ් මහල්,

ආදරය සඳහා සාක්ෂියක්උස්ව නැගී සිටි..

තේජාන්විතව උදාරසිහිනයක් සැබෑ වූවාක් මෙන්,

ඔහ් ටජ් මහල්සදහටම මම ඔබ ගැන බිය වෙමි.


මම දේශය  හරහා ගමන් කරන විට

ආදරය ඉතා පිරිසිදු බව මට දැනේ,

සුළඟට කොඳුරනදරාගත හැකි ආදරයක්.

ඉතා දීප්තිමත් වර්ණවලින් පිපෙන උද්යාන,

රැය පිරෙන ආදරය පිලිබිඹු කරයි.


ටජ් මහල්අහෝ ටජ් මහල්,

ආදරය සඳහා සාක්ෂියක්උස්ව නැගී සිටි..

තේජාන්විතව උදාරසිහිනයක් සැබෑ වූවාක් මෙන්,

ඔහ් ටජ් මහල්සදහටම මම ඔබ ගැන බිය වෙමි.

(3 පදය)

ශතවර්ෂ ගණනාවක් ගත වී ඇත,

 නමුත් ඔබේ අලංකාරය පවතී,

ඉන්දිය කිරුළේ ආභරණයක්

සදාකාලික සිහිවටනයකි.

ටජ් මහල්ඔබ කරුණාවේ ප්‍රතිමූර්තියකි,

අමරණීය පෙම් කතාවක්

නිම් නැති භාරත අවකාශයේ.


ටජ් මහල්අහෝ ටජ් මහල්,

ආදරය සඳහා සාක්ෂියක්උස්ව නැගී සිටි..

තේජාන්විතව උදාරසිහිනයක් සැබෑ වූවාක් මෙන්,

ඔහ් ටජ් මහල්සදහටම මම ඔබ ගැන බිය වෙමි.


ටජ් මහල්ඔබ ළඟින් හා දුරින් හදවත් ආකර්ෂණය කරයි,

ආදරයේ සංකේතයක්තරුවක් මෙන් දිදුලයි.

සදහටම ඔබ ආදරය කරනු ඇතසදහටම ඔබ සිත් ඇදගන්නාසුළු වනු ඇත,

ඔහ් ටජ් මහල්සියල්ලටම වඩා උතුම් ආදර කතාව.


නිලක්ෂි බණ්ඩාර .

14/10/23.

Friday, October 13, 2023

චීනයේ ළමා දරිද්රතාවය

 




නාගරික දරුවන්ට වඩා ගම්වල දරුවන් දරිද්‍රතාවයෙන් පෙලෙන අතර එබැවින් අඩු ආදායම්ලාභී ග්‍රාමීය කුටුම්භවල දරිද්‍රතාවය අවම කිරීම කෙරෙහි චීනය අවධානය යොමු කර ඇත.මෑතකාලීනව මිලියන 4.2 ක් පමණ අගයක් වාර්තා වී තිබේ. ග්‍රාමීය හා නාගරික ප්‍රදේශවල දරිද්‍රතාවයට බලපාන සැලකිය යුතු වෙනස්කම් තිබේ. මෙම වෙනස්කම් අතර ආදායම් විෂමතා, අධ්‍යාපනය සහ සෞඛ්‍ය සේවා සඳහා සීමිත ප්‍රවේශය, දුර්වල සනීපාරක්ෂාව සහ සමස්ත දුප්පත් ජීවන තත්වයන් ඇතුළත් වේ.කෙසේ වෙතත්, UNICEF ට අනුව, චීන දරුවන් අත්විඳින දරුණුතම දරිද්‍රතාවය වන්නේ පෝෂණය, පිරිසිදු ජලය සහ සනීපාරක්ෂාව සහ නිවාස සඳහා ප්‍රවේශයයි.

චීනයේ ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල දරිද්‍රතාවයෙන් මිදීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම සඳහා, ග්‍රාමීය යටිතල පහසුකම් සහ පොදු සේවාවන් සඳහා ආයෝජනය කිරීම ඇතුළුව “නව සමාජවාදී ගම්බද ප්‍රදේශයක් ගොඩනැගීමට” චීන රජයේ මුලපිරීම අනුව ප්‍රදේශ කිහිපයක Huangshan හි ග්‍රාමීය සංවර්ධනය සඳහා Anhui Yellow Mountain නව ගම්බද ආදර්ශන ව්‍යාපෘතිය සහාය විය. 

සමස්තයක් වශයෙන්, එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය විසින් පිහිටුවන ලද SDG හි ප්‍රධාන අරමුණු වන්නේ ළමා දරිද්‍රතාවය තුරන් කිරීම සහ නාගරික සහ ග්‍රාමීය ප්‍රදේශ අතර පරතරය අඩු කිරීමයි.මෙම අරමුණු ඉටු කර ගැනීම සඳහා නාගරික සහ ග්‍රාමීය ප්‍රදේශ අතර විෂමතා සහ ළමා දරිද්‍රතාවයට හේතු සොයා බැලීම ඉතා වැදගත් වේ.

නාගරික සහ ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල ළමා දරිද්‍රතාවය අතර ඇති වෙනස්කම් අවබෝධ කර ගැනීමෙන් ජනවිකාසය, ආර්ථිකය, සමාජය සහ ප්‍රතිපත්ති සම්බන්ධ සාධක ළමා දරිද්‍රතාවයට දායක වන ආකාරය වඩාත් හොඳින් අවබෝධ කර ගැනීමට අපට හැකියාව ලැබේ.

borgenproject.org
නිලක්ෂි බණ්ඩාර
13/1023.

Thursday, October 12, 2023

චීනයේ අභ්‍යන්තර ගැටළු


CSIS-Institute of International Economics (IIE) ඒකාබද්ධ බහු අවුරුදු ව්‍යාපෘතියේ කොටසක් ලෙස,චීනයේ ආර්ථික පරිවර්තනය සමඟ ඇති වූ සමාජ හා දේශපාලන වෙනස්කම් සහ පාලක චීන කොමියුනිස්ට් පක්ෂයට (CCP) නවීකරණය එල්ල කරන අභියෝග පරීක්ෂා කරයි.එහි ක්‍රමවේදය තුළ අනන්‍ය වූ ව්‍යාපෘතිය, ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින්, මත නායකයින් සහ උනන්දුවක් දක්වන මහජනතාවට චීනයේ පරිවර්තනය පිළිබඳ අධිකාරී, සමතුලිත සහ විස්තීරණ තොරතුරු ලබා දීම සඳහා ඉංග්‍රීසි සහ චීන භාෂා මූලාශ්‍ර, පුද්ගලික සම්මුඛ සාකච්ඡා සහ භූමියේ පර්යේෂණ භාවිතා කරයි. චීනයේ නැගීමේ අභියෝගයට දැනුවත් විවාදයක් සහ බුද්ධිමත් ප්‍රතිපත්ති ප්‍රතිචාරයක් ලබා ගැනීමට අවශ්‍ය වෛෂයික සහ ප්‍රවේශ විය හැකි විශ්ලේෂණයන් මහජනතාවට සහ ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින්ට එකසේ සපයන මෙම ව්‍යාපෘතියේ ප්‍රමුඛතම ප්‍රකාශනය වන China: The Balance Sheet ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත. ව්‍යාපෘතිය විසින් එක් පිටුවක සාරාංශ, අදාළ සම්පත් සහ දායකයින් සහ ව්‍යාපෘතිය පිළිබඳ විස්තර අඩංගු විස්තීර්ණ වෙබ් අඩවියක් ද දියත් කර ඇත.

වාර්තා, සඟරා ලිපි සහ සම්මන්ත්‍රණ මාලාවකින් ඉදිරි වසර කිහිපය තුළ විශ්ලේෂණය කළ යුතු ප්‍රධාන දේශීය ගැටලු මේ ඔස්සේ විස්තර  කෙරේ. 
 දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ සහ චීන කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ අනාගතය
 දූෂණය සහ දේශීය නොසන්සුන්තාව 
මානව හිමිකම් සහ ආගමික නිදහස
 ජනවිකාස අභියෝග
 සමාජ ප්‍රතිපත්ති:
අධ්‍යාපනය
සෞඛ්‍යය
 සමාජ ආරක්ෂණ ජාලය 
පාරිසරික ගැටළු 
චීනයේ නීති ප්‍රතිසංස්කරණ

චීනය මූලික වශයෙන් හැඩගැසෙනු ඇත්තේ එම රටේ අද දිගහැරෙන නාටකාකාර දේශපාලන, ආර්ථික සහ සමාජ පරිවර්තනයන්හි ප්‍රතිඵල මගිනි.
CNN.com
නිලක්ෂි බණ්ඩාර 
12/10/23.

