ඉන්දියාවේ පැරණිතම පුස්තකාලය

 - රාජ්‍ය මධ්‍යම පුස්තකාලය තිරුවන්තපුරම් නගරයේ මධ්‍යයෙහි පිහිටා ඇත. සම්ප්‍රදායික රතු-සුදු වික්ටෝරියානු විලාසිතාවේ ගොඩනැගිල්ලක්, එය 1829 දී ජනප්‍රිය සංගීතඥ රජු වන ස්වාති තිරුනාල්ගේ පාලන සමයේදී ඉදිකරන ලද්දකි.ඉන්පසු බ්‍රිතාන්‍ය නේවාසික කර්නල් එඩ්වඩ් කැඩෝගන්ට පුස්තකාලය ආරම්භ කිරීමේ කාර්යය භාර දෙන ලදී. කැඩෝගන් බ්‍රිතාන්‍ය කෞතුකාගාරයේ ආරම්භක එකතුව බවට පත් වූ ශ්‍රීමත් හාන්ස් ස්ලෝන්ගේ මුණුපුරා විය. මුලින් තිබුණේ ඉංග්‍රීසි පොත් පමණයි. ත්‍රිවන්ද්‍රම් මහජන පුස්තකාලය ලෙස හැඳින්වුවද පුස්තකාලය විවෘත වූයේ බ්‍රිතාන්‍ය නිලධාරීන්ට සහ ප්‍රාදේශීය ප්‍රභූන්ට පමණි.

ප්ර‍භූ සීමාවට විරුද්ධ වෙමින්, ප්‍රදේශවාසීන් 1870 ගණන්වල තමන්ගේම මහජන පුස්තකාලයක් පිහිටුවා ගත්හ. රජය විසින් 1899 දී ත්‍රිවාන්ද්‍රම් මහජන පුස්තකාලය පවරාගෙන එය මහජනතාවට විවෘත කර එය සැබවින්ම මහජන පුස්තකාලයක් බවට පත් කළේය. වත්මන් ගොඩනැගිල්ල වික්ටෝරියා රැජිනගේ දියමන්ති ජුබිලි උත්සවයේ කොටසක් ලෙස 1902 දී ඉදිකරන ලද අතර මහජන පුස්තකාලය එයට ඒකාබද්ධ විය.

“සියලුම ප්‍රමුඛ ලේඛකයන් දිනපතා පැය ගණන් මෙහි ගත කරනු ඇත,” නියෝජ්‍ය රාජ්‍ය පුස්තකාලයාධිපති අසෝකන් පී.යූ.

පුස්තකාලය මීට දශකයකට පෙර අන්තර්ජාලයට පිවිසි අතර, අන්තර්ජාලය හරහා වෙන් කිරීම් සහ අලුත් කිරීම් සපයයි. කියවීමේ සංස්කෘතියේ පරිහානිය ගැන වාර්තා විලාප තබද්දී, පුස්තකාලයේ සාමාජිකත්වය වැඩි වී ඇත - දැන් එහි සාමාජිකයින් ලක්ෂ 1.5 ක් සිටී.

“ළමා පොත් සඳහා වෙනම ගොඩනැඟිල්ලක් ඇති එකම පුස්තකාලය අපේ” යැයි රාජ්‍ය පුස්තකාලයාධිපති සෝභන පී.කේ. "අපි පුස්තකාලයාධිපති පාඨමාලාව නිතිපතා පවත්වාගෙන යන එකම පුස්තකාලය ද වෙමු."

ග්රීෂ්ම නිවාඩු කාලය තුළ මාසයක් පුරා ළමා කඳවුරක් ඇතුළුව, කියවීමට තරුණ මනස ආරම්භ කිරීම සඳහා පුස්තකාලය වැඩසටහන් ගණනාවක් ක්රියාත්මක කරයි.

පුස්තකාලය කොටස් තුනකින් යුක්ත වේ . මලයාලම් සාහිත්‍යය සඳහා වූ විශේෂ අංශයක් ඇත. මලයාලම් සාහිත්‍ය අංශය භාර පුස්තකාලයාධිපති අන්සාර් ඒ.පී.ට අනුව නවකතා වඩාත් ප්‍රිය කරයි. බෙංගාලි සහ ස්පාඤ්ඤ සාහිත්‍යයේ පරිවර්තන වැඩිපුරම ගන්නන් ඇත. “නව පරම්පරාවේ ලේඛකයන්ගේ මෙන්ම ප්‍රබලයන්ගේද පොත්වලට බොහෝ ග්‍රාහකයන් ඇත,” ඔහු පවසන්නේ ඔවුන්ගේ නමින් නම් කර ඇති හිස් රාක්ක පෙන්වමිනි. “එම්.ටී. වාසුදේවන් නායර් සර්වකාලීන ප්‍රියතමයෙකි.

යෝධ නුග ගස් හා සඳුන් ගස් වලින් වට වූ පරිශ්‍රය මැදින් ගමන් කරන විට ඕනෑම වයසක පාඨකයන් පුස්තකාලය තුළට සහ ඉන් පිටතට ඇවිද යන අයුරු දැකගත හැකිය. තවද, පුස්තකාලයාධිපතිවරුන් පැවසූ දෙය සත්‍ය බව කෙනෙකුට වැටහේ: “මෙම පුස්තකාලයට ගිය අය කිසි විටෙකත් කියවීම මිය යන බව නොකියයි.”

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

09/12/23.

ඉන්දියාවේ ජාතික පක්ෂියා.

 

මොනරා ඉන්දියාවේ ජාතික පක්ෂියා වේ. 

