පකිස්ථානයේ අධ්‍යාපනයෙ දුර්වලතා

පකිස්ථානය ලෝකයේ අඩුම සාක්ෂරතා අනුපාතයන්ගෙන් එකක් වන අතර, ඇස්තමේන්තුගත ළමුන් මිලියන 22.6ක් පාසල් නොයති. සාක්ෂරතා අනුපාතය සියයට 58ක් පමණි. අධ්‍යාපනය ලැබීමේදී සැලකිය යුතු දුෂ්කරතාවන්ට මුහුණ දෙන අතර  තරුණයන් සඳහා , දරුණු ලෙස මෙම තත්ත්වය බලපායි. මෙම ලිපියෙන් පකිස්ථානයේ අවාසි සහගත දරුවන් මුහුණ දෙන බාධාවන් මෙන්ම ඔවුන්ගේ පාසල් ප්‍රවේශය වැඩිදියුණු කිරීමට ඇති අවස්ථා පිළිබඳව විමසා බලයි.පකිස්ථානයේ ජනතාවට , දරුවන්ට විශිෂ්ඨ අධ්‍යාපනයක් ලබා දීමට අහිතකර  බලපෑම් රාශියක් ඇත.

ලෝක බැංකු වාර්ථා වලට  අනුව, පකිස්ථානය ලෝකයේ අඩුම සාක්ෂරතා අනුපාතයන්ගෙන් යුතු රටවල් වලින්  එකක් වන අතර, වැඩිහිටියන්ගෙන් සියයට 58 කට පමණ කියවීමට සහ ලිවීමට හැකියාව ඇත. තවද, දරිද්‍රතාවය, පහසුකම් නොමැතිකම සහ සමාජ අවශ්‍යතා හේතුවෙන් බොහෝ දරුවන්ට, විශේෂයෙන් අඩු ආදායම්ලාභී පවුල්වල දරුවන්ට පාසල් යාමට නොහැකි වේ. 

ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාව අසමානතාවය තවත් ප්‍රධාන ගැටලුවකි. පකිස්තානයේ ගැහැණු ළමයින් විශේෂයෙන්,  පාසැල් වලට  ඇතුළත් වීමේ අනුපාත සැලකිය යුතු ලෙස අඩු වන අතර පිරිමි ළමයින්ගේ සංඛ්‍යාව වඩා ඉහළ යාමේ අනුපාතයක් ඇත. ගැහැණු ළමයින්ගේ අධ්‍යාපනයට වඩා පිරිමි ළමයින්ගේ අධ්‍යාපනයට අනුග්‍රහය දක්වන සංස්කෘතික සම්මතයන්, ගැහැණු ළමයින් අඩු වයසින් විවාහ වීම, 

 දරුවන් බිහි කිරීම සහ කාන්තාවන් සඳහා ආරක්ෂිත සහ සුරක්ෂිත පාසල් නොමැතිකම ඇතුළු විවිධ හේතූන් මෙයට හේතු වේ.

එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, සමස්ත ප්‍රාථමික පාසල්වලට ඇතුළත් වන සංඛ්‍යාවෙන් කාන්තාවන් සියයට 44ක් පමණක් වන අතර, අධ්‍යාපනයේ විශාල ස්ත්‍රී පුරුෂ පරතරයක් ඇති කරයි.මීට අමතරව, පාකිස්තානයේ අධ්‍යාපන කර්මාන්තය මුහුණ දෙන ප්‍රධාන ගැටලුවක් වන්නේ නිසි සම්පත් නොමැතිකමයි. UNICEF ට අනුව, 2022 දී අධ්‍යාපනය සඳහා වෙන් කර ඇති දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් සියයට 2.8 ක් පමණක් වන, ලෝකයේ අඩුම අධ්‍යාපන වියදම් වලින් එකක් රට ඇත. 

බොහෝ ග්‍රාමීය පාසල්වල ආරක්ෂිත පානීය ජලය, විදුලිය සහ ප්‍රමාණවත් සනීපාරක්ෂක පහසුකම් වැනි අත්‍යවශ්‍ය පහසුකම් නොමැත. පාසල්වල පහසුකම් හා සම්පත් හිඟකම නිසා ගුරුවරුන් තම සිසුන්ට ගුණාත්මක අධ්‍යාපනයක් ලබා දීමට අරගල කරයි. පාසල්වල යටිතල පහසුකම් සහ සම්පත් හිඟකම නිසා ගුරුවරුන්ට තම සිසුන්ට ගුණාත්මක අධ්‍යාපනයක් ලබා දීමට අපහසු වේ. මෙම සීමාවන් තිබියදීත්, අධ්‍යාපනය වැඩිදියුණු කිරීමට පාකිස්තානයේ විභවයක් තිබේ. අධ්‍යාපනය තුළ තාක්‍ෂණය පුළුල් ලෙස භාවිතා කිරීම වඩාත් වැදගත් අපේක්ෂාවකි. අන්තර්ජාල සම්බන්ධතා සහ ජංගම උපාංගවල ව්‍යාප්තියත් සමඟ, මූල්‍ය හෝ සමාජීය බාධාවන් හේතුවෙන් පාසල් යාමට නොහැකි වන සිසුන් සඳහා විද්‍යුත් ඉගෙනීම ශක්‍ය විකල්පයක් ලෙස මතු වී තිබේ.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

28/07/23

ඉන්දියානු ජන සංගීතයේ ඉතිහාසය.

ඉන්දියානු ජන සංගීතයේ ඉතිහාසය රටේ විවිධ සංස්කෘතික උරුමයන් තුළ ගැඹුරින් මුල් බැස ඇත. එය ඉන්දියාවේ සමාජ, ආගමික සහ කලාපීය විවිධත්වය පිළිබිඹු කරමින් සියවස් ගණනාවක් පුරා විකාශනය වී ඇත. ඉන්දියානු ජන සංගීතය එහි සරල බව, සාම්ප්‍රදායික උපකරණ භාවිතය සහ කතන්දර කීමේ අංගයන් මගින් සංලක්ෂිත වේ.

 එහි ඉතිහාසය පිළිබඳ දළ විශ්ලේෂණයක් පහත සඳහන් වේ.

 පුරාණ මූලයන්: 

ඉන්දියානු ජන සංගීතයේ මූලාරම්භය පුරාණ කාලයේ ගෝත්‍ර සහ ප්‍රජාවන් ඔවුන්ගේ දෛනික ජීවිතයේ අනිවාර්ය අංගයක් ලෙස සංගීතය භාවිතා කළ කාලය දක්වා දිව යයි.  එය හැඟීම් ප්‍රකාශ කිරීමට, කථාන්දර කථා කිරීමට සහ විවිධ අවස්ථා සහ උත්සව සැමරීමට භාවිතා කරන ලදී.ඉන්දියානු ජන සංගීතයේ මූලයන් වසර 3000 කට වඩා පැරණි වෛදික යුගය දක්වා දිව යයි. මෙම කාලය තුළ විවිධ ගෝත්‍රික ප්‍රජාවන් අතර විවිධ ජන සංගීතය ප්‍රචලිත විය. මෙම මුල් කාලීන ජන ගී සහ නැටුම් ස්වභාවධර්මය, කෘෂිකර්මාන්තය සහ දෛනික ජීවන ක්‍රියාකාරකම් සමඟ සමීපව සම්බන්ධ විය.

 මධ්‍යතන යුගය: මධ්‍යතන යුගයේදී, ඉන්දියානු ජන සංගීතය ආක්‍රමණ සහ සංක්‍රමණ හේතුවෙන් විවිධ ප්‍රදේශවලින් සහ සංස්කෘතීන්ගෙන් බලපෑම් ගලා ඒමට ලක් විය. මෙය විවිධ ශෛලීන් ඒකාබද්ධ කිරීමට හේතු වූ අතර ජන සංගීතයේ නව රූපාකාරයන් බිහි විය.

ප්‍රාදේශීය විවිධත්වය: 

ඉන්දියාවේ විශාල භූගෝලීය ව්‍යාප්තිය සහ විවිධ ප්‍රජාවන් ප්‍රාදේශීය ජන සංගීත සම්ප්‍රදායන් රාශියකට හේතු වී ඇත. සෑම කලාපයකටම ආවේණික වූ ශෛලියක්, උපකරණ සහ තේමාවන් ඇත. උදාහරණයක් ලෙස, බෙංගාලයේ බාවුල් සංගීතය, ඇසෑම් හි බිහු සංගීතය, රාජස්ථානි ජන සංගීතය, පන්ජාබි ජන සංගීතය යනාදිය. සම්භාව්‍ය සංගීතයේ බලපෑම: පුරාණ ග්‍රන්ථ සහ සම්ප්‍රදායන්හි සම්භවයක් ඇති ඉන්දියානු සම්භාව්‍ය සංගීතය ජන සංගීතය කෙරෙහි ද බලපෑමක් ඇති කළේය.

කාලයත් සමඟ ඉන්දියානු ජන සංගීතය කලාපීය සංස්කෘතීන් සහ සම්ප්‍රදායන් මත පදනම්ව පරිණාමය වී විවිධාංගීකරණය විය. ඉන්දියාවේ විවිධ ප්‍රදේශ තමන්ගේම අද්විතීය ජන සංගීත ශෛලීන් වර්ධනය කර ගත් අතර, ඒ සෑම එකක්ම තමන්ගේම සංගීත භාණ්ඩ, වාචික ශිල්පීය ක්‍රම සහ නර්තන ආකෘතීන් ඇත. උදාහරණ ලෙස බෙංගාලයේ බාවුල් සංගීතය, ඇසෑම් හි බිහු සංගීතය, රාජස්ථානි ජන සංගීතය, පන්ජාබි ජන සංගීතය යනාදිය ඇතුළත් වේ. සමහර සම්භාව්‍ය සංගීතඥයන් ජන තනුවලට හසු වූ අතර ඒවා ඔවුන්ගේ රචනාවලට ඒකාබද්ධ කළහ.

වාචික සම්ප්‍රදාය:

ඉන්දියානු ජන සංගීතය මූලික වශයෙන් වාචිකව පරම්පරා ගණනාවක් හරහා සම්ප්‍රේෂණය වී ඇත. එය සාම්ප්‍රදායිකව විවිධ ප්‍රජා රැස්වීම්, උත්සව සහ උත්සවවලදී ගායනා කරන ලදී. 