Tuesday, October 10, 2023

සාරා සනී: ඉන්දියාවේ පළමු බිහිරි නීතිඥවරිය ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේදී පෙනී සිටීම

 





පසුගිය සතියේ සාරා සනී ඉතිහාසගත වූයේ ඇය එරට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ තර්ක කළ පළමු බිහිරි නීතිඥවරිය බවට පෙනී සිටීමෙන්  පසුවය..27 හැවිරිදි ඇය ප්‍රථම වරට අගවිනිසුරු DY චන්ද්‍රචුඩ් ඉදිරියේ පෙනී සිටියේ උසාවිය ව්‍යතිරේකයක් කිරීමෙන් පසුව සහ ඇයට තර්ක කිරීමට සහය වීමට සංඥා භාෂා පරිවර්තකයෙකුට අවසර දීමෙන් පසුවය.

"ඇත්ත වශයෙන්ම, අපි සිතන්නේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා විනිසුරු මඩුල්ල විභාග කිරීම සඳහා අපට පරිවර්තකයෙකු සිටිනු ඇති අතර එමඟින් සෑම කෙනෙකුටම නඩු කටයුතු අනුගමනය කළ හැකි වනු ඇතැයි" විනිසුරු චන්ද්‍රචුඩ් පැවසීය.

නිරීක්ෂකයින් පවසන්නේ සනී මහත්මිය ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ සිටීම ඉන්දීය නීති පද්ධතිය බිහිරි ප්‍රජාවගේ අවශ්‍යතා සඳහා වඩාත් ඇතුළත් සහ අනුගත වීමට උපකාරී වනු ඇති බවයි.

ජ්‍යෙෂ්ඨ නීතිඥ මේනකා ගුරුස්වාමි එය හැඳින්වූයේ "සැබවින්ම ඓතිහාසික හා වැදගත්" අවස්ථාවක් ලෙසිනි.

BBC පුවත්.
නිලක්ෂි බණ්ඩාර 
11/10/23.

පකිස්තානු විදේශ ගමන් බලපත්‍රය ශ්‍රේණිගත කිරීම් වලදී අවදානම් තත්වයේ පවතින්නේ ඇයි ?






ජාතියක විදේශ ගමන් බලපත්‍ර ශ්‍රේණිගත කිරීම, ඔවුන්ගේ දේශසීමාවලට ඇතුළු වන එම ජාතියේ මිනිසුන්ට ලෝකය කෙතරම් සුවපහසු හෝ පිළිගැනීමක් තිබේද යන්න පිළිබඳ දර්ශකයකි. විදේශ ගමන් බලපත්‍ර ශ්‍රේණිගත කිරීමේදී විවිධ සාධක කාර්යභාරයක් ඉටු කරන නමුත් එහි මූලික වශයෙන් අවසාන ලකුණු තීරණය කරන ආරක්‍ෂාව සහ ආර්ථික විද්‍යාවේ එකතුවකි. මෙම සාධක දෙක ශ්‍රේණිගත කිරීම කෙරෙහි බලපාන්නේ කෙසේදැයි බලමු. 

ආරක්ෂාව - යම් ජාතියකට අයහපත් ආරක්‍ෂක පරිසරයක් තිබේ නම් හෝ ලෝකයට අයහපත් ආකාරයට බලපෑමක් කරයි නම් , නම් එම රටේ  විදේශ ගමන් බලපත්‍ර ශ්‍රේණිගත කිරීමේ මට්ටම  පහල තත්වයක පවතී.. සරලව කිවහොත්, ලෝකයට අවශ්‍ය වනුයේ එක රටක් තුලට තවත් දේශයකින් පුද්ගලයින් ඇතුළු වී පළමු රටේ ආරක්ෂක තත්වය අවුල් කිරීම වැලැක්වීමයි.


ආර්ථික විද්‍යාව - යම් රටක්  ආර්ථික වශයෙන් ඉතා දුර්වල නම් හෝ ආර්ථික වශයෙන් අස්ථාවතත්වයක තිබිය හැකිය. එවිට  මහා පරිමාණයෙන් පිටතින් ආර්ථික සංක්‍රමණයක් ඇතිවුවහොත් , එම විදේශ සංක්‍රමණ ශ්‍රේණිගත කිරීම් පහත වැටේ.


පකිස්ථාන රාජ්‍යයේ සන්දර්භය තුළ ඇති සාධක දෙස බලන විට ,  රටක් ලෙස සෑම විටම ජාත්‍යන්තර ප්‍රවෘත්ති තුළ අවාසිදායක මට්ටමක සිටි.

උතුරු කොරියාවට න්‍යෂ්ටික තාක්‍ෂණය විකුණා න්‍යෂ්ටික කළු වෙලඳපොලක් බිහි කිරීමේ සිට  ත්‍රස්තවාදී ක්‍රියාවන් ක්‍රියාත්මක වන ප්‍රදේශයක්  ලෙසද පතලය.

 මේ නිසා සමහර රටවල් සහ ජාත්‍යන්තර සංවිධාන ත්‍රස්තවාදය පෝෂණය කරතියි පකිෂ්ඨනයට දෝෂාරෝපණය කරයි.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 
10/10/23.


Monday, October 9, 2023

ලොව සුන්දරම කාන්තාවක් වූ ජායිහි රාජ්මාතා මහාරාණි ගයත්‍රී දේවිය.



1960 ගණන්වල Vogue සඟරාව විසින් ජායිපූර්හි රාජ්මාතා ලෙස හඳුන්වන මහාරාණි ගයත්‍රි දේවි, ‘ලෝකයේ සුන්දරම කාන්තාවන් දස දෙනා’ ගේ ලැයිස්තුවට ඇතුළත් විය.


හින්දු රාජකීය පවුලක උපත ලද, ඇගේ පියා, වර්තමානයේ බටහිර බෙංගාලයේ කූච් බෙහාර්හි ජිතේන්ද්‍ර නාරායන් කුමරු, යුවරාජා (ඔටුන්න හිමි කුමරු) ගේ බාල සහෝදරයා විය.ඇගේ මව බරෝඩාවේ මරාතා කුමරිය වූ ඉන්දිරා රාජේ, මරාතා රජුගේ එකම දියණිය වූ මහාරාජා සයජිරාඕ ගයික්වාඩ් III, අතිශය රූමත් කුමරියක විය.


ඇය ජායිපූර්හි අධ්‍යාපනය ආරම්භ කළ අතර  ශාන්ති නිකේතනයේ, ලන්ඩනයේ ග්ලෙන්ඩවර් පාසලේ සහ පසුව ස්විට්සර්ලන්තයේ ලෝසාන් හි ඉගෙනුම ලැබුවාය, පසුව ලන්ඩන් ස්කූල් ඔෆ් සෙක්ටරිස් හි ලේකම් කුසලතා පාඨමාලාව හැදෑරුවාය

ඇයට ප්‍රථම වරට සවායි මන් සිං II මුණගැසුණේ ඇයට වයස අවුරුදු 12 දී වන අතර ඔහු පෝලෝ ක්‍රීඩා කිරීමට කල්කටා වෙත පැමිණ ඔවුන්ගේ පවුලේ අය සමඟ නැවතී සිටි කාලයේදීය.ඇය 1940 මැයි 9 වන දින Sawai Man Singh II Bahadur සමඟ විවාහ වීමෙන් පසුව ජායිපූර්හි තුන්වන මහාරාණි වූවාය.

1962 දී ගයාත්‍රි ලෝක් සභාවේ ජායිපූර් ආසනය ජයග්‍රහණය කිරීමෙන් පසු ජෝන්. F. Kennedy ඇයව හඳුන්වා දුන්නේ උත්සවයක් අතරතුරදී 'මැතිවරණයකින් මෙතෙක් කිසිවකු උපයාගෙන ඇති අතිවිශාල බහුතරයක් ඇති කාන්තාව' ලෙසයි.

ඇය 2009 ජුලි 29 වන දින ජායිපූර්හිදී මිය ගියාය, වයස අවුරුදු 90 දී ඇය අංශභාග රෝගයෙන් සහ පෙනහළු ආසාදනයකින් පීඩා විඳිමින් සිටියාය. ඇය පවුම් මිලියන 250ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇති වතුයායක් හැර ගිය අතර, එය ඇගේ මුණුබුරන්ට හිමි විය.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

සොබාදම තුළ ඔබව අතරමන් කරවන මනාලි

 




මනාලි යනු ඉන්දියාවේ හිමාචල් ප්‍රදේශ් ප්‍රාන්තයේ පිහිටි ජනප්‍රිය සංචාරක ගමනාන්තයකි. එය ඉන්දියාවේ උතුරු ප්‍රදේශයේ හිමාල කඳුකරයේ කුලු නිම්නයේ පිහිටා ඇති මනරම් කඳුකර ප්‍රදේශයකි.

