Tuesday, July 4, 2023

ලෝකයේ පියස්ස " පාමීර් සානුව "





පාමීර් සානුව, පමිර්ස් ලෙසද හැඳින්වෙන අතර  මධ්‍යම ආසියාවේ පිහිටා ඇති විශාල උස්බිම් කලාපයකි. එහි සුවිශේෂීත්වය වන්නේ  උස් උන්නතාංශය සහ රළු භූමි ප්‍රදේශය හේතුවෙන් එය බොහෝ විට "ලෝකයේ  පියස්ස ලෙස හැඳින්වීමයි." ලෙස හැඳින්වේ.

 පමීර් සානුව පිහිටා ඇත්තේ හිමාලය, කරකෝරම්, ටියැන් ෂාන් සහ හින්දු කුෂ් ඇතුළු කඳු වැටි කිහිපයක මධ්‍යයේය. එය ටජිකිස්තානය, ඇෆ්ගනිස්ථානය, චීනය (ෂිංජියැන්ග්) සහ කිර්ගිස්තානය යන කොටස් වලට විහිදේ.

පාමීර්  සානුව ආසන්න වශයෙන් වර්ග කිලෝමීටර් 100,000 (වර්ග සැතපුම් 38,610) ක ප්‍රදේශයක් ආවරණය කරන අතර මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර් 3,500 සිට 4,000 දක්වා (අඩි 11,500 සිට 13,000 දක්වා) සාමාන්‍ය උන්නතාංශයක් ඇත. 

එය උස් කඳු මුදුන්, ගැඹුරු නිම්න සහ පුළුල් ගංගා ද්‍රෝණි වලින් සමන්විත වන අතර පාළු භූ දර්ශනයකින් සංලක්ෂිත වේ. 

පාමීර් සනුවට අයත් කඳු පනතින් ගතහොත්  පමීර්ස් හි උසම කඳු මුදුන් අතරට ඉස්මොයිල් සොමෝනි කඳු මුදුන (කලින් කොමියුනිස්ට් කඳු මුදුන ලෙස හැඳින්වේ) අයත් වේ. එය මීටර් 7,495 (අඩි 24,590) උසින් යුක්ත වන අතර එය ටජිකිස්තානයේ උසම කන්දවේ.  එසේම  කුන්ලුන් කඳුකරයේ උසම කඳු මුදුන වන කොංගූර් තාග්ද මේ කඳු පෙලට  ඇතුළත් වන අතර මීටර් 7,649 (අඩි 25,095) උසකින් යුතුවේ.

 Panj, Vakhsh සහ Bartang ඇතුළුව ප්‍රධාන ගංගා කිහිපයක් Pamir සානුවෙන් ආරම්භ වේ. මෙම ගංගා එම  කලාපයේ ඇති වාරිමාර්ග හා ජල විදුලි බල උත්පාදනය සඳහා තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි.

පමීර් සානුව සියවස් ගණනාවක් පුරා බිහිවුණු සංස්කෘතීන් සහ ශිෂ්ටාචාරවල සන්ධිස්ථානයකි. හුදකලාව සහ කටුක කඳුකර පරිසරයෙන් හැඩගැසුණු අද්විතීය සංස්කෘතියක් වර්ධනය කරගත් පමිරි ජනයා ඇතුළු විවිධ ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් එහි නිවහන වේ.

පාමීර් සානුව විවිධ සත්ව වර්ගයන් රැසකට නිවහනක් වී ඇත.හිම දිවියන්, අයිබෙක්ස්, මාර්කෝ පෝලෝ බැටළුවන් සහ රන් රාජාලීන් කලාපයේ දක්නට ලැබෙන කැපී පෙනෙන විශේෂ අතර වේ.

කඳු නැගීම සඳහාද පාමීර් සානුව ප්‍රසිද්ධියක් උසුලන අතර පාමීර්වරුන් ත්‍රස්ත්‍රජනක සහ අභියෝගාත්මක ක්‍රීඩා සහ ක්‍රියාකාරකම් වල නියැලීමට   හුරු වී සිටිති. එම නිසාම මොවුන්ගේ මෙම ත්‍රස්තජනක ක්‍රියාවන් කඳු නගින්නන්ව ආකර්ෂණය කර ගන්නේ නිතැතිනි.කඳු නැගීමට ගවේෂණ කලාප කිහිපයක් ඇති අතර මොවුන් විසින් නරඹන්නන්ට දුරස්ථ නිම්න, ග්ලැසියර නිම්න සහ සම්ප්‍රදායික පමිර ගම්මාන නැරඹීමට අවස්තාව ලබා දෙයි.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 
4/07/23

No comments:

Post a Comment

ඔබෙ දිය පොදත් එක් කරන්න.........