Wednesday, January 24, 2024

කුමරුන්ගේ දේශය වූ රාජස්ථානය




"රාජාගේ වාසස්ථානය" යන අරුත ඇති රාජස්ථාන්, කලින් හැඳින්වූයේ රාජ්පුතානා, "රාජ්පුත්වරුන්ගේ රට" (කුමාරයන්ගේ පුතුන්) ලෙසිනි. රාජස්ථානයේ අගනුවර ජායිපූර් ය
මෙම සුන්දර කලාපය සංචාරක ගමනාන්තයකි. අතීතයේ නටබුන් සොයමින් සිටින සංචාරකයින්  රාජස්ථාන් සංචාරයක් අත් නොහැරිය යුතුය. විවිධ භූ දර්ශනවල වික්‍රමාන්විතයන් ගැන උනන්දුවක් දක්වන සැරිසරන්නන් සඳහා මෙම ව්‍යවසායක තත්ත්වය පිළිබඳ දර්ශනයක් අනිවාර්යයෙන්ම ලබා ගත යුතුය. 

රන්වන් වැලි කඳුවල සුන්දරත්වය දෙස නිස්කලංක නවාතැන් ගැනීමට අදහස් කරන අය සඳහා, රාජස්ථාන් ඔබේ ලැයිස්තුවේ ඉහළින්ම සිටී. මෙම භූමිය දැවැන්ත බලකොටු, විශ්මය ජනක මාලිගා, විවිධ සංස්කෘතීන්, රසවත් කෑම වර්ග සහ උණුසුම් මිනිසුන්ගේ වර්ණවත් සංකලනයකි, රළු එහෙත් ආරාධිත භූ දර්ශනයක් මධ්‍යයේ පිහිටුවා ඇත. එන්න, ඉන්දියාවේ දිදුලන ආභරණයක් වන රාජස්තානයේ පැරණි සහ නව විවිධත්වය ගවේෂණය කරන්න.

රාජස්ථානය ඉන්දීය උප මහද්වීපයේ වයඹ දෙසින් පිහිටා ඇත. එය උතුරට සහ ඊසාන දෙසින් පන්ජාබ් සහ හර්යානා ප්‍රාන්තවලින් ද, නැගෙනහිරින් සහ ගිනිකොන දෙසින් උත්තර් ප්‍රදේශ් සහ මධ්‍ය ප්‍රදේශ් ප්‍රාන්තවලින් ද, නිරිත දෙසින් ගුජරාට් ප්‍රාන්තයෙන් ද, බටහිර හා වයඹ දෙසින් පළාත්වලින් ද මායිම් වේ.

 2011 සංගණනයට අනුව රාජස්ථාන් හි මුළු ජනගහනය 68,548,437 කි. රාජස්ථානයේ සාක්ෂරතා අනුපාතය 66.11% කි. රාජස්ථානයේ දිස්ත්‍රික්ක සංඛ්‍යාව 33 කි. රාජස්ථාන් ප්‍රාන්තයේ ලෝක් සභා ආසන සංඛ්‍යාව 25 කි. ඉන්දියාවේ ජනප්‍රිය තාර් කාන්තාරය පිහිටා ඇත්තේ මෙම ප්‍රාන්තයේ ය. ජයිසල්මර් පිහිටා ඇත්තේ තාර් කාන්තාරයේ හදවතේය. රාජස්ථාන් හි වගා කරන ප්‍රධාන භෝග වන්නේ බාර්ලි, අබ, මුතු මෙනේරි, කොත්තමල්ලි, මහදුරු සහ ගුආර් ය.

අජ්මීර් (උච්චාරණය [ədʒmeːr]) යනු ඉන්දියාවේ රාජස්ථාන් ප්‍රාන්තයේ ප්‍රධාන සහ පැරණිතම නගරවලින් එකක් වන අතර එය අජ්මීර් දිස්ත්‍රික්කයේ කේන්ද්‍රස්ථානයයි. එය රාජස්ථාන් මධ්‍යයේ පිහිටා ඇත. එය රාජස්ථානයේ හදවත ලෙසද හැඳින්වේ1947 න් පසු කුමාර රාජ්‍යයන් සහ ප්‍රධානීන් ඉන්දියාවට අදියර වශයෙන් ඒකාබද්ධ වූ අතර ප්‍රාන්තය රාජස්ථාන් යන නම ලබා ගත්තේය.

Aravallis රාජස්ථානයේ වඩාත්ම වැදගත් ජල පෝෂකය සාදයි. චම්බල්හි ප්‍රධාන අතු ගංගාව වන බනාස් ගඟ, මහා කුම්භල්ගාර් කඳු බලකොටුව අසල අරවල්ලිස් හි නැගී මෙවාර් සානුවේ සියලුම ජලාපවහන එකතු කරයි. උතුරු දෙසින්, බංගංගා, ජායිපූර් අසලින් නැඟී, අතුරුදහන් වීමට පෙර, නැගෙනහිරින් යමුනා දෙසට ගලා යයි. Aravallis ට බටහිරින් ඇති එකම වැදගත් ගංගාව ලුනි වේ.

එය මධ්‍යම රාජස්ථානයේ අජ්මීර් නගරය අසලින් නැඟී සැතපුම් 200 (කිලෝමීටර් 320) පමණ බටහිර-නිරිත දෙසින් ගුජරාට් ප්‍රාන්තයේ රන් ඔෆ් කච්ච් වෙත ගලා යයි. ලුනි ද්‍රෝණියේ ඊසාන දෙසින් ලුණු විල් මගින් සංලක්ෂිත අභ්‍යන්තර ජලාපවහන ප්‍රදේශයක් වන අතර ඉන් විශාලතම වන්නේ සම්බාර් ලුණු විලයි. බටහිරට ඔබ්බෙන් සැබෑ මරුස්තලි ("මළවුන්ගේ දේශය") පිහිටා ඇත, තාර් කාන්තාරයේ හදවත පිහිටුවා ඇති නිසරු මුඩුබිම් සහ වැලි කඳු ප්‍රදේශ වේ.

රාජස්ථාන් යනු ඉන්දියාවේ ජනාකීර්ණබව අඩුම ප්‍රාන්තවලින් එකකි, එහි වැසියන්ගෙන් හතරෙන් තුනක් පමණ ග්‍රාමීය ජනාවාසවල ජීවත් වෙති.මොවුන් ජිවත් වන  සාම්ප්‍රදායික ග්‍රාමීය නිවාස යනු මඩ බිත්ති සහිත පැල්පත් සහ පිදුරු සෙවිලි කළ වහලයද ,  තනි දොරක් ද ඇත, නමුත් ජනේල නැති හෙයින්  වාතාශ්‍රය  ලැබීමට ඉඩක්  නොමැත. විශාල ගම්මානවල  ධනවත් ගොවීන්ගේ සහ ශිල්පීන්ගේ නිවාසවල කාමර එකකට වඩා තිබේ. ඒවා උළු සෙවිලි කර ඇති අතර වෙරන්ඩා සහ විශාල මළුවකින් සමන්විත වන අතර එහි ප්‍රධාන දොර පටවාගත් ගොන් කරත්තයක් ඇත. පස් තට්ටු මඩ සහ ගොම ආලේප කර ඇත.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 
24/01/24.

Sunday, January 21, 2024

(K3G)"Kabhi Khushi Kabhie Gham



"Kabhi Khushi Kabhie Gham" (K3G) යනු 2001 වසරේ නිකුත් කරන ලද කරන් ජොහාර් විසින් අධ්‍යක්ෂණය කරන ලද ජනප්‍රිය බොලිවුඩ් චිත්‍රපටයකි. මෙම චිත්‍රපටයේ අමිතාබ් බච්චන්, ජයා බච්චන්, ෂාරුක් ඛාන්, කාජල්, රිතික් රෝෂන්, සහ කරීනා කපූර් ඇතුළු පිරිසක් රංගනයෙන් දායක වේ.

මෙම චිත්‍රපටය ධනවත් සහ කීර්තිමත් මිනිසෙක් වන Yashvardhan Raichand (Amitabh Bachchan) ගේ නායකත්වයෙන් යුත් Raichand පවුල වටා ගෙතී ඇත. මේ  කතාව ඔස්සේ පවුල , සම්ප්‍රදාය, ආදරය සහ සමාජ අපේක්ෂාවන් යන තේමාවන් ගවේෂණය කරයි. හදාගත් පුත්‍රයා වන රාහුල් (ෂාරුක් ඛාන්) තම පියාගේ අකමැත්තෙන් පහත් සමාජ-ආර්ථික පසුබිමක ගැහැණු ළමයෙකු වන අංජලී (කාජල්) සමඟ විවාහ වීමත් සමඟ අනාධිමත් කාලයක පටන් පැවත ආ පාරම්පරික බන්ධනය කැඩී බිඳී යයි.රාහුල් සම්ප්‍රදාය ආරක්ෂා කිරීම සඳහා තම පියාගේ කැමැත්තට වඩා ආදරය තෝරා ගනී. මෙම බෙදීමේදී ඔහුගේ පවුලට දැනෙන වේදනාව දුටු බාල පුත් රොහාන් (රිතික් රෝෂන්) තම පවුල නැවත එක් කිරීමට පොරොන්දු වෙයි.

අමිතාබ් බච්චන් සහ ෂාරුක් ඛාන් ප්‍රබල රංගනයන් ඉදිරිපත් කරන අතර කාජල් ඇගේ චරිතයට ජව සම්පන්න ශක්තියක් එක් කරයි.
ජාතින් ලලිත් විසින් නිර්මිත සංගීතය සහ තනු නිර්මාණය චිත්‍රපටයට නැවුම් බවක් මෙන්ම ජවයක්ද ගෙන දෙනු ලබයි.

චිත්‍රපටය දෘශ්‍යමය වශයෙන් සිත් ඇදගන්නා සුළුය,  අලංකාර සිනමාකරණය රයිචන්ද් මන්දිරයේ සශ්‍රීකත්වය සහ විවිධ ස්ථානවල දර්ශනීය සුන්දරත්වය ග්‍රහණය කරයි.මෙම චිත්‍රපටය හැඟීම් සහ පවුල් වටිනාකම් සාර්ථකව මුසු කරයි. එය සම්ප්‍රදාය සහ පුද්ගල තේරීම් අතර ගැටුම් ගවේෂණය කරයි, ප්‍රේක්ෂක හදවත් දිනීමට කභිකුෂි කභිගම් චිත්‍රපටයට හැකිවුයේ එබැවිනි. Kabhi Khushi Kabhie Gham... එය සබඳතාවයක මල් පිපීමක උද්දීපනය හෝ දිගු කලක් බලා සිටි පුනර් එක්වීමක් සිදු කරයි.
හදවත් බිඳී යමක උද්වේගකර අවස්ථාවක් හෝ නිහඩ ආශාවක තනු නිර්මාණයක් සිදුවෙයි.රාහුල්ව  දරුකමට හදා ගැනීම වටා ඇති හැඟීම් එකතු කිරීම සිත්ගන්නා කෝණයකින් පිළිඹිබු කරන අතර ඔවුන්ගේ චිත්තවේගීය හැඟීම් ප්‍රේක්ෂක හදවත කම්පනයකට පත්කරමින් ඉදිරිපත් කිරීම විශේෂත්වයයි.

විශිෂ්ට රංගනයන් අතර පවා කාජල් කැපී පෙනෙන ලෙස කැපී පෙනේ. නිදහස් මනසක් ඇති, සමහර විට විකාරරූපිරංගයන් ඉදිරිපත් කලත්,  නමුත් සෑම විටම ශක්තිමත්ව  සිටින අංජලී නිසා   රාහුල්ට ආදරය සහ ඔහුගේ පවුල සහ වාසනාව අතර තෝරා ගැනීමට විශ්වාස කළ හැකි හේතුවක් ඇති බව ප්‍රේක්ෂකයාට තෙරුන් ගත හැක. හද ගැස්ම තුළ සිනහවක් සහ කඳුළු ඇති කරමින්, එක් දර්ශනයක් තුළ බහුවිධ චිත්තවේගයන් පෙරළීමට ඇයගේ හැකියාව රස විඳිය යුතු මෙන්ම අගය කල යුතුය.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර.
21/01/24.

Friday, January 19, 2024

ඔපෙරාවේ උපත සහ මෙතෙක් ආ ගමන් මග.




ඔපෙරා නාට්‍ය කලාව යනු සාහිත්‍ය ලෝකය කල එලි කල කඩ ඉමක් මෙන්ම කළා අංගයන්ගේ සංකලනයකි.
ඔපෙරාවේ ආරම්භය ගත් කළ වසර 500 කට වඩා ඈත අතීතයකට දිව යයි. ෆ්ලොරන්ස්හිදී, ෆ්ලොරන්ස් කැමරා නමින් හැඳින්වෙන කලාකරුවන්, රාජ්‍ය නායකයින්, ලේඛකයින් සහ සංගීතඥයින් ඇතුළු කුඩා කණ්ඩායමක් සංගීතය උපයෝගී කර ගනිමින් ග්‍රීක නාට්‍ය - කතන්දර ප්‍රතිනිර්මාණය කිරීමට තීරණය කළහ.


පළමු ඔපෙරාව ලෙස හඳුනා ගෙන ඇත්තේ ඩැෆ්නේ (1597) විසින් රචනා කරන ලද ජැකෝපෝ පෙරී (1561–1633) ඔපෙරාවයි.



බැරොක් යුගය (1600-1750) වන විට, ඔපෙරා යුරෝපය පුරා ප්‍රචලිත වූ අතර විසිතුරු වේදිකා වල දර්ශනිය ව, අධික වියදමක් දරමින් නිර්මාණය කරන්නට විය. ඉතාලි බැරොක් ඔපෙරාවේ විශිෂ්ටතම නිර්මාපකයෙකු වූ ඩැෆ්නේ, ඔහුගේ ජීවිතයේ වැඩි කාලයක් ගත කලේ ලන්ඩන් නුවරය. ඔපෙරා වල අන්තර්ගතය සම්භාව්‍ය යුගයේදී (1750-1830) වෙනස් වීමට පටන් ගත්තේය. මෙහිදී අඩු විස්තීර්ණ සංගීත ආකෘති සහ යථාර්තවාදී උපක්‍රමයන් භාවිත කරන ලදී.අවසාන සම්භාව්‍ය ඔපෙරා නිර්මාපකයා වූයේ Wolfgang Amadeus Mozart (1756-91) ය. ඔහුගේ The Marriage of Figaro (Le Nozze di Figaro), ප්‍රංශ ලේඛක බියුමාර්චයිස්ගේ නාට්‍යයක් මත පදනම්ව නිර්මාණය කරන ලදී.