මනාලි යනු  හිමෙන් වැසී ගිය කඳු මුදුන්, සශ්‍රීක හරිත නිම්න සහ ඒ හරහා ගලා බසින බෙයාස් ගඟෙන් වට වූ විස්මිත ස්වභාවික සුන්දරත්වයකින් යුතු අපුර්ව පෙදෙසකි.මෙම නගරය හිමාලයේ උස් ප්‍රදේශවලට පිවිසෙන දොරටුවක් වන අතර ස්වභාවධර්ම ලෝලීන්ගේ සහ ත්‍රාසජනක සොයන්නන්ගේ ප්‍රියතම ගමනාන්තයකි.මනාලි ට්‍රක්කින්, රිවර් රාෆ්ටිං, පැරග්ලයිඩිං, ස්කීං (ශීත සමයේදී) සහ මවුන්ටන් බයිසිකල් පැදීම ඇතුළු පුළුල් පරාසයක ත්‍රාසජනක ක්‍රීඩා සඳහා උචිතය.අසල පිහිටි සොලං නිම්නය මෙම ක්‍රියාකාරකම් සඳහා ප්‍රසිද්ධය.

Rohtang Pass යනු මනාලි සිට කිලෝමීටර් 51 ක් පමණ දුරින් පිහිටි උස් කඳු මාර්ගයකි. එය හිමාල කඳුකරයේ සුන්දරම ස්ථානයකි.ලාහෝල් සහ ස්පිටි නිම්නවලට පිවිසුම් දොරටුවකි. කෙසේ වෙතත්, අධික හිම පතනය හේතුවෙන් ශීත ඍතුවේ දී රෝතන්ග් පාස් වසනු ලැබේ.

පැරණි මනාලිය : 

පැරණි මනාලි යනු එහි සාම්ප්‍රදායික නිවාස, ඇපල් වතු සහ විචිත්‍රවත් කැෆේ සඳහා ප්‍රසිද්ධ නගරයේ විචිත්‍රවත් හා ආකර්ශනීය කොටසකි. කාර්යබහුල ප්‍රධාන නගරයට සාපේක්ෂව එය වඩාත් සැහැල්ලු වාතාවරණයක් ලබා දෙයි.


Hadimba Temple 
ඉන්දියානු වීර කාව්‍ය වන මහා භාරතයේ එන භීමාගේ බිරිඳ වන Hadimba දේවතාවියට ​​කැප කරන ලද පුරාණ ලී විහාරයකි. මෙම පන්සල එහි ඇති  අද්විතීය ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයකින් සහ අලංකාර වටපිටාවකින් සමන්විතය.

මනාලි හි ටිබෙට් සංස්කෘතිය සහ බුද්ධාගම පිළිබඳ අවබෝධයක් ලබා දෙන Gadhan Thekchhokling Gompa සහ Himalayan Nyingmapa Gompa ඇතුළු ටිබෙට් ආරාම කිහිපයක් ඇත.

මනාලි හි දේශීය වෙළඳපොල හස්ත කර්මාන්ත, ලොම් ඇඳුම් සහ සිහිවටන සඳහා ප්‍රසිද්ධියක් උසුලන අතර   ඔබට සාලු, බුමුතුරුණු සහ ටිබෙට් පුරාවස්තු ඇතුළු විවිධ භාණ්ඩ එහි ඇති සාප්පු සංකීර්ණ වලින්  සොයාගත හැකිය.

මනාලි හිමාචලි ආහාර ගත් කල Dham (සාම්ප්‍රදායික හිමාචලි ආහාර වේලක්) සහ momos (ටිබෙට් ඩම්ප්ලිං) වැනි දේශීය විශේෂ ආහාර වේල් දැකිය හැකිය.ඒ අතර 

දම්
දම් යනු සාම්ප්‍රදායික හිමාචලි ආහාරයකි.. එය චනා මද්‍රා, රාජ්මා, චනා දාල් සහ කඩි වැනි විවිධ නිර්මාංශ ආහාර වලින් සමන්විත වන අතර ඒවා සියල්ලම සුවඳවත් කුළු බඩු සොයා පිසනු ලැබේ.හැන්ඩිස්" නම් සාම්ප්‍රදායික ඔරුවක් වැනි  යාත්‍රාවල විශාල ප්‍රමාණවලින් දම් කෑම පිසිනු ලබන අතර ඒවා ප්‍රණීත රසයකින් යුක්තය.

චානා මද්‍රා: චානා මද්‍රා යනු කුළුබඩු සහිත යෝගට් මත පදනම් වූ හොදිවල කඩල වලින් සාදන ලද ජනප්‍රිය හිමාචලි ආහාරයකි.

තුක්පා 
ගෝවා, බෙල්එ පෙපර්, තක්කාලි, ළුණු වැනි එළවලු  වර්ග, විවිධ තුනපහ,හක්කා  නුඩ්ල්ස් වලින් සදනු ලබන උණුහුම් නූඩ්ලස් වේලකි. නිර්මාංශ ආහාරයක් වන තුක්පා සීත කාලයේදී සංචාරකයින් බෙහෙවින්ම ප්‍රිය කරයි.

මනාලිහි සංචාරය කරන ඔබට එහි දේශීය තේ කඩ සහ කැෆේ වලදී උණුසුම් චායි (තේ) හෝ ටිබෙට් බටර් තේ කෝප්පයක් භුක්ති විඳිය හැකිය.ඒ සමගම මනාලි හි අවන්හල් සහ ආපනශාලා වලින් බටර් චිකන්, නාන් වැනි උතුරු ඉන්දියානු කෑම වර්ග සහ විවිධ ව්‍යංජන වර්ග ද,  පකෝරා  (ගැඹුරු තෙලේ  බදින ලද ආහාරයක් ), සමෝසා සහ චැට් (රසවත් කෙටි කෑම) වැනි කෙටි ආහාර වෙළඳපල ප්‍රදේශවල අලෙවි කරනු සංචාරය අතරතුරදී ඔබට දක්නට ලැබේ.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 
09/10/23.

Sunday, October 8, 2023

තිරුපති බාලාජි දේවාල

 




මෙම විහාරය හින්දු ග්‍රන්ථවල  විස්තර කර ඇත්තේ කලී යුගයේ විෂ්ණු දෙවියන් වැඩ සිටි භූමික ස්ථානය ලෙසිනි . තිරුපති බාලාජි නොහොත් ශ්‍රී වෙන්කටේශ්වර ස්වාමි දේවාලය, ආන්ද්‍ර ප්‍රදේශ් හි චිත්තූර් දිස්ත්‍රික්කයේ විශිෂ්ට ස්ථානයක් හිමි හින්දු පුරාණෝක්තිවල ප්‍රධානතම සන්ධිස්ථානයකි.

වෙන්කටෙශ්වර දේවාලය ඉන්දියාවේ ජනප්‍රියතම ආගමික සිද්ධස්ථානයක් වේ.දිනකට බැතිමතුන් දිනකට ලක්ෂ ගණනක් එහි පැමිණෙන අතර ඔවුන්ගෙන් දේවාලයේ උන්නතිය උදෙසා බොහෝ දායකත්වයක් ද  ද ලැබේ.

බැතිමතුන් තම පැතුම් ඉටු කරන ලෙස දෙවියන්ට යාඥා කරන අතර ඔවුන්ගේ පැතුම් ඉටු වූ පසු, පන්සලේ හුන්ඩි වෙත තම පරිත්‍යාග පිරිනැමීම සිරිතකි. මේ ආකාරයට ලක්ෂ සංඛ්‍යාත බැතිමතුන් සිය දායකත්වය ලබාදීමට විහාරස්ථානයට ගලා එයි.

තිරුපති බාලාජිගේ කතාව

තිරුපති බාලාජි නමින් හැඳින්වෙන වෙන්කටේශ්වර දෙවියන්ගේ කතාව හින්දු පුරාවෘත්තයකි. එය බොහෝ විට විවිධ ආකාරවලින් කියනු ලැබේ, නමුත් මෙහි කතාවේ සරල අනුවාදයක් ඇත:.එක් කලෙක භෘගු නම් ඍෂිවරයෙක් විසූහ. ඔහු විෂ්ණු දෙවියන්ගේ ශ්‍රේෂ්ඨ බැතිමතෙකු වූ අතර හින්දු ආගමේ ප්‍රධාන දෙවිවරුන් තිදෙනා වන බ්‍රහ්ම, විෂ්ණු සහ ශිව දෙවියන්ගේ ඉවසීම සහ ආගන්තුක සත්කාරය පරීක්ෂා කිරීමට අවශ්‍ය විය

භෘගු මුනිවරයා ප්‍රථමයෙන් බ්‍රහ්ම දෙවිඳුන් වෙත ගිය අතර, ඍෂිවරයාගේ පැමිණීම ගැන කිසිදු සැලකිල්ලක් නොදක්වා ඔහු සිය නිර්මාණ කාර්යයේ නියැලී සිටිනු දුටුවේය. මෙය භෘගු කෝපයට පත් වූ අතර ඔහු බ්‍රහ්ම දෙවියන්ට ශාප කළේය.