තේමා සහ කථා: 

ජන සංගීතය බොහෝ විට දේශීය සංස්කෘතියේ සාරය දරයි, ආදරය, සොබාදහම, මිථ්‍යා කථා, ඓතිහාසික සිදුවීම් සහ සමාජ ගැටලු වැනි තේමා නිරූපණය කරයි. එය සාමාන්‍ය ජනයාගේ සතුට, දුක, අත්දැකීම් ප්‍රකාශ කිරීමේ මාධ්‍යයක් ලෙස ක්‍රියා කරයි .

සම්භාව්‍ය සංගීතයේ බලපෑම:

ඉන්දියානු සම්භාව්‍ය සංගීතය, පුරාණ ග්‍රන්ථ සහ සම්ප්‍රදායන්හි මුල් බැසගත්, ජන සංගීතය කෙරෙහි ද බලපෑමක් ඇති කළේය. සමහර සම්භාව්‍ය සංගීතඥයන් ජන තනුවලට හසු වූ අතර ඒවා ඔවුන්ගේ රචනාවලට ඒකාබද්ධ කළහ. ඒ හා සමානව, ජන නාද සහ තේමාවන් සම්භාව්‍ය සංයුතිවලට පිවිසියේය.

තාක්‍ෂණයේ සහ නාගරීකරණයේ පැමිණීමත් සමඟ සාම්ප්‍රදායික ජන සංගීතය එහි සංරක්ෂණයට සහ ප්‍රචාරණයට අභියෝගවලට මුහුණ දුන්නේය. කෙසේ වෙතත්, විවිධ සංස්කෘතික මුල පිරීම් සහ උත්සව හරහා ජන සංගීතය පුනර්ජීවනය කිරීමට සහ ප්‍රවර්ධනය කිරීමට උත්සාහ දරා ඇත.

 බොලිවුඩ් සංගීතයට බලපෑම්: ඉන්දියානු ජන සංගීතය ද බොලිවුඩ් සංගීතයට බලපෑම් කර ඇත. බොහෝ බොලිවුඩ් ගීත ජන තනු සහ රිද්මයන්ගෙන් ආභාසය ලබා ඇති අතර ඒවා සමකාලීන ඉන්දියානු සංගීතයේ ජන අංග ජනප්‍රිය කිරීමට දායක වී ඇත. .

සංරක්ෂණය සහ පුනර්ජීවනය: 

මෑත වසරවලදී, සාම්ප්‍රදායික ජන සංගීතය සංරක්ෂණය කිරීම සහ පුනර්ජීවනය කිරීම සඳහා නව උනන්දුවක් ඇති වී තිබේ. විවිධ සංවිධාන, විද්වතුන් සහ සංගීතඥයන් ඉන්දියානු ජන සංගීතයේ පොහොසත් උරුමය ලේඛනගත කිරීමට, ප්‍රවර්ධනය කිරීමට සහ අනාගත පරම්පරාවට ලබා දීමට කටයුතු කරයි. 

ඉන්දියානු ජන සංගීතය එහි විවිධ ප්‍රජාවන්ගේ ආත්මය නියෝජනය කරමින් සහ ඉන්දියානු සම්ප්‍රදායන් සහ කථා වල පොහොසත් පටිගත කිරීම පිළිබඳ දර්ශනයක් සපයන රටේ සංස්කෘතික රෙදිපිළිවල අනිවාර්ය අංගයක් ලෙස දිගටම පවතී. සංගීත භූ දර්ශනය විකාශනය වන විට, ඉන්දියාවේ සංස්කෘතික උරුමය තුළ එහි අඛණ්ඩ වැදගත්කම සහතික කිරීම සඳහා ජන සංගීතය සංරක්ෂණය සහ ප්‍රවර්ධනය කිරීමේ උත්සාහයන් අත්‍යවශ්‍ය වේ.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

27/7/23.

කන්‍යා කුමාරිය

කන්‍යාකුමාරි, කන්නියාකුමාරි ලෙසද උච්චාරණය කරනු ලැබේ, එය ඉන්දියාවේ ප්‍රධාන භූමියේ දකුණු කෙළවරේ පිහිටි වෙරළබඩ නගරයකි. එය තමිල්නාඩු ප්‍රාන්තයේ පිහිටා ඇති අතර එය අරාබි මුහුද, ඉන්දියන් සාගරය සහ බෙංගාල බොක්ක මුණගැසෙන ස්ථානය වේ.

කන්‍යා කුමාරිය ඉන්දියාවේ  භූගෝලීය වැදගත්කම අතින් බෙහෙවින්   ප්‍රසිද්ධය. මුහුදට ඉහළින් සිදුවන හිරු උදාව සහ හිරු බැස යෑම යන දෙකම දැක ගත හැකි ඉන්දියාවේ එකම ස්ථානය කන්‍යා කුමාරියි.

 1892 දී එම පර්වතය මත භාවනා කළ සුප්‍රසිද්ධ හින්දු භික්ෂුවක් සහ දාර්ශනිකයෙකු වූ ස්වාමි විවේකානන්ද වෙනුවෙන් කැප කරන ලද ස්මාරකයක් දක්නට ලැබේ. මෙම ප්‍රතිමාව නැරඹීමට යන සංචාරකයින්ට ඒ අවට ප්‍රදේශවල විස්මිත දසුන් දක්නට ලැබේ.

තිරුවල්ලුවර් ප්‍රතිමාව: 

විවේකානන්ද පාෂාණ ස්මාරකයට යාබද තවත් පර්වතයක් මත පිහිටා ඇත්තේ දෙමළ කවියෙකු සහ දාර්ශනිකයෙකු වන තිරුවල්ලුවාර්ගේ දැවැන්ත ප්‍රතිමාවකි.

කන්‍යාකුමාරි දේවාලය:

 කන්‍යාකුමාරි දෙවඟන ​​(දේවි කන්‍යා කුමාරි හෝ භගවතී අම්මාන් ලෙසද හැඳින්වේ) සඳහා කැප වූ සුප්‍රසිද්ධ හින්දු කෝවිලක්, නගරයක් නම් කර ඇත.

 ගාන්ධි මණ්ඩපම්: 

ඉන්දියානු ජාතියේ පියා වන මහත්මා ගාන්ධි වෙනුවෙන් ස්මාරකයක්, මුහුදේ ගිල්වීමට පෙර ඔහුගේ භෂ්මාවශේෂ තැන්පත් කර තිබූ ස්ථානයේ ඉදිකර ඇත.

හිරු බැස යෑම සහ හිරු උදාව දසුන්:

 

කන්‍යාකුමාරි හි අද්විතීය භූගෝලීය පිහිටීම හේතුවෙන් වෙරළ තීරයේ විවිධ දර්ශනවලින් හිරු උදාව සහ හිරු බැස යෑම නැරඹීම ජනප්‍රිය ක්‍රියාකාරකමකි. 

 

පද්මනාභපුරම් මාලිගය: 

පද්මනාභාපුරම්  කන්‍යාකුමාරි නගරයේ නොවුනත්, එය ආසන්නයේ පිහිටා ඇති අතර එය නැරඹීම වටී. එය පැරණි ලී මාලිගාවක් වන අතර, කලින් ට්‍රැවන්කෝර් රාජධානියේ පාලකයන්ගේ වාසස්ථානය විය.විවේකානන්ද පර්වත ස්මාරකය  ඉන්දියාවේ තමිල්නාඩුවේ කන්‍යාකුමාරි හි පිහිටි ප්‍රසිද්ධ සන්ධිස්ථානයක් සහ වන්දනා ස්ථානයකි.එය වේදන්ත සහ යෝග පිළිබඳ ඉන්දියානු දර්ශන බටහිර ලෝකයට හඳුන්වා දීමේ ගෞරවය හිමිවන සුප්‍රසිද්ධ හින්දු භික්ෂුව සහ දාර්ශනික ස්වාමි විවේකානන්ද වෙනුවෙන් කැප කර ඇත

.විවේකානන්ද පර්වත ස්මාරකයේ ප්‍රධාන ලක්ෂණ: 

ස්ථානය: ස්මාරකය පිහිටා ඇත්තේ කන්‍යාකුමාරි ප්‍රධාන භූමියෙන් මදක් දුරින් පිහිටි විවේකානන්ද පර්වතය ලෙස හැඳින්වෙන පාෂාණමය දූපතක ය. නරඹන්නන් දිවයිනට ළඟා වීමට කෙටි බෝට්ටු සවාරියක් ගත යුතුය.

විවේකානන්ද මණ්ඩපය: 

මෙම ස්මාරකය සාම්ප්‍රදායික ඉන්දියානු වාස්තුවිද්‍යාත්මක ශෛලියෙන් ඉදිකර ඇත. ස්වාමි විවේකානන්ද ප්‍රතිමාවක් සහිත පර්වතයේ ප්‍රධාන ව්‍යුහය විවේකානන්ද මණ්ඩපයයි. ශ්‍රීපාද මණ්ඩපය: විවේකානන්ද මණ්ඩපයට යාබදව, "ශ්‍රීපාද" නමින් හැඳින්වෙන කුඩා පා සලකුණක් වැනි හැඟීමක් ඇත. ස්වාමි විවේකානන්ද භාවනාවේදී ආශිර්වාද කිරීම සඳහා කන්‍යාකුමාරි දේවිය සිටගෙන සිටි ස්ථානය එය යැයි විශ්වාස කෙරේ.

විවේකානන්ද පාෂාණ ස්මාරකය නැරඹීම අධ්‍යාත්මික අත්දැකීමක් පමණක්ම  නොව කන්‍යාකුමාරිගේ ස්වභාවික වටපිටාවේ සුන්දරත්වය නැරඹීමට අගනා  ද අවස්ථාවකි.එය ලොව පුරා දහස් ගණනක් නරඹන්නන්, වන්දනාකරුවන් සහ සංචාරකයින් ආකර්ශනය කරගනිමින් සිටින  ගෞරවයෙන් හා ආනුභාවයෙන් යුත් ස්ථානයකි.