මොසාට් ද උසස් නාට්‍ය කලාවේ ප්‍රවීණයෙක් වූ අතර, ඒ බව ඔහුගේ විශිෂ්ටතම කෘතිය වන Don Giovanni හි දක්නට ලැබේ.මෙම කාලය තුළ එක් වැදගත් ශෛලියක් වූයේ ඉතාලි බෙල් කැන්ටෝ ව්‍යාපාරයයි .එහි වචනාර්ථය "ලස්සන ගායනය" යන්නයි. එය වාචික දීප්තිය සහ විසිතුරුකරණයෙන් සුසංයෝග වූ ව්‍යුහයකින් ශක්තිමත් කර ඇත.


Gioachino Rossini (1792-1868) නිර්මාණය කල The Barber of Seville (Il Barbiere di Siviglia) වැනි විචිත්‍රවත් ප්‍රහසන සහ විශිෂ්ඨ තනු නිර්මාණයන් ලොව පුරා පචලිත විය,

19 වන සියවසේ හොඳම ඔපෙරාව වුයේ ජෝර්ජස් බිසෙට්ගේ (1838-75) කාමන් ය.එහි තේමාව වුයේ නිදහසේ ජීවිතය විඳින ජිප්සී කාන්තාවක් සහ ඇය හා ප්‍රේමයෙන් උමතු වන සොල්දාදුවකුගේ ප්‍රේම වෘත්තාන්තයයි

ඉතාලි ජාතික Giuseppe Verdi සහ German Richard Wagner යන දෙදෙනාම 1813 දී උපත ලැබූහ. ඔවුන්ගේ නිර්මාණ වූ Verdi, Rigoletto, Il Trovatore සහ Aida යන ඔපෙරා 19 වන සියවසේ හොඳම ඔපෙරා ලෙස සැලකේ.ඔහුගේ වඩාත්ම ජනප්‍රියම ඔපෙරාව වන්නේ ක්ෂය රෝගයෙන් මාරාන්තික ලෙස රෝගාතුර වූ රූමත් ආගන්තුකයෙකු වන වයලෙටාගේ කතාව පවසන " ලා ට්‍රැවියාටා" ය.

මේ අතර, ජර්මනියේදී, Wagner ඔහුගේ දැවැන්ත අභිලාෂය සහ දක්ෂතාවය සමඟින් ඔපෙරාවේ ගමන් මග වෙනස් කළේය. නව අදහස් හඳුන්වා දීම, leitmotifs භාවිතය සහ වාද්ය වෘන්දය සහ ඔපෙරා ව්‍යුහය පුළුල් ලෙස නිර්මාණය කිරීමෙනි. Das Rheingold, Die Walküre, Siegfried සහ Götterdämmerung. වැග්නර් ද සංගීත ලෝකයට සැලකිය යුතු බලපෑමක් ඇති කළේය.

විශේෂයෙන්ම Gustav Mahler, Anton Bruckner, Jules Massenet සහ Richard Strauss යන නිර්මාපකයින්ට - ඔවුන්ගේ ඔපෙරා නිර්මාණයන් වූ Salome සහ Der Rosenkavalier, වාද්‍ය වෘන්දයේ ලිවීමේ සහ ස්වර වර්ණයෙහි දී ඔවුන්ගේ දක්ෂතාවයෙන් සංලක්ෂිත වේ.

20 වන ශතවර්ෂයේ මුල් භාගයේ තවත් ඉතාලි ජාතිකයෙකු විසින් තනු නිර්මාණය සඳහා ආධිපත්‍යය දැරීය,Giacomo Puccini (1858-1924). ඔහු ඉතාලි ග්‍රෑන්ඩ් ඔපෙරා සම්ප්‍රදායේ ( වීරවරියගේ ඛේදනීය මරණය ඇතුළත්) ලා La Bohème, Tosca, Madama Butterfly and Turandot ඇතුළුව verismo ලෙස හැඳින්වෙන යථාර්ථවාදය පිළිබඳ නව අවධාරණයක් සමඟින් ඉතා ජනප්‍රිය කෘති ලිවීය.


20 වන සියවසේ රුසියාව කැළඹු, දේශපාලනය සහ කලාවේ ඝට්ටනයක් ඇති කළ විශිෂ්ටතම ඔපෙරාව වුයේ 1934 දී Dmitri Shostakovich විසින් නිර්මාණය කල Mtsensk දිස්ත්‍රික්කයේ මැක්බත් ආර්යාව ඔපෙරාවයි..

එක්සත් රාජධානියේ, බෙන්ජමින් බ්‍රිටන් විසින් 1945 දී නිර්මාණය කල පීටර් ග්‍රීම්ස් ඔපෙරාව තුලින් ඔහු , ඔපෙරා නිර්මාණයේ ප්‍රවීණයන්ගෙන් කෙනෙකු බව සාක්ෂාත් කළේය.. Suffolk වෙරළ තීරයේ පිහිටුවා ඇති, දුෂ්කර ගම්මානයක , නෙරපා හරින ලද ධීවරයෙකු විසින් ඔහුගේ සහ අසල්වැසියන්ගේ ජීවිතවල ආධිපත්යය දරන මුහුදු බඩ කතාවකි.

1972 දී සභාපති මාඕ හමුවීමට රිචඩ් නික්සන් චීනයට කළ ඓතිහාසික සංචාරය මත පදනම්ව, 20 වැනි සියවසේ අග භාගයේ වඩාත්ම සාර්ථක හා ආකර්ශනීය කෘතිවලින් එකක් සමඟින් " දේශපාලනය සහ ඔපෙරා පූර්ණ කවය " නිර්මාණය විය

චීනයේ ජෝන් ඇඩම්ස්ගේ නික්සන් විසින් (1987). opera, Girls of the Golden West (2017) නිර්මාණය කරන ලදී.

මේ අනුව ගත් කල ඔපෙරාවක් යනු මිනිස් චිත්තවේගයන් පිලිබඳ වේදනාකාරී වුද ,සංකීර්ණ වූද සත්‍යයන් අවබෝධ කර ගැනීමට උදව් වන උච්ච , බහු-සංවේදක මාධ්‍යයකි.


නිලක්ෂි බණ්ඩාර.
19/01/24.

Monday, January 15, 2024

සුබ තෛපොංගල් දිනයක් වේවා !!!





පොංගල් යනු දකුණු ඉන්දියාවේ, ප්‍රධාන වශයෙන් තමිල්නාඩු, ආන්ද්‍ර ප්‍රදේශ් සහ තෙලන්ගානා ප්‍රාන්තවල නිරීක්ෂණය කරන සම්ප්‍රදායික අස්වැන්න සැමරීමකි. මෙම වසරේ පොංගල් සැමරුම ජනවාරි 15 ​​වනදා ආරම්භ වී ජනවාරි 18 වනදා අවසන් වේ. දින හතරක උත්සවය හිරු දෙවියන්ට ගෞරව කරන අතර ශීත ඍතුවේ අවසානය සනිටුහන් කරයි.

පොංගල් උත්සවයේ වැදගත්කම දෙමළ භාෂාවෙන් ‘පොං’ යන්නෙහි තේරුම උණු කිරීම හෝ පිටාර ගැලීම යන්නයි. මේ අනුව, පොංගල් දිනයේදී, එය උතුරන තෙක් මැටිවලින් සරසා ඇති භාජනයක කිරි සහ බත් පිසීම සිරිතකි. පොංගල් දිනය උතුරු දෙසට සූර්යයා සංක්‍රමණය වීම සනිටුහන් කරයි, එය උත්තරායන් ලෙස හැඳින්වෙන අතර එය අතිශයින් සුබදායක යැයි සැලකේ. පොංගල් උත්සවයේ කොටසක් ලෙස බැතිමතුන් සූර්ය දෙවියන් හෙවත් සූර්ය දෙවියන්ට නමස්කාර කරති. මිනිසුන් තම නිවෙස් අලංකාර කර පිරිසිදු කරයි, නව යාත්‍රා සහ ඇඳුම් මිලදී ගනී, සාම්ප්‍රදායික නැටුම් ඉදිරිපත් කරයි.

තමිල්නාඩුවේ ජනතාව විශ්වාස කරන්නේ එය ඔවුන්ගේ ජීවිතවලට ධනාත්මක වෙනසක් ගෙන දෙන අතර ඔවුන්ගේ ගැටළු ජය ගැනීමට උපකාරී වන බවයි. උක්, කහ, සහල් වැනි භෝග අස්වනු නෙළන කාලය මෙයයි. මෙම මාසය විවාහ, විවාහ ගිවිස ගැනීම් සහ සියලුම ආගමික හා අධ්‍යාත්මික කටයුතු සඳහා සුබ යැයි සැලකේ.

 භෝගි පොංගල් (දින 1): 

 උත්සවය ආරම්භ වන්නේ වර්ෂාවේ දෙවියන් වන ඉන්ද්‍ර දෙවියන්ට කැප වූ භෝගි පොංගල් සමඟිනි. මිනිසුන් තම නිවෙස් පිරිසිදු කර, පැරණි හා භාවිතයට නොගත් භාණ්ඩ ඉවත දමා, තම නිවෙස් අලංකාර කරති. ඉවතලන භාණ්ඩ සමඟ ගිනි මැලයක් දැල්වීම, අලුත් දේ සඳහා පාර සෑදීම සඳහා පැරණි දේ පුළුස්සා දැමීම සංකේතවත් කරයි. මෙම දිනයේ සැමරුම් පන්ජාබයේ ලෝරි උත්සවය මෙන් ගිනිමැලයක් වටා කැරකුණි.මෙම දිනයේ නිවෙස් පිරිසිදු කිරීම සහ භාවිතයට නොගත් භාණ්ඩ ඉවත දැමීම සිරිතකි.

තෛපොංගල් (දෙවන දිනය): තෛපොංගල් උත්සවයේ ප්‍රධාන දිනය වන අතර එය සූර්ය දෙවියන් වන සූර්යයාට කැප කෙරේ. මෙදින මිනිසුන් වේලාසනින් අවදි වී තෙල් ස්නානය කර අලුත් ඇඳුම් අඳිති. සෞභාග්‍යය සංකේතවත් කරමින් අලුතින් නෙළන ලද සහල් නව මැටි මුට්ටියක දමා උතුරා යන තෙක් තම්බා ගැනීම ප්‍රධාන සිදුවීමයි. මෙම ක්රියාවලිය "පොංගල්" ලෙස හැඳින්වේ. සශ්‍රීක අස්වැන්නක් ලබා දීම සඳහා මිනිසුන් සූර්ය දෙවියන්ට යාඥා සහ ස්තුතිය පුද කරති. 

මාතු පොංගල් (දින 3): මාටු පොංගල් ගවයින් සඳහා කැප කර ඇත, විශේෂයෙන්ම ගවයින් සහ ගවයන්, කෘෂිකර්මාන්තයේ තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. ගවයන් නාවා සරසලා පෙරහැරේ ගෙන යනවා. ගොන් හීලෑ ක්‍රීඩාවක් වන ජල්ලිකට්ටු වැනි සාම්ප්‍රදායික ක්‍රීඩා ද මෙම කාලය තුළ සංවිධානය කෙරේ.

 Kaanum Pongal (දින 4): Kaanum Pongal යනු පවුලේ විනෝද චාරිකා සහ නැවත හමුවීම් සඳහා දිනයකි. මිනිසුන් මිතුරන් හා නෑදෑයන් බැලීමට පැමිණෙන අතර විවිධ විනෝදාස්වාද කටයුතු සිදු වේ. එසේම සූර්ය දෙවියන්ට නමස්කාර කර පවුලේ යහපැවැත්ම සඳහා ආශිර්වාද පතන දිනයකි. පොංගල් සමයේදී, නිවෙස් ඉදිරිපිට වර්ණවත් රංගෝලි (සැරසිලි රටා) අඳිනු ලබන අතර, පොංගල් (පැණිරස සහ රසවත් බත් කෑමක්), උක්, සහ වෙනත් විවිධ උත්සව ආහාර පිළියෙළ කර පවුලේ අය සහ අසල්වැසියන් සමඟ බෙදා ගනී. පොංගල් යනු කෘෂිකර්මාන්තයේ වැදගත්කම අවධාරණය කරමින් අස්වැන්න සඳහා කෘතඥතාව පළ කරන ප්‍රීතිය, කෘතඥතාව සහ ප්‍රජා සැමරුම් කාලයකි. මෙම උත්සවය දකුණු ඉන්දියාවේ පොහොසත් සංස්කෘතික උරුමයන් සහ කෘෂිකාර්මික භාවිතයන් ප්රදර්ශනය කරයි.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 
15/01/24.

Sunday, January 14, 2024

භාරත නර්තන ශිල්පී උදය ශංකර්

 


ඉන්දියානු සම්භාව්‍ය සහ රුසියානු මුද්‍රා නාට්‍යයේ කූටප්‍රාප්තියට අඩිතාලම දැමු  පළමු ඉන්දියානු නර්තන ශිල්පියා උදය ශංකර්  විය.උදය ශංකර් චෞද්රි උපත ලැබුවේ රාජස්ථානයේ උදයිපූර් හි, නරායිල් (වර්තමාන බංග්ලාදේශය) හි සම්භවයක් ඇති බ්‍රාහ්මණ පවුලක වැඩිමහල් පුත්‍රයා ලෙසය.ඔහුගේ පියා, ප්‍රසිද්ධ නීතීඥවරයෙකු වන ශ්‍යාම් ශංකර් චෞද්‍රි, ඔහුගේ වැඩිමහල් පුත්‍රයාගේ උපතේදී රාජස්ථානයේ ජලවාර්හි මහාරාජා සමඟ සේවයේ යෙදී සිටි අතර, ඔහුගේ මව හේමාංගිනී දේවි පැවත එන්නේ සමින්දාරි පවුලකින්. ඔහුගේ පියාට මහාරාජාවරුන් විසින් 'හාර්චෞද්රි' යන පදවිය පිරිනමන ලද නමුත්, 'හර්' අඩුවෙන් 'චෞද්රි' යන වාසගම භාවිතා කිරීමට ඔහු කැමති විය. උදයගේ බාල සොහොයුරන් වූයේ රාජේන්ද්‍ර ශංකර්, දෙබේන්ද්‍ර ශංකර්, භූපේන්ද්‍ර ශංකර් සහ රවි ශංකර් ය.උදය ශංකර්ගේ පියා සංස්කෘත විශාරදයෙකි, ඔහු කල්කටා විශ්ව විද්‍යාලයෙන් ගෞරව උපාධිය ලබා පසුව ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්ව විද්‍යාලයේ අධ්‍යාපනය ලබා දර්ශන ආචාර්යවරයෙකු ය.

උදයගේ අධ්‍යයන කටයුතු ද නස්රත්පූර්, ගාසිපූර්, වාරානාසි සහ ජලවාර් ඇතුළු විවිධ ස්ථානවල සිදු විය. ඔහුගේ ගාසිපූර් පාසලේදී ඔහු සංගීතය සහ ඡායාරූප ශිල්පය ඉගෙන ගත්තේ ඔහුගේ චිත්‍ර ඇඳීම් සහ ශිල්ප ගුරුවරයා වූ අම්බිකා චරන් මුඛෝපාදේ විසිනි.