අවසානයේදී භෘගු මුනිවරයා තම බිරිඳ වන ලක්ෂ්මි දේවිය සමඟ අන්තරීක්ෂ  සාගරයේ විවේක ගනිමින් සිටි විෂ්ණු දෙවියන් බැලීමට ගියේය. විෂ්ණු දෙවියන්ගේ දිව්‍ය නින්දට බාධා කිරීමට අකමැති වූ භෘගු ඔහුව වෙනස් ලෙස පරීක්ෂා කිරීමට තීරණය කළේය. ඔහු හිතාමතාම විෂ්ණු දෙවියන්ගේ පපුවට පයින් පහර දුන්නා.සියල්ලන්ම පුදුමයට පත් කරමින්, විෂ්ණු දෙවියන් අවදි වූ අතර වහාම තමාට උපස්ථාන නොකිරීම ගැන භෘගු මුනිවරයාගෙන් සමාව අයැද සිටියේය. ඍෂිවරයාගේ ක්‍රියාව නිසා සිදු වූ අපහසුතාවයට සමාව අයැද සිටියේය. මෙම නිහතමානිකම සහ කරුණාවන්ත ක්‍රියාව භෘගු මුනිවරයාට ගැඹුරින් ස්පර්ශ කළේය.

විෂ්ණු දෙවියන්ගේ ඉවසිලිවන්ත සහ සමාව දෙන ස්වභාවය තමන් වන්දනාමාන කිරීමට සුදුසුම දෙවියා බවට පත් කළ යුතු  බව භෘගු වටහා ගත් අතර, ඔහු එය ශිව දෙවියන්ට සහ බ්‍රහ්ම දෙවියන්ට දන්වා සිටියේය. විෂ්ණු දෙවියන්ගේ ගුණාංගවල වැදගත්කම සහ උන්වහන්සේගේ නමස්කාරයේ අවශ්‍යතාවයද ඔවුහු වටහා ගත්හ.

මෙම සිදුවීමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස විෂ්ණු දෙවියන් බාලාජි දෙවියන් ලෙස හඳුන්වන වෙන්කටේශ්වර දෙවියන්ගේ ස්වරූපය ගෙන පෘථිවියට පහළ විය. ඔහු තම වාසස්ථානය ලෙස තෝරා ගත්තේ තිරුමාලා ප්‍රදේශයේ වෙන්කට කන්දයි. බැතිමතුන් විශ්වාස කරන්නේ වෙන්කටේශ්වර දෙවියන් භක්තියෙන් හා අවංක යාච්ඤාවෙන් තම පන්සලට පැමිණෙන අයට ආශීර්වාද කරන බවයි.

තිරුපති බාලාජි කෝවිල නිවැරදිව හඳුන්වනු ලබන්නේ භූලෝක වයිකුන්ටම් යනුවෙනි - පෘථිවියේ විෂ්ණුගේ වාසස්ථානයයි. මේ අනුව, විෂ්ණු දෙවියන් වහන්සේ මෙම කලී යුගයේදී තම බැතිමතුන්ට ගැලවීම සඳහා මඟ පෙන්වීම සඳහා මෙම විහාරස්ථානයේ පෙනී සිටි බව විශ්වාස කෙරේ. වෙන්කටේශ්වර දෙවියන්ගේ ප්‍රධාන පිළිමය එතරම්ම අද්විතීය හා බලවත් බව පැවසේ. ආකර්ශනීය පිළිමයේ විස්මිත ආශ්චර්යමත් ලක්ෂණ ගණනාවක් ඇත. දිනපතාම, පිළිමය මල් සැරසිලි සහ විසිතුරු භාණ්ඩ වලින් විශිෂ්ට ලෙස සරසා ඇත. ස්වාමීන් වහන්සේ අලංකාර කිරීම සඳහා භාවිතා කරන විශාල රන් ආභරණ විහාරස්ථානයේ ඇත.

තිරුපති බාලාජි දේවාලය ඉදිකිරීම ආරම්භ වූයේ ක්‍රිස්තු වර්ෂ 300 දී බොහෝ අධිරාජ්‍යයන් සහ රජවරුන් වරින් වර එහි සංවර්ධනය සඳහා නිරන්තර දායකත්වය ලබා දීමෙනි.18 වන ශතවර්ෂයේ මැද භාගයේදී, මරාතා සෙන්පති රඝෝජි I බොන්සාලේ විසින් දේවමාළිගාවේ කටයුතු පරිපාලනය කිරීම සඳහා ස්ථිර ආයතනයක් සංකල්පගත කරන ලදී.

මෙම යෝජනාව සහ සැලැස්ම 1933 දී TTD පනත හරහා සංවර්ධනය කරන ලද තිරුමාලා තිරුපති දේවස්ථානයේ (TTD) උපතට තුඩු දෙයි. අද, TTDs විසින් එහි දක්ෂ කළමනාකරණය යටතේ බොහෝ විහාරස්ථාන සහ ඒවායේ උප සිද්ධස්ථාන කළමනාකරණය කර පවත්වාගෙන යයි.

තිරුමාල කඳුකරය අසමසම ස්වභාවික සුන්දරත්වයෙන් යුක්තය. කඳුකරය වටා  ඇති ගහකොළ සහ  දිය ඇලි  මිනිසුන්ගේ සිත් ප්‍රබෝධමත්  කරන දර්ශන වේ. විහාරස්ථානයේ ඇති විවිධ පහසුකම් අතරට නවාතැන් ශාලා, කේශ පරිත්‍යාග අලෙවිසැල්, ස්වාමින් වහන්සේගේ දර්ශණය සඳහා පෙළ ගැසී සිටින බැතිමතුන්ගේ පහසු සහ කරදරයකින් තොරව ගමන් කිරීමට පහසුකම් සැලසීම සඳහා විශාල පෝලිම් සංකීර්ණයක් සහ පැය විසිහතර පුරාම නොමිලේ ආහාර සපයන භෝජන පහසුකම් ඇතුළත් වේ.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 
08/10/23.

Saturday, October 7, 2023

In the pages of "Geetanjali," a treasure rare,


Tagore's verses weave a tapestry, rich and fair. Each word a gem, each line a melody's embrace, A timeless journey through the realms of grace.

Beneath the banyan's shade, the poet finds his voice, In nature's beauty, in life's joys, he does rejoice. With words like petals, his emotions softly unfurl, In "Geetanjali," he offers his heart's purest pearl.


From the depths of the soul, his verses take flight, Touching heavens above, yet grounded in earthly light. The songs of devotion, a transcendental call, In "Geetanjali," the spirit of humanity does enthrall.

A cascade of emotions, like a river, they flow, Love, faith, and longing, in each line they glow. In this book, a symphony of the heart's deep song, "Geetanjali" weaves feelings that forever belong.

So read these verses, like a fragrant bloom, In "Geetanjali," Tagore dispels all gloom. His words a testament to the human soul's quest, In this timeless book, we find our hearts at rest


Nilakshi Bandara.

Friday, October 6, 2023

ලොව පුරා සිටින ජිප්සීස් වරුන්ගේ ව්‍යාපෘතිය ඉන්දියාවෙන් ඇරඹි බව ඔබ දන්නවාද ?




ලොව පුරා සිටින ජිප්සීස් ඉන්දියාවෙන් ආරම්භ වූ අතර කාලි වන්දනා කළ බව ඔබ දන්නවාද ?
මීට වසර 1500 කට පමණ පෙර ජිප්සීස් උතුරු ඉන්දියාවේ සිට යුරෝපයට සංක්‍රමණය වූ බව අප බොහෝ දෙනෙක් නොදනිති.

යුරෝපීය පර්යේෂකයන්ගේ විශ්ලේෂණයට අනුව, රෝමානිගේ  ආරම්භක කණ්ඩායම ක්‍රිස්තු වර්ෂ 500 ආසන්නයේ වයඹදිග ඉන්දියාවේ පන්ජාබ් ප්‍රාන්තයෙන්  පිටත්ව ගොස් ඇත. එතැන් සිට ඔවුන් මධ්‍යම ආසියාව සහ මැද පෙරදිග හරහා ගමන් කළ නමුත් එහි ප්‍රාදේශීය ජනගහනය සමඟ මධ්‍යස්ථව පමණක් මිශ්‍ර වී ඇති බව පෙනේ. යුරෝපයට පසුකාලීන දොරටුව බෝල්කන් ප්‍රදේශය වූ බව පෙනේ - විශේෂයෙන් බල්ගේරියාව විසින්- රොමානිවරුන්ව ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1,100 දී පමණ විසුරුවා හැරීමට පටන් ගත්තේය.