සුචින්ද්‍රම් තනුමාලයන් විහාරය: 

කන්‍යාකුමාරි සිට කිලෝමීටර් 15ක් පමණ දුරින් පිහිටා ඇති මෙම විහාරස්ථානය එහි අනන්‍ය වාස්තු විද්‍යාත්මක ශෛලියට සහ හනුමාන් දෙවියන්ගේ විශාල ප්‍රතිමාවට ප්‍රසිද්ධය. මෙම ආකර්ෂණීය ස්ථාන හැරුණු විට, කන්‍යාකුමාරි සුන්දර වෙරළ තීරයන් සහ තමිල්නාඩුවේ පොහොසත් සංස්කෘතිය අත්විඳීමට අවස්ථාවක් ලබා දෙයි. නගරය එහි විචිත්‍රවත් උත්සව සඳහා ද ප්‍රසිද්ධ වන අතර හින්දු භක්තිකයන්ගේ ජනප්‍රිය වන්දනා ගමනාන්තයකි.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

26/07/2023 

පකිස්තානු සම්ප්‍රදායේ දුර්වලතාවය

ඕනෑම රටක සම්ප්‍රදායන්හි දුර්වලතා පිළිබඳ සංවාදවලට සංවේදීව හා ගෞරවයෙන් ප්‍රවේශ වීම වැදගත් වන්නේ සම්ප්‍රදායන් සමාජයන් සඳහා සැලකිය යුතු සංස්කෘතික හා ඓතිහාසික වටිනාකමක් ඇති බැවිනි. කෙසේ වෙතත්, පකිස්තානයේ සම්ප්‍රදායන්හි දුර්වලතා ඇතැම් පුද්ගලයන්ට හෝ කණ්ඩායම්වලට හඳුනාගත හැකි ඇතැම් අභියෝග හෝ ක්ෂේත්‍ර හඳුනා ගත හැකිය. 

මෙම දුර්වලතා සම්පූර්ණ පකිස්ථාන සම්ප්‍රදායන් හෝ සියලුම පකිස්ථානුවන්ගේ ඉදිරිදර්ශනයන් අවශ්‍යයෙන්ම නියෝජනය නොකරන බව සැලකිල්ලට ගැනීම වැදගත්ය. මතු කර ඇති කරුණු කිහිපයක් මෙන්න:

 ස්ත්‍රී පුරුෂ අසමානතාවය: 

ලිංගික අසමානතාවය ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා පකිස්ථානයේ සම්ප්‍රදායික ස්ත්‍රී පුරුෂ භූමිකාවන් සහ සම්මතයන් බොහෝ විට විවේචනයට ලක්ව ඇත. කාන්තාවන්ට අධ්‍යාපනය සඳහා සීමිත අවස්ථා, සංචලනය සීමා කිරීම සහ පොදු සහ දේශපාලන ජීවිතයට සීමිත සහභාගීත්වයකට මුහුණ දීමට සිදු විය හැකිය. 

නීතිමය ප්‍රතිසංස්කරණ සහ වැඩි දැනුවත් කිරීම් හරහා මෙම ගැටළු ක්‍රමයෙන් විසඳනු ලැබේ, නමුත් ඒවා දිගටම සැලකිලිමත් වේ. ගෞරව සංස්කෘතිය: පකිස්තානය, වෙනත් සමහර සමාජයන් මෙන්, ශක්තිමත් ගෞරව සංස්කෘතියක් ඇත, සමහර විට ගෞරවනීය ඝාතන වැනි හානිකර භාවිතයන් ඇති විය හැක. 

මෙම පිළිවෙත්වලට පුද්ගලයන්, සාමාන්‍යයෙන් කාන්තාවන්, පවුලේ හෝ ප්‍රජා ගෞරවය උල්ලංඝනය කිරීම් හේතුවෙන් ඔවුන්ගේ පවුලේ සාමාජිකයන් විසින් මරා දැමීම ඇතුළත් වේ. මෙම ගැටලුවට එරෙහිව සටන් කිරීමට උත්සාහ කළද, එය ඇතැම් සම්ප්‍රදායික විශ්වාසයන් තුළ මුල් බැසගත් අභියෝගයක් ලෙස පවතී. 

 ආගමික අන්තවාදය: 

පකිස්තානය ආගමික අන්තවාදය සමඟ අභියෝග අත්විඳ ඇති අතර, එය ඇතැම් සම්ප්‍රදායික භාවිතයන් සහ විශ්වාසයන් පිළිබඳ අර්ථ නිරූපණයන්ගෙන් පැන නැගිය හැකිය. අන්තවාදී මතිමතාන්තර සහ ක්‍රියාවන් සමහර විට සමාජ සංහිඳියාව සහ ආගමික සහනශීලීත්වය පළුදු කර රටේ සමස්ත ස්ථාවරත්වයට තර්ජනයක් වී ඇත.

 බහුත්වවාදය නොමැතිකම: සමහර විවේචකයින් තර්ක කරන්නේ පකිස්ථානයේ ඇතැම් සම්ප්‍රදායන්, විශේෂයෙන් ආගමික සහ සංස්කෘතික භාවිතයන් හා සම්බන්ධ සම්ප්‍රදායන් සෑම විටම බහුත්වවාදය සහ විවිධත්වය දිරිමත් නොකරන බවයි.

 මෙමගින් අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ නිදහස සීමා කළ හැකි අතර සුළුතර කණ්ඩායම්වලට හෝ විවිධ විශ්වාසයන් ඇති පුද්ගලයන්ට අභියෝග ඇති කළ හැකිය.

 විවේචනාත්මක චින්තනයක් නොමැතිකම: සමහර අවස්ථාවලදී, විවේචනාත්මක චින්තනය අධෛර්යමත් කිරීම සහ අධිකාරිය ප්‍රශ්න කිරීම සම්බන්ධයෙන් පාකිස්තානයේ සාම්ප්‍රදායික වටිනාකම් සහ භාවිතයන් විවේචනයට ලක්ව ඇත. 

මෙය පුද්ගල වර්ධනය සීමා කළ හැකි අතර සමාජයේ විවිධ අංශවල ප්‍රගතියට බාධාවක් විය හැකිය. සම්ප්‍රදායන් කාලයත් සමඟ පරිණාමය වන බව මතක තබා ගැනීම වැදගත් වන අතර, මෙම දුර්වලතා ආමන්ත්‍රණය කිරීමට සහ ධනාත්මක වෙනස්කම් ප්‍රවර්ධනය කිරීමට සමාජ බොහෝ විට අඛණ්ඩ සාකච්ඡා සහ උත්සාහයන් වල නිරත වේ. බොහෝ පකිස්ථානුවන් මෙම අභියෝග ජය ගැනීමට සහ වඩාත් ඇතුළත්, සමානාත්මතා සහ ප්‍රගතිශීලී සමාජයක් පෝෂණය කිරීම සඳහා ක්‍රියාකාරීව කටයුතු කරයි.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

29/07/23

මිහිරි මතකයකි ඔබ ...... සොඳුරු අජන්තාව......

අජන්තා ලෙන් තුළ සඟවා ඇත 

අනාවරණය නොවූ විශ්මිතය .

පාෂාණ මත මෙහෙයවූ පින්සල 

හඬ ගා කියයි.... ශක්තිය, රිද්මය ,- ගෑ වර්ණයක .

සුරුවම් දෑත් නිර්මාණශීලි හදවත්.

බිහි කළා විචිත්‍රවත් නිමැවුම් 

අද්විතීය දැක්ම හා බැඳී 

ළගන්නාසුළු දසුනක්..

නිධානයකි........ කලා ලොව 

තීක්ෂණ බුද්ධිය කැටි කර ගත් 

ජීවමාන වූ බිතු මත 

සරසයි..... දෙවි , දේවතාවියන් .

කලක් අකලක් නොමැතිව 

ඔවුන් වඩිනු ඇත.....

තෙදැතිව , පුරාවෘත ..... පැරණි කතා ......

සරසයි අභිමානයෙන් .

ඉඟි පාන නිල් දෑස්

නර්තන ශිල්පින් , පැහැබර ළඳුන්....

ගැඹුරුයි හැඟුම් හද නවතන 

ප්‍රේමය දයාව පතුරවන .

සෙවණැලි අතර ගැවසෙන 

අත්භූත දසුන් මවමින් 

නිම කළා බිතු සිතුවම් අඳුරට එලිය සසඳමින්.

බැඳ ගනී රන් හුන් - ආත්මය මනු ලොවේ 

ආශ්චර්යයකි ඔබ -  අසිරිමත් කලාවේ .

නොමියෙනා මතකයකි!!! ඔබ 

භාරතය ..... පිංබිමේ.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

16/07/23.

ඉන්දියානු කලා ඉතිහාසයේ විශිෂ්ටතම චිත්‍ර ශිල්පියෙකු වූ රාජා රවි වර්මා.

රාජා රවි වර්මා ඉන්දියානු  චිත්‍ර ශිල්පියෙකු වූ අතර, ඉන්දියානු කලා ඉතිහාසයේ විශිෂ්ටතම චිත්‍ර ශිල්පියෙකු ලෙස සැලකේ. රාජා රවි වර්මා ප්‍රධාන වශයෙන් පුරාණ (පුරාණ මිථ්‍යා කථා) සහ මහා භාරතය සහ රාමායණය යන මහා ඉන්දීය වීර කාව්‍යයන් වටා අඳින ලද ඔහුගේ විස්මිත සිතුවම් සඳහා නම් දැරුවෙකි.

රාජා රවි වර්මා උපත ලැබුවේ කිලිමනූර් රජ මාලිගයේ නීලකාන්තන් භට්ටතිරිපාදන් සහ උමයම්බා තම්පුරාටිට දාව ය. රවි ඔහුගේ   සහජ දක්ෂතා පෙන්වීමට පටන් ගත්තේ ඉතා මුදු මොළොක් වයසේදීය. තම දරුවාගේ සහජකිරීමේදී ස්ෂහ ජටායුගේ ජයග්‍රහණය නිදසුන් වේ.

තම දරුවාගේ සහජ දක්ෂතාවය හඳුනාගත් ඔහුගේ දෙමව්පියන් ඔහුට වයස අවුරුදු 14 දී ට්‍රැවන්කෝර්හි අයිලියම් තිරුනාල් මහාරාජාගේ අනුග්‍රහය යටතේ අධ්‍යාපනය සඳහා යවන ලදී. ඔහු මුලින්ම මාලිගාවේ චිත්‍ර ශිල්පී රාමා ස්වාමි නයිදු ගෙන් ගුරුහරුකම් ලබා ගත් අතර, ඔහු ඔහුට ජල චිත්‍ර ඇඳීමේ සූක්ෂ්මතාවයන් ඉගැන්වූ යේය.

පසුව  තෙල් පින්තාරු කිරීම පිළිබඳ පාඩම් උගත්තේ  ලන්දේසි චිත්‍ර ශිල්පියෙකු වූ තියඩෝර් ජෙන්සන්ගෙනි.