මොනරගේ පිහාටුව බුද්ධියට සම්බන්ධයි. එසේම, ක්‍රිෂ්ණ දෙවියන් මොනරගේ පිහාටුවෙන් තම කිරුළ අලංකාර කරන තැනැත්තා ලෙස නිරූපණය කෙරේ.)

එය සාමාන්‍ය මිනිසුන්ට හඳුනාගත හැකිය එය විධිමත් නිරූපනයට ද යොමු කරයිඑයට අපේ මිථ්‍යාවන් හා ජනප්‍රවාද සමඟ සම්බන්ධයක් ඇත. (ඉන්දියානු පුරාවෘත්තයේ මොනර යනු මුරුගන් දෙවියන්ගේ වාහනයයි.)

සොබාදහමට ආදරය කරන මිනිසුන්ට එය ඇත්තෙන්ම ඉඳහිට හා සුන්දර දසුනකි. එය අලංකාරය, ප්රීතිය, අලංකාරය සහ සෙනෙහස සංකේතයකි.

1. මොනරු යනු ඉන්දියාව, ශ්‍රී ලංකාව, බංග්ලාදේශය, නේපාලය සහ මියන්මාරයට ආවේණික වූ හංස ප්‍රමාණයේ පක්ෂීන් වේ. 

2. මොනරා 1963 දී ඉන්දියාවේ ජාතික පක්ෂියා ලෙස පිළිගැනිණි. 

3. මොනරා රට තුළ හොඳින් බෙදා හරින අතර සාමාන්‍ය මිනිසුන්ට හුරුපුරුදුය. 

4. පෞරාණික ඉන්දියානු කලාව සහ ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය තුළ මොනරාට ප්‍රක්ෂේපන යොමුවක් මෙන්ම ඉන්දියානු සම්ප්‍රදායන් තුළ ආගමික හා මිත්‍යා සම්බන්ධයක් ඇත.

 5. හින්දු ආගමේ, මොණරා ගිගුරුම්, වැසි සහ යුද්ධයේ දෙවියන් වන ඉන්ද්‍රගේ රූපය ලෙස නිරූපණය කෙරේ. 

6. 1972 ඉන්දියානු වනජීවී (ආරක්ෂක) පනත යටතේ මොනරුන්ට පූර්ණ ආරක්ෂාව ලබා දී ඇත. 

7. මොනරුන් හින්දු භක්තිකයන් විසින් පූජනීය පක්ෂීන් ලෙස සැලකේ. කුරුල්ලා ශිව දෙවියන්ගේ පුත් මුරුගන් දෙවියන්ට නෑකම් කියයි. 

8. මොනරුන් සර්ව භක්‍ෂක වන අතර, පහත් උන්නතාංශ තණ බිම්වල, වනාන්තරවල සහ යාබද මිනිස් වාසස්ථානවල දක්නට ලැබේ.

 9. මෞර්ය රාජවංශයේ නිර්මාතෘ, චන්ද්‍රගුප්ත මෞර්ය, සංස්කෘත භාෂාවෙන් මොනර හීලෑ කරන්නන්ගේ - මයුර-පෝෂකගේ දරුවා යැයි විශ්වාස කෙරිණි. 

10. IUCN රතු දත්ත පොතට අනුව  අනුව මොනරා අයත් වන්නේ අවම සැලකිල්ලක් දක්වන කාණ්ඩයටය.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

07/ 12/23

ඉංදියානු ඉංග්‍රීසි සාහිත්‍යයේ පියා මුල්ක් ආනනද් රාජ්

මුල්ක් රාජ් ආනන්ද් ඉන්දියානු ඉංග්‍රීසි සාහිත්‍යයේ පියා ලෙස හඳුන්වනු ලබන්නේ ඔහුගේ පුරෝගාමී දායකත්වය හේතුවෙන් ඉන්දියාවේ මෙන්ම ගෝලීය වශයෙන් ඉන්දියානු ඉංග්‍රීසි සාහිත්‍යය සුවිශේෂී හා ගෞරවනීය සාහිත්‍ය ප්‍රභේදයක් ලෙස වර්ධනයට සහ පිළිගැනීමට පදනම දැමූ බැවිනි.

ඉංදියානු සාහිත්‍ය තුල ආනන්ද්ගේ නවකතා, විශේෂයෙන්ම "Untouchable" (1935), පෙරළිකාර විය. ඒවා ඉන්දියානු ඉංග්‍රීසි සාහිත්‍යයේ කුල ක්‍රමය සහ ස්පර්ශය වැනි සංවේදී හා ගැඹුරින් මුල් බැසගත් සමාජ ප්‍රශ්න විසඳන මුල්ම ප්‍රබන්ධ කෘති අතර විය. ඔහුගේ ප්‍රබල ආඛ්‍යාන තුළින්, ආන්තික හා පීඩිතයන්ට හඬක් දුන් ආනන්ද්, ඔවුන්ගේ දුක්ඛිත තත්ත්වය පිළිබඳව ආලෝකයක් ලබා දුන්නේය.ආනන්ද්ගේ ලේඛන විලාසය එහි අන්තර්ගත වූ තියුණු යථාර්ථවාදය මගින් සංලක්ෂිත විය.    ඔහු ඉන්දියාවේ ග්‍රාමීය බස් වහර සහ   අව්‍යාජ රසය රඳවා ගනිමින් විශ්වීය ආකර්ෂණයකට ඉඩ සලසන සරල භාෂාවක් භාවිතා කළේය. ඉන්දියානු ඉංග්‍රීසි සාහිත්‍යය පුළුල් ප්‍රේක්ෂක පිරිසකට ප්‍රවේශ විය හැකි කරමින් ඔහුගේ කෘති විවිධ පසුබිම්වලින් පැමිණි පාඨකයන් සමඟ අනුනාද විය.