යුරෝපයේ ඔවුන්ව හඳුන්වනු ලැබුවේ දේවතාවිය වන්දනා කරන්නන් ලෙසයි. මේ දෙවඟන ​​කාලි මිස වෙන කවුරුත් නොවේ. පසුව ඔවුන් ජිප්සීස් ලෙස හඳුන්වනු ලැබුවේ, ඔවුන් යුරෝපීය රටවලට ව්‍යාප්ත වීමට පෙර ඊජිප්තුවෙන් පැමිණි බව විශ්වාස කළ බැවිනි. රෝමා ගෝත්‍රිකයන් ද ඔවුන්ගේ මුතුන් මිත්තන් පන්ජාබ්හි පුරාණ රණශූර පන්තියකට අයත් බව ප්‍රකාශ කරති. මෙම ප්‍රකාශය සින්ද් ප්‍රදේශයේ ඉන්දු නිම්න ශිෂ්ටාචාරයේ පැරණිතම නගරයක් වන මොහෙන්ජෝ දාරෝ වශයෙන් පෙන්වා දෙන බව පැවසේ.

ඉන්දියාවේ සිදුවූ  විවිධ ආක්‍රමණ හේතුවෙන් මෙම ගෝත්‍රය රටවල්  තුනකින් නික්මයාමට හේතු වූ අතර  පර්සියාව, තුර්කිය, ග්‍රීසිය, යුරෝපය, ස්පාඤ්ඤය, රුසියාව, ෆින්ලන්තය, ඊජිප්තුව සහ මොරොක්කෝව පුරා මෙම ගෝත්‍රය ව්‍යාප්ත වීමට හේතු වූ බව විශ්වාස කෙරේ.ජිප්සීස් වඩාත් කැමති රොමානින් ලෙස ඔවුන්ව හඳුන්වනවා නම් ය. .

ඔවුන් මහාද්වීප හරහා ගමන් කළ අතර, අනිකුත් ගෝත්‍රිකයෝ ඔවුන් දෙස  කුතුහලයෙන් හා සැකයෙන් බලා සිටියහ. තවද.... බොහෝ මිථ්‍යාවන් සහ මිථ්‍යා විශ්වාස අනුගමනය කරන අතර  මොවුන් ගුප්ත ශාස්ත්‍රයන්ට   බෙහෙවින් ලැදිය. ටාරෝ කාඩ්පත, වාසනාව පෙන්වීම ,ශැමනිෂ් වාදය ,අනාගතය දැකීම වැනි රැකියාවක් ලෙසද කරති.

විශේෂයෙන්ම සංගීතයට සහ නැටුම්වලට ඔවුන් තුළ ඇත්තේ  විස්මිත දායකත්වයකි. හංගේරියාව , බල්ගේරියාව  වැනි රටවල ගිටාරයේ සිට වයලීනය දක්වා දියුණු වූ වාදන රටාවන්ද ,  ස්පාඤ්ඤයේ ෆ්ලැමෙන්කෝ නැටුම් සහ ඊජිප්තුවේ පෙරදිග නැටුම් කලාවද ඔවුන්ගෙන් ආරම්භ වූ බව පැවසේ.

ඔවුහු විවිධ කවියන්ගේ, රචනාකරුවන්ගේ සහ නාට්‍ය රචකයන්ගේ නිර්මාණවලින් තමන්ගේ නැටුම් ගැයුම් , වැයුම් වලට  ආභාෂය ලබාගත්හ.. වඩාත්ම  ෂේක්ස්පියර්ගේ ක්ලියෝපැට්රා සහ ඔහුගේ සොනෙට් වල දක්නට ලැබෙන  අඳුරු කාන්තාව ජිප්සීස් විසින්  ආදර්ශයට ගත් බව කියනු ලැබේ.



නූතන රොමානි ජනයාගේ මුතුන් මිත්තන් හින්දු වුවත් ඔවුහු  සංක්‍රමණය වූ ප්‍රදේශ අනුව ක්‍රිස්තියානි ආගම හෝ ඉස්ලාම් ආගම අනුගමනය කළහ .

ජිප්සී සම්භාවයෙහි  රුමේනියානු පසුබිමට අයත් සුප්‍රසිද්ධ පුද්ගලයින් කිහිප දෙනෙකු නම්:

බ්‍රිතාන්‍ය නළු මයිකල් කේන්,
ලෝක සිනමාවේ විශිෂ්ටතම සිනමාකරුවෙකු වන චාලි චැප්ලින් ,
රොක් ඇන්' රෝල් රජු එල්විස් ප්‍රෙස්ලි ,
පැබ්ලෝ පිකාසෝ,
ඇමරිකානු නළු යූල් බ්‍රයිනර් වේ.





නිලක්ෂි බණ්ඩාර.

06/10/23


Monday, October 2, 2023

දිවියට රිදී එළියක්.

දිවියට  රිදී එළියක්.

එක් කලෙක වේල්සයේ  කඳු මුදුන් අතර පිහිටි සුන්දර ගම්මානයක ක්ලාරා නම් මහලු කාන්තාවක් ජීවත් වූවාය. ක්ලාරා ගම පුරා ප්‍රසිද්ධියට පත් වූයේ ඇගේ ප්‍රඥාව සහ ඇයගේ උපදෙස් පතන ඕනෑම අයෙකු සමඟ බෙදාගත් වටිනා ජීවිත පාඩම් නිසාය.ඇය එම ගමේ දේවගැතිවරයා වැඩිමහල් දියණිය වුවාය. එංගලන්තයේ විශ්ව විද්‍යාලයක ඉගෙනුම ලැබූ ඇය ගමට පැමිණියේ ගම්වාසීන්ට උපදෙස් දී  සහනයක් වීමටය. ගම්මානයේ දියුණුව බලාපොරොත්තු වූ නිසාය.,

ඉතින්....  එක්  උදෑසනක, රොබින් නම් ගැටවර  තරුණයා ජීවිතයට උපදෙස් පතා ඇයව හමුවීමට යන්න  තීරණය කළේය. 

අවට පරිසරයේ සුන්දරත්වය නරඹමින් ක්ලාරාගේ නිවසට හිමිහිට පැමිණි ඊතන්ට දකින්න ලැබුනේ 

තම ආලින්දයේ වාඩි වී සන්සුන් සිනහවකින් යුතුව  ක්ෂිතිජය දෙස බලා සිටින  ක්ලාරාවයි.ඇය අසල පෝටිකෝවේ තිබුනේ සුවඳ හමන සුන්දර මල් සැරසිලි වලින් යුක්ත මල් බඳුන් කිහිපයකි.

 "සුබ උදෑසනක්, ක්ලාරා ආන්ටි" ඔහු ආචාර කළේය.

"සුබ උදෑසනක්, ආදරණීය රොබින්" 

ක්ලාරා උණුසුම් ලෙස පිළිතුරු දුන්නාය. " එම සුබ පැතුමත් සමගින් ක්ලාරා තමා අසල තිබුණු මල් සැරසිල්ලකින් සුන්දර ලැවෙන්ද්‍රා මලක් ඔහුගේ දෑතින් තිබ්බාය.

 එය ක්ලාරාගේ දෛනික ජිවිතයේ සෑම විටම සිදු කරන්නක් වීම සුවිශේෂී කරුණකි. 

ඒ ඔස්සේ පැමිණෙන්නාගේ හිත සංසුන් කිරීමත්, ප්‍රබෝධමත් කිරීමක් සිදුවන බව ඇය සැමවිටම විශ්වාස කළ දෙයකි.

ඉතින් රොබින්....

මොකද අද ඔබ මාව හමුවිමට ආවේ ....යයි ඊතන්ගෙන් ක්ලාර සිනාමුසුව ඇසුවාය.

ක්ලාරා ආන්ටි

"මට ලඟකදී ඉදන් ඉවසිය නොහැකි තරම් හුදකලාවක්,  පාළුවක් දැනෙනවා" 

රොබින් පාපොච්චාරණය කළේය. 

"මම මොකක්ද කරන්න ඕනි කියලා මටම තේරෙන්නේ නැහැ.අමුතු හිස් බවක් දැනෙනවා. 

ඔබට මට මග පෙන්වීමක් ලබා දිය හැකිද?"

රොබින් ඇසුවේය.

ක්ලාරා හිස වනමින් ඊතන්ට තමා අසලින් වාඩි වන ලෙස සංඥා කළාය. 

ඔයා දැනට මොනවද කරන්නේ? 

ක්ලාරා මම දැනට අපේ නගරයේ කාර්මික විද්‍යාලයේ රථවාහන අලුත්වැඩියා කිරීම් සහ නඩත්තුකිරීම් පිලිබඳ පාඨමාලාවක් හදාරනවා. මගේ වයස අවුරුදු 18 යි.

නමුත් එය ඒකාකාරියි. හිතට වෙහෙසයි.

ඔයාගේ ගුරුතුමා කොයි වගේ කෙනෙක්ද රොබින් ?

ඔහු කාරුණිකයි ආන්ටි. අපිට හොඳට උගන්නනවා.

පංතියේ ඔයාට හොඳ යාළුවො ඉන්නවද?