රාජා රවි වර්මා තරුණ වියේදී සිය වෘත්තීය ජීවිතය ආරම්භ කළ අතර ඉක්මනින්ම ඔහුගේ කෘති සඳහා පුළුල් පිළිගැනීමක් ලබා ගත්තේය. 1873 දී, ඔහුගේ සිතුවම් වියානාහි ප්‍රමුඛ ප්‍රදර්ශනයක ප්‍රදර්ශනය කළා පමණක් නොව, ඔහුගේ එක් ප්‍රදර්ශනයක් සඳහා සම්මානයක් ද දිනා ගත්තේය. 1893 වසරේ පැවති කීර්තිමත් ලෝක කොලොම්බියානු ප්‍රදර්ශනයේ දී ප්‍රදර්ශනය කිරීමට චිකාගෝ වෙත යැවූ අවස්ථාවේදී  ඔහු තම කෘතිය සඳහා රන් පදක්කම් තුනක් ලබා ගත්තේය. 

දකුණු ඉන්දීය කාන්තාවන්ගේ චමත්කාරය නිරුපණය කිරීමට ඔහු විශේෂ උනන්දුවක් දැක්වුයේය.බොහෝ විට ඔහු තම සමීප ඥාතින්ව සිතුවම්ගත කල අතර ඔවුන් ඉන් ප්‍රසිද්ධියට පත් විය. එම සිතුවම් අතර වර්මාගේ දියණිය වන මහාප්‍රභා, ඇගේ එක් පුතෙකු රැගෙන යන ලෙස නිරූපණය කරන ලද අතර පසුව ඔහුගේ මිණිබිරියන් හදා වඩා ගන්නා ඔහුගේ නෑනා වන භාරනි තිරුනාල් ලක්ෂ්මි බායි ඇතුළත් විය .

ඔහුගේ සිතුවම් කාණ්ඩ තුනකට වර්ග කළ හැක.

• අලෙඛ්‍යා
• අලේඛ්‍ය පදනම් රචනා
• මිත්‍යාවන් සහ විශ්වාස මත පදනම් වූ කතා වේ.

එය රාජා රවි වර්මා වඩාත් ප්‍රසිද්ධියට පත් වූ තුන්වන චිත්‍ර වර්ගයයි.ඒ  ඔහුගේ සිතුවම් හරහා ඔහු ප්‍රසිද්ධ මිථ්‍යා කථා ගැන අවබෝධයක් ලබා දුන්නේ කතා කියවීමට හෝ ඇසීමට බැරි පුද්ගලයින්ට වීම නිසාය.මෙම ගණයට අයත් වන රාජා රවි වර්මාගේ වඩාත් ජනප්‍රිය මෙන්ම වඩාත් ආකර්ෂණීය සිතුවම් අතර දුෂ්‍යන්ත සහ ශකුන්තලාගේ කථාංග සහ නාලා සහ දමයන්තිගේ කථාංග , හින්දු වීර කාව්‍ය වන රාමායනයේ නිරූපණය කරන සිතුවම්  ඇතුළත් වේ.එසේම, ඔහුගේ බොහෝ සිතුවම්වල, ඔහු ඉන්දියාවේ දකුණු ප්‍රදේශවල ජීවත් වන කාන්තාවන් ව හින්දු දේවතාවියන් ගේ රු ලෙස සිතුවමට බඳුන් කිරීම විවේචනයන්ට ලක්වුහ.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර.

11/07/2023

අමරණිය ඉන්දියානු පෙම් කථා The Immortal Love stroies of India

අමරණිය ශෝඛාන්තයන් සතුටකින් අවසන් වන්නේ කලාතුරකිනි. පෙම්වතුන් දිගු කාලයක් ප්‍රේමයේ සොඳුරු බව විඳිමින් හිඳ දිනකදී වෙන්ව යන අවස්ථා  ලොව අසන්නට දකින්නට ඇත. සැබෑ දිවියේදී ඔවුන් දුක් වින්දත් ස්වර්ගයේදී නැවත හමුවී සතුටින් සිටිනු ඇතයි අපි ප්‍රාර්ථනා කරමු.

18 වන සියවසේ දී ජිවත් වූ Heer Ranjha තවත් එවැනි ශෝඛාන්තයකින් අවසන් වූ තවත් ප්‍රේම වෘත්තාන්තතයකි. මෙම වෘත්තාන්තය ලියා ඇත්තේ 1776 දී Sufi Order හි විසු චිස්ටි ඝනයේ  පන්ජාබ් සුෆි කවියකු වන වාරිස් ෂා විසිනි.හිර් රන්ජා යනු සුවහසක් පන්බ්ජාබ් ජාතිකයින්ගේ ආදරයට ලක්වූ කතාවකි. බාල/වැඩිහිටි වෙනසක් නොමැතිව සෑම ගමකම සාහිත්‍ය සහ සංස්කෘතික  උත්සව සහ රැස්වීම් වලදී බාඩ් වරුන් මෙම වෘතාන්ත්තය ගායනා කරනු ලබයි.

Abdur Rehman Chugtai painting of Heer and Ranjha

අබ්දුර් රෙහ්මන් විසින් සිතුවම් කල රන්ජා සහ හිර් 

 ඉන්දියාවේ රෝමියෝ ජුලියට් යන අන්වර්ථ නාමයෙන් මිනිසුන් අදටත් හඳුන්වන ඓතිහාසික පෙම්වතුන් යුවලක් වූහ..  හීර් අසාමාන්‍ය සුන්දරත්වයකින් හෙබි යුවතියක් වූ අතර ජාන්ග් හි ධනවත් සියල් කෙනෙක්ගේ දියණියක් විය.  Sials යනු බටහිර පන්ජාබයේ Jhang ප්‍රදේශයේ වාසය කරන සහ Sialkot නගරය ආරම්භ කරන රාජ්පුත් වංශයකි.Ranjha (ඔහුගේ මුල් නම Dheedo; Ranjha යනු වාසගම) Ranjha ගෝත්‍රයේ Jatt කෙනෙක් විය. බටහිර පන්ජාබ් හි සර්ගෝධා, ගුජ්රාත්, ජෙලම් සහ ගුජ්රන්වාලා දිස්ත්‍රික්කවල රන්ජා දක්නට ලැබේ.
කඩවසම් තරුණයකු වූ රන්ජා තකාත් හසරන්හි රන්ජා වංශයේ ප්‍රධානියාගේ පුතු විය.

Dheedo Ranjha සහෝදරයන් හතර දෙනාගෙන් බාලයා වූ අතර Chenab ගඟ අසල Takht Hazara ගම්මානයේ ජීවත් වේ. පවුලේ ළදරුවා වූ ඔහු වන්ජ්ලි (නලාව) වාදනය කරමින් සැහැල්ලු ජීවිතයක් ගත කළේය. තම පියාගේ හදිසි මරණයෙන් පසු නෑදැයින්ගේ සමච්චලයට ලක්වූ ඔහු නිවසින් පලවා හැරියේය.

 රන්ජා නිවසින් පිටත් වී ජෑං වෙත පැමිණේ. 

හීර්ගේ පියා චෞද්‍රි චුචක් රන්ජාට තම ගවයන් පාලනය කිරීමේ රැකියාවක් ලබා දෙයි. වනයේ ඉබාගාතේ යන්නට ගිය ඔහුට හිර් හමුවිය. ඔහු හීර් සමඟ ආදරයෙන් බැඳෙනවා. ඔහු ඔහුගේ නළාව වාදනය කරන ආකාරය සහ ඔහු සමඟ ආදරයෙන් බැඳී සිටින ආකාරය ඇය ද වශී කරයි.කුමක් සිදුවුවත් ඔවුන් කිසිදිනක වෙන් නොවෙන බවට පොරොන්දු විය.

 හීර්ගේ මාමා වන කයිඩෝ සහ ඇගේ මව මල්කි විසින් ඔවුන්ව අල්ලා ගන්නා තෙක් ඔවුන් වසර ගණනාවක් තිස්සේ එකිනෙකාට රහසින් මුණගැසෙනවා. හීර්ට ඇගේ පවුලේ අය සහ ප්‍රදේශයේ පූජකයා විසින් කයිරා වංශයේ ජාට් කෙනෙකු වන සයිඩා කේරා නම් වෙනත් පුරුෂයෙකු සමඟ විවාහ වීමට බල කෙරෙයි.

රංජාදුකින් පීඩිතව  තනිව ගම්බද ප්‍රදේශවල සැරිසරයි, අවසානයේදී ඔහුට ජෝගි (තපස්වරයා) හමුවිය. පන්ජාබයේ සර්ගෝධා දිස්ත්‍රික්කයේ භෙරා ඓතිහාසික නගරයට සැතපුම් 50ක් උතුරින් පිහිටි ටිලා ජෝගියන් හි ගෝරක්නාත් ('තපස්වරුන්ගේ කන්ද')ට ගොස්  රන්ජා තමාගේ කන් සිදුරු කර භෞතික ලෝකය ප්‍රතික්ෂේප කරමින් ජෝගි තපසකු  බවට පත්වේ. සමිඳාණන් වහන්සේගේ (රබ්බ්) නාමය කියමින් ඔහු පන්ජාබ් පුරා සැරිසරයි.

 අවසානයේ හීර් විවාහක කාන්තාවක් ලෙස ජීවත් වන රංපූර් නම් ගම්මානය සොයා ගනී.අවසානයේදී හීර් රංජා සමඟ පලා යන්නේ සයිදාගේ සහෝදරිය වන සෙහ්ටිගේ උපකාරය ඇතිවය.ඒ සමග සේහ්ටි ද  ඇගේ බලුචි පෙම්වතා සමඟ පලා යයි.

නමුත් කයිරා අශ්වාරෝහකයින් විසින් පලා යන අල්ලාගෙන රංජාට අනුකම්පා විරහිතව පහර දෙයි.මොවුන් රංජාව මරණයට පත් කරන ලෙස ඉල්ලා  කුබාලාහි රාජා අඩලි ඉදිරියට ගෙන එයි. හීර්ගේ මාමා වන කයිඩොද රන්ජාට එරෙහිව සාක්ෂි දීමට පැමිණි නමුත් චෞද්‍රි චුචක් පෙම්වතුන්ට පක්ෂව සාක්ෂි දෙයි.