ඔහුගේ නවකතා දරිද්‍රතාවය, අසමානතාවය සහ කම්කරු පන්තිය සූරාකෑම වැනි ඔහුගේ කාලයේ දැඩි සමාජ අවශ්‍යතා ආමන්ත්‍රණය කළේය. සාහිත්‍යය තුළින් සමාජ ප්‍රශ්න ආමන්ත්‍රණය කිරීමට ඇති මෙම කැපවීම අනාගත ඉන්දියානු ඉංග්‍රීසි ලේඛකයින්ට තම ශිල්පය සමාජ වෙනසක් සඳහා මාධ්‍යයක් ලෙස භාවිතා කිරීමට පූර්වාදර්ශයක් සපයයි.රටේ දේශපාලන, ආර්ථික ගැටළු ඇතුළු සැමදෙයක්ම ඔහුගේ කතා ඇසුරින් පතකයින්ව වැළඳ ගත්තේ නිතැතිනි.

ඔහු ඉංග්‍රීසි භාෂාව හරහා සංවේදී ලෙස ගෝලීය පාඨකයන්ට ඉන්දියානු අනන්‍යතාවය ප්‍රක්ෂේපණය කරයි. ආනන්ද් ආඛ්‍යාන ශිල්පීය ක්‍රම අත්හදා බැලූ අතර, යථාර්ථවාදය මැජික් යථාර්ථවාදයේ අංග සමඟ මිශ්‍ර කර සමාජ පණිවිඩ සූක්ෂ්ම ලෙස ප්‍රකාශ කිරීම සඳහා සංකේතවාදය සහ උපමා භාවිතා කළේය. ඔහුගේ නව්‍ය කතාන්දර සාහිත්‍ය විචාරකයන්ගේ සහ විද්වතුන්ගේ අවධානයට ලක්විය. ආනන්ද්ගේ කෘති ජාත්‍යන්තර පිළිගැනීමක් සහ පිළිගැනීමක් ලබා ගත්තේය. 

ඔහු තම ලිවිම තුලින් 20 වැනි සියවස තුළ ඉන්දියාවේ සමාජ, සංස්කෘතික සහ මානව තත්ත්වයන් පිළිබඳ තියුණු පිළිබිඹුවක් ලෙස පාඨකයාට ඉරිදිපත් කරයි. ඔහුගේ නවකතා සමස්ත  ජීවිතයේ කටුක යථාර්ථයන්, විශේෂයෙන් ආන්තික හා පීඩිතයන් සඳහා ගවේෂණය කරන අතර, ඔහුගේ කෙටිකතා මානව සබඳතාවල සංකීර්ණත්වය පිළිබඳ සමීප බැල්මක් ඉදිරිපත් කරයි. අනෙක් අතට, ආනන්ද්ගේ රචනා සාහිත්‍යය, කලාව සහ සමාජය පිළිබඳ තීක්ෂණ විවරණ සපයන අතර, ඔහුගේ සාහිත්‍ය උරුමය මානව අත්දැකීම් පිළිබඳ බලගතු ගවේෂණයක් බවට පත් කරයි.

ඔහුගේ සාහිත්‍ය ජයග්‍රහණ වෙනුවෙන් ඔහුට Order of the British Empire (OBE) සහ වෙනත් ගෞරව හිමි වූ අතර, එය ඉන්දියානු ඉංග්‍රීසි සාහිත්‍යය ගෝලීය සාහිත්‍ය කතිකාවට ගෙන ඒම පමණක් නොව ඉන්දියාවේ පොහොසත් සාහිත්‍ය උරුමය ද ප්‍රදර්ශනය කළේය. ආර්. නාරායන් සහ රාජා රාඕ, සාහිත්‍යයේ  වර්ධනයට සැලකිය යුතු ලෙස දායක විය. ඔහු ඉන්දියාවේ සාහිත්‍ය කුසලතා පෝෂණය කිරීමේ ප්‍රධාන කාර්යභාරයක් ඉටු කළේය.

මුල්ක් රාජ් ආනන්ද්ගේ ගද්‍යය, එහි සරල බව සහ විශ්වීය ආකර්ෂණය මගින් ලක්ෂිත, ග්‍රාමීය ඉන්දියාවේ සාරය රඳවා ගැනීමට සමත් විය. ආනන්ද් ඔහුගේ විවිධ චරිතවල අව්‍යාජ නිරූපණයක් සහතික කරමින් උපභාෂා සහ ව්‍යවහාර ඥානාන්විතව භාවිතා කළේය. ඔහුව වෙන් කළේ ඔහුගේ චරිතයන්ගේ චිත්තවේගයන්, අභිලාෂයන් සහ අරගල විචිත්‍රවත් ලෙස නිරූපණය කරමින් ඔවුන්ගේ මනෝභාවය ගැඹුරින් සොයා බැලීමට ඔහුට ඇති හැකියාවයි.

 සංකේතවාදය සහ උපමාව පාඨකයන්ට ගැඹුරු තේමා ආවර්ජනය කිරීමට ඉඩ සලසමින් සියුම් ලෙස සමාජ පණිවිඩ යැවීම සඳහා ඔහුගේ තේරීමේ මෙවලම් විය. ඔහුගේ විචිත්‍රවත් සහ ප්‍රබෝධමත් විස්තර කිරීම් පාඨකයාගේ මනසෙහි විචිත්‍රවත් චිත්‍රයක් සිත්තම් කළේ, ඔහුගේ කතා ලෝකය තුළ ඔවුන්ව ගිල්වමිනි.