1918 දී, වයස අවුරුදු දහඅටේදී, ඔහු J. J. කලා පාසලේ පුහුණුව සඳහා මුම්බායි වෙත යවන ලද අතර පසුව ගාන්ධර්ව මහාවිද්‍යාලයට යවන ලදී. මේ වන විට ශ්‍යාම් ශංකර් ජලවාර් හි සිය තනතුරෙන් ඉල්ලා අස්වී ලන්ඩනයට ගොස් සිටියේය. මෙහිදී ඔහු ඉංග්‍රීසි ජාතික කාන්තාවක් සමඟ විවාහ වී නීතිය ප්‍රගුණ කළ අතර ආධුනික ඉම්ප්‍රේසාරියෝ වීමට පෙර බ්‍රිතාන්‍යයට ඉන්දියානු නැටුම් සහ සංගීතය හඳුන්වා දුන්නේය.

ඔහු බ්‍රිතාන්‍ය කෞතුකාගාරයේ රාජ්පුත් සිතුවම් සහ මෝගල් සිතුවම් විලාසයන් හැදෑරීමෙන් පසු සම්භාව්‍ය ඉන්දියානු නැටුම් ආකෘති සහ ඒවායේ නිරූපණ නැටුම් චලනයන් වෙත පරිවර්තනය කිරීමට ගියේය. තවද, ඔහු බ්‍රිතාන්‍යයේ රැඳී සිටින කාලය තුළ ඔහුට ප්‍රසංග කලාකරුවන් කිහිප දෙනෙකු හමු විය, පසුව ඔහු චිත්‍ර කලාව පිළිබඳ උසස් අධ්‍යයනය සඳහා ප්‍රංශ රජයේ 'ප්‍රික් ඩි රෝම්' ශිෂ්‍යත්වය මත රෝමයට පිටත් විය..


ඔහු ඉන්දියානු සම්භාව්‍ය නර්තනය පිළිබඳ විධිමත් පුහුණුවක් ලබා නොගත්තද, ඔහුගේ ළමා වියේදී ඉන්දියානු සම්භාව්‍ය සහ ජන නැටුම්වලට දස්කම් දැක්වුවේය. ඉන්දියාවේ ප්‍රධාන නර්තන ශිල්පියකු වන උදය සම්ප්‍රධායික හින්දු නර්තනයට බටහිර නාර්ය ශිල්පිය ක්‍රම අනුවර්තනය ඔස්සේ ඉන්දියාවේ සහ යුරෝපයේ පැරණි කලා ආකෘතිය ප්‍රචලිත කළේය,. ශංකර් ඒ වන විටත් ඡායාරූපකරණයට සහ චිත්‍ර ඇඳීමට දැඩි ඇල්මක් තිබුණි.ඔහුගේ  උසස් රසවින්දනය සහ කලාව පිළිබඳ තිබු දැනුම සහ  අවබෝධය ඔහුගේ නර්තනයෙන් ප්‍රකාශ විය. ඔහු ඉන්දියාවේ සම්ප්‍රදායික හා ජන නැටුම් ශෛලීන් සමඟ යුරෝපීය නාට්‍ය ශිල්පීය ක්‍රම ද උකහා ගත්තේය. ඔහු මෙම නව නර්තන අංගය Hi-dance ලෙස හැඳින්වූ අතර පසුව එය නිර්මාණාත්මක නර්තනය ලෙස නැවත නම් කරන ලදී.ශංකර් 1917 දී මුම්බායි හි විධිමත් කලා පුහුණුව ආරම්භ කළ අතර වසර දෙකකට පසුව ලන්ඩනයේ රාජකීය කලා විද්‍යාලයේ ඉගෙනුම ලැබීය. 

පසුව, උදය ලන්ඩනයේ තම පියා සමඟ එක් වූ අතර, 1920 අගෝස්තු 23 දින, ශ්‍රීමත් විලියම් රොතන්ස්ටයින් යටතේ චිත්‍ර කලාව හැදෑරීමට ලන්ඩනයේ රාජකීය කලා විද්‍යාලයට සම්බන්ධ විය. ඔහුගේ පියා ලන්ඩනයේ සංවිධානය කළ පුණ්‍ය ප්‍රසංග කිහිපයක ඔහු නැටූ අතර, එවැනි එක් අවස්ථාවක රුසියානු නර්තන ශිල්පිනී ඇනා පැව්ලෝවා පැමිණ සිටි බව සඳහන් කළේය. මෙය ඔහුගේ වෘත්තීය ජීවිතයට සදාකාලික බලපෑමක් ඇති කිරීමට විය.

1920 දී  ඔහු ප්‍රථම වරට ඉන්දියානු නර්තනය ගෝලීය සිතියමට ඇතුළත් කළේ ඔහු රුසියානු මුද්‍රා නාට්‍ය නර්තන ශිල්පිනී ඇනා පව්ලෝවා සමඟ ඉන්දියානු තේමාවක් මත පදනම් වූ මුද්‍රා නාට්‍යයක රඟ දැක්වීමේදීය.එය රාධා ක්‍රිෂ්ණා ලෙස නම් කරන ලදී. ඇගේ පෙරදිග 'ඔරියන්ටල් ඉම්ප්‍රෙෂන්ස්' වැඩසටහනට ඇතුළත් කිරීම සඳහා නර්තන දෙකක් නිර්මාණය කළේය. ඔහු පැරිසියේ පළමු ඉන්දියානු නර්තන පාසල විවෘත කළේය.

 ඉන්පසුව, ඔහු තම නර්තන කණ්ඩායම සමඟ ලොව පුරා නර්තන රැළි නිර්මාණය කළේය.මුද්‍රා නාට්‍යය ලන්ඩනයේ කොවෙන්ට් ගාර්ඩන් හි රාජකීය ඔපෙරා හවුස් හි ඉදිරිපත් කරන ලදී. පසුව ඔහු එක්සත් ජනපදය පුරා ප්‍රදර්ශනය කරන ලද අජන්තා ගුහා බිතුසිතුවම් මත පදනම් වූ මුද්‍රා නාට්‍ය ඇතුළුව මුද්‍රා නාට්‍ය සංකල්පනය කිරීම සහ නර්තනය කිරීම දිගටම කරගෙන ගියේය.
\ශංකර් 1927 දී නැවත ඉන්දියාවට පැමිණියේ ප්‍රංශ පියානෝ වාදකයෙකු වන සයිමන් බාර්බියර් සමඟ දැන් ඔහුගේ ගෝලයා සහ නර්තන සහකරු වූ අතර ස්විට්සර්ලන්ත මූර්ති ශිල්පිනියක වන ඇලිස් බෝනර් ඉන්දියානු කලා ඉතිහාසය හැදෑරීමට කැමති විය. රබීන්ද්‍රනාත් තාගෝර් විසින්ම ඔහුව පිළිගත් අතර, ඔහු ඉන්දියාවේ රංග කලා පාසලක් විවෘත කිරීමට ඔහුව පොලඹවා ගත්තේය.

1931 දී ඔහු පැරිසියට ආපසු පැමිණි පසු, ඔහු මේ වන විට ඔහුගේ ගෝලයෙකු බවට පත්ව සිටි ඇලිස් බෝනර් සමඟ යුරෝපයේ පළමු ඉන්දියානු නර්තන සමාගම ආරම්භ කළේය. සංගීතඥයන් වන විෂ්ණු දාස් ශිරාලි සහ තිමිර් බරන් සමඟ එක්ව, ඔහු අලුතින් නිර්මාණය කරන ලද චලනයන් සමඟ සංගීතය සඳහා නව නිර්මාණයන් කළේය.ඔහුගේ කණ්ඩායම 1930 දී යුරෝපයේ සංචාරය කළ අතර 1932 සිට 1960 දක්වා එක්සත් ජනපදයේ නිතිපතා පෙනී සිටියේය.

ඉම්ප්‍රෙසාරියෝ සෝල් හුරොක් සහ බොස්ටන්හි බොස්ටන් හි ප්‍රසිද්ධ සීරීස් ආරොන් රිච්මන්ඩ්ගේ අනුග්‍රහය යටතේ ඔහු 'උදයි ශංකර් සහ ඔහුගේ හින්දු බැලට්' ලෙස හැඳින්වූ ඔහුගේම කණ්ඩායම සමඟ යුරෝපය සහ ඇමරිකාව හරහා වසර හතක සංචාරයක් ආරම්භ කළේය. ඔහු ප්‍රංශ නර්තන ශිල්පියෙකු වන ඔහුගේ නර්තන සහකරු සිම්කී සමඟ 1933 ජනවාරි මාසයේදී නිව් යෝර්ක් නගරයේ පළමු වරට එක්සත් ජනපදයේ රඟ දැක්වීය. සංචාරයේ කොටසක් ලෙස, Grand Central Art Gallery හි පිළිගැනීමේ උත්සවයක් පැවැත්විණි.
.
 1938 දී ඔහු උත්තරාන්චල් (දැන් උත්තරාකන්ඩ්) හි අල්මෝරා හි උදය ශංකර් ඉන්දියානු සංස්කෘතික මධ්‍යස්ථානය ආරම්භ කළේය. (දෙවන ලෝක සංග්‍රාමයේදී නැටුම්, නාට්‍ය සහ සංගීතය සඳහා වූ පාසල වසා දැමූ නමුත් 1965 දී කොල්කටාහි නැවත විවෘත කරන ලදී.) ඔහුගේ සොහොයුරා වන සිතාර් වාදක රවි ශංකර් සමඟ එක්ව ඔහු සම්භාව්‍ය සහ ජන නැටුම් ගවේෂණය කර සමාජ අදහස් ඇතුළත් නර්තන නාට්‍ය නිර්මාණය කළේය. ශංකර්ගේ කාර්යය සාම්ප්‍රදායික ඉන්දියානු නර්තනයේ අනුගාමිකයින් විසින් විවේචනයට ලක් වුවද, ඔහුගේ ආධාරකරුවන් ලෙස  කවියෙකු වන රබීන්ද්‍රනාත් තාගෝර් වැනි ප්‍රකට ඉන්දියානුවන් ඇතුළත් විය.

1936 දී, ශාන්ති නිකේතනයට සමීපව, ශ්‍රීනිකේතනය ගොඩනැගීමට රබීන්ද්‍රනාත් තාගෝර්ට මීට පෙර සහය වූ ලෙනාඩ් නයිට් එල්ම්හර්ස්ට් විසින් ඔහුට ආරාධනා කරන ලදී, ඔහුගේ කණ්ඩායම සහ ප්‍රධාන නර්තන ශිල්පිනිය වන සිම්කි සමඟ මාස හයක පදිංචිය සඳහා ඩාර්ටින්ටන් හෝල්, ටොට්නස්, ඩෙවෝන් වෙත පැමිණෙන ලෙස. රුසියානු නාට්‍ය රචක ඇන්ටන් චෙකොව්ගේ බෑණනුවන් වන මිචෙල් චෙකොව්, ජර්මානු නූතන නර්තන ශිල්පී කර්ට් ජූස් සහ තවත් ජර්මානු රුඩොල්ෆ් ලාබන් නැටුම් අංකනය කිරීමේ ක්‍රමයක් සොයා ගත්හ. මෙම අත්දැකීම ඔහුගේ ප්‍රකාශනවාදී නර්තනයට තවත් උද්යෝගිමත් බවක් එක් කළේය.


1938 දී, ඔහු ඉන්දියාව තම පදනම බවට පත් කර, උත්තරකාන්ද් හිමාලයේ අල්මෝරා සිට කිලෝමීටර් 3 ක් දුරින් සිම්ටෝලා හි 'උදය ශංකර් ඉන්දියානු සංස්කෘතික මධ්‍යස්ථානය' පිහිටුවා, කතකලි සඳහා සංකරන් නම්බුද්‍රිටත්, භරතනාට්‍යය සඳහා කන්දප්පා පිල්ලේටත්, මනිපුරි සහ උස්තාද් සඳහා අම්බි සිංටත් ආරාධනා කළේය. සංගීතය සඳහා Allauddin Khan. වැඩි කල් යන්නට මත්තෙන්, ගුරු දත්, ශාන්ති බර්දාන්, සිම්කි, අමලා, සත්‍යවතී, නරේන්ද්‍ර ෂර්මා, රූමා ගුහා තාකුර්තා, ප්‍රභාත් ගංගුලි, සෝහ්රා සේගාල්, උස්රා, ලක්ෂ්මි ශංකර්, ශාන්තා ගාන්ධි ඇතුළු කලාකරුවන් සහ නර්තන ශිල්පීන් විශාල පිරිසක් ඔහුට එක් විය. 



ඔහුගේම සොහොයුරන් වන රාජේන්ද්‍ර, දෙබේන්ද්‍ර සහ රවී ද ඔහුට සිසුන් ලෙස එක් විය. කෙසේ වෙතත්, අරමුදල් හිඟයක් හේතුවෙන් 1942 දී මෙම මධ්යස්ථානය වසර හතරකට පසු වසා දමන ලදී. ඔහුගේ සිසුන් විසුරුවා හරින විට, ඔහු ඔහුගේ ශක්තිය නැවත සකස් කර දකුණට ගමන් කළේය, එහිදී ඔහු ඔහුගේ නර්තනය මත පදනම්ව 1948 දී ඔහුගේ එකම චිත්‍රපටය වන කල්පනා (පරිකල්පනය) නිර්මාණය කළේය, එහි ඔහු සහ ඔහුගේ බිරිඳ අමලා ශංකර් යන දෙදෙනාම නැටූහ. චිත්‍රපටිය නිෂ්පාදනය කර රූගත කරන ලද්දේ මදුරාසියේ ජෙමිනි ස්ටුඩියෝ හිදීය

1962 දී, ඉන්දියාවේ සංගීතය, නැටුම් සහ නාට්‍ය සඳහා වූ ජාතික ඇකඩමිය වන සංගීත නාටක් ඇකඩමිය විසින් ඔහුට ප්‍රදානය කරන ලදී, එහි ඉහළම සම්මානය වන ජීවිත කාලය සඳහා වූ ජයග්‍රහණය සඳහා වන සංගීත නාටක් ඇකඩමි සාමාජිකත්වය සහ 1971 දී රජය. ඉන්දියාවේ, ඔහුගේ දෙවන ඉහළම සිවිල් සම්මානය වන පද්ම විභූෂන් ඔහුට පිරිනමන ලදී.