 
ඔවුන් දෙදෙනා නැවත හීර්ගේ ගමට පැමිණෙන අතර එහිදී හීර්ගේ දෙමාපියන් ඔවුන්ගේ විවාහයට එකඟ වෙති. කෙසේ වෙතත්, විවාහ දිනයේ කයිඩෝ ඇයට වස දෙනවා. මෙම පුවත ඇසූ රන්ජා හීර්ට උදව් කිරීමට දිව ගිය නමුත් ඇය දැනටමත් වස අනුභව කර මිය ගොස් ඇති නිසා ප්‍රමාද වැඩියි. නැවත වරක් සිත් බිඳී ගිය රන්ජා හීර් අනුභව කළ ඉතිරි විෂ සහිත ලඩ්ඩු (පැණිරස) අනුභව කර ඇය අසලින් මිය යයි.හීර් සහ රන්ජාව මිහිදන් කර ඇත්තේ හීර්ගේ උපන් ගම වන ජෑං හි ය.

Samadh/Grave of Heer-Ranjha in Jhang

ජෑං හි පිහිටි  හීර්-රංජාගේ සොහොන් කොත.

බොහෝ පෙම්වතුන් සංචාරයේදී හිර් රන්ජා ගේ සමාධිය නැරඹීමට යයි.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

7/7/23

නුතන හින්දි සාහිත්‍යයේ පියා වූ භාරතෙන්දු` හරිස්චන්ද්‍ර

  

19 වන සියවස අග භාගයේදී හින්දි භාෂාවට සහ සාහිත්‍යයට කල දායකත්වය නිසාවෙන්, "භාරතෙන්දු හරිශ්චන්ද්‍රට  නූතන හින්දි සාහිත්‍යයේ පියා නම් විරුදාවලිය ලැබුනි.

1850 සැප්තැම්බර් 9 වන දිනභාරතෙන්දු හරිශ්චන්ද්‍ර උපත ලැබුවේ හරිශ්චන්ද්‍ර ශ්‍රීවාස්තවා නමින් ඉන්දියාවේ උත්තර් ප්‍රදේශ් ප්‍රාන්තයේ වරනාසි දිස්ත්‍රික්කයේ චුනාර් ගම්මානයේය. ඔහු බනාරාස්හි ධනවත් සහ සමාජීය වශයෙන් උසස් පවුලකට අයත් විය.සාජහන් රජ සමයේ සිටම ඔහුගේ ආදී මුතුන් මිත්තන් විවිධ පාලක පවුල්වලට සම්බන්ධව මුදල්කටයුතු කල ව්‍යාපාරිකයෝ වුහ.

ඔහුගේ පියා, ගෝපාල් චන්ද්‍ර, විශාරදයෙකු හා කවියෙකු වූ අතර, එය භාරතෙන්දුගේ සාහිත්‍ය රුචිකත්වයට බෙහෙවින් බලපෑවේය.ඔහු පසුව කීර්තිමත් හින්දි ලේඛකයෙකු, කවියෙකු සහ නාට්‍ය රචකයෙකු විය. භාරතෙන්දුගේ සාහිත්‍ය කුසලතා සහ සංස්කෘතික අනුශාසක භූමිකාව ඔහුගේ පියාගෙන් උරුම වූවක් බව පෙනේ, ඔහු හින්දි භාෂාවේ පළමු නූතන නාට්‍යය වන නහුෂ්නාටක් ඇතුළු කාව්‍ය හා නාට්‍ය කෘති ගණනාවක් රචනා කළේය.

1690 ගණන් වලදී ඉන්දියාවේ වැඩවසම් සමාජයක් පැවතුනු අතර එහි මුදුන් මල්කඩ වූ ලක්නව් වල මෝගල්වරුන් සහ නවාබ්වරුන් හිස් කළස්ථානය පිරවීම සඳහා සමකාලින සංගීතයට,කවියට සහ සංස්කෘතියට අනුග්‍රහය දැක්වීමට රජයත් සමග එක්වී මොවුන් කටයුතු කලෝය,

සාහිත්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ භාරතෙන්දුගේ නායකත්වය ඔහුගේම සාරවත් ශක්තියේ මෙන්ම සමාජ ධුරාවලියේ ඔහුගේ අහඹු තත්වයේ ප්‍රතිඵලයකි.ඔහුගේ ප්‍රථමික  අධ්‍යාපනයට සංස්කෘත, හින්දි, පර්සියානු, උර්දු සහ ඉංග්‍රීසි භාෂා පුහුණුව ඇතුළත් වූ අතර, එම ප්‍රදේශයේ ඔවුන්ට තිබුන පවුල් සබඳතා හේතුවෙන් ඔහු බෙංගාලි භාෂාව ද චතුර ලෙස දැන සිටියේය. ඔහු කුඩා කල සිටම කාව්‍ය රචනා කිරීමට පටන් ගත් අතර වසර තිස්පහක කෙටි ජීවිත කාලය තුළ ඔහු පද්‍ය වෙළුම් රාශියක් නිර්මාණය කරන ලදී.

ඒ  (සියල්ලම පාහේ බ්‍රාජ් භාෂාවේ) මෙන්ම නාට්‍ය දහඅටක් සහ අසංඛ්‍යාත රචනා නිෂ්පාදනය කළේය.නූතන හින්දි නිර්මාණ වල දකින්නට ලැබෙන ගද්‍ය ශෛලිය. පුවත්පත් කලාවේ ඔහුගේ ක්‍රියාකාරකම් අතරට කවි වචන සුදා [Kavi vachan sudha] සහ හරිශ්චන්ද්‍ර චන්ද්‍රිකා [Harishchandra chandrika] යන සඟරා දෙකක් ප්‍රකාශයට පත් කිරීම සුවිශේෂිය. 

එමඟින් ඔහුගේ සමාජ, දේශපාලන සහ සාහිත්‍ය වැඩසටහන් නව කියවන ජනතාවක් වෙත ව්‍යාප්ත විය. ඔහුගේ නිර්මාණ හින්දි රිටි යුගයේ එනම් (1650-1850 පමණ) අවසානය සනිටුහන් කරන ලද අතර භාරතෙන්දු යුගය ඇරඹෙන්නේ ඉන්පසුවයි.මොහුගේ කාව්‍ය රීති යුගයේ සම්ප්‍රදායික කවි වලට වඩා වෙනස්ම ආරක කවි විය,.සරල, හැඟීම් උත්දීපනය වන චිත්තවේගී අදහස් සහිත අපුරුම ගේය කාව්‍ය වීම සුවිශේෂිය.

 ඔහු විසින් රචිත නාට්‍ය වල කොටසක් හින්දි භාෂාවෙන්ද අනික් කොටස බ්‍රජ් හාසා පදයෙන් රචනා කර ඇත.එමෙන්ම ඒ නිර්මාණ පුළුල් පරාසයක තේමාවන් කෙරෙහි ව්‍යාප්ත විය. ඒ අතරට උපහාසාත්මක නාට්‍යයද ඇතුලත් වුන අතර කවියා විසින් ඉන්දියාවේ දුප්පත්කම සහ සියවස් ගණනාවක විදේශ ආධිපත්‍යය සහ යටත් විජිතවාදය යටතේ එහි ශිෂ්ටාචාරයේ පරිහානිය පිළිබඳ ඔහුගේ දැඩි ශෝකය ප්‍රකාශ කරයි. මොහුව නුතන ඉන්දීය සාහිත්‍යයේ පියා ලෙස විරුදාවලිය ලැබීමටද හේතු වුයේ ඔහු 20 වන සියවසේ දී පිළිගත් සම්මතයට පත්වූ භාෂා ශෛලියක් නිර්මාණය කිරීම නිසාවෙනි,

1870 දී එඩින්බරෝ අදිපදිවරයා ට උපහාර පිණිස බනාරස් කළාකරුවන් සමග එක්ව උපහාර උළෙලක් සංවිධානය කල අතර ඔවුන්ගේ කවි ප්‍රකාශනයට පත් කර ගෞරව සම්මාම පිදීම හේතුවෙන් ඔහු ඔවුන් අතර ජනප්‍රියත්වයට සහ ආශීර්වාදය ලද තැනැත්තෙක් විය. ඔහු ඉන්දියාවේ බ්‍රිතාන්‍ය දේශපාලන පැවැත්ම සහ ඔවුන්ගේ සමාජ අධ්‍යාපනික සහ සංස්කෘතික වටිනාකම් පිළිබඳව වැදගත් වන පුද්ගලයෙකි.

1870 දී සංචාරය කළ එඩින්බරෝ ආදිපාදවරයාට සත්කාරකත්වය දැරූ අවස්ථා කිහිපයකදී මෙන්, 1871 දී මායෝ සාමිවරයා ඝාතනය කිරීම පිළිබඳ සිය ශෝකය ප්‍රසිද්ධියේ ප්‍රකාශ කළේය.

1875 දී ඔහුගේ සංචාරය අතරතුර වේල්ස් කුමරුට කවි ඉදිරිපත් කර, උපන්දිනය සැමරීය. වික්ටෝරියා රැජිනගේ සෑම වසරකම, හෝ 1882 දී ඊජිප්තුවේ දී ඇයගේ ජයග්‍රහණය කාව්‍යමය වශයෙන් සිහිපත් කළාය. භාරතෙන්දු, ඔහුගේම වචනවලින් කිවහොත්, ඉන්දියාවේ බොහෝ මිනිසුන් සමඟ බෙදාගත් ආකල්පයක් ප්‍රකාශ කිරීමට කාලානුරූපී කල්පිත පද ප්‍රභේදය භාවිතා කළේය.

භාරතන්දු ඔහුගේ මුතුන් මිත්තන්ගේ අඩිපාරේ ගොසින් පාලක පක්ෂයට එකතු වීමට තීරණය කළ අතර එඩින්බරෝ අදිපාදිවරයාගේ ආගමනයෙන් පසු ඔහුව අවුරුදු 20 දී නාගරික කොමසාරිස් මහේස්ත්‍රාත් ධුරයට  පත් කරන ලදී.

තවද, කිරුළට පක්ෂපාතීත්වය පිරිනැමීම, රාජා ශිව් ප්‍රසාද් වැනි ප්‍රාදේශීය වංශවතුන් සමඟ තරඟකාරී ආකාරයක් වූ ඉන්දියානු සමාජය තුළ ඔහුගේ උසස් තත්ත්වය ප්‍රදර්ශනය කිරීමේ ක්‍රමවේදයකි.

ඔහු හින්දි සහ උර්දු කාව්‍යයේ වාචික සම්ප්‍රදායන් පිළිබඳව මනා දැනුමක් තිබූ අතර, ඔහු සාමාන්‍යයෙන් බනාරස් හා සම්බන්ධ කජාලි සහ හෝලි වැනි ප්‍රභේද කිහිපයකින් රචනා කළේය. පදික වේදිකාවේ ගායකයින් සහ ඔවුන්ගේ රචනා ඉගෙන ගත් අතර, ඔහුගේම ලාවනි නිර්මාණය කලේ අපූර්වත්වයෙන් යුතුවය.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

13/07/23.