 ආනන්ද්ගේ කතාන්දර වලට වෙහෙසකින් තොරව සමාජ-දේශපාලනික තේමා ඇතුලත් වුනි. 

ඔහු නව්‍ය අත්හදා බැලීම් කරන්නෙකු වූ අතර, මායා රුපි යථාර්තය සහ  යථාර්ථවාදය බාධාවකින් තොරව මිශ්‍ර කරමින්, ඔහුගේ ආඛ්‍යානවලට සංකීර්ණ  ස්ථර එකතු කළේය. මධ්‍යම පුර්ෂ  දෘෂ්ටිකෝණය භාවිතා කිරීමේ පුරෝගාමියෙකු වූ ආනන්ද් පාඨකයන් සහ ඔහුගේ විෂයයන් අතර සමීප සම්බන්ධතාවයක් ඇති කළේය.

ඔහුගේ දායකත්වය ඉන්දියානු ඉංග්‍රීසි ප්‍රබන්ධ පරිණත ප්‍රභේදයකට හැඩගැස්වීමට උපකාරී වූවා පමණක් නොව, ඉන්දියාවේ ප්‍රගතිශීලී මානසිකත්වය පිළිබිඹු කරමින් ඔහුගේ කෘතිය සාහිත්‍ය සන්ධර්භය තුළ සදාකාලික සම්පතක් බවට  පත් කළේය

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

12/12/23.

ඉංදියාවේ පළමු කවියා වූ වාල්මිකී

වාල්මිකී යනු ශ්‍රේෂ්ඨතම ඉන්දීය වීර කාව්‍ය දෙකෙන් එකක් වන රාමායනයෙහි කතුවරයා ය. වාල්මිකී ආදි කවි ලෙසද හැඳින්වේ, එනම් පළමු කවියා යන්නයි. සංස්කෘත කාව්‍යයේ හැඩය සහ ස්වරූපය නිර්වචනය කරමින් සංස්කෘත සාහිත්‍යයේ පුරෝගාමියෙකු ලෙස ඔහු පුළුල් ලෙස ගෞරවයට පාත්‍ර වේ.දිනක්, දේවමුණි නාරද, වාල්මිකී මුනිවරයා සමඟ කතා කරමින් සිටි අතර, ඔහුට සත්‍යවාදී බව, නිර්භීතකම, ස්වයං නිපුණත්වය සහ ප්‍රඥාව ඇතුළු බොහෝ ගුණාංග විස්තර කරමින් මරියාදා පුරුෂෝත්තම රාමගේ කතාව ඔහුට පැවසීමට සිදු විය.

නාරද පිටත්ව ගිය පසු, වාල්මිකී තම දහවල් ස්නානය සඳහා තමසා ගඟට ගිය අතර එහිදී කොකුන්  දෙදෙනෙකු පෙු්ම‌ෙ යෙන් වෙලමින් සිටිනු දුටුවේය. සතුටු වන කුරුල්ලන් දැක වාල්මිකී ප්‍රීතියෙන් පිරී ගියේය. හදිසියේම, පිරිමි පක්ෂියාගේ ශරීරයට ඊතලයක් වැදුණු අතර, ඔහු  මිය ගියේය. ශෝකයෙන් පිරුණු ඔහුගේ සහකාරිියකම්පනයෙන් මිය ගිය. මෙය දැක කෝපයට පත් රිෂිට තමාව පාලනය කරගත නොහැකිව දඩයක්කාරයාට ශාප කළේය.

“මා නිශාද් ප්‍රතිෂ්ඨා ත්වංගමහ් ශාශ්වතී සමහ්, 

යත්කරඤ්චමිතුනාදේකම් අවධිඃ කාමමෝහිතම්”

“සදාකාලික වසර ගණනාවක් පුරා ඔබට විවේකයක් නොලැබෙනු ඇත.

 මක්නිසාද යත්, ඔබ ආදරයෙන් වෙළුණු විහඟ ජෝඩුවක් මරා දැමුවාය.

අහිංසක පක්ෂීන්ගේ මරණයෙන් දුකට  සහ වේදනාවට පත්වූ නිසාම ඔහුට තමා කළ ශාපය සුගායනිය ස්වරූපයකින් කියවෙන බව නොවැටහුණි.. පසුව  ඔහු සිය ගෝලයා වූ භාරද්වාජට සම්පූර්ණ සිද්ධිය විස්තර කළ අතර, ඔහු ශෝකයෙන් සිටියදී ශාස්තෘන් වහන්සේ වදාළ යුගලය කටපාඩම් කළේය. මෙය සංස්කෘත සාහිත්‍යයේ ප්‍රථම ශ්ලෝකය බවට පත් විය

දිනක් බ්‍රහ්මයා ඔහු ඉදිරියේ ප්‍රතුර්භුත වී දුකින් නොසිට සිදුවූ දෙය අමතක කරන ලෙස ඉල්ලා සිටින තෙක්ම ඍෂිවරයා මෙම සිද්ධිය ගැන දිගින් දිගටම කල්පනා කළේය. 