ඔහු යුරෝපීය නාට්‍ය ශිල්පීය ක්‍රම ඉන්දියානු නර්තනයට අනුවර්තනය කිරීම ඔහුගේ කලාව ඉන්දියාවේ සහ විදේශයන්හි ඉතා ජනප්‍රිය වූ අතර, එතෙක් දැඩි අර්ථකථන සඳහා ප්‍රසිද්ධ වූ සාම්ප්‍රදායික ඉන්දියානු  නැටුම් සඳහා නව යුගයක් ඇති කිරීම සම්බන්ධයෙන් ඔහුට ගෞරවය හිමි වේ. ඔවුන්ගේම පුනර්ජීවනයක් ද සිදු කරමින් සිටියහ. මේ අතර ඔහුගේ සොහොයුරු රවි ශංකර් ඉන්දියානු ශාස්ත්‍රීය සංගීතය බාහිර ලෝකයේ ප්‍රචලිත කිරීමට උදව් කරමින් සිටියේය.

 2008 දී, චිත්‍රපටය චිත්‍රපට පදනමේ ලෝක සිනමා ව්‍යාපෘතිය සහ ඉන්දියාවේ ජාතික චිත්‍රපට ලේඛනාගාරය සමඟ එක්ව Cineteca di Bologna විසින් ඩිජිටල් ලෙස ප්‍රතිසාධනය කරන ලදී.


පරිවර්තනය නිලක්ෂි බණ්ඩාර.
14/01/24.

Thursday, January 11, 2024

ඉන්දියානු සංගීතඥ උස්තාද් රෂිඩ් ඛාන් අභාවප්ප්‍රාප්ත වෙයි.


 උස්තාද් රෂිඩ් ඛාන් උපත ලැබුවේ ඉන්දියාවේ බඩ්යුන් හිය.ඔහු මියන්ටැන්සන්ගේ 31 වැනි පරම්පරාවට අයත් වන අතර සංගීත පුහුණුව ලැබුවේ මුත්තණුවන් වූ උස්තාද් නිසාර් හුසේන් ඛාන් ගෙනි .කුඩා කාලයේ ඔහු සංගීතයට එතරම් උනන්දුවක් දැක්වූයේ නැත. ඔහුගේ මාමා වන ගුලාම් මුස්තාෆා ඛාන් ඔහුගේ සංගීත කුසලතා සටහන් කළ පළමු අය අතර වූ අතර කලක් ඔහු මුම්බායි හි පුහුණු කළේය.

(1990-1993) 1978 එනම් රෂිඩ් අවුරුදු 11 දී තම ප්‍රථම සංගීත ප්‍රසංගය පැවැත්වුවේය. 1980 අප්‍රේල් මාසයේදී නිසාර් හුසේන් ඛාන් ඔහුගේ සීයා සමඟ කොල්කටා වෙත ගිය විට, ඔහු වයස අවුරුදු 10 දී කොල්කටා වෙත පැමිණියේය.  1980 අප්‍රේල් මාසයේදී, නිසාාර් හුසේන් ඛාන් කල්කටාවේ ITC සංගීත පර්යේෂණ ඇකඩමියට (SRA) සංක්‍රමණය වූ විට, රෂීඩ් ඛාන් ද වයස අවුරුදු 14 දී ඇකඩමියට එක් විය.. 1994 වන විට ඔහු ඇකඩමියේ සංගීතඥයකු ලෙස පිළිගැනිණි.

රාම්පූර්-සහස්වාන් ගයාකි (ගායන විලාසය) ග්වාලියර් ඝරානාවට සමීපව සම්බන්ධ වන අතර එහි මධ්‍යම-මන්දගාමී තෙම්පෝ, සම්පූර්ණ කටහඬ සහ සංකීර්ණ රිද්මයානුකූල වාදනය ඇතුළත් වේ.රෂීඩ් ඛාන් ඔහුගේ මවගේ ආච්චි-මාමාගේ ආකාරයට ඔහුගේ විලම්බිත් ඛයාල්වල මන්දගාමී විස්තාරණය ඇතුළත් කළේය.

රෂිඩ් ඛාන් ඔහුගේ විලම්බිත් ඛයාල්වල මන්දගාමී විස්තාරණය ඇතුළත් කරන අතර සර්ගම් සහ සර්ගම් තංකාරි වාදනය භාවිතයේ සුවිශේෂී ප්‍රවීණතාවයක් ද වර්ධනය කර ඇත.ඔහුට අමීර් ඛාන් සහ බිම්සෙන් ජෝෂිගේ ශෛලිය සමඟ බලපෑවේය.ඔහු ද තම ගුරුවරයා මෙන් තරානා වාදනයෙහි ප්‍රවීණයෙක් වන නමුත් නිසාර් හුසේන් ප්‍රසිද්ධියට පත් වූ වාද්‍ය ඛණ්ඩය පදනම් කරගත් සංගීත ශෛලියට වඩා ඛයාල් ශෛලියට වැඩි කැමැත්තක් දක්වමින් ඒවා ඔහුටම ආවේණික ලෙස ගායනා කරයි ඔහු ගයනා කරන විට ඔහුගේ තනු නිර්මාණවල අන්තර්ගත වූ චිත්තවේගී බව ප්‍රේක්ෂක හදවතට දැනේ.ඔහු තම ගුරුවරයා මෙන් තරානා වාදනයේ ද ප්‍රවීණයෙකු වූ නමුත් නිසාර් හුසේන් ප්‍රසිද්ධියට පත් වූ වාද්‍ය ආඝාත පාදක ශෛලියට වඩා ඛයාල් ශෛලියට වැඩි කැමැත්තක් දක්වමින් ඒවා ඔහුගේම ආකාරයෙන් ගායනා කළේය. වාද්‍ය නාද අනුකරණයක් සිදු නොවීය.

ඔහු මෙසේ කියයි: "හැඟීම් අන්තර්ගතය අලප් තුළ විය හැකිය..විටෙක සමහර විට bandish ගායනා කරන විට, හෝ පදවල අර්ථය ප්‍රකාශ කරන විට, මෙය වැඩිහිටි විශාරදයන්ට සාපේක්ෂව ඔහුගේ ශෛලියට නවීනත්වයේ හැඟීමක් ගෙන දෙයි.
Ustad's Won Several Awards, Here's a Few

Padma Shri
(2006)

Sangeet Natak Akademi Award

(2006)

Global Indian Music Academy Awards (GIMA)

(2010)

Maha Sangeet Samman Award

(2012)

Mirchi Music Awards

(2013)
non-film discography[edit]
  • Classical Wonders of India (2015)
  • Krishna - Ustad Rashid Khan (2013)
  • Rashid Again (2013)
  • Baithaki Rabi - Ustad Rashid Khan (2012)
  • Poore Se Zara Sa Kam Hai – Mausam
  • Nirgun (2010)
  • Kabir (2009)
  • Shabad Kirtan Gurbani - Sawan Aaya Hey Sakhi from album (Guru Manyo Granth)(2008)
  • Shabad Kirtan Gurbani - Holi Kini Sant Sev from album (Guru Manyo Granth)(2008)
  • Hey Bhagwan - Ustad Rashid Khan
  • Master Pieces Ustad Rashid Khan (2006)
  • Yearning (2006)
  • Reflection (2006)
  • Masterworks From the NCPA Archives: Rashid Khan
  • The Song of Shiva
  • Morning Mantra (2003)
  • Morning Mantra (2003)
  • Selection - Raga - Megh and Hansadhwani (2002)
  • Voice of India (2002)
  • Yatra – A Journey of Rabindrasangeet & Hindustani Classical Bandish, with Nachiketa Chakraborty
  • Naina Piya Se
  • Live in Concert: Moreton Centre (2000)
  • A Maestro in the Making (2000)
  • The Genius of Rashid Khan (2000)
  • The Song of Shiva (2000)
  • In London (2000)
  • Classical Vocal: Ustad Rashid Khan (Live At Savai Gandharva Festival, Pune) (1999)
  • Saajan More Ghar Aao (Live) (1998)
  • Selection - Kaushi Kanada - Charukeshi - Barwan (1996)
  • Khyal (1996)
  • Shyam Kalyan - Ustad Rashid Khan (1996)
  • Rashid Khan Live In Concert (1995)
  • Rashid Khan - Ustad Rashid Khan (1995)
  • A Tribute to a Living Legend (1995)
  • Raga Yaman / Raga Kirwani (1994)
  • Rashid Khan Live In Concert (1993)
  • Raga Bageshri / Desh (1991)

රෂීඩ් ඛාන් 2024 ජනවාරි 9 වන දින කොල්කටා හි පෞද්ගලික රෝහලකදී මිය ගියේය. ඔහු දිගු කලක් පිළිකාව සමඟ සටන් කරමින් සිටියේය.[9][10] පුරස්ථි ග්‍රන්ථියේ පිළිකාවක් ඇති බව හඳුනා ගැනීමෙන් පසු ඛාන් ටාටා අනුස්මරණ පිළිකා රෝහලෙන් වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර ලබා ගත්තේය.

නිලක්ෂී බණ්ඩාර 
11/01/24.  

Tuesday, January 9, 2024

භීතිකා (phobia)

 


ග්‍රීක භාෂාවේ phobos - phobia  ෆොබියා- බිය /භීතිකා යන වචනෙන් නිර්මාණය වී තිබේ.

"පුද්ගලයකු තුල ඇති වන දැඩි කන්සමය ලක්ෂණ ඇති කිරීමට සමත් අක්‍රමිකතා ලෙස භිතිකා හැඳින් වේ. එනම් මෙහිදී යම් කිසි තැනැත්තෙකු යම්පුගලයකුට, සතෙකුට, අවස්ථාවකට ,වස්තුවකට අස්වාභාවික ව අහේතුකව අතාර්තික  බිය වනවා නම් එය භීතිකාවක් වේ.මෙම පුද්ගලයින් නිතරම කාංසාවෙන් සහ බියකින්  සිටි. බියජනක උත්තේජකයට දුරින් සිටින තාක් සාමාන්‍ය තත්වයෙන් සිටින අතර ලං වීම වැඩිවීමත් සමග බියට පත්වේ.

නිදසුන් :

කැරපොත්තන්ට දක්වන බිය,

උසක සිට බැලීමට ඇති බිය.

මෙහිදී මොවුන්ව හඳුනාගත හැකි ලක්ෂණවන්නේ 

භිතිකා සහිත පුද්ගලයින් සැමවිටම උත්තේජකයකට නිරාවරණය වූ පසු පාලනය කරගත නොහැකි බියකින් පසුවේ.

එම බිය ගෙන දෙන වස්තුව සැමවිටම මගහැරීමට උත්සහ දරයි.

එම උත්තේජනයට මුහුණ දුන් පසු සාමාන්‍ය තත්වයට පත්විමට ඇති අපහසුව.

එම බිය අතාර්තික, අහේතුක බියක් බව අවබෝධයෙන් කටයුතු කිරීම.

භීතිකා වකදී පෙන්නුම් කරන දැඩි කලබලවීම, බියසුලු ස්වභාවය රුධිර ගමනාගමනය සහ හරද් ස්පන්දනය වැඩිවීම ,දහදිය දැමීම වැනි ලක්ෂණ මොවුන්ගෙන් දැකිය හැකිය.

භීතිකා වර්ග කිහිපයකි.

1.විශේෂ භීතිකා ( Specific /Simple Phobia)

2.සමාජ කාංසා අක්‍රමිකතාවය.  (  Social Anixety Phobia)

3.අංගන භීතිකා (Agrophobia)

1.විශේෂ හෝ සරල භිතිකා 

විශේෂ අවස්ථාවකට හෝ විශේෂ වස්තුවකට ඇති බය. ජලය, සර්පයින්.කුරුල්ලන් හුදකලාව, අඳුර. යුධ වාහන වලට ඇති බය විශේෂ භිතිකා වලට අයත් වේ.වර්සතමානයේදී අන්මාතර්ජජාලයට දක්වන බිය ,ජංගම දුරකතනයට දක්වන බිය ආදී භීතිකා වලින් පෙලෙන පුද්ගලයින්ද වේ. මොවුන් බියජනක අවස්ථාවට මුහුණ දීමට මෙන්ම එවැනි අවස්තාවක් ජායා රූපයකින් වත් දැකීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම විශේෂ භීතිකා වල ලක්ෂණයකි. මෙය මොවුන්ගේ පෞද්ගලික, සමාජ සහ වෘත්තීය ජිවිතයට පවා බලපෑම් එල්ල කරයි.

වර්තමානයේ දක්නට ලැබෙන තවත් විශේෂ භීතිකාවක් නම් රුධිර එන්නත් සහ තුවාල භීතිකාවයි.මොවුන් රුධිරය සහ තුවාල දැකීම , වෙන කෙනෙකුට එන්නත් කිරීම දකින විට සිහිනැතිවීම දක්නට ලැබේ.,එහිදී පුද්ගලයා සවිඥානිකතත්වයේ නැති නිසා තමන්ට සිදුවූ දෙය අත්විදීමට හැකියාව නොලැබේ.හදිසි කෝපය, ගල් ගැසී සිටිමවනි ලක්ෂණ මොවුන් ගෙන් දැකිය හැකිය.

2.සමාජ කාංසා අක්‍රමිකතාවය.  (  Social Anixety Phobia)

සමාජයක් ඉදිරියට යාමට බිය දක්වන අතර පොදු කටයුතු වලදී මග හරි.යොවුන් වියේදී ආරම්භ වන අතර පිරිස් සමාගම්වලින් ඉවත්ව සිටීමට උත්සහ කරයි.අප විසින් සබකෝලය ලෙස හඳුන්වන්නේ මෙයයි,මෙහිදී එම තැනැත්තා යම් කිසි කාංසාමය තත්වයකට සහ තැතිගැන්මකට පත්වේ.අන් ඇය තමාව උපහාසයට ලක් කරන බව මොවුන් සිතයි.අපහාස කරතියි සිතයි.එම නිසා සම්මුඛ සාකච්ජා, උත්සව , පොදු ස්ථාන වල ආහාර ගැනීම යනාදිය ප්‍රතික්ෂේප කිරීම නිසා සමාජීය වශයෙන්ද අපහසුතාවයට පත් වේ.

3. අංගන භිතිකා 

නිවසින් බැහැරව යාමේදී ඇති වන බිය හෝ නුපුරුදු ස්ථානයකට ඇතුල් වීමේදී දැනෙන බිය අංගන බියයි.,පොදු ස්ථාන වලදී බිය වන මොවුන් බොහෝ විට හුදකලාව ජිවත් වේ.දෛනික ක්‍රියාකාරකම් වලදී කාර්යාලයකට ගොස් තම වැඩ කටයුතු කර ගැනීමට නොහැකි වීම, වාහන එළවීමට බිය වම ක්‍රීඩාගාරයකට පවා  යාම අඩිය ප්‍රතික්ෂේප කරයි.

මෙම භීතිකා තත්වයන් ඇති වීමට ප්‍රධාන වශයෙන්ම මොලයේ රසායනික ව්‍යුහයේ ක්‍රියාකාරිත්වයේ ඇතිවන වෙනස්කම් හේතුවේ.සේරටෝනික් වර්ගයේ s.allele නම් සෛලය සහිත පුද්ගලයින් මෙම තත්වයට පත්වේ. එලෙසම behavioural inhabited (චර්යාමය වශයෙන් )නිශේධිත, කුලෑටි දරුවන් සහ සංවේදී දරුවන්ට භීතිකා වැළඳීමේ ප්‍රවනතාවය ඇත.මොලයෙර් පවතින බිය පාලනය වන තැන්වල ඇති රසායනික වෙනස්කම්ද භිතිකාවන්ට හේතුවේ.aදරනලින් හෝමෝනය ශ්‍රාවය වීම අතපය වෙව්ලීම ,දහදිය දැමීම ලක්ෂණ වේ.

භිතිකාවන්ට ප්‍රතිකාර සිදු කරන ආකාරය.


මෙහිදී ක්‍රම කිහිපයක සංකලනයක් තිබේ.

1. ඖෂධිය ප්‍රතිකාර 

2.විසංවේදනය හෝ නිරාවරණ ප්‍රතිකාරය.

3.නිදහස් සංඝටනය.


1.ඖෂධිය ප්‍රතිකාර ලෙස 

උපදේශනය 

මනෝ ප්‍රතිකාර 

සතිමත් භාවය 

භාවනාව යෝග ක්‍රම 

2. විසංවේදනය හෝ නිරාවරණ ප්‍රතිකාරය.

තමන් අකමැති දෙයට පුද්ගලයාව නිරාවරණය කිරීමෙන් සිදු කරන ප්‍රතිකාරයකි.

උදා : නිතර බිම අල්ලා අත සෝදන තැනැත්තෙකුට යම් කිසි කාල සීමාවක් අත්සේදිමෙන් වැලැක්වීම.

ආදර්ශය 

ඉහත තැනැත්තා ඉදිරියේ මනෝ උපදේශකවරයා බිම අල්ලා අත නොසොදා සිටීම.

ක්‍රමවත්ව සංවේදී බව අඩු කිරීම.

උදා: මකුලුවන්ට බය කෙනෙකුට නිතර මකුළුවන්ගේ පින්තුර  දක්න්නට සැලැස්වීම ,ඔහුට ආසන්නව මිය මල ගිය  මකුලුවන්ව තබා දකින්නට සැලැස්වීම ,මිය ගිය මකුළුවකු ඇල්ලීමට සැලැස්වීම වසහයෙන් කොටස් 10ක අනුක්‍රමික විසන්වෙදන ක්‍රියාවලියකට යොමු කිරීම සිදු කෙරේ.


නිලක්ෂි බණ්ඩාර.

09/01/24.

Sunday, January 7, 2024

පැබ්ලෝ නෙරූඩා One Hundred Love Sonnets: XVII සොනෙට් පද්‍ය සංග්‍රහය.










මම ඔබට පෙම් නොකරමි.
සාගරය අසල පිපි රෝසමලක් බඳු වුවත් නුඹ 
මම ඔබට පෙම් නොකරමි.
සෙවනැළි සහ ආත්මය අතර රැඳී සමහරක් අඳුරු දේට
පෙම් කල යුතු හෙයින්   
මම ඔබට රහසින් පෙම් කරමි.

කිසිදා නොපිපෙන රුකක් ලෙස
මම ඔබට පෙම් කරමි.
නමුදු මල් තුළ සැඟවුණු ආලෝකය 
තමන් තුලටම ගෙන යයි.
ඔබේ ප්‍රේමයට  ස්තූතිවන්ත වන්නට,
 නිශ්චිත සුවඳක්, පොළොවෙන් විහිද 
 මගේ ශරීරය තුළ අඳුරු ලෙස ජීවත් වේ.

මම ඔබට පෙම් කරන්නේ ,
ඔබ කොහි සිට කෙසේ පැමිණියේද , කවදා පැමිණියේද කිසිවක් යන්න නොදැන, 
සංකීර්ණ බැවින් හෝ මමත්වයකින් 
තොරව මම ඔබට පෙම් කරමි.
ඉතින් මම නුඹට  ආදරෙයි
මම නොමැති තැන ඔබත්,
මා පපු ගැබ  මත ස්පර්ෂිත නුඹේ දෑතත්,
මා නෙතු පියෙන විට නුඹේ නෙතු යුගලද පියන්නට තරම් සමීප බවත් විනා 
අන් කිසිත් මම නොදනිමි. 

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 
6/1/24.

හඬා සිනාසුණු පුදුම හොරා ... වේතාල කතා







 රටින් රට ඇවිද ගිය වේතාල ට චන්ද්‍රහර්දය නම් නගරයේදී චන්ද්‍රවීර නම් ප්‍රතාපවත් , රජ කෙනකු  හමුවිය.මෙම නගරයේ ධර්මවිර නම් ධනවත් සිටුවරයකු වාසය කල අතර ඔහුට ශෝභානා නම් රූමත් දියණියක් සිටියාය.නිසි වයස පැමිණි කළ ඇයව විවහා කර දීමට සිටුවරයා සුදානම් වූ නමුත් ඇය විවාහය පමා කළාය.හේතුව වශයෙන් පැවසුවේ තමාට සුදුසු කෙනෙකු හමුවන තුරු විවාහය ප්‍රමාද කළ යුතු බවයි.

මේ අතර මෙම නගරය පුරා සොරකම් පැතිර යන්නට විය.රජුගේ මුර භටයින්ටද සොරුන් අල්ලා ගත නොහැකි විය.මෙවිට මහජනතාව කල්පනා කලේ මේ සොරකම් වලට මුර භටයින්ගේද සම්බන්ධතාවයක් ඇති බවයි.වැසියෝ මේ බව රජුව හමුවී පැවසුහ.තමා ම ගොස් සොරාව සොයා ගත යුතු බව රජු තීරණය කළේය.

දින කිහිපයක් ගිය පසු රාත්‍රියට නගරයේ සැරිසරන මිනිසකු රජු දුටු අතර මුර භටයින්ගේ අණ නොතකා ඔහු දුවන්නට විය.මේ මිනිසාව අල්ලා ගත් විට මෙතෙක් සැරිසැරූ සොරා , ඔහු බව හෙළි විය.සොරා ඇල්ලීම පිළිබඳව රට වැසියෝ බොහෝ සතුටු වුහ.මෙම සොරා නගරයේ ප්‍රදර්ශනය කර අවසානයේදී උළ තබා මරා දමන ලෙස රජු නියෝග කළේය.සොරා නගරය වටා ගෙන යන දිනයේදී ඔහුව බැලීම සඳහා කාන්තාවන් පවා සඳළුතල මතට පැමිණියහ.සොරා ධර්මවිර සිටුතුමාගේ මාලිගය ඉදිරියෙන් ගෙන යන විට ශෝබනා කුමරිය ඔහු දුටුවාය.,සොරා කෙරෙහි ආදරයක් ඇතිවූ ඇය සොරා නිදහස් කර තමාවඔහුට  විවහා කර දෙන ලෙස ඉල්ලා සිටියාය.

මෙය වරදක් බවත් ඇයගේ ජිවිතයට පවා හානියක් සිදුවිය හැකි බවත් වටහා දීමට වැඩිහිටියන් උත්සහ කල ද ඇය පිලි නොගත්තාය." මගේ ස්වාමියා ලෙස මා ඔහුව තෝරාගෙන අවසානයි.ඔහු මිය ගියහොත් මම ද චිතකය මත දැවී මිය යමි.ඇය පැවසුවාය.

මෙය ඇසු ධර්ම විජය සිටුතුමා සොරාට නිදහස ලබා දෙන ලෙස රජුගෙන් ඉල්ලා සිටියේය.මෙය රටේ පාලනයට සම්බන්ධ ප්‍රශ්නයක් නිසා සොරා නිදහස් කිරීම නිසා, රාජ්‍ය පාලනය අවුල් වීමට හේතු විය හැකි බැව් රජු පැවසුවේය. බලාපොරොත්තු කඩ වූ ධර්ම වීර සිටුතුමා ආපසු ප්[පැමිණ සිය දියණියට ආරංචිය දැන්වුවේය. 

සිටු දියණිය තමාට ආදරය කරන බව ඇසු සොරා පළමුව හඬා වැටුනේය. දෙවනුව සිනාසුනේය.මෙතැනදී රජුගේ නුවණ පරික්ෂා කිරීමට වේතාලට අවශ්‍ය විය.ඔහු රජුගෙන් ප්‍රශ්න දෙකක් ඇසුවේය.

රජතුමනි... සොරා ඇඩුවේ ඇයි?

 මදක් කල්පනා කළ වික්‍රම රජතුමා මෙසේ පැවසුවේය.

".... සිටු දියණිය තමා ට ආදරය කරන බව වැරදි වලට අසුවීමට පෙර දැන සිටියේ නම්  තමාට හොඳ මිනිසකු වීමට තිබුණි."

හැඬුවේ එබැවිනි.

දුටු පමණින් තමාට ආදරය කර දැවී යාමට සිතීම මෝඩකමකි . 

ස්ත්‍රිය තුළ පවතින මෝඩකම ගැන ඔහු සිනාසුණේය.

"ඔබේ පිළිතුර ඉතාමත් නිවැරදි රජතුමනි. " මෙසේ පවසා වේතාල ඈතට දිව ගියේය.

මෙවැනි කතා බෞද්ධ ජාතක කතා සාහිත්‍යයේද දක්නට ලැබේ.සොරකුට පෙම් බැඳ අවසානයේදී සොරා තමාගේ රන් ආභරණ පහර ගැනීමට උත්සහ කල විට රජ කුමරියක් සොරාව පර්වතයක් පහලට තල්ලු කර දමා ජීවිතය බේරා ගත්තාය.එය කුණ්ඩලකේෂි කතා වස්තුවයි.

තවත් එක කතාවක පැවසෙන්නේ මහමගදී දුටු පිංගුත්තර නම් දුෂ්ඨ මිනිසකුට පෙම් කල රජකුමරියට නොදී ඔහු තනිවම ගසට නැග දිබුල් ඵල නෙලා ගෙන කෑ පුවතයි.මෙම කතා වලදී කතා රචකයා ස්ත්‍රීන්ගේ නුවණ උපහාසයට ලක් කරයි . දැනුදු අනන්ත වත් මෙවැනි සිදුවීම් සිදුවේ. සිදුවිමටද ඉඩ ඇත.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර.

8//01/24.


මුව පිනවන ඉංදියානු රසමවුළු

 

1.සමෝසා 


ඉන්දියාවේ වඩාත්ම ජනප්‍රිය වීදි ආහාරය වන සමෝසා යනු කුළුබඩු සහිත අර්තාපල්, ළූණු සහ කඩල වැනි රසවත් පිරවුමක් සහිත බැදපු හෝ බේක් කරන ලද පේස්ට්‍රි වර්ගයකි.මෙහි සම්භවය 10 වන ශතවර්ෂයේ පමණ ඈතට දිවෙන අතර, විවිධ හැඩයන් සහ පිරවුම් සහිත සමෝසාවල අනුවාද ආසියාව, අප්‍රිකාව සහ මැද පෙරදිග පුරා සොයාගත හැකිය. සමෝසා ලොව පුරා පිළිගත් ඉන්දියානු ආහාරයක් බවට පත්ව ඇත.සමෝසා සකස් කර ඇත්තේ පිටිවලින් (දේශීයව මයිඩා ලෙස හැඳින්වේ) සහ පිරවුමකින් පුරවා ඇත, බොහෝ විට කැට කපා පිසින ලද හෝ පොඩි කළ තම්බා අර්තාපල්, ළූණු, මුං ඇට, පරිප්පු, ඉඟුරු, කුළුබඩු සහ අමු මිරිස් මිශ්‍රණයකි. පිරවුම අනුව සමෝසා නිර්මාංශ හෝ නිර්මාංශ විය හැකිය.තේ පැන් සාදවලදී කෑමට පහසු වූ නිසාත්, ෂිකාර් (දඩයම්) සඳහා කෙටි ආහාර ලෙස ප්‍රවාහනය කිරීමටත් පහසු වූ නිසා අතීතයේ රාජකීය පවුල් සමෝසාවලට ප්‍රිය කළහ.

2.පානි පූරි


පානි පූරි, ගොල්ගප්පා ලෙසද හැඳින්වේ, එය ජනප්‍රිය ඉන්දියානු වීදි කෙටි ආහාරයකි.රටේ ප්‍රාන්ත අනුව නාමය වෙනස් වේ. නමුත් එය ඊසානදිග බිහාර් ප්‍රාන්තයේ ආරම්භ වූ බව විශ්වාස කෙරේ.  අර්තාපල්, කඩල සහ කුළුබඩු සහිත ජලය (පානි) මිශ්‍රණයකින් කුඩා බැදපු හොලෝ පූරි පුරවා හිස් පූරි, ගැඹුරු තෙලේ බැදපු හැපෙන පැතලි පාන්වලින් සාදා, පසුව එය මිරිස් කුඩු, චැට්මිශ්‍රිත මසාලා මිශ්‍රණයකින් පුරවා එක් පැත්තක සිදුරක් සිදු කරයි. , සියඹලා චට්නි, අර්තාපල්, කඩල හෝ ළූණු - කුළු බඩු සහ පිරවුම් ලෙස භාවිත කරයි. මෙතරම් ජනප්‍රිය වන්නේ එහි විවිධ රසයන්, රසයන් සහ වයනය එක් කටගැස්මකින් ලබා දීමට ඇති හැකියාවයි - එය සැර, පැණිරස, ලුණු සහිත, හැපෙනසුළු සහ රසවත් අමුද්‍රව්‍යවල ප්‍රණීත සංකලනයකින් රසවත් කරයි.ද්‍රෞපදීකුන්ති නම් කාන්තාව විසින් පානි පූරි සොයා ගත් බව කියවේ.


3.වඩ පාව්

වඩ පාව් යනු මුම්බායි නගරයේ නිවහන වන මධ්‍යම මහාරාෂ්ට්‍ර ප්‍රාන්තයට ආවේණික නිර්මාංශ වීදි ආහාරයකි.  චට්නි සහ අමු මිරිස් සමග මෘදු පාන් බනිස් තුළ ගැඹුරු තෙලේ බැදපු කුළුබඩු මිශ්‍රිත  අර්තාපල් පැස්තලයකින්  සමන්විත වේ. භෞතික හැඩය බර්ගර් එකකට සමාන වීම අනුව එය බොම්බේ බර්ගර් ලෙසද හැඳින්වේ. වඩ පාව්, බොම්බේ බර්ගර් ලෙසද හැඳින්වේ, 20 වන සියවසේ මැද භාගයේදී කම්කරුවන් සඳහා දැරිය හැකි සහ පෝෂ්‍යදායී ආහාරයක් ලෙස නිර්මාණය කරන ලද අතර නගරයේ සංස්කෘතිය හා දේශපාලන ඉතිහාසයේ වැදගත් ස්ථානයක් දරයි. ලෝක වඩ පාව් දිනය වාර්ෂිකව අගෝස්තු 23 දින සමරනු ලැබේ.වඩ පාව් සොයා ගැනීමේ ගෞරවය අශෝක් වෛද්‍යට හිමි වේ.මුම්බායි හි විශේෂ වීදි ආහාර වන වඩා පාව් දැන් ගෝලීය පිළිගැනීමට ලක්ව ඇති අතර ලොව හොඳම සැන්ඩ්විච් ලැයිස්තුවේ 13 වැනි ස්ථානයට පත්ව ඇත.

4.

පකෝරා

පකෝරා පිකෝරා හෝ පකුරා හෝ භාජි ලෙසද හැඳින්වේ, කුළුබඩු සහිත එළවළු ෆ්‍රිටර් ගැඹුරු බදින ලද අතර ඒවා කෙටි ආහාරයක්, වීදි ආහාරයක් හෝ ආහාර රුචියක් ලෙස අනුභව කරනු ලැබේ. මෙම හැපෙනසුළු ෆ්‍රිටර්ස් බොහෝ විට සියඹලා සෝස්, චට්නි හෝ රයිටා සමඟ ඇති අතර ඉන්දියානු මංගල උත්සවවල ජනප්‍රිය ආහාරයකි.Pakoras සෑදීමට   එළවළු, කුළුබඩු සහිත බැටරයක ආලේප කර ගැඹුරු බැදීමෙනි.  ළූණු, මසූර් පරිප්පු (පරිප්පු), සුජි (සෙමොලිනා), කුකුල් මස්, අර්බි මුල් සහ කොළ, වම්බටු, අර්තාපල්, මිරිස් ගම්මිරිස්, නිවිති, පනීර්, වට්ටක්කා, මින්ට්, කෙසෙල් හෝ බේබි  ඉරිඟු භාවිතා කරයි.1930 ගණන්වල පෙෂාවර් අවන්හලේදී ඉන්දියානුවෙකු විසින් සොයා ගන්නා ලදී. ඒ වන විට පෙෂාවර් අවන්හලේ මෙනුපතේ බැදපු කෙටි කෑමක් නොතිබූ අතර, එය බැටර්-ෆ්‍රයිඩ් චිකන් එකක් සාදා එය චිකන් පකෝරා ලෙස පිළිගන්වන ලෙස ඔහුට බල කළේය.

5.ඩල් තාඩ්කා 


Dal tadka යනු ගිතෙල් හෝ තෙල් සහ කුළු බඩු වලින් පදම් කරන ලද ,පරිප්පු වලින් සාදන ලද ඉන්දියානු ආහාරයකි. ඩැල් ටැඩ්කා  ජනප්‍රිය ඉන්දියානු කෑමක් වේ. විශාල වශයෙන් නිර්මාංශ ආහාරයක් වන මෙය  ඉන්දියානු ආහාර ප්‍රෝටීන් සහ පෝෂ්‍ය පදාර්ථ ප්‍රභවයක් ලෙස සැලකේ . ගිතෙල් වලින් බදින අතර පරිප්පු   ඖෂධිය පැලැටි සමග පදම් කර පිසිනු ලබයි. පරිප්පු ව්‍යංජනය  සාදනු ලබන්නේ කහ හෝ රතු බෙදුණු පරිප්පු උණුසුම් කරන කුළුබඩු සහ බොහෝ විට පොල් කිරි, තක්කාලි සහ සුප් හොද්ද සමඟ පිස දැමීමෙනි. ඉස්ටුවක් වැනිය.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර
07/01/24.

Saturday, January 6, 2024

මගේ ප්‍රබෝධයට හේතුව නුඹයි. michelle reicks- carnations of red


 මගේ ප්‍රබෝධයට හේතුව නුඹයි.

මම ඔබේ ගැඹුරු ඇස් දෙස බලමි
ඔබ මට තෑගී දුන් රතු කානේෂන් මල
මම ඔබට පෙම් කරනවට වඩා බොහෝ දේ අදහස් කරයි.
මන්ද ඔබ දැනටමත් මට මේ දේ පවසා ඇත.
ගැනිය නොහැකි තරම් 
වාර ගණනක් තෑගී කළ
 රතු කානේෂන් පොකුරු තුල
මම ඔබට ආදරේ යැයි කිසි දිනක නොපැවසුවෙමි
රතු කානේෂන් පැවසුවේ නුඹ සොඳුරු බවයි
අසන්නට මම සැමවිටම ළඟ නැති නිසා.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 
06/01/2024.

බොහිමියානු දේශයේ සුන්දර සිහිනය මනාලි


 පුජනිය හිමාලයා කඳුකරයේ 

හදවත ඔබයි....

නිස්කලංකයේ තෝතැන්න 

මිහිබට සුරපුර....

ආදරණිය මනාලී....

හිමාචල් දේශයේ

අභාරණය...

කැන්වස් පතක ඇඳි  චිත්‍රය..


අහස සිඹින 

හිමගිරි මුදුන් 

තරු පිරි අහස ගයයි.

හිමාචල් හදවතේ තනුව 

හරිත පැහැ නිම්න 

මුමුණයි ... කඳුකරයේ 

නොකියූ තේජසක දෝංකාරය...

නොගැයූ සොබාදම් සංධ්වනිය .

බියස් නදිය ......

මුමුණයි සුළඟට රහස්.

පැද්දෙන පයින් ගස් සිපගෙන.


රෝදන් පාස් ,,,, දර්ශනීය නිම්නය 

වසන්තයේ සංචාරක දොරටු විවර කළ 
හිඩිම්බා මහා දෙවොල 

ජන කතාවේ .... කට කතාවේ.... 

දෝංකාරය .... විශ්වය 

කළඑළි කරයි.... මනාලි දේශය....


නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

6/1/2024.


Beauty of Manali



In the heart of the Himalayas, where dreams take flight, Lies a haven of serenity, a land so bright. Manali, the jewel in Himachal's embrace, A canvas of nature, each scene a masterpiece.

Amidst snow-capped peaks that touch the sky, Manali unfolds, a breathtaking lullaby. Valleys adorned in hues of green and gold, A tale of splendor, in mountains untold.

Beas River whispers secrets to the breeze, As pines sway gently, rustling with ease. Majestic deodars stand tall and wise, Guardians of Manali, under azure skies.

Rohtang Pass, a gateway to the sublime, Where snowflakes dance in rhythm and rhyme. A playground for winter, a wonder to explore, Nature's spectacle, forever to adore.

Hidimba Devi Temple, in cedar's embrace, Whispers of legends, a sacred space. Ancient tales echo in the temple's dome, Where history and faith find their home.

Old Manali, a village lost in time, Cobbled streets, a melody of chime. Cafes and colors, a bohemian's dream, Beside the river's flow, a tranquil stream.

Adventure beckons, a siren's call, Skiing on slopes, a thrill for all. Paragliding high, in the clear blue, Manali's spirit, forever anew.

Beneath a star-studded, velvety night, Manali glows, a celestial light. Mountains whisper tales, the river hums, In Himachal's heart, the melody becomes.

Manali, a symphony of nature's grace, A destination where time finds its space. In the lap of mountains, a story untold, A treasure of Himachal, a beauty to behold.



Nilakshi Bandara

6/1/2024

Friday, January 5, 2024

අශ්වින් සංඝිගේ "Chanakya's Chant කෘතිය.




"Chanakya's Chant" යනු ඉන්දියානු කතුවරයකු වන Ashwin Sanghi විසින් ලියන ලද දේශපාලන ත්‍රාසජනක නවකතාවකි. මෙම පොත 2010 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර ඓතිහාසික හා සමකාලීන අංග එකට ගෙතුන ග්‍රහණ ආඛ්‍යානය නිසා ජනප්‍රියත්වයට පත් විය. නවකතාව සමාන්තර ආඛ්‍යාන දෙකකට බෙදා ඇත, එකක් පුරාණ ඉන්දියාවේ සහ අනෙක නූතන යුගයේ. පුරාණ කථා වස්තුව පුරාණ ඉන්දියානු උපායමාර්ගිකයෙකු සහ දේශපාලන න්‍යායාචාර්යවරයෙකු වන චානක්‍ය සහ ඉන්දියානු උපමහාද්වීපය එක්සත් කිරීමට ඔහු දරන උත්සාහය වටා ගෙතී ඇත. සමකාලීනව ඉන්දියාවේ දේශපාලන භූ දර්ශනය හැසිරවීමට චානක්‍යගේ මූලධර්මවලින්අදහස්ල සහ උපදෙස් ගන්නා ගංගාසාගර් මිශ්‍රා නම් නූතන දේශපාලන උපායමාර්ගිකයෙකු පිළිබඳව තෙමාගත කරයි.

කතුවරයා ඓතිහාසික හා සමකාලීන කාල පරාසයන් අතර බාධාවකින් තොරව සංක්‍රමණය වන අතර, ආරම්භයේ සිටම පාඨක අවධානය ග්‍රහණය කර ගන්නා කතාවක් නිර්මාණය කරයි.Ashwin Sanghi විසින්ඓතිහාසික සිදුවීම් සහ චරිත පිළිබඳ මනා අවබෝධයක් පෙන්නුම් කරයි. පුරාණ ඉන්දියාව විසින්චානක්‍යගේ ජීවිතය, ඔහුගේ උපාය මාර්ග සහ එම යුගයේ දේශපාලන ගතිකත්වය පිළිබඳ අවබෝධයක් සපයයි.

වර්තමාන දේශපාලන වාතාවරණය තුළ චානක්‍යගේ ප්‍රතිපත්තිවල යෙදීම ප්‍රදර්ශනය කරමින් සමකාලීන කථා වස්තුව කුතුහලය දනවන ස්ථරයක් එක් කරයි. නූතන පසුබිම තුළ ඇති දේශපාලන උපාමාරු, බල අරගල සහ කුමන්ත්‍රණ ආඛ්‍යානයට අදාළ සහ සිතීමට තුඩු දෙන අංගයක් එක් කරයි.

කතෘ විසින් කෘතියෙහි අන්තර්ගත  චරිතයන් හොඳින් නිර්මාණය කර ඇත .විශේෂයෙන් කාලරේඛා දෙකෙහිම ප්‍රධාන චරිතයට අනුබද්ධව  කතුවරයා විසින්  චානක්‍යගේ චරිතයේ හරය සාර්ථක ලෙස ග්‍රහණය කර එය ගංගසාගර් මිශ්‍රා සමඟ නූතන සන්දර්භයට අනුගත කරයි. අශ්වින් විසින් චානක්‍යගේ දේශපාලන දර්ශනය සහ ප්‍රඥාව, ඔහුගේ ඉගැන්වීම් සහ උපාය මාර්ග ගවේෂණය කරයි. මෙම අංගය කතාවට ගැඹුරක් එක් කරනවා පමණක් නොව, සමකාලීන යුගයේ පැරණි ප්‍රඥාවේ අදාළත්වය පිළිබඳව පාඨකයන්ට මෙනෙහි කිරීමටද සලස්වයි.

දේශපාලන බල ක්‍රීඩාව සහ කුරිරු අභිලාෂයේ ප්‍රතිවිපාක පිළිබඳ විවේචනාත්මක ඉදිරිදර්ශනයක් ද පොත ඔස්සේ අශ්වින් විසින්  ඉදිරිපත් කරයි. බලය හඹා යාමේදී චරිත මුහුණ දෙන සදාචාරාත්මක උභතෝකෝටික ගැටලුව ඒ ඔස්සේ  පෙන්වයි.එහි ආඛ්‍යාන හා ඓතිහාසික ගැඹුර සඳහා ධනාත්මක විචාර ලබාගෙන ඇති අතර, සමහර විචාරකයින් පෙන්වා දී ඇත්තේ පොතේ නිරූපණය කර ඇති සමකාලීන දේශපාලන අවස්ථා ඕනෑවට වඩා නාට්‍යකරණය කළ හැකි බවයි.

සාරාංශයක් ලෙස, ඔබ ඓතිහාසික පෙරළියක් සහිත දේශපාලන ත්‍රාසජනක චිත්‍රපට රසවිඳින්නේ නම් සහ නවීන සන්දර්භයක් තුළ චානක්‍යගේ මූලධර්ම ගවේෂණය කිරීමට උනන්දු වන්නේ නම්, "Chanakya's Chant" ඔබට සිත් ඇදගන්නාසුළු කියවීමක් වනු ඇත.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 
6/1/24.

ශ්‍රී අමරනාත් ජී සිද්ධස්ථානය



 Anantnag දිස්ත්‍රික්කය ප්‍රසිද්ධියට පත්ව ඇත්තේ Amarnathji සිද්ධස්ථානය  පිහිටා ඇති නිසාය. Amarnath කන්දෙහි එහි උන්නතාංශය මුහුදු මට්ටමේ සිට 5,486m පමණ වේ. ලෝක ප්‍රසිද්ධ අමරනාත්ජි සිද්ධස්ථානය කිලෝමීටර් 48ක් පමණ දුරින් පිහිටා ඇත.අමර්ජිත් විහාරය  පහලගම් සිට සහ ඉන්දියාව පුරා බැතිමතුන් ආකර්ෂණය කරයි. එය මුහුදු මට්ටමේ සිට අඩි 13,000 ක් පමණ උන්නතාංශයක අනන්තනාග් දිස්ත්‍රික්කයේ ඉහළ ප්‍රදේශයේ පිහිටා ඇත. මේ උස නිසා අවුරුද්දේ වැඩි කාලයක් මෙම සිද්ධස්ථානය  හිමෙන් වැසී යයි. 

ගිම්හානයේදී කෙටි කාලයක් සඳහා පමණක්, මෙම පිවිසුමට ප්‍රවේශ  විය හැකිය. මෙම ගුහාව හින්දු බැතිමතුන්ගේ පූජනීය ස්ථානයකි, මන්ද එහි අයිස් අන්තර්ගතය. ගුහාව තුළ ඇති අයිස් කණුව ශිව දෙවියන්ගේ ෆාලික් සංකේතය වන අයිස් ලිංගම් ලෙසද හැඳින්වේ. කුඩා අයිස් හිරිටැඹ දෙකක් නියෝජනය කරන්නේ පාර්වතී, ඔහුගේ බිරිඳ සහ ඔහුගේ පුත් ගනේෂා ය. හින්දු බැතිමතුන් ද විශ්වාස කරන්නේ, සඳෙහි අදියර සමඟ ලිංගේත්‍රයේ උස අඩු වැඩි වන බවයි. ශ්‍රාවාන් මාසයේ, අගෝස්තු මාසයේ පුර පසළොස්වක පොහොය දින, හින්දු බැතිමතුන් දහස් ගණනක් ගුහාව දක්වා වන්දනාවේ යති. මෙම අවස්ථාවේදී ලිංගය එහි විශාලතම ප්රමාණයට ළඟා වේ. 

දිස්ත්‍රික්කයේ වෙසෙන  බහුතර ප්‍රජාව සෑම විටම බැතිමතුන්  විවෘත දෑතින් පිළිගනී, යාත්‍රා ගුහාවට සහ ඉන් පිටතට යන අතරතුර. යන අතරමගදී චන්දන්වාරි, ෂේෂ්නාග් සහ පන්ජ්තාර්නි හි දර්ශනීය  සුන්දරත්වය දැකගත හැකිය. අතරමග වැටී ඇති මැට්ටන්, මාර්තාන්ද්, අනත්නාග් සහ බිජ්බෙහාරා යන විහාරස්ථාන ද නැරඹීම ට වටිනා ස්ථානය.

පුරා වෘත්තය. ( ඇදහිල්ල තෙක් ගමනක්)

"හිමාල වන්දනා යනු හින්දු සෘෂිවරුන් විසින් කාලයත් සමඟ පරිණාමය වූ ත්‍රාසජනක සහ අධ්‍යාත්මිකත්වයේ ආත්මය මූර්තිමත් කරන ලද පැරණිතම සංවිධිත සංචාරක පද්ධතියයි"

ශුද්ධ වූ දේව ත්‍රිත්වයෙන් එකක් වන ශිව යනු ජීවමාන දෙවියෙකි. ඉන්දියාවේ වඩාත්ම පැරණි හා පූජනීය ග්‍රන්ථය වන ඍග්වේදය එහි ගීතිකා තුළ ඔහුගේ පැවැත්ම අවදි කරයි. වෛදික මිථ්‍යාවන්, චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර සහ තාරකා විද්‍යාව පවා ඔහුගේ පැවැත්මට සාක්ෂි දරයි.


ශ්‍රාවන් මාසයේ (ජූලි-අගෝස්තු) අමරනාත්ජි වෙත යන ගමනේදී මෙම ඇදහිය නොහැකි සිද්ධස්ථානය වෙත පිවිසෙන  බැතිමතුන් රාශියක් සිටින අතර, එහිදී ශිව ගේ රූපය, ලිංගයක් ස්වරූපයෙන්, ස්වාභාවිකවම අයිස් - හිරිටැඹ  වලින් සෑදී ඇති අතර, එය ඉටි සහ සඳ සමග ක්ෂය වේ. එහි පැත්තේ තවත් අයිස් හිරිටැඹ දෙකක් ඇත - ඒ පාර්වතී සහ ඔවුන්ගේ පුත් ගනේෂව සංකේතවත් කරයි.

ශුද්ධ ගුහාව සොයා ගැනීම 

පුරාණ කතාවකට අනුව, බුටා මලික් නම් මුස්ලිම් එඬේරෙකුට සාධුවරයෙකු විසින් ගල් අඟුරු ගෝනියක් ලබා දෙන ලදී. ඔහු නිවසට පැමිණි පසු ගෝනියේ ඇත්ත වශයෙන්ම රත්‍රන් ඇති බව සොයා ගත්තේය. ඉමහත් ප්‍රීතියට පත් වූ බුටා මලික් සාදු සොයා ගොස් ඔහුට ස්තූති කිරීමට ආපසු දිව ගිය නමුත් ඔවුන්ගේ රැස්වීමේ ස්ථානයේම ඔහු ගුහාවක් සොයා ගත් අතර අවසානයේ මෙය සියලු ඇදහිලිවන්තයන්ගේ වන්දනා ස්ථානයක් බවට පත්විය.

 අද වන විට වන්දනාකරුවන් විසින් කරන ලද පරිත්‍යාග වලින් ප්‍රතිශතයක් මලික්ගේ පරම්පරාවට ලබා දෙන අතර ඉතිරිය දේවාලය කළමනාකරණය කරන භාරයට ලබා දේ. තවත් පුරාවෘත්තයකට අනුව, Kashap Reshi කාශ්මීර නිම්නයේ ජලය බැස යන විට (එය විශාල විලක් යැයි විශ්වාස කෙරේ), ගුහාව සහ ලිංගය හිමාලය තරණය කරමින් සිටි බ්‍රෙගිෂ් රේෂි විසින් සොයා ගන්නා ලදී.
 මිනිසුන් ලිංගය ගැන ඇසූ විට, ඔවුන් සඳහා අමරනාත්ජි ශිවගේ වාසස්ථානය සහ වන්දනා මධ්යස්ථානයක් බවට පත් විය. 

මෙම පූජනීය ගුහාව ගැන සඳහන් කරන්නේ රාජ්තරංගිණියේ පණ්ඩිත් කල්හන විසින් වන අතර ඔහුට අනුව රාම් දේරා රජු දුෂ්ට සුඛ දේව රජු සිර කර අමරනාත් කඳු අතර ලිඩර් ගඟේ ගිල්වා දැමූ බවත් ක්‍රිස්තු පූර්ව 1000 දී පමණ සන්දිමති රජු (සන්දිමති) 34 සිට BC 17 දක්වා) පූජනීය අයිස් ශිවලිංගම් වෙත ගොස් ඇත. 

අමරනාත් ජිගේ පූජනීය ගුහාව මුල් කාලයේ මිනිසුන් දැන සිටි බව පමණක් එයින් ඇඟවෙයි. අමරනාත්ගේ තීරත් පැරණි වංශකතාවල අමරෙස්බරා ලෙස සඳහන් කර ඇති අතර කාශ්මීරයේ භක්තිමත් පාලකයෙකු වූ සුල්තාන් සයින්-උල්-අබ්දීන් පූජනීය ගුහාව වෙත ගිය බව කියනු ලැබේ. අමරනාත්ජිගේ සොයාගැනීමේ ජනප්‍රවාද සහ ඉතිහාසය කුමක් වුවත්, එය අද ඉතා වැදගත් වන්දනා මධ්‍යස්ථානයක් වන අතර, ගමන වුවද, සෑම වසරකම දහස් ගණන් බැතිමතුන් ශිවගේ ප්‍රසිද්ධ ස්ථානයකට වැඳ පුදා ගැනීමට පැමිණෙති. 

වන්දනාවේ මූලාරම්භය "Bringesha Samhita" සංස්කෘත ග්‍රන්ථයක විස්තර කර ඇත. මෙහි සඳහන් වන්නේ රිෂි බ්‍රිංගේෂා තම ශ්‍රාවකයන්ට අමරනාත් ගුහාවේ වැදගත්කම පවසා ශුද්ධ ගුහාවට ගොස් පූජනීය අයිස් ලිංගය වන්දනා කරන ලෙස ඔවුන්ට උපදෙස් දුන් බවයි. කෙසේ වෙතත්, වන්දනාකරුවන්ට රඛාෂස් විසින් හිරිහැර කරන ලදී. එවිට බෘංගේෂා ඍෂිවරයා ශිව දෙවියන්ට යාඥා කළේය. සමිඳාණන් වහන්සේ ආරක්ෂිත ගමනක් සහතික කිරීම සඳහා රිෂිට යෂ්ටියක් තෑගි කළහ. එතැන් සිට මෙය ආරක්ෂාවේ සංකේතය විය.

 වන්දනාකරුවන්ගේ තවලමට සහ දැන් එය චරි මුබාරක් ලෙස හැඳින්වේ. සාම්ප්‍රදායික යාත්‍රා (වන්දනාව) සාමාන්‍යයෙන් ගුහාවට පැමිණෙන්නේ සෑම වසරකම අගෝස්තු මාසයේ අවසාන සතියට ආසන්නව ඇති රක්ෂා බන්ධන් පූර්ණිමා (පුර සඳ) හිදීය. චාරි සමඟ විශාල වන්දනාකරුවන් සහ සාධුවරු මන්ත්‍ර ජප කරති.

මෙම අමරනාත්ගුහාව තරමක් විශාලයි. එහි දොරටුව තිරස් අතට යාර හතළිහක් පමණ වන අතර උසින් අඩි 75ක් පමණ වන අතර කන්ද ඇතුළත අඩි 80ක් ගැඹුරට බෑවුම් වේ. ගුහාව තුළ අඩි පහක් පමණ උස අයිස් ලිංගයක් ඇති අතර එය මුදුනේ කේතුවක් සාදයි. මෙය පැහැදිලිවම ශිව දෙවියන් සංකේතවත් කරන අතර ලිංගයේ වම් පසින් ගනේෂ දෙවියන් වෙනුවෙන් පෙනී සිටින කුඩා අයිස් කුට්ටියක් වන අතර දෙවැන්නේ වම් පසින් පාර්වතී දෙවඟන ​​නියෝජනය කරන කුඩා අයිස් තට්ටුවකි. මෙම අයිස් සෑදී ඇත්තේ ගිම්හාන දින සහ සඳ සමග ඉටි සහ ක්ෂය වීමෙනි. පුර පසළොස්වක පොහොය දිනයේදී ඒවා සම්පූර්ණ ස්වරූපයක් ගන්නා අතර සඳ නොමැති දිනවල ඒවා සම්පූර්ණයෙන්ම අතුරුදහන් වේ.

ගුහාවේ වැදගත්කම

 “එකම සත්” යනුවෙන් ප්‍රසිද්ධ ඍග්වේද වාක්‍යයක් ඇත, එනම් “එක් භවයක් ඇත, ඍෂිවරු ඔහුව බොහෝ නම් වලින් හඳුන්වති.” දෙවියන්ට (පර්මේෂ්වර්) ලෝකය ගෙන යන දෙවිවරුන් තිදෙනෙක් සිටී. මෙය ශුද්ධ වූ ත්‍රිත්වය ලෙස හැඳින්වේ. බ්‍රහ්ම- මැවුම්කරු, විෂ්ණු - ජීවයේ සදාකාලික සහ ශිව (මහේෂ්) - යහපත පවිත්‍ර කරන්නා සහ සදාකාලික හා නපුර විනාශ කරන්නා. ඍග්වේදය එහි පහත සඳහන් පදයේ ශිව රුද්‍ර ලෙස හඳුන්වයි. “සුවඳ විහිදුවන සහ පෝෂණය වැඩි කරන ත්‍රයම්බක (රුද්‍ර) ට අපි නමස්කාර කරමු, උන් වහන්සේ එහි කඳෙන් පිපිඤ්ඤා මෙන්, මාරාන්තික ජීවිතයෙන්, නමුත් දුරාචාරයෙන් නොව, මා නිදහස් කරත්වා. (ඍග්වේද මණ්ඩලය VII සුක්ත 59 සහ මන්ත්‍ර 12) යජුර්වේදය විස්තර කරන්නේ ශිව තපස් රණශූරයෙකු ලෙසය, ඔහුගේ වස්ත්‍රය මුව සමෙන් යුක්ත වන අතර ඔහු ත්‍රිශූල් රැගෙන යයි..

 සත්‍යම්, ශිවම්, සුන්දරම් යන පදයට අනුව ජීවිතය විස්තර කර ඇත්තේ සත්‍යය (සත්‍යම්), යහපත් (ශිවම්) සහ ලස්සන (සුන්දරම්) යන කරුණු තුනකින් යුක්ත බවයි. ) යහපත් ක්‍රියාවන් කරගෙන යාමට අභ්‍යන්තර ශක්තිය සඳහා ද ශිව වන්දනා කෙරේ. ගුරු ගෝබින්ද් සිං "දේ ශිව වර් මෝහේ අහේ, ශුභ් කර්මන් තේ කභුන් නා තරුණ්, නා දරුන් ආර්සන් ජබ් ජායේ ලාරූන්, නිස්චේ කාර් අප්නි ජීත් කරූන්" යනුවෙන් ප්‍රාර්ථනා කරන විට (ඕ! මට කිසිදා යහපත් ක්‍රියාවලින් වැළකී සිටිය නොහැකි බව ශිව මට ආශීර්වාද කරයි.

මට නපුරට එරෙහිව සටන් කිරීමට සිදුවුවහොත් කිසි විටෙකත් බිය නොවන්න, මම නිසැකවම ජයග්‍රහණය කරමි. ශිව ජීවමාන දෙවියෙකි. ඉන්දියාවේ අති පූජනීය හා පුරාණ ග්‍රන්ථ වන ඍග්වේදයේ ගීතිකා තුළ උන්වහන්සේගේ පැමිණීම විස්තර කෙරේ. වෛදික මිථ්‍යාවන්, චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර සහ තාරකා විද්‍යාව පවා ඔහුගේ පැවැත්මට සාක්ෂි දරයි .මොහින්දරෝ සහ හරපා සොයාගැනීම් පුරාණ ඉන්දියාවේ ශිව නමස්කාරය සනාථ කරයි. පැරණි ග්‍රන්ථවලට අනුව උන්වහන්සේගේ වාසස්ථාන තුනක් ඇත. එකක් කයිලාශ් පර්වතය තවත් එකක් බ්‍රහම්පුත්‍ර ගලා යන ලෝහිත් ගිරි වන අතර තෙවැන්න මුස්වාන් පර්වතයයි.

අමරනාත් ගුහාව විශේෂ වැදගත්කමක් දරයි. මෙය මා පාර්වතී ජි වෙත අමරණීයත්වය සහ විශ්වයේ නිර්මාණය පිළිබඳ රහස් විස්තර කිරීම සඳහා බෝලේ ශංකර් විසින් තෝරා ගන්නා ලද ගුහාවයි.

 ශතවර්ෂ ගණනාවකට පෙර මා පාර්වතී ශිව් ජිගෙන් ඉල්ලා සිටියේ ඔහු හිස් පබළු (මුන්ඩ් මාලා) පැළඳීමට පටන් ගත්තේ ඇයි සහ කවදාද යන්න ඇයට දන්වන ලෙසයි. භෝලේ ශංකර් පිළිතුරු දුන්නේ ඔබ ඉපදෙන විට මම මගේ පබළුවලට තවත් හිසක් එකතු කරමි. 

මා පාර්වතී එවිට මෙසේ කීවාය. “මගේ ස්වාමීනි, සෑම අවස්ථාවකදීම මගේ ශරීරය විනාශ වන අතර මම නැවත නැවතත් මිය යනවා, නමුත් ඔබ අමරණීයයි. කරුණාකර මෙහි රහස මට දන්වන්න. ” එය අමර් කතා නිසා බව භෝලේ ශංකර් පිළිතුරු දුන්නේය. 

එම රහස තමාට පැවසිය හැකි බව පාර්වතී මා තරයේ කියා සිටියාය. දිගු කලක් ශිවා ජී දිගටම කල් දැමීය. අවසානයේ මා පාර්වතීගේ නිරන්තර ඉල්ලීම මත ඔහු අමරණීය රහස පැවසීමට තීරණය කළේය. කිසිම ජීවියෙකුට සවන් දිය නොහැකි හුදකලා ස්ථානයක් ඔහු ආරම්භ කළේය. ඔහු අමරනාත් ගුහාව තෝරා ගත්තේය. ඊට පෙර සූදානමක් වශයෙන් ඔහු තම නන්දියෙන් (ඔහු පැදවූ ගොනා) පහල්ගම් (බයිල් ගෝන්) හිදී පිටත් විය. චන්දන්වාරිහිදී ඔහු තම හිසකෙස්වලින් (ජාටාඕන්) සඳ මුදා හැරියේය. 

ෂේෂ්නාග් විල ඉවුරේදී ඔහු සර්පයන් නිදහස් කළේය. ඔහු තම පුත් ගනේෂව මහාගුණස් පර්වතයේ (මහාගණේෂ් කන්ද) තැබීමට තීරණය කළේය. Panjtarni හිදී, ශිව්ජි ජීවමාන ජීවියෙකු බවට පත් කරන මූලද්‍රව්‍ය පහ (පෘථිවිය, ජලය, වාතය, ගින්න සහ අහස) හැර ගියේය. ඔහු මේ අංගවලට අධිපතියාය. පෘථිවි ලෝකය පූජා කිරීමේ සංකේතයක් ලෙස ශිවාජි සහ මා පාර්වතී තාණ්ඩව් නර්තනය පැවැත්වූ බව විශ්වාස කෙරේ. මේ සියල්ල අත්හැරීමෙන් පසු, බෝලේ ශංකර්, පාර්වතී මා සමඟ ශුද්ධ වූ අමරනාත් ගුහාවට ඇතුළු වේ.ශිව දෙවියන් තම සමාධිය මුව සම මත ගෙන අවධානය යොමු කරයි. 

කිසිම ජීවියෙකුට අමරණීය කතාව ඇසීමට නොහැකි බව සහතික කිරීම සඳහා, ඔහු කලග්නි නම් රුද්‍ර නිර්මාණය කර ශුද්ධ ගුහාව තුළ සහ අවට ඇති සෑම ජීවියෙකුම විනාශ කිරීමට ගින්න පැතිරවීමට නියෝග කළේය. මෙයින් පසු ඔහු අමරණීයත්වයේ රහස මා පාර්වතීට පැවසීමට පටන් ගත්තේය. නමුත් අහම්බයක් ලෙස මුවන්ගේ සමට යටින් තිබූ එක් බිත්තරයක් ආරක්ෂා විය. එය ජීවමාන නොවන බව විශ්වාස කෙරෙන අතර ඊට වඩා වැඩි යමක් ශිව-පාර්වතී අසන් (ඇඳ) විසින් ආරක්ෂා කරන ලදී. මෙම බිත්තරයෙන් බිහි වූ පරෙවි ජෝඩුව අමරණීයත්වයේ රහස (අමර් කතා) අසා අමරණීය විය.බොහෝ වන්දනාකරුවන් අයිස්-ලිංගම් (ශිවගේ ෆාලික් සංකේතය) ඉදිරියෙහි තම නමස්කාර කිරීම සඳහා දුෂ්කර මාර්ගයක ගමන් කරන විට පරෙවියන් යුගලය දුටු බව වාර්තා කරයි.


නිලක්ෂි බණ්ඩාර 
5/1/24.

Tuesday, January 2, 2024

දෙවියන්ගේම රට වූ කේරලය




කේරළය යනු ඉන්දියාවේ මලබාර් වෙරළ තීරයේ පිහිටි නිරිතදිග ප්‍රාන්තයකි. එහි සශ්‍රීක හරිත භූ දර්ශන, විවිධ සංස්කෘතික උරුමයන් සහ විචිත්‍රවත් සම්ප්‍රදායන් සඳහා ප්‍රසිද්ධියට පත් කේරළය බොහෝ විට හඳුන්වනු ලබන්නේ "දෙවියන්ගේම රට" ලෙසිනි. 

මිලියන 35 ක පමණ ජනගහනයක් සිටින මෙම ප්‍රාන්තය වර්ග කිලෝමීටර් 38,863 ක ප්‍රදේශයක් ආවරණය කරයි. කේරළය එහි අද්විතීය භූගෝලීය ලක්ෂණ වලින් සංලක්ෂිත වන අතර, එහි නැගෙනහිර මායිම දිගේ බටහිර ඝාට්ස් කඳුවැටිය සහ එහි මනරම් භූමි ප්‍රදේශය හරහා ගමන් කරන අතර පසුබිම් ජල, ගංගා සහ විල් ජාලයක් ඇතුළත් වේ.


එය කුඩා රාජ්‍යයක් වන අතර එය රටේ මුළු භූමි ප්‍රමාණයෙන් සියයට 1ක් පමණ වේ. කේරළය මලබාර් වෙරළ දිගේ සැතපුම් 360 (කිලෝමීටර් 580) පමණ දුරක් විහිදෙන අතර පළල සැතපුම් 20 සිට 75 දක්වා (කිලෝමීටර් 30 සිට 120 දක්වා) වෙනස් වේ. එය උතුරින් කර්නාටක (කලින් මයිසූර්) ප්‍රාන්තවලින් සහ නැගෙනහිරින් තමිල්නාඩුවෙන් සහ දකුණින් සහ බටහිරින් අරාබි මුහුදෙන් මායිම් වේ; එය වයඹ දිග වෙරළ තීරයේ පුදුචේරි ප්‍රාන්තයේ කොටසක් වන මහේ ද වට කර ඇත. අගනුවර තිරුවානන්තපුරම් (ත්‍රිවාන්ද්‍රම්) වේ.ප්‍රාන්තය නිවර්තන දේශගුණයක් ඇති අතර එහි පොහොසත් ජෛව විවිධත්වයට සහ බහුල වන ජීවීන්ට දායක වේ. කේරළයේ සුවිශේෂී ආකර්ෂණයන්ගෙන් එකක් වන්නේ එහි ආයුර්වේද සම්ප්‍රදායන් වන අතර එය ස්වභාවික සුව කිරීම් සහ සුවතා ප්‍රතිකාර ලබා දීමයි.

බටහිර කඳුකරයේ කඳුකර තීරයෙන් ඉන්දියානු අභ්‍යන්තරයෙන් හුදකලා වුවද, කේරළය එහි දිගු වෙරළ තීරය හරහා බොහෝ විදේශීය බලපෑම්වලට නිරාවරණය වී ඇත; එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, විවිධ ආගමික සම්ප්‍රදායන් සමඟ පමණක් නොව, තමන්ගේම භාෂාව වන මලයාලම් සමඟද, රාජ්‍යය උපමහාද්වීපය තුළ අද්විතීය සංස්කෘතියක් වර්ධනය කර ඇත. මාතෘ පාරම්පරික ඥාතිත්ව ක්‍රමයක පෙර පැවති ශක්තිය හේතුවෙන් කේරලයේ කාන්තාවන්ට අඛණ්ඩව ලබා දෙන උසස් සමාජ තත්ත්වය ද කැපී පෙනේ. 

රාජ්‍යය එහි ඉහළ සාක්ෂරතා අනුපාතය, ප්‍රගතිශීලී සමාජ දර්ශක සහ අධ්‍යාපනය සහ සෞඛ්‍ය සේවා කෙරෙහි දැඩි අවධානයක් යොමු කිරීම සඳහා ද ප්‍රසිද්ධය. සංස්කෘතික වශයෙන්, කේරලයේ කතකලි සහ මෝහිනියාට්ටම් වැනි සම්භාව්‍ය නැටුම් ආකෘතීන් සහ තෙයම් සහ කූඩියාට්ටම් වැනි සාම්ප්‍රදායික කලා ආකෘතීන් සඳහා සමරනු ලැබේ.

බොහෝ මලයාලිවරුන් ඇතුළු කේරළ වැසියන්ගෙන් අඩකට වඩා හින්දු ආගම අදහති. ජනගහනයෙන් හතරෙන් එකක් පමණ ඉස්ලාම් ආගම අදහති, මලබාර් වෙරළ තීරයේ මෝප්ලා (මාපිල්ලා) ජනතාව ප්‍රාන්තයේ විශාලතම මුස්ලිම් ප්‍රජාව වේ. ජනගහනයෙන් පහෙන් එකක් පමණ වන කිතුනුවන්, පුළුල් ලෙස සිරියානු ඕතඩොක්ස් සහ රෝමානු කතෝලික පල්ලිවලට මෙන්ම විවිධ රෙපරමාදු නිකායන්ට අයත් වේ. ඔවුන්ගේ නිකාය කුමක් වුවත්, මෙම ආදිවාසී කිතුනුවන් මලබාර් වෙරළට අනන්‍ය වූ මුල් ක්‍රිස්තියානි සම්ප්‍රදායන් පොදු සමූහයක් බෙදා ගනී. ඔවුන් සාමූහිකව ශාන්ත තෝමස් (මාර් තෝමා) ක්‍රිස්තියානීන් ලෙස හඳුන්වනු ලබන්නේ ශාන්ත තෝමස් අපොස්තුළු තුමා විසින් ප්‍රථමයෙන් එම ප්‍රදේශය එවැන්ජලිස්ත කළ සම්ප්‍රදායට අනුව ය. කේරළයේ කුඩා ජෛන, සීක්, බෞද්ධ සහ යුදෙව් ප්‍රජාවන් ද ඇත; කොචිහි පැරණි සිනගෝගයක් ඇත.



 විවිධ ආගමික ප්‍රජාවන් සහජීවනයෙන් සහජීවනයෙන්, කලාපයේ සංස්කෘතික මොසෙයික් සඳහා දායක වේ. කේරළයේ ආර්ථිකය සංචාරක කර්මාන්තය, කෘෂිකර්මාන්තය සහ සැලකිය යුතු විදේශගත ජනගහනයකින් එවන මුදල් වැනි අංශ මත රඳා පවතී. පොල් ආශ්‍රිත කෑම වර්ග සහ විවිධ කුළුබඩු සහිත ප්‍රාන්තයේ ආහාර පිසීම එහි සුවිශේෂී සංස්කෘතික අනන්‍යතාවය පිළිබිඹු කරන තවත් විශේෂත්වයකි.

කෘෂිකර්මාන්තය රාජ්‍යයේ ප්‍රධාන ආර්ථික ඉපයුම වේ.. වගා කරනු ලබන මුළු භූමි ප්‍රමාණයෙන් අඩකටත් වඩා අඩු ප්‍රමාණයක වාණිජ වගාවන් මඟින් සැලකිය යුතු විදේශ විනිමයක් උපයයි. නමුත්  දේශීය පරිභෝජනය සඳහා ආහාර ආනයනය කිරීම අවශ්‍ය වී ඇත. 

කේරළයේ ප්‍රධාන ආර්ථික බෝග වන්නේ රබර්, කෝපි සහ තේ වන අතර ඒවා කඳු පාමුල බෑවුම්වල වගා කරනු ලබන අතර පුවක්, එනසාල්, කජු, පොල්, ඉඟුරු සහ ගම්මිරිස් ය. ප්‍රධාන ආහාර භෝග වන්නේ සහල්, ධාන්‍ය වර්ග (උදා: කඩල සහ බෝංචි), බඩ ඉරිඟු සහ ටැපියෝකා ය. වාණිජමය කුකුළු ගොවිතැන හොඳින් සංවර්ධනය වී ඇත. ධීවර දැල් ධීවර දැල් ධීවර දැල්, කේරළ ප්‍රාන්තය, ඉන්දියාව. වනාන්තරවලින් කළුවර, රෝසවුඩ් සහ තේක්ක වැනි වටිනා දැව ලැබේ. මීට අමතරව, කේරලයේ වනාන්තර උණ බම්බු (කඩදාසි සහ රේයෝන් කර්මාන්තවල භාවිතා වේ), ලී පල්ප්, අඟුරු, විදුරුමස් සහ දුම්මල වැනි කාර්මික අමුද්‍රව්‍ය සපයයි. මත්ස්‍ය නිෂ්පාදනයේ ජාතික ප්‍රමුඛයා ද රාජ්‍යය වේ. සාඩින්, ටූනා, මැකරල් සහ ඉස්සන් කර්මාන්තයේ ප්‍රධාන නිෂ්පාදන අතර වේ.

කේරළයේ විශාල පොසිල ඉන්ධන සංචිත නොමැත. කෙසේ වෙතත්, ඉල්මනයිට් (ටයිටේනියම් හි ප්‍රධාන ලෝපස්), රූටයිල් (ටයිටේනියම් ඩයොක්සයිඩ්) සහ මොනසයිට් (සීරියම් සහ තෝරියම් පොස්පේට් වලින් සමන්විත ඛනිජයක්) මධ්‍යස්ථ තැන්පතු ඇත, මේ සියල්ල වෙරළ වැලි වල දක්නට ලැබේ. අනෙකුත් ඛනිජ අතර හුණුගල්, යපස් සහ බොක්සයිට් (ඇලුමිනියම් වල ප්‍රධාන ලෝපස්) ඇතුළත් වේ. ප්‍රාන්තය විශේෂයෙන් ප්‍රසිද්ධ වන්නේ පෝසිලේන් සෑදීමට භාවිතා කරන උසස් තත්ත්වයේ kaolin (චීන මැටි) සඳහා ය. කේරලයට විශාල ජලවිදුලි විභවයක් ඇති අතර, ප්‍රාන්තය තුළ ජල විදුලි මධ්‍යස්ථාන දුසිම් දෙකක් පමණ ක්‍රියාත්මක වේ. තාප බලාගාර කිහිපයක් අතිරේක බලශක්තිය සපයන අතර, 20 වන සියවසේ අගභාගයේදී රාජ්යය සුළං ගොවිපල පිහිටුවීමට පටන් ගත්තේය. බලශක්ති උත්පාදනය සඳහා පුනර්ජනනීය සම්පත් එහි ධනය තිබියදීත්, කේරළය සිය විදුලියෙන් කොටසක් ඉන්දියාවේ වෙනත් තැනකින් ආනයනය කර ඇත.

කෘෂිකර්මාන්තය හැරුණු විට, නිෂ්පාදන සහ සේවා ක්‍රියාකාරකම් කේරළයේ ආර්ථිකයට වැදගත් දායකත්වයක් සපයයි. රෙදි විවීම, පොල් කෙඳි නිෂ්පාදනය සහ කජු සැකසීම වැනි සාම්ප්‍රදායික ගෘහ කර්මාන්ත, නිෂ්පාදන අංශයේ බොහෝ කම්කරුවන් සේවයේ යොදවයි. මධ්‍යම හා මහා පරිමාණ කර්මාන්ත අතරින් ප්‍රධාන සේවා යෝජකයා වන්නේ ආහාර සැකසීමයි. අනෙකුත් ප්‍රධාන නිෂ්පාදන අතරට පොහොර, රසායනික ද්‍රව්‍ය, විදුලි උපකරණ, ටයිටේනියම්, ඇලුමිනියම්, ප්ලයිවුඩ්, සෙරමික් සහ කෘතිම රෙදි ඇතුළත් වේ. බැංකු, මූල්‍ය සහ සේවා අංශයේ අනෙකුත් කොටස් ද රාජ්‍යයේ ශ්‍රම බලකායේ සැලකිය යුතු කොටසක් සේවයේ යොදවයි.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 
2/1/2024.