ඔව්. තුන්හතර දෙනෙක් ඉන්නවා. 

ටොම්,රොඩ්නි , රෝලන්ඩ්, ඔලිවර් 

ඒ අය හොඳට ඉගෙන ගන්නවද ?

ඔව්  " තුන්දෙනෙක් හොඳට ඉගෙන ගන්නවා."

එතකොට අනික් එක්කෙනා ?

එයා ටොම් .

එයා  ටිකක් කම්මැලියි. සමහර වෙලාවට කියනවා " පාඨමාලාව  මගදී නවත්තලා යන්න හිතෙනවා කියලා "

එයාගේ අම්මලා තාත්තලා මොකද කරන්නේ?

තාත්තා වාහන විකුණන ව්‍යාපාරිකයෙක් . ටොම් විද්‍යාලයට එන්නෙත් එයාගේ කාර් එකේ.එයාට හුඟක් සල්ලි තියෙනවා. 

එයා හුගක් සැපපහසු ජිවිතයක් බලාපොරොත්තු වෙනවා.

එතකොට අනික් යාලුවෝ ?

රොඩ්නි ගෙයි රෝලන්ඩ් ගෙයි තාත්තලා ආණ්ඩුවේ රස්සාවල් කරනවා.

ඔලිවර්ගේ තාත්තා ගොවියෙක්.

යාළුවො හතර දෙනාම හොඳයි රොබින්.

ඒත් ඔයාට වඩාත්ම ගැලපෙන්නේ අනික් තුන්දෙනා.

ටොම් හිතන විදියේ අඩුපාඩුවක් තියෙනවා 

"දරුවෝ " තාත්තට ව්‍යාපාර සහ සල්ලි තියෙන විදියට ටෝම්ටත් හම්බ වෙයිද? තාත්තා ව්‍යාපාර දියුණු කර ගන්න ඇත්තේ හුඟක් වෙහෙස වෙලා.

ටොම් ඔය විදියට කම්මැලි උනොත් එයාට කවදාවත් තාත්තා වගේ සාර්ථක ව්‍යාපාරිකයෙක් වෙන්න බැහැ. 

ඒක ඔයා හිතට ගන්න රොබින්.

බලන්න අනික් තුන්දෙනාගේ ම තාත්තලා මහන්සි වෙලා වැඩ කරන අය. ඒ ළමයි දුක කියන්නේ මොකක්ද කියලා දන්නවා.

ඔය යාළුවො හතරදෙනාගෙන් කොයි යාළුවගේ ගෙදරටද ඔයා පාඩම් කරන්න වැඩිපුර යන්නේ රොබින්?



 ආන්ටි මම වැඩිපුර යන්නේ ටොම්ගේ ගෙදරට.

ඒ ඇයි ?

ඒ සැපපහසුකම් තියෙනවා.පාඩම් කරන්නත් ලේසියි.හොඳට කෑම බීමත් තියෙනවා.

එතකොට අනික් අයගේ ගෙවල් වල ?

එයාලගේ ගෙවල් අච්චර ලස්සනත් නැහැ.පහසුකම් අඩුයි.

හරි.රොබින් මම ඔයාට යෝජනාවක් කරන්නම්.

මේ සතියේ දවස් දෙකක් ඔයා යන්න ගොවි ගෙදරටයි.තවත් ගෙදරකටයි . නැවත ලබන ඉරිදා මාව හමුවෙන්න එන්න.

පසුවදා ඔහු විදුහලේ වේලාවෙන් පසු විදුහලේ ඉගෙනිම් කටයුතු නිම කර , පාඩම් කිරීම සඳහා  ඔලිවර්ගේ ගෙදර නිවසට ගියා.ඔලිවර්ට තිබුනේ ගොවිපලේ මල් වගාව දෙසට ජනේලයක් තිබුන කාමරයක්.මේසයක් , පුටුවක් ,ඇඳුම් අල්මාරියක් ,පොත් රාක්කයක් වැනි අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩ පමණයි.

ඊට අමතරව මේසය මත කුඩා ගුවන් විදුලි යන්ත්‍රයක් තිබුනා.ටොම්ගේ කාමරේ නම් ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණ වලින් පිරිලා.පාඩම් කර විවේක ගන්න ඔහු කරන්නේ ගුවන් විදුලි යන්ත්‍රය ඝෝෂාකාරී ලෙස දමාගෙන ගීත ඇසීමයි.ඒ නිවසේ නිතරම සාද පැවැත්වෙනවා.නිතරම අමුත්තන් පැමිණෙනවා.

නමුත් මේ ගෙදර හරිම නිස්කලංකයි. පැයක් විතර අපි පාඩම් වැඩ කලා,.ඔලිවර්ගේ අම්මා අපට පලතුරු බිම විදුරු දෙකක් සමග නිවසේ සෑදු කේක් ගෙනත් දුන්නා. ඇය හරිම ආදරණිය චරිතයක්. ටොම්ගේ දෙමව්පියන්ට වඩා සුහදශීලිව කතා කලා.

ඔලිවර්ගේ තාත්තා තේ පානය සඳහා තවත් සේවකයින් දෙදෙනෙකු සමග ගොවිපලේ සිට නිවසට පැමිණියේ මා යාමට සුදානම් වෙද්දී .මා සමග කතා කිරීමට නොහැකි වීම ගැන කනගාටුව ප්‍රකාශ කල ඔහු මට සමු දුන්නා.

මම මිට පෙර කීප වතාවක් ඔලිවර්ගේ නිවසට ගියත් ඔවුන්ගේ ගොවිපලේ ඇවිදලා තිබුනේ නැහැ.මම එදා ඔලිවර් එක්ක ඇවිද්දා.ගොවිපල සකස් කර තිබු ආකාරය හරිම ලස්සනයි. වගා බිම් අයිනේ බඩ වැටියක් තිබුනා.එම කොටසේ ස්වභාවික ශාක ඉතිරි කරලා තිබුනා.එම කොටස් එලි නොකරන්නේ ඇයිදැයි? මා ඇසු විට ඔලිවර් කිව්වේ

" කුරුල්ලන්ට කූඩු හදන්න."  වගාවට අවශ්‍ය ඉණි කපා ගන්න වගේ දේවල් වලට.

ඇත්තටම ඔවුන් පරිසරය ගැන කොතරම් සිතනවද ?සොබාදහමට කෙතරම් ආදරය කරනවාද ?

ඒ අතරම ඔලිවර් මට පෙන්නුවේ ඔහුට සහ නංගිට අයත්, ගොවිපලේ කොටසයි.අක්කරයක පමණ බිමක බෝංචි ,ගෝවා සහ මිදී වැල් වවා තිබුනා. පාසලේ සහ කාර්මික විදුහලේ වේලාවෙන් පසු  ඔවුන් ඒවා ගොවිපලේ කටයුතු කරන බව ඔලිවර් කිව්වා. ඔවුන්ට එයින් ආදායමක් ද ලැබුනා. එම මුදල් ඔවුන්ගේ බැංකු ගිණුමක , පියා විසින් තැන්පත් කලා.

මාත් එන්නම් ඔයාට උදව් වෙන්න. කොයි තරම් හොඳද   ඇයි ඔයා තාත්තට උදව් වෙන්නේ නැද්ද ? වෙනවා...... තාත්තා උදව් ඉල්ලුවොත්. එහෙම එපා .හැමදාම පොඩි  වෙලාවක් හරි ගොවිපලේ වැඩ කරන්න.විවේක තියෙන වෙලාවට. ඒක අපේ ශරීරයට වගේම මනසටත් ලොකු සුවයක්. අපේ ඒකාකාරී ජිවිතයෙන් මිදෙනවා.අපේ ගොවිපලේ හුගක් කුරුළු වර්ග ඉන්නවා.මෙහෙ සීත කාලයත් සෞම්‍ය නිසා උන් ඉගිලිලා වෙන පළාත් වලට යන්නේ නැහැ. 

ඔලිවර්  අපිට ලොකු ගොවිපලක් නැහැ., අපේ දුම්රිය නිල නිවාසය වටේට අක්කර බාගයක පමණ තරමක ඉඩමක් තියෙනවා.ඒකෙ එළවලු වගා කරලා තියෙනවා.ගේ අසල මල් වවලා තියෙනව.

රොබින්ගේ පියා දුම්රිය ස්ථානාධිපති වරයෙකි.ඔවුන් ජිවත් උනේ පුංචි නගරයේ දුම්රිය ස්ථානය අසලය.

ඇත්තෙන්ම ඒ ගමන මගේ ජිවිතයට  අලුත් අත්දැකීමක් උනා.  ක්ලාරා ආන්ටි මාව මෙතනට එව්වේ මගේ වාසනාවකට කියලා මට හිතුනා..... මොකද මම නොදන්නා දේවල් හුඟක් ඉගෙන ගත්තා.ළමයකු වුවත් මට කරන්න පුළුවන් දේවල් කොපමණ තිබෙනවද ? පාළුව කාන්සිය ගැන හිතමින් දවස ගත කරනවට වඩා.   ලොකු වෙනසක් හිතට දැනුනා.

ක්ලාරා ආන්ටි දුන්න උපදෙස් අකුරටම පිළිපදින්න මම හිතුවා.දින දෙකකට පසු මම සවස් වරුවේ  විවේකයක් ලැබුනා.එදා මම ගියේ රෝලන්ඩ් ගේ ගෙදරට.විදුහලේ දී තිබුන පැවරුමක් ඔහු සමග සාකච්ජා කිරීමටයි තිබුණේ.ඔහු සිටියේ අපේ නිල නිවසේ සිට පයින් යා හැකි දුරකයි.

කුඩා නාගරික ප්‍රදේශයක් වූ නිසා ඔවුන්ටද තරමක ඉඩමක් තිබුණා.සංගීත ගුරුවරියක්වූ  රෝලන්ඩ් ගේ අම්මා රැකියාවට අමතරව ව්‍යාපාරික මල් වගාවක් කළා.  මල් වැවීම  ඇයගේ කලා දිවියට ආලෝකයක් වුවා සේම පවුලේ සතුටත් ආර්ථිකයත් නගා සිටුවීමට පිටුවහලක් උනා.නගරයේ මල් වෙළඳසැල් කිහිපයකට, ඇයගේ මල් කොටුවෙන් කපාගත් මල් රෝලන්ඩ්  ගෙන ගියේ ඔවුන්ගේ කුඩා ට්‍රක් රථයෙන්.

රෝලන්ඩ් ගේ නැගණියත් සොයුරාත් නිවසේ වැඩ කටයුතු කළ ඇලිසාත් මල් වගාවට උදව් කලා.සෑම ම්,මාසයක්ම අවසානයේදීම දරුවන් තිදෙනාටත්, 22හැවිරිදි ඇලිසාටත් ආදායමෙන් යම් කිසි මුදලක් දීම අම්මගේ සිරිත වුනා, තමන්ට අවශ්‍ය සෙල්ලම් බඩුවක්, කතා  පොතක් වැනි දෙයකට වියදම් කල ඔවුන් ඉතිරි මුදල් ඉතිරි කර තැබීමට පුරුදු උනා.ඇලිසා කිවේ අසනිපයෙන් සිටින මවට මුදලින් කොටසක් දී ඉතිරිය බැංකු ගිණුමක තැම්පත් කරනම බවයි.

පසු දිනත්, මම රෝලන්ඩ් ගේ න්වසට ගොස් පාඩම් කලා.ආන්ටි මල් වවන හැටි, මල් වගාවට සාත්තු කරන හැටි මම බලා හිටියා. එදා හවස මම ආපහු එද්දී ඇය මට රෝස පැල කිහිපයක්, රෝස, කානේෂන්, කපුරු සහ අලංකාර කොළ සහිත පැලැටි කිහිපයක් දුන්නා. මම ඒවා මගේ අම්මාත් මමත්, අක්කලා දෙන්නත් එකතු වී පොලවේ සහ පෝච්චි වල හිටෙව්වා.රෝලන්ඩ් ගේ අම්මා.... ජූන් ආන්ටි කීවේ පළමුවෙන්ම හැදෙන මල් පොකුර පල්ලියේ පුජාවට ගෙනැවිත් මල් පෝච්චියක තබන ලෙසයි.ආන්ටි එසේ කියන විට මට ඒ දර්ශනය මැවිලා පෙනුණා.එදාට අපිටත් ජූන් ආන්ටිටත් කොතරම් සතුටක් දැනේවිද?

පුංචි කාලයේ අපී අම්මා කියපු කතාවක් තමයි.... දෙවියන් වහන්සේ ලස්සන ,මල් වලට වගේම ලස්සන ගතිගුණ ඇති ළමයිට ආදරේ කරන බව.



ඊළඟ සති අන්තයේ ඉරිදා දින මා ක්ලාරා ආන්ටිව හමුවිය යුතු දිනය උනා.  එදා පැහැදිලිව ඉර පායා තිබුන ගිම්නැහානය ලංවන ලස්සන දවසක් උනා. නැවුම් සිතුවිලි ගොඩක් එක්ක මම ක්ලාරා ආන්ටිගේ නිවහනට ගියේ පෙරට වඩා සැහැල්ලු මනසකින්,.

මම එහි යන විටත් අපේ නගරයේ අපේ විදුහලට කිට්ටුව බාලිකා පාසලේ ගැහැණු ළමයි දෙදෙනෙකුද උපදෙස් පතා ඇය වෙත පැමිණ සිටියා.එතන සිටි ඒක ගැහැණු ළමයෙක් සිටියේ හඬමින් . ආන්ටි පසුව කිවේ අලුතින් පාසලට ආ දැරියක බවයි. ඔවුන්ගේ සාකච්ජාව අවසන් වන තුරු මම ක්ලාරා ආන්ටිගේ මල් උයනේ ඇවිද්දා.එහි ඉදිරිපස දිය පිරුණු පොකුණක් සහ ඒ අවට විවිධ පාටැති මල් පිපි තිබුනා.ආන්ටිගේ කාමරේ ජනේලේ ඉදිරිපස සුදු  පැහැති මල් වලින් පිරුණු ජැස්මින් වර්ගයේ මල් වැලක් තිබුනා. ගේ පිටුපස ළිඳක් ,එළවලු වගාවක් , සහ පලතුරු ගස් තිබුනා.එහි සෑම ගසක්ම වවා තිබුනේ ක්‍රමානුකූලව.පෙයාස් ,දොඩම්, ඇපල්   වැනි ගස් ,වත්ත කෙලවරේ තිබුනා. අප ගිය විට බීම සදා දෙන්නේ වත්තෙන් නෙලා ගත් පලතුරු වලින් බව ආන්ටි පැවසුවා.

පැමිණ සිටි ගැහැණු ළමුන් දෙදෙනාගේ සාකච්ජාව අවසන් කළ ආන්ටි මා සමග කතාව ඇරඹුවා.

ඉතින් කොහොමද රොබින්? ඔයා ගේ ගෙවුණු සතිය කොහොමද? සතුටින් ගත කළාද?

ඔව් ආන්ටි... මම ඔලිවර්ගෙයි රෝලන්ඩ් ගෙයි ගෙවල් වලට ගියා.

ඒ ගෙවල් වලට ගියාම ඔයාට ඇති වුනේ කොයි වගේ හැඟීමක්ද ?

ඒ ගෙවල් ටොම්ගේ ගෙදරට වඩා ගොඩක් වෙනස්.ඒ ඇයගේ රැකියාවලුත් වෙනස්. ජිවිතේ ගෙවන විදියත් වෙනස්.

එතකොට ඔයාගේ ජීවිතය වඩාත් කිට්ටු වෙන්නේ කාටද?

ඔලිවර්ට සහ රෝලන්ඩ් ට.

හොඳයි. එයාලාගේ ගෙවල් ගැන විස්තරයක් කියන්නකෝ., 

ඔලිවර්ගේ ගෙදර ගොවිපලක් තියෙනවා.ඔවුන්ට අක්කර 10 ක පමණ ගොවිපලක් තියෙනවා.ඒක හරිම ලස්සනයි.මේ පරිසරයේ වැවෙන එළවලු, පලතුරු, මල් වර්ග .... සෑම දෙයක්ම වගේ එහි වගා කර තිබුනා.

දෙවනුවට මා ගියේ රෝලන්ඩ් ගේ ගෙදරට.ඔහුගේ පියා ගමේ දුම්රියපළේ දුම්රිය ස්නාථානාධිපතිවරයා. මව සංගීත ගුරුවරියක්. නමුත්  ඔවුන්ගේ තරමක  ඉඩමේ අම්මා ව්‍යාපාරික මල් වගාවක් කරගෙන යනවා.එයට උදව් කරන්නේ ළමයි තුන්දෙනා සහ සේවිකාව.ඔවුන්ටත් ආදායමෙන් කොටසක් ලැබෙනවා.

ගොඩක් හොඳයි. තවත් විස්තර මට කියන්න.

මම සියලුම විස්තර, මම ලැබූ වෙනස් අත්දැකීම් ඇයට පැවසුවා.

ඔබ මොනවද ජිවිතයට එකතු කර ගත්තේ?

මටත් හිතුනා ජීවිතය වෙනස් කර ගන්න ඕනි කියලා.නිවාඩු තියෙන වෙලාවට ඔලිවර්ගේ ගොවිපලට ගිහිල්ලා ටිකක් වඩා කරනන හිතුනා.මම හරි ආසයි පලතුරු නෙළීම ,වෙළඳ පලට මල් සකස් කිරීම වැනි වැඩ කරන්න. හුඟක් හොඳයි.ඔයාගේ හිත හැදෙන්න වගේම ඔයාව අනාගත වැඩ ලෝකෙට්ග යොමු වීමක් මෙයින් වෙයි. 

ඔයා ආසා නැද්ද ඔයාගේ ඉඩමේ මේවා වවන්න.රෝලන්ඩ් ගේ අම්මා මල් පැල දුන්නා.මම වවන්න පටන් ගත්තා.

ඔයා ගැන මට ගොඩක් සතුටුයි. මම ඔයාට කතාවක් කියන්නද?

 ඇය තම කතාව ආරම්භ කළේ:

රොබින්  "ජීවිතය කියන්නේ මහා ඝනදුරකින් වැසුණු අද්භූත වනාන්තරයක් වගේ දෙයක්, ඔයා ඒකට ඇතුළු වූන ගමන්ම  හැම වෙලාවකම ඔයා යන  මාර්ගය පැහැදිලි නොවෙන්න පුළුවන්.

ඔයා  ඇවිදගෙන යනකොට ඒ  ගමන  සුවපහසු ගමනක් නොවෙන්නත් පුළුවන්..ආලෝකය සහ අඳුර යන දෙකින්ම ගමන සහ පරිසරය පිරි තියෙන්නට පුළුවනි. 

හැබැයි මේක මතක තියා  ගන්න:"

"මුලින්ම, ඔයා  ජිවිතයේ අත්දකින, අත්විඳින, කුඩා අවස්ථාවන්ට ආදරය කරන්න.

 වනාන්තරයක් කියන්නේ  අසංඛ්‍යාත  ගස් වැල්, තෘණ, කටු පඳුරු , සුන්දර මල් වැල් වලින් ගොඩ නැගිලා තියෙන තැනක්. ඒ වනාන්තරය ඒ විදියටම තිබුනා නම් මොකද වෙන්නේ .....?

මිනිසා එය වෙනස් කළා. ඔහු වනාන්තරයේ තිබුන පලදායි ගස් වැල් ගෙනත් ඔහුගේ මිදුලේ ගෙවත්තේ වගා කලා.අපේ හිත තුල තියෙන හොඳ අදහසුත් මෙහෙම තමයි. ඒවා වගා කරලා ඵල නෙළා ගැනීමයි අපේ වගකීම.

ඒ වීදියටම , ඔයාගේ  ජීවිතයත්  එදිනෙදා බොහෝ සෙයින් විවිධ වූ  අවස්ථා වලින් පිරිලා තියෙන්න පුළුවන් කියන දේ  සිතට ගන්න.

ඔයාව යාලුවෙක්ගෙ සතුටකට , සැනසීමකට හේතුවක් උන අවස්තාවක් මතක් කරන්න.ඒක ඔයාගේ හිතට ලොකු සැනසීමක් දෙයි.

 ඔයාගේ ආදරණීයයන් සමඟ බෙදාගත් සරල ආහාර වේලක සතුට භුක්ති විඳින්න. 

සොබාදහමට සවන් දෙන්න.  හිරු උදාවක උණුසුම වගේම තණකොළ බිමක ඉහිරිච්ච පිණිබිංදුවල සිසිලස විඳින්න. හමන සුළඟට රහස් කොඳුරන්න. පිපිලා තියෙන සුන්දර මලකින් සුවඳ බලන්න.  

පොතක් කියවන්න. මියුරු සංගීතයට සවන් දීලා  රස විඳින්න.

ඒවා තමයි තෘප්තිමත් ජීවිතයක් ගොඩනැංවීමේ පළමු පියවර.

"දෙවනුව,

ඔයාගේ හිතට වගේම ශරීරයටත්  ටික ටික  දැනෙන  වෙනස වැළඳගන්න. 

වනාන්තරයේ, සෘතු වෙනස් වෙනවා වගේම , ඔයාගේ  ජීවිතයත්  ටික ටික වෙනස් වෙන්න පටන්  ගනී .

හිම වැටෙන කටුක ශිත කාලය වගේම මල් පලතුරු පිරුණ වසන්ත කාලයටත් මුහුණ දෙන්න ඔයා පුරුදු වෙයි.

විටෙක , ඔයාට කුණාටු සහ අභියෝගවලට මුහුණ දීමට සිද්ධ වෙයි. නමුත් ඒවා ජිවිතයේ ඉදිරි ගමනට පන්නරයක් වන අවස්ථාවන් වෙන්න පුළුවන්.  අව් වැසි , කුණාටු වලට මුහුණ දෙන ගස් ශක්තිමත් වන්නා සේම, ඔයාටත්  එම අභියෝග ඔස්සේ  ඉගෙන ගෙන සාර්ථක  විය හැකිය. 

"තෙවනුව, 

ඔයා ඔයාගෙම  මාවතක් සොයා ගන්න. වනාන්තරයේ ගමන් කරද්දී ඔයාට තෝරා ගන්න බොහෝ මංපෙත් හමුවේවි.  ඔබේ හදවත පවසන දේ  අනුගමනය කරන්න. 

තමන්  නොදන්නා දේ ඔයාට වඩා දන්න කෙනෙක්ගෙන්  සොයා බලා අසා දැනගන්න.එය  ගවේෂණය කිරීමට බිය වන්නේපා.

මොකද  ඔයා  ඔයාගේ සුවපහසු කලාපයෙන් ඔබ්බට යාමේදී ,ඇතිවන වෙනස් වීම් වලට  මුහුණ දෙන්න සිදු වේවි. එතකොට  ඔබට  ඔබේ සැබෑ හැකියාවන් මතු වේවි. එම හැකියාවන් දියුණු කර ගැනීමට පුරුදු වෙන්න.

"අවසාන වශයෙන්, කරුණාවන්ත වන්න.

වනාන්තරයේ  එකිනෙකා මත යැපෙන ගස් වැල්  මෙන්,සෙනෙහස ,  කරුණාව සහ දයාව අප සියල්ලන් එකිනෙකා හා  සම්බන්ධ කරන බැඳීම් කර ගන්න. කෙනෙක්ට සුළු හෝ උපකාරයක් කර සතුටු වීමට පුරුදු වෙන්න.

සැමවිටම එකිනෙකාට කන් දෙන්න, 

ගැඹුරින් ආදරය කරන්න. එසේ කිරීමෙන් ඔබට එම ඔබට හිමි සුවපහසු ජීවිතය (Comfortable Zone ) සොයාගත හැකිය. ඒ ඔස්සේ ඔයාගේ ජීවිතය  තවත් ලස්සන වෙයි."

ඉතින්... ඒ ආරම්භයට මේ මොහොතේම පියමනින්න අරඹන්න.

ක්ලාරා පවසන සෑම වචනයක්ම  හොදින් සිතට උකහා  ගනිමින්රොබින් සාවධානව අසා සිටියේය.

 ඔහු ඇගේ ආලින්දයෙන් පිටව යන විට, ඔහුට ජීවිතය පිලිබඳ  පැහැදිලි බවක් සහ අරමුණක් පිළිබඳ නව හැඟීමක් දැනුනි. ක්ලාරාගේ ප්‍රඥාව ජීවන වනාන්තරය හරහා මාවතක් ආලෝකවත් කර තිබූ අතර ඔහු එය අනුගමනය කිරීමට අදිටන් කර ගත්තේය.

වසර ගණනාවක් ගෙවී ගිය අතර, ඇත්ත වශයෙන්ම රොබින් ඔහුගේම අද්විතීය මාවත සොයා ගත්තේය. ජීවිතය  උඩු යටිකුරු කල අභියෝග හරහා ශක්තිමත් වෙමින් තම මාර්ගය ඔස්සේ අරමුණු කරා ගමන් කළේය.

සැහැල්ලුවෙන් සහ  ප්‍රීතියෙන් ගෙවුණු සෑම මොහොතකම ජිවත් වීමට පටන් ගත්තේය. 

ඔහු බොහෝ විට ක්ලාරා වෙත ගොස්,  ඔහු සමාජයේදී මුහුණ දෙන සිදුවීම්, අත්දකින, අත්විඳින දේවල් ඇය සමග බෙදා  ගනිමින්  ඇයගේ මඟ පෙන්වීම ලබා ගත්තේය. 

ක්ලාරාගේ උපදෙස් කෙටිකතාවක් පමණක් නොව අර්ථවත් සහ තෘප්තිමත් ජීවිතයකට සදාකාලික මග පෙන්වීමක් බව ඔහු ඒ සියල්ල හරහා ඉගෙන ගත්තේය.

ඉතින්, කඳු මුදුන් අතර වූ ගම්මානයේ, ක්ලාරාගේ ප්‍රඥාව පරම්පරා ගණනාවකට සම්ප්‍රේෂණය විය, ජීවන වනාන්තරය හරහා තම ගමනට මග පෙන්වීමක් සොයන අයට ආලෝකයේත්  සදාකාලික ආලෝකයක් විය.


M.N. බණ්ඩාර 

12/09/2023