පසුව භාර්ද්වාජා සහ බ්‍රහ්මයා  විසින් එම රිද්මයේම වූ රාමාගේ කතාව නිර්මාණය කරන ලෙසට ගුරු වාල්මිකිව උනන්දු කළේය.මෙය නිර්මාණය සිදු කිරීම සඳහා බ්‍රහ්ම ඔහුට සිදු වූ සියල්ල, චරිතවල සිතුවිලි පවා දැකීමට හැකිවන පරිදි දිව්‍යමය බලය ලබා දුන්නේය. මෙම දිව්‍ය බලයෙන් ඔහුට රාමගේ සම්පූර්ණ ජීවිතය, අතීතය, වර්තමානය සහ අනාගතය දැකීමට හැකි විය.

මේ අනුව, වාල්මිකී විසින් සරාග 500 කට බෙදා, කාණ්ඩ හතක් පුරා ඇති පද්‍ය 24,000 කින් සමන්විත රාමායණය නමින් හැඳින්වෙන මහා කාව්‍යය, ලොව මෙතෙක් දැන සිටි දීර්ඝතම සාහිත්‍ය කෘතියක් රචනා කළේය.

සම්ප්‍රදායිකව, රාම කතාව වාචිකව පරම්පරාවෙන් පරම්පරාවට සම්ප්‍රේෂණය වූ අතර, එය දූෂිත වේ යැයි බියෙන් තෝරාගත් කිහිප දෙනෙකුට පමණක් ඉගැන්වූහ. රාමාගේ පුත්‍රයන් වන ලුව් සහ කුෂ්, රාමායනයේ සම්පූර්ණ අනුවාදය අසා ඇති පළමු සිසුන් ය. අද, ලොව පුරා වීර කාව්‍යයේ විවිධ අනුවාද 300කට අධික ප්‍රමාණයක් ඇත.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

06/12/23.

ඉන්දියාවේ පළමු නව කතාව රාජ් මෝහන් ගේ බිරිඳ - බන්කිම්චන්ද්‍ර චට්ටෝපාධ්‍ය

1864 දී බන්කිම්චන්ද්‍ර චට්ටෝපාධ්‍යා (1838-94) විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද රාජ්‍මෝහන්ගේ බිරිඳ ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් පළමු ඉන්දියානු නවකතාව ලෙස සැලකේ.එහි කතුවරයා දහනවවන සියවසේ ශ්‍රේෂ්ඨතම බෙංගාලි නවකතාකරුවා වූ නිසා පමණක් නොව එය නැගී එන ප්‍රභේදයකට කථා කරන නිසා ද සැලකිය යුතු ය.

 යටත් විජිත නූතනත්වයේ සාහිත්‍යයේ. Kylas Chunder Dutt විසින් රචිත A Journal of 48 Hours of the Year 1945 (1835) සහ Shoshee Chunder Dutt විසින් රචිත The Republic of Orissa: A Page from the Annals of the Twentieth Century (1845) වැනි ඉංග්‍රීසි කෙටි ප්‍රබන්ධ මෙන් නොව. , රාජ්මෝහන්ගේ බිරිඳට දේශීය හා සමාජීය නවකතාව සමඟ සම්බන්ධකම් ඇත. 

පියරි චන්ද මිත්‍රාගේ අලලර් ගාරේර් දුලාල් (ධනවත් පවුලක අකීකරු  පුත්‍රයා ගෙන් [1855-57, බෙංගාලි])  කතාව  ආරම්භ කරන වන අතර  නවකතාවේ ප්‍රධාන වර්ධනයන් කිහිපයක් අපේක්ෂා කරයි

බටහිර සමඟ සම්බන්ධ වීමෙන් පසු  දහනව වන සියවසේ ගැඹුරු සංස්කෘතික බලපෑමකට  මෙන්ම සාහිත්‍ය ස්වයං නිරූපණයේ නව මාදිලියේ මූලාශ්‍රයක් විය. නව දේශීය සාහිත්‍යයන් දේශීය සාහිත්‍ය ව්‍යවහාරයන් තුළ ප්‍රබුද්ධ අදහස් හුරු කරවීමට උත්සාහ කළ අතර බටහිර ප්‍රභේදවලට දේශීය ධනේශ්වරයේ ආශාවන්, අභිලාෂයන් සහ අත්දැකීම්වලට ඉඩ සැලසීමට සිදු විය. ජෙරමි බෙන්තම්, ජෝන් ස්ටුවර්ට් මිල් සහ ඔගස්ටේ කොම්ටේ වැනි ප්‍රගතිශීලී බටහිර චින්තකයින් විසින් තීරණාත්මක ලෙස හැඩගස්වාගත් බන්කිම්ගේම ලේඛන, බටහිර ලිබරල් චින්තනය, මර්දනකාරී රජය, ආගමික හා සමාජ ප්‍රතිසංස්කරණ සහ සම්ප්‍රදායික ප්‍රතික්‍රියාව අතර 1857 කැරැල්ලෙන් පසු වර්ධනය වූ විවේචනාත්මක ආතතීන් පිළිබිඹු කරයි.

කතාව ගෙතෙන්නේ මධුමාති ගං ඉවුරේ (දැන් බංගලාදේශයේ පිහිටි ප්‍රදේශයක්) රාධගන්ජ් ගම්මානයේ පවුල් තුනක් වටා ය. පළමු දෙදෙනා ගෝස් ඥාති සොහොයුරියන් වන - මාතුර් සහ මාධව්ය. - ඔවුන් සමින්දාරි පසුබිමකට අයත් තරුණියන්ය.

මෙම පොත ප්‍රකාශනයේ ඉතිහාසය ඉතා සිත්ගන්නා සුළුය. නවකතාව ප්‍රථම වරට අනුක්‍රමික ආකාරයෙන් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද්දේ ඉන්දියන් ෆීල්ඩ් නම් ඉංග්‍රීසි සඟරාවක ය. 