භාරතීය සිනමාවේ උදාව.

 

පෙරදිග ජන ජීවිතය හා බද්ධ වූ හැසිරීම් රටා සිරිත් විරිත්, විශ්වාස ඇතුලත් සංස්කෘතික වශයෙන් අපේ ජිවිත වලට සමීප චිත්‍රපටයක් බැලීමට අපි වැඩි ප්‍රියමනාපතාවයක් දක්වමු.මන්ද.... බටහිර හෝ වෙනත් දේශයක බිහිවන වෙනත් අගනා නිර්මාණ ඇතත් , අපී පැරණි මිතුරා මෙන්ම සමීපතම අසල්වැසියා වන ඉන්දියාවේ හින්දි සිනමාව කරා ශ්‍රී ලාංකීය ප්‍රේක්ෂකයා ඇදී යාමට මෙය හේතුවක් වී තිබීමය.ජනප්‍රිය හින්දි චිත්‍ර පටයක් මාස ගණනක් පුරා මෙරට සිනමා ශාලා වල තිරගත වීමට හේතුව මෙයයි .මධුමති , අරාධනා,. දෝස්ති, ඒක් පුල් දෝ මාලි, Love in Tokyo, නාගිනා ...... අදටත් අප රටේ වැඩිහිටි ජනතාවගේ හදවත් මොහොතකට නතර කල හින්දි සිනමා සිත්තම්' යැයි කිවහොත් නිවැරදිය.

රාජ් කපුර් , දිලිප් කුමාර් , ධර්මේන්ද්‍රන් රාජේශ් ඛන්නා ,අමිතාබ්බච්චන් , නාගීස්, නුටාන්, මීනා කුමාරි,  ජය බහධුරි , රේඛා , ශර්මිලා තාගෝර් සහ  සාධනා මෙම සිනමා පට වලින් කරළියට පෑයූ තාරකාවන් විය.

ඉන්දියාව ලෝකේ විශාලතම සිනමා කර්මාන්තය පවතින  " සිනමාවේ මධ්‍යස්ථානය යැයි කිවහොත් නිවැරදිය. වර්ග 7කට අධික භාෂාවන්ගෙන් සෑම වර්ෂයකම චිත්‍රපට 1800 කට වඩා ඉන්දියාවේ නිෂ්පාදනය කෙරේ.

චිත්‍රපට සඳහා ඉතාමත් ජනප්‍රිය වූ ඉන්දියාව ප්‍රධාන වශයෙන් හඳුන්වන්නේ " බොලිවුඩ් "ලෙසය. නමුත් ඉන්දියාවට විවිධ අනන්‍යතාවයෙන් යුතු , විවිධ කලාපයන්ට අනන්‍යවූ  ලක්ෂණ ඇතුලත්ව ඉන්දියානු භාෂාවන්ට අනුව වෙනස් වූ සිනමා කර්මාන්ත ඇති බව අපට නොරහසකි,

ඉන්දියානු සිනමාවේ කොටස් කිහිපයකි.

ඉන්දියානු සිනමාව 

ඇසෑමි (ජොලිවුඩ්) 

බඩගා බෙංගාලි (ටොලිවුඩ්) 

භෝජ්පූරි (බෝජ්වුඩ්) 

බිහාරි බෝඩෝ Chhattisgarhi (Chhollywood) 

ඩෙකානි (ඩොලිවුඩ්) ඩොග්රි (පහාරිවුඩ්)

 ඉංග්රීසි ගුජරාටි (ගොලිවුඩ්) 

හර්යන්වි හින්දි (බොලිවුඩ්) 

ජාර්කන්ඩ් කාශ්මීර කන්නඩ (සඳුන්) 

ඛාසි ඛෝර්තා කොක්බොරොක් කොන්කානි කුච්චි මලයාලම් (මොලිවුඩ්) 

මරාති මයිටෙයි නාග්පුරි ඔඩියා (ඔලිවුඩ්)

පන්ජාබි (පොලිවුඩ්) 

රාජස්ථානි සම්බල්පුරි සංස්කෘත සන්තාලි (සොලිවුඩ්) 

සින්දි දෙමළ (කොලිවුඩ්) 

තෙළිඟු (ටොලිවුඩ්)

 තුලු (වෙරළබඩ) 

හින්දි සිනමාව, වර්තමානයේ බොලිවුඩ් ලෙසත්,  පෙරදී බොම්බේ සිනමාව ලෙසත් ප්‍රචලිතව ඇත.

බොලිවුඩ් යනු ඉන්දියාවේ විශාලතම සහ ප්‍රසිද්ධම  චිත්‍රපට කර්මාන්තයයි. බොලිවුඩය ආරම්භ වුන ස්ථානය සහ නම මින් පෙර බොම්බේ ලෙස හඳුන්වා ඇත.මෙම වචනය බොම්බේ සහ හොලිවුඩයේ එකතුවකි.

2017 දී ඉන්දියානු සිනමාව විසින් වෘතාන්ත චිත්‍රපට 1,986ක් නිෂ්පාදනය කරන ලද අතර, ඉන් විශාලතම චිත්‍රපට සංඛ්‍යාව 364ක් හින්දි භාෂාවෙන් විය. 2014 දත්ත වලට අනුව, හින්දි සිනමාව ඉන්දියානු ශුද්ධ බොක්ස් ඔෆිස් ආදායමෙන් සියයට 43 ක් ද  දෙමළ සහ තෙළිඟු සිනමාව සියයට 36ක් ද     ඉතිරි ප්‍රාදේශීය සිනමාව සියයට 21 ක් නියෝජනය කළේය.

2019 දී ඉන්දියාවේ  හින්දි චිත්‍රපටවල ප්‍රවේශපත්‍ර  මිලියන 341ක් අලෙවි ඇත. පෙර හින්දි චිත්‍රපට හින්දි හෝ උර්දු කථා කරන්නන්ට අන්‍යෝන්‍ය වශයෙන් තේරුම් ගත හැකි ස්වභාෂා වූ හින්දු භාෂාව යොදා ගැනීමට නැඹුරු වූ අතර වර්තමානය වන විට වැඩිපුර හින්දි සහ ඉංග්‍රීසි මිශ්‍ර කර භාවිතා කරන බව පෙනේ.

1970 ගණන්වල සිට හින්දි සිනමාවේ වඩාත්ම ජනප්‍රිය වාණිජ ප්‍රභේදය වූයේ මසාලා චිත්‍රපටය . එය ක්‍රියාදාම, හාස්‍යය, ආදරය , නාට්‍ය සහ තනු ද නිර්මාණයන් ද  ඇතුළු විවිධ ප්‍රභේදයන්,  සංගීතය සමඟ නිදහසේ ගලා ගියේය.

මසාලා චිත්‍රපට සාමාන්‍යයෙන් සංගීතමය චිත්‍රපට ප්‍රභේදයට අයත් වන අතර, බටහිර රටවල සංගීත චිත්‍රපට පරිහානියට පත් විය.ඉන් පසු ඇමරිකානු චිත්‍රපට කර්මාන්තයේ සමස්ත සංගීත ප්‍රතිදානය ඉක්මවා ගිය,   ඉන්දියානු සිනමාව 1960 ගණන් වල සිටම විශාලතම චිත්‍රපට නිෂ්පාදකයා  විය.

පළමු ඉන්දියානු සංගීත කතාන්දරය වූයේ Alam Ara (1931) චිත්‍රපටයයි.

 ප්‍රථම හොලිවුඩ් සංගීත කතාන්දර චිත්‍රපටිය The Jazz Singer (1927) විය.

 වාණිජ මසාලා චිත්‍රපට සමඟ සමාන්තර සිනමාව ලෙස හැඳින්වෙන සුවිශේෂී කලාත්මක චිත්‍රපට ප්‍රභේදයක් ද තිබු  අතර, යථාර්ථවාදී අන්තර්ගතයන් ඉදිරිපත් කිරීම සිදු විය.

බටහිර බෙංගාලයේ ටොලිගුන්ජ් පදනම් කරගත් සිනමාව සඳහා "ටොලිවුඩ්" යන යෙදුම "බොලිවුඩ්" යන්නට පෙර සිට භාවිතා කර ඇත.

මේ පිලිබඳ විවිධ මත පවති.

මෙම යෙදුම ප්‍රථම ඉන්දියානු ශබ්ද චිත්‍රය නිපදවීමට උදව් කළ,  ඇමරිකානු ඉංජිනේරුවෙකු වන Wilford E. Deming විසින් 1932 ඇමරිකානු සිනමාව පිලිබඳ  ලිපියක භාවිතා කරන ලදී.

චිත්‍රපට මාධ්‍යවේදිනියක් වන Bevinda Collaco පවසන්නේ ඇය Screen සඟරාවේ තීරු ලිපියක මාතෘකාවක් සඳහා මෙම යෙදුම නිර්මාණය කළ බවයි. "On the Bollywood Beat" නම් වූ ඇයගේ තීරුව,  චිත්‍රාගාර ප්‍රවෘත්ති සහ ජනප්‍රියතොරතුරු  ආවරණය කරන ලද නිර්මාණයකි. වෙනත් මූලාශ්‍රවල සඳහන් වන්නේ ගීත රචකයෙකු, චිත්‍රපට නිෂ්පාදකයෙකු වන  විශාරද අමිත් ඛන්නා එහි නිර්මාතෘ බවයි.එය "හොලිවුඩ්" වෙතින් "ටොලිවුඩ්" හරහා ව්‍යුත්පන්න වූවක් ද, නැතහොත් සෘජුවම "හොලිවුඩ්" වෙතින් ආභාෂය ලැබූවක් ද යන්න නොදනී.

1897 දී, මහාචාර්ය ස්ටීවන්සන්ගේ චිත්‍රපට ඉදිරිපත් කිරීමක්,  කල්කටාවේ ස්ටාර් රඟහලේ වේදිකා සංදර්ශනයකට ඇතුලත් විය. ස්ටීවන්සන්ගේ උත්සාහය  සහ කැමරාව සමඟ, ඉන්දියානු ඡායාරූප ශිල්පියෙකු වන හිරාලාල් සෙන්, එම ප්‍රදර්ශනයේ දර්ශන ඇතුළත් චිත්‍රපටයක්, The Flower of Persia (1898) නිර්මාණය කළේය. H. S. Bhatavdekar විසින් රචිත The Wrestlers (1899) බොම්බායේ එල්ලෙන උද්‍යානයේ දී ප්‍රදර්ශනය කළේය.

දාදාසාහේබ් ෆාල්කේ, හින්දි සිනමාව ඇතුළු ඉන්දියානු සිනමාවේ පියා ලෙස සැලකේ.දාදාසාහේබ් ෆාල්කේගේ නිහඬ රාජා හරිශ්චන්ද්‍ර (1913) යනු ඉන්දියාවේ නිෂ්පාදිත පළමු චිත්‍රපටයයි. 1930 ගණන් වන විට කර්මාන්තය වසරකට චිත්‍රපට 200කට අධික ප්‍රමාණයක් නිෂ්පාදනය කරන ලදී.
පළමු ඉන්දියානු ශබ්ද චිත්‍රපටය වන අර්දේෂිර් ඉරානිගේ Alam Ara (1931), වාණිජමය වශයෙන් සාර්ථක විය.

1930-1940 කාලය ඉන්දීය සිනමාවේ කැළඹිලි සහිත අර්බුධකාරී කාල පරිච්ජේදයකි . 1940 ගණන් වලදී චිත්‍රපට නිෂ්පාදකයින් සහ නළුවන් වන කේ එල් සයිගාල් , ප්‍රීති විරාජ් කපූර් , දිලිප් කුමාර් ,දේව් ආනන්ද් සහ ගයක ගායිකාවන් වන මොහොමඩ් රාෆි , නුර්ජාන් ,ශාම්ෂාඩ්  වැනි අය කල්කටාවේ සිට බෝම්බයට සංක්‍රමණය වීම , භාරතීය සිනමාවේ විශේෂ හැරවුම් ලක්ෂයක් විය.

1947 වසරේදී ඉන්දියාවෙන් පකිස්ථානය වෙන්වී යාම නිසා බෙංගාල් , පන්ජාබ්, වයඹ දිග ප්‍රදේශවල ( වත්මන් කයිබර් ) සිට සංක්‍රමණය වීම , බෝම්බයේ චිත්‍රපට කර්මාන්තය තවත් ඉහලට නැංවීමට හේතු විය

 ලෝක සංග්‍රාමය සහ ඉන්දියානු නිදහස් සටනට මැදිවූ මෙම කාල වපසරිය බොහෝ චිත්‍රපට වලට දඩුවම් කාලයක් ලෙස සැලකුණි. මෙකල චිත්‍රපට නිෂ්පාදකයින් බොහෝ දෙනෙකු  දැඩි මුල්‍යමය ගැටලුවලට මුහුණ දුන් කාලයකි.

ඒ අතර ඉන්දියානු නිදහස සඳහා වූ අරගලය ඔවුන්ගේ චිත්‍රපට වල පසුබිම් දර්ශන ලෙස යොදා ගත්හ.  1937 දී ඉරානි විසින් නිර්මාණය කල  පළමු හින්දි වර්ණ චිත්‍රපටය  "කිසාන් කන්යා"විය.

ඊළඟ වසරේ ඔහු මදර් ඉන්ඩියා හි වර්ණ පිටපතක් නිර්මාණය කළ නමුත්   1950 ගණන්වල අග භාගය වන තුරුම වර්ණ චිත්‍රපට  ජනප්‍රිය  අංගයක් බවට පත් නොවීය. මෙකල, අතිවිශිෂ්ට ආදර  ගීත, තනු නිර්මාණ සහ  නාට්‍ය සිනමාවේ ප්‍රධාන අංග විය.

Number of Hindi movies released since 1930. A rapid expansion was seen from the mid-1940s.

1940 දශකයේදී  බොම්බේ සිනමාව,  වාණිජ වෙළඳපලේ ව්‍යාප්තියක් සිදු කළ අතර එය  ජාතික නිදහස තුළ ද පැවැත්මක් ද

ඇති කළේය.

 1943 වර්ෂයේදී ඉන්දියානු සිනමාවේ පළමු 'බ්ලොක්බස්ටර්' සිනමා නිර්මාණ ඉදිරිපත් කිරීම සිදු විය.මෙය රු.ලක්ෂ දෙකක් පමණ වැය කර නිපදවූ ක්‍රිස්මට් ය.

මෙම චිත්‍රපටය සමකාලීන ප්‍රශ්නවලට, විශේෂයෙන්ම ඉන්දීය නිදහස් ව්‍යාපාරයෙන් පැන නගින ගැටලුවලට විසඳුම් ලබා දුන් අතර, එය "ඉන්දියානු සිනමාවේ දීර්ඝතම ජයග්‍රහණය" බවට විය.

 එය 1970 දශකය දක්වා පැවති මාතෘකාවකි. Bimal Roy, Sahir Ludhianvi  සහ Prithviraj Kapoor වැනි සිනමා පෞරුෂයන් ඉන්දියාවේ යටත් විජිත පාලනයට එරෙහිව ජාතික ව්‍යාපාරයක් නිර්මාණය කිරීමට සහභාගී විය.  ඒ සමඟම ඔවුන්ගේ දැක්ම  සහ ජනප්‍රියත්වය වැඩි දියුණු  කර ගැනීම සඳහා,  නිදහස් දේශපාලන අරගලය  උත්තේජකයක් විය.

නිදහස් ව්‍යාපාරයේ තේමා බොම්බායේ චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂවරුන්ට, තිර රචකයන්ට සහ ගී පද රචකයන්ට ගැඹුරින් බලපෑවේය,   සාමාන්‍ය ජනතාවගේ ගැටලු , ඔවුන්ගේ චිත්‍රපට සමාජ ප්‍රතිසංස්කරණ සන්දර්භය තුළ දක්නට ලැබුණි.

බොම්බේ සහ ලාහෝර් චිත්‍රපට කර්මාන්තයට සම්බන්ධ වීමත් සමග පකිස්තානු චිත්‍රපට Lollywood ලෙසද හැඳින්වේ.හින්දුස්තානි (හින්දු- උර්දු ) ලෙසද හැඳින්වේ

ලෝකයේ පියස්ස " පාමීර් සානුව "

පාමීර් සානුව, පමිර්ස් ලෙසද හැඳින්වෙන අතර  මධ්‍යම ආසියාවේ පිහිටා ඇති විශාල උස්බිම් කලාපයකි. එහි සුවිශේෂීත්වය වන්නේ  උස් උන්නතාංශය සහ රළු භූමි ප්‍රදේශය හේතුවෙන් එය බොහෝ විට "ලෝකයේ  පියස්ස ලෙස හැඳින්වීමයි." ලෙස හැඳින්වේ.

 පමීර් සානුව පිහිටා ඇත්තේ හිමාලය, කරකෝරම්, ටියැන් ෂාන් සහ හින්දු කුෂ් ඇතුළු කඳු වැටි කිහිපයක මධ්‍යයේය. එය ටජිකිස්තානය, ඇෆ්ගනිස්ථානය, චීනය (ෂිංජියැන්ග්) සහ කිර්ගිස්තානය යන කොටස් වලට විහිදේ.

පාමීර්  සානුව ආසන්න වශයෙන් වර්ග කිලෝමීටර් 100,000 (වර්ග සැතපුම් 38,610) ක ප්‍රදේශයක් ආවරණය කරන අතර මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර් 3,500 සිට 4,000 දක්වා (අඩි 11,500 සිට 13,000 දක්වා) සාමාන්‍ය උන්නතාංශයක් ඇත. 

එය උස් කඳු මුදුන්, ගැඹුරු නිම්න සහ පුළුල් ගංගා ද්‍රෝණි වලින් සමන්විත වන අතර පාළු භූ දර්ශනයකින් සංලක්ෂිත වේ. 

පාමීර් සනුවට අයත් කඳු පනතින් ගතහොත්  පමීර්ස් හි උසම කඳු මුදුන් අතරට ඉස්මොයිල් සොමෝනි කඳු මුදුන (කලින් කොමියුනිස්ට් කඳු මුදුන ලෙස හැඳින්වේ) අයත් වේ. එය මීටර් 7,495 (අඩි 24,590) උසින් යුක්ත වන අතර එය ටජිකිස්තානයේ උසම කන්දවේ.  එසේම  කුන්ලුන් කඳුකරයේ උසම කඳු මුදුන වන කොංගූර් තාග්ද මේ කඳු පෙලට  ඇතුළත් වන අතර මීටර් 7,649 (අඩි 25,095) උසකින් යුතුවේ.

 Panj, Vakhsh සහ Bartang ඇතුළුව ප්‍රධාන ගංගා කිහිපයක් Pamir සානුවෙන් ආරම්භ වේ. මෙම ගංගා එම  කලාපයේ ඇති වාරිමාර්ග හා ජල විදුලි බල උත්පාදනය සඳහා තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි.

පමීර් සානුව සියවස් ගණනාවක් පුරා බිහිවුණු සංස්කෘතීන් සහ ශිෂ්ටාචාරවල සන්ධිස්ථානයකි. හුදකලාව සහ කටුක කඳුකර පරිසරයෙන් හැඩගැසුණු අද්විතීය සංස්කෘතියක් වර්ධනය කරගත් පමිරි ජනයා ඇතුළු විවිධ ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් එහි නිවහන වේ.

පාමීර් සානුව විවිධ සත්ව වර්ගයන් රැසකට නිවහනක් වී ඇත.හිම දිවියන්, අයිබෙක්ස්, මාර්කෝ පෝලෝ බැටළුවන් සහ රන් රාජාලීන් කලාපයේ දක්නට ලැබෙන කැපී පෙනෙන විශේෂ අතර වේ.

කඳු නැගීම සඳහාද පාමීර් සානුව ප්‍රසිද්ධියක් උසුලන අතර පාමීර්වරුන් ත්‍රස්ත්‍රජනක සහ අභියෝගාත්මක ක්‍රීඩා සහ ක්‍රියාකාරකම් වල නියැලීමට   හුරු වී සිටිති. එම නිසාම මොවුන්ගේ මෙම ත්‍රස්තජනක ක්‍රියාවන් කඳු නගින්නන්ව ආකර්ෂණය කර ගන්නේ නිතැතිනි.කඳු නැගීමට ගවේෂණ කලාප කිහිපයක් ඇති අතර මොවුන් විසින් නරඹන්නන්ට දුරස්ථ නිම්න, ග්ලැසියර නිම්න සහ සම්ප්‍රදායික පමිර ගම්මාන නැරඹීමට අවස්තාව ලබා දෙයි.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

4/07/23

සංගීත ඉතිහාසය සහ සංගීතය ලෝකයේ ඇරඹීමට හේතු.

සංගීතයේ ඉතිහාසය ගත් කල වසර දහස් ගණනක් පුරා විවිධ සංස්කෘතින් සහ ශෛලීන් ආවරණය විශාල සහ විවිධත්වයෙන් යුතු පරාසයකි.

පුරාණ සංගීතය: සංගීතයේ මූලාරම්භය මෙසපොතේමියාව, ඊජිප්තුව, ග්‍රීසිය සහ රෝමය වැනි පුරාණ ශිෂ්ටාචාර දක්වා දිව යයි. මෙම මුල් සංගීතය මූලික වශයෙන් ආගමික සහ චාරිත්‍රානුකූල අරමුණු සඳහා භාවිතා කරන ලද අතර, ලයිරස්, වීණා සහ නළා වැනි උපකරණ බහුලව භාවිතා වේ.

මධ්‍යකාලීන සංගීතය: මධ්‍යතන යුගය, දළ වශයෙන් 5 සිට 15 වන සියවස දක්වා විහිදුණු අතර, අද අප දන්නා බටහිර ශාස්ත්‍රීය සංගීතය බිහි විය. ග්‍රෙගෝරියන් ගායනය, මොනොෆොනික් වාචික සංගීතයේ ආකාරයක්, මෙම කාලය තුළ ආගමික සංගීතය ආධිපත්‍යය දැරීය. බහුවිධ ස්වතන්ත්‍ර නාද රේඛා සහිත බහු ශබ්ද සංගීතය පසුකාලීන මධ්‍යතන යුගයේ දී වර්ධනය වීමට පටන් ගත්තේය.

පුනරුද සංගීතය:

 පුනරුදය, 14 සිට 17 වන සියවස දක්වා, සැලකිය යුතු සංස්කෘතික හා කලාත්මක වර්ධනයක් ඇති කාලයකි. Josquin des Pérez සහ Giovanni Palestrina වැනි නිර්මාපකයින් වාචික සංගීතයේ දියුණුවට දායක විය, විශේෂයෙන් ගායන රචනා. වයලීනයේ නැගීම සහ නැටුම් කට්ටලය වැනි වාද්‍ය භාණ්ඩ වර්ධනය වීමත් සමඟ වාද්‍ය සංගීතය ද ප්‍රමුඛත්වයක් ලබා ගත්තේය.

බැරොක් සංගීතය: බැරොක් යුගය, 17 වන සහ 18 වන ශතවර්ෂයේ මුල් භාගයේ විසිතුරු සහ විස්තීර්ණ සංගීත ශෛලීන් මගින් සංලක්ෂිත විය. Johann Sebastian Bach, George Frideric Handel, Antonio Vivaldi වැනි නිර්මාපකයින් මෙම යුගයේදී ප්‍රමුඛ විය.බැරොක් සංගීතයේ සංකීර්ණ බහුශ්‍රැත, නාට්‍යමය ප්‍රතිවිරෝධතා සහ ප්‍රසංගය සහ ෆියුග් වැනි ආකෘති වර්ධනය විය.

සම්භාව්‍ය සංගීතය: 18වන සියවසේ මැද භාගයේ සිට 19වන සියවසේ මුල් භාගය දක්වා වූ සම්භාව්‍ය කාලය, වඩාත් සමබර සහ ව්‍යුහගත සංගීත සංයුති වෙත මාරුවක් ගෙන ආවේය. Wolfgang Amadeus Mozart, Ludwig van Beethoven සහ Franz Joseph Haydn වැනි නිර්මාපකයින් මෙම යුගයේ කේන්ද්‍රීය චරිත විය. සම්භාව්‍ය සංගීතය පැහැදිලි බව, සමමිතිය සහ Sonata ආකෘතිය වැනි විධිමත් ව්‍යුහයන් අවධාරණය කළේය.

රොමෑන්තික සංගීතය: 19 වැනි සියවසේ මුල් භාගයේ සිට 20 වැනි සියවසේ මුල් භාගය දක්වා වූ රොමෑන්තික යුගය, චිත්තවේගීය ප්‍රකාශනය සහ පුද්ගලවාදය අවධාරණය කිරීම මගින් සංලක්ෂිත විය. ලුඩ්විග් වැන් බීතෝවන්, ෆ්‍රෙඩ්රික් චොපින් සහ රිචඩ් වැග්නර් වැනි නිර්මාපකයින් සංගීත ප්‍රකාශනයේ සීමාවන් තල්ලු කළ අතර වාද්‍ය වෘන්දය කේන්ද්‍රීය බලවේගයක් බවට පත්විය. රොමෑන්ටික සංගීතය පොහොසත් සුසංයෝග, විස්තීරණ ආකෘති සහ වැඩසටහන් අන්තර්ගතයන් ඇතුළත් විය.

20 වන සියවසේ සංගීතය: 20 වන සියවස විවිධ සහ නව්‍ය සංගීත චලනයන් සහිත විය. Impressionism (Claude Debussy), ප්‍රකාශනවාදය (Arnold Schoenberg), නව සම්භාව්‍යවාදය (Igor Stravinsky) සහ minimalism (Steve Reich) මෙම කාලපරිච්ඡේදය තුළ බිහි වූ බොහෝ ශෛලීන් අතර විය. ඉලෙක්ට්‍රොනික සංගීතය සහ ජෑස් සංගීත භූ දර්ශනයට සැලකිය යුතු දායකත්වයක් ලබා දුන්නේය.

සමකාලීන සංගීතය: 

සමකාලීන සංගීතය යනු 20 වන සියවසේ මැද භාගයේ සිට අද දක්වා නිෂ්පාදනය කරන ලද සංගීතයයි. එය ඇවන්ගාඩ්, පර්යේෂණාත්මක, පොප්, රොක්, හිප්-හොප් සහ තවත් බොහෝ දේ ඇතුළුව පුළුල් පරාසයක මෝස්තර ඇතුළත් වේ. තාක්‍ෂණික දියුණුව, ගෝලීයකරණය සහ සංස්කෘතික විවිධත්වය සමකාලීන සංගීතයට බෙහෙවින් බලපා ඇති අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස පොහොසත් සහ නිරන්තරයෙන් විකාශනය වන සංගීත භූ දර්ශනයක් ඇති වේ.

ඉහත සඳහන් කරන ලද සෑම කාලපරිච්ඡේදයකටම සහ ශෛලියකටම ආවේණික වූ සංකීර්ණතා, උප ප්‍රභේද සහ බලගතු චරිත ඇත. සංගීතයේ ඉතිහාසය ගවේෂණය කිරීම මානව සංස්කෘතියේ නිර්මාණශීලිත්වය සහ ප්‍රකාශනය සඳහා ආකර්ෂණීය ගමනක් විය හැකිය.

2. සංගීතය ආරම්භ වීමට හේතු :

සංගීතයේ මූලාරම්භය සහ අරමුණ මානව සංස්කෘතිය හා ඉතිහාසය තුළ ගැඹුරින් මුල් බැස ඇත.

සන්නිවේදනය සහ ප්‍රකාශනය. 

සංගීතයේ මුල් ආකෘති සන්නිවෙදනේ සහ ප්‍රකාශනයේ මාධ්‍යයක් ලෙස භාවිතා විය. භාෂාව වර්ධනය විමර පෙර , මිනිසුන් හැඟීම්,සිතුවිලි සහ තම ආශාවන් සහ අභිප්‍රායයන් සහ සමාජ තොරතුරු ප්‍රකාශ කිරීම සඳහා  සංගීතය සහ රිද්මයානුකුල ශබ්දයන් භාවිතා කර ඇත.

චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර හා උත්සව: 

සංගීතය ඉතිහාසය පුරාවටම ආගමික සහ චාරිත්‍රානුකූල පිළිවෙත්වලට සමීපව බැඳී ඇත. මුල් මානව සමාජයන් සුව කිරීමේ උත්සව, නමස්කාරය, සම්ප්‍රදායේ චාරිත්‍ර සහ වාර්ගික සැමරුම් වැනි චාරිත්‍ර සඳහා සංගීතය භාවිතා කළ බව විශ්වාස කෙරේ.සංගීතය එකමුතුකම, අතික්‍රමණය සහ අධ්‍යාත්මික සම්බන්ධතාවය පිළිබඳ හැඟීමක් ඇති කිරීමට උපකාරී විය.

සමාජ ඒකාබද්ධතාවය සහ බැඳීම:

සංගීතයට මිනිසුන් එක් කිරීමට සහ සමාජ බැඳීම් ශක්තිමත් කිරීමට බලය ඇත. මුල් මානව ප්‍රජාවන් තුළ, සංගීතය සහ වාර්ගික ගායනය හෝ නැටුම් සහයෝගීතාව, කණ්ඩායම් අනන්‍යතාවය සහ අයිතිවාසිකම පිළිබඳ හැඟීම සඳහා පහසුකම් සලසා ඇත.එය හවුල් අත්දැකීමක් ලබා දුන් අතර ප්‍රජාව තුළ සහජීවනය ප්‍රවර්ධනය කළේය. 

කතන්දර කීම සහ වාචික සම්ප්‍රදාය: 

සංගීතය බොහෝ විට කතන්දර කීම සහ සංස්කෘතික ඉතිහාසය සංරක්ෂණය සමඟ බද්ධ වී ඇත. පුරාණ සමාජවල, කතන්දර, ජනප්‍රවාද සහ සංස්කෘතික දැනුම එක් පරම්පරාවකින් තවත් පරම්පරාවකට බෙදා හැරීම සඳහා ගීත සහ ගායනා භාවිතා කරන ලදී. කතන්දර වඩාත් මතක තබා ගත හැකි කරමින් සවන්දෙන්නන් ආකර්ෂණය කර ගැනීමට සහ ආකර්ෂණය කර ගැනීමට සංගීතය උපකාර විය.

 විනෝදාස්වාදය සහ සතුට: 

සංගීතය සැමවිටම විනෝදය සහ විනෝදාස්වාදයේ මූලාශ්‍රයක් වී ඇත. මිනිසුන් විනෝදාස්වාද අරමුණු, සැමරීම සහ පුද්ගලික විනෝදය සඳහා සංගීතය භාවිතා කර ඇත. එය චිත්තවේගයන් අවදි කිරීමට, මනෝභාවයක් ඇති කිරීමට සහ පලා යාමේ හෝ ලිහිල් කිරීමේ ආකාරයක් සැපයිය හැකිය.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

1/07/23.