පසුව වාර සඟරාව පළකිරීම නැවතෙන අතර කතෘට රාජ් මෝහන්ගේ බිරිඳ ගැන අමතක විය. 

ඔහුගේ මරණයෙන් ටික කලකට පසු  සංස්කාරක සහ ලේඛනාගාරයේ බ්‍රජේන්ද්‍ර නාත් බැනර්ජි පළමු පරිච්ඡේද තුන හැර අනෙකුත් සියලුම අනුක්‍රමික පරිච්ඡේද සහිත ඉන්දියානු ක්ෂේත්‍රයේ නැතිවූ පිටපත් අහම්බෙන් සොයා ගත්තේය. එම නවකතාවේම බෙංගාලි පිටපතක් ලිවීමට බන්කිම් ඔහුගේ ජීවිතයේ පසුකාලීනව පටන් ගත් බවද ඔහු සොයා ගත්තේය. බැනර්ජි එම ඛණ්ඩයේ මුල් පරිච්ඡේද තුන ඉංග්‍රීසි භාෂාවට පරිවර්තනය කර 1935 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද සම්පූර්ණ නවකතාව නිෂ්පාදනය කරන ලදී.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

03/12/23.

මනෝචිකිත්සාව

මනෝචිකිත්සාව යනු පුද්ගලයන්ට ඔවුන්ගේ රෝග ලක්ෂණ කළමනාකරණය කිරීමට,ගැටළුවකට  මුහුණ දීමේ කුසලතා වර්ධනය කිරීමට සහ ඔවුන්ගේ සමස්ත මානසික සෞඛ්‍යය වැඩිදියුණු කිරීමට උපකාර කිරීම සඳහා චිත්තවේගීය හා හැසිරීම් රටා සාකච්ඡා කිරීම සහ ගවේෂණය කිරීම ඇතුළත් වේ.

 

එමෙන්ම  මානසික, චිත්තවේගීය සහ චර්යාත්මක ආබාධ හඳුනා ගැනීම, ප්‍රතිකාර කිරීම සහ වැළැක්වීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම සිදුවේ.   මනෝ වෛද්‍යවරුන් යනු මානසික සෞඛ්‍යය පිළිබඳ විශේෂඥතාවක් ඇති සහ මනෝ වෛද්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ පුළුල් පුහුණුවක් ඇති වෛද්‍යවරුන් වේ. 

මනෝ වෛද්‍ය විද්‍යාවේ ප්‍රධාන අංශ කිහිපයක් ගතහොත්.

 සෞඛ්‍ය තක්සේරුව

 රෝගියකුගේ මානසික සෞඛ්‍යය පිළිබඳ ගැඹුරු ඇගයීම් සිදුකිරීමට මනෝ වෛද්‍යවරුන් පුහුණු කරනු ලැබේ. ඔවුන් රෝග ලක්ෂණ තක්සේරු කිරීම, සම්මුඛ පරීක්ෂණ පැවැත්වීම, වෛද්ය ඉතිහාසය සමාලෝචනය කිරීම, සහ රෝග විනිශ්චය කිරීම සඳහා රෝග විනිශ්චය පරීක්ෂණ හෝ තිරගත කිරීම් ඇණවුම් කළ හැකිය.

 රෝග විනිශ්චය සහ ප්‍රතිකාර.

 මනෝචිකිත්සකයින් මානසික අවපීඩනය, කාංසාව ආබාධ, බයිපෝල අක්‍රමිකතා, භින්නෝන්මාදය, ආහාර ගැනීමේ අක්‍රමිකතා, ද්‍රව්‍ය භාවිතයේ ආබාධ සහ පෞරුෂ ආබාධ ඇතුළුව නමුත් ඒවාට සීමා නොවී විවිධ මානසික සෞඛ්‍ය තත්වයන් හඳුනාගෙන ප්‍රතිකාර කරයි. 

ඔවුන් මානසික රෝග නිර්ණය කිරීම සඳහා මාර්ගෝපදේශයක් ලෙස මානසික ආබාධ පිළිබඳ රෝග විනිශ්චය සහ සංඛ්‍යාන අත්පොත (DSM) භාවිතා කරයි. 

 ඖෂධ කළමනාකරණය.

මානසික සෞඛ්‍ය ආබාධවලට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා ඖෂධ නියම කිරීමට මනෝ වෛද්‍යවරුන්ට බලය ඇත. ඔවුන් ඖෂධ සඳහා අවශ්යතාවය ඇගයීමට ලක් කරයි.

සුදුසු ඖෂධ නියම කරයි.

 රෝගියාගේ රෝග ලක්ෂණ සහ සමස්ත යහපැවැත්ම කෙරෙහි ඔවුන්ගේ බලපෑම නිරීක්ෂණය කරයි. 

ඔවුන්ට අවශ්‍ය පරිදි ඖෂධ මාත්‍රාව සකස් කිරීමට හෝ බෙහෙත් වට්ටෝරු වෙනස් කිරීමටද හැකිය.

 මනෝචිකිත්සාව.

ඖෂධ කළමනාකරණයට අමතරව, මනෝචිකිත්සකයින් ඔවුන්ගේ රෝගීන්ට මනෝචිකිත්සාව හෝ කථන චිකිත්සාව ලබා දිය හැකිය. 

නිලක්ෂි බණ්ඩාර

28/11/23.

අන්ද්‍රා ප්‍රදේශ්

 

ඉන්දියානු උප මහද්වීපයේ ගිනිකොණ දිග පිහිටා ඇති අන්ද්‍රා ප්‍රදේශය දකුණින් තමිල්නාඩු, නිරිත දෙසින් සහ බටහිරින් කර්ණාටක, වයඹ හා උතුරින් තෙලන්ගානා සහ ඊසාන දෙසින් ඔඩීෂා යන ප්‍රාන්ත වලට මායිම් වේ.ආන්ද්‍රා ප්‍රදේශ් සහ තෙලන්ගානා යන නගර දෙකෙහිම අගනුවර වන්නේ බටහිර මධ්‍යම තෙලන්ගානා හි හයිද්‍රාබාද් ය.

ආන්ද්‍රා  ප්‍රාන්තයට ප්‍රධාන භෞතික විද්‍යාත්මක කලාප තුනක් ඇත.

 නැගෙනහිරින් වෙරළබඩ තැනිතලාව, බෙංගාල බොක්ක සිට කඳු පන්ති දක්වා විහිදේ; 

වෙරළබඩ තැනිතලාවේ බටහිර මායිම සෑදී ඇති කඳු පන්ති,

නැගෙනහිර ඝාට්ස්; සහ, නිරිත දෙසින්, ඝාට්ස් වලට බටහිරින් සානුව. වෙරළබඩ තැනිතලාව, ආන්ද්‍රා කලාපය ලෙසද හැඳින්වේ.

කඩොලාන වගුරුබිම් සහ තල් ගස් ආන්ද්‍රා ප්‍රදේශ්හි වෙරළබඩ තැනිතලාවට මායිම් වන අතර කටු සහිත වෘක්ෂලතාදිය සානුවේ විසිරී ඇති කඳු ආවරණය කරයි. ප්‍රාන්තයේ මුළු භූමි ප්‍රමාණයෙන් පහෙන් එකක් පමණ වනයෙන් වැසී ඇති අතර, ඝන වනාන්තර ප්‍රධාන වශයෙන් නැගෙනහිර ඝාට්ස් වල දක්නට ලැබේ.වනාන්තර තෙතමනය සහිත පතනශීලී සහ වියළි සැවානා වෘක්ෂලතා දෙකකින් සමන්විත වේ. 

තේක්ක, රෝසවුඩ්, වල් පලතුරු ගස් සහ උණ ගස් බහුලව තිබේ. ප්‍රාන්තයේ වෙනත් තැන්වල, සාමාන්‍ය ගස් අතර වේවැල් (ඇරෝමැටික තෙල් නිපදවන), නුග, අඹ සහ පිපල් (Ficus religiosa) වේ. අන්ද්‍රා ප්‍රදේශ්හි ජැස්මින්, රෝස සහ ආවේණික විශේෂ ගණනාවක් ඇතුළු මල් පිපෙන වෘක්ෂලතා මාලාවක් ද ඇත .

අන්ද්‍රා ප්‍රදේශ් යනු රටේ ප්‍රමුඛතම සහල් වගා කරන ප්‍රාන්තවලින් එකක් වන අතර ඉන්දියාවේ දුම්කොළ නිෂ්පාදනයේ ප්‍රධාන නිෂ්පාදකයෙකි.නාගර්ජුන සාගර් බහුකාර්ය ව්‍යාපෘතිය, ක්‍රිෂ්ණා ගඟේ ජලය වාරිමාර්ග  හරවා යැවීම සහල් සහ උක් නිෂ්පාදනය සැලකිය යුතු ලෙස වැඩි කර ඇත. 

සහල් පිටි, සහල් නිවුඩ්ඩ තෙල්, තීන්ත සහ වාර්නිෂ්, සබන් සහ ඩිටර්ජන්ට්, කාඩ්බෝඩ් සහ අනෙකුත් ඇසුරුම් ද්‍රව්‍ය සහ ගව ආහාර නිෂ්පාදනය කරනු ලබන්නේ දේශීය වී සහල් වලින්. රටපුරා වගා කරන අනෙකුත් කෘෂිකාර්මික භාණ්ඩ අතර අනෙකුත් ධාන්‍ය ධාන්‍ය, ධාන්‍ය වර්ග (ඇට, බෝංචි සහ පරිප්පු), රටකජු (ඉරිඟු), ඉරිඟු (ඉරිඟු) සහ කපු-මේ සියල්ල දේශීයව මෙන්ම විවිධ පලතුරු සහ එළවළු වර්ග ද ඇතුළත් වේ.

ප්‍රාන්තයේ ප්‍රධාන ඛනිජ සම්පත් අතර ඇස්බැස්ටස්, මයිකා, මැංගනීස්, බැරයිට් සහ ගල් අඟුරු වේ.යපස් ප්‍රාන්තයේ දකුණු ප්‍රදේශ වල දක්නට ලැබේ. ආන්ද්‍රා ප්‍රදේශ් රටේ බෙරයිට් වලින් ප්‍රධාන කොටසක් නිෂ්පාදනය කරයි. දකුණු ඉන්දියාවේ සැලකිය යුතු ගල් අඟුරු සංචිත ඇති එකම ප්‍රාන්තය එයයි. 21 වන ශතවර්ෂයේ මුල් භාගයේදී, ගොඩවරි සහ ක්‍රිෂ්ණා ගංගා ද්‍රෝණිවල වෙරළාසන්න සහ අක්වෙරළින් විශාල ස්වාභාවික වායු තැන්පතු සොයා ගන්නා ලදී.ගෝල්කොන්ඩා දියමන්ති ආකර කොහ්-ඉ-නූර් දියමන්ති සහ අනෙකුත් ප්‍රසිද්ධ ගල් නිෂ්පාදනය කිරීම සඳහා වරක් ලොව පුරා ප්‍රසිද්ධියට පත් විය.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර.

01/12./23.

ගිම්හානයේදී ආන්ද්‍රා ප්‍රදේශයේ නැරඹිය යුතු ස්ථාන.

 1. ලම්බසිංගී.( Lambasingi)

'ආන්ද්‍ර ප්‍රදේශ්හි කාශ්මීරය' ලෙසද හැඳින්වෙන ලම්බසිංගි දකුණු ඉන්දියාවේ හිම වැටෙන එකම ස්ථානයයි. මීදුම සහිත නිම්න සහ සශ්‍රීක වතු වලින් වට වූ මෙම කුඩා ගම්මානය සිත් ඇදගන්නා කඳුකර ප්‍රදේශයක් බවට පත් කරයි.

මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර් 1000 ක් ඉහළින් පිහිටා ඇති ලම්බසිංගි සුන්දර ගම්මානයක් වන අතර එය ගිම්හානයේදී ආන්ද්‍රා ප්‍රදේශ් හි සංචාරය කිරීමට සුදුසුම ස්ථානයකි.විශාකාපට්නම් ආසන්නයේ පිහිටා ඇති ලම්බසිංගි ශීත සෘතුවේදී සංචාරකයින්ට  සෘණ උෂ්ණත්වයක් අත්විඳිය හැකි අතර ,අවුරුද්ද පුරාවටම, කුඩා ගම්මානය සුලඟ සමඟ කැරකෙන සහ චලනය වන සුදු මීදුමකින් වැසී ඇත එම නිසා එය ආන්ද්‍ර ප්‍රදේශ්හි කාශ්මීරය ලෙසද ආදරයෙන් හැඳින්වේ. එහි සීතල පරිසරයක් ඇති නිසා   ලම්බසිංගි ප්‍රදේශවාසීන් විසින් කෝරා බයාලු ලෙසද හැඳින්වේ.එහි දළ වශයෙන් පරිවර්තනය වන්නේ "යමෙකු එළිමහනේ රැඳී සිටියහොත් ඔවුන් කෝටුවක් මෙන් කැටි වේ" යන්නයි.
සමහර ප්‍රදේශවල ගෝත්‍රික ප්‍රජාවන් විසින් වගා කරන ලද ගම්මිරිස් සහ කෝපි වතුවල අලංකාර විශාල වතු ද දැකිය හැකිය. ලම්බසිංගි කුඩා ඇපල් සහ ස්ට්‍රෝබෙරි ගොවිපලවල් සමඟ තේ සහ කෝපි වතු සඳහා ප්‍රසිද්ධය. එපමණක්ද නොව, මෙම ස්ථානය විවිධ වන සතුන්, ශාක හා සත්ත්ව විශේෂ වලින් පොහොසත් ය.

2.චින්පතල්ලේ ( Chintapalle)

චින්තපල්ලෙ මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර් 839 ක් උසින් පිහිටා ඇති අතර එය ගිම්හාන සහ ශීත ඍතුවේ දී ඉන්දියාවේ ප්රියතම සංචාරක ගමනාන්තයක් බවට පත් කරයි. රම්පා කැරැල්ල ආරම්භ වූ ස්ථානය ලෙස ඉන්දියාවේ නිදහස් අරගලය සමඟ ඇති සම්බන්ධය ද එය ඉතිහාස ලෝලීන් අතර ප්‍රියතම එකක් බවට පත් කරයි. විශාකාපට්නම් අසල පිහිටා ඇති චින්තපල්ලි ඝන ස්වභාවික වනාන්තර, සදාහරිත හරිත හා සුන්දර දිය පහරවල් වලින් සමන්විත වන අතර, එය ආන්ද්‍ර ප්‍රදේශ් හි ගිම්හානයේදී සංචාරය කිරීමට වඩාත් ජනප්‍රිය ස්ථානයක් බවට පත් කරයි. සංචාරක ව්‍යාපාරය නංවාලීම සඳහා රාජ්‍ය සංචාරක අධිකාරිය චින්තපල්ලේ රාත්‍රී සෆාරි මෙන්ම ලෝක මට්ටමේ ස්කූබා කිමිදුම් මධ්‍යස්ථානයක් දියත් කිරීමට ද සැලසුම් කර ඇති අතර ඒ සඳහා අවශ්‍ය අවසරයන් දැනටමත් ලැබී ඇත.

එමෙන්ම ලම්මසිංගි, කොතපල්ලි දිය ඇලි, ටජන්ගි වේල්ල, ස්ට්‍රෝබෙරි වගාවන්, ප්‍රාදේශීය කෘෂිකර්ම පර්යේෂණ මධ්‍යස්ථානය (RARS), ඇපල් වගාවන්, උඩවැඩියා වගාවන්, ඩ්‍රැගන් පළතුරු වතු සහ කෝපි වගාවන් යනාදියට ප්‍රසිද්ධ වේ.

4. කෝනාසිමා (Konaseema)

දෙවියන්ගේ නිර්මාණය ලෙස නම් ලද කෝනාසිමා ඩෙල්ටා කලාපයේ ගෝදාවරී ගංගාව අසල පිහිටා ඇත.කෝණසීමා යන්නෙහි තේරුම ‘භූමියේ කෙළවර’ යන්නයි.

එය අන්ද්‍රා ප්‍රදේශයේ ගිම්හානයේ නැරඹිය යුතුම සුන්දර ප්‍රදේශයක් ලෙස සැලකේ.බොහොමත්ම කලාත්මක පුරාණ විහාරස්ථාන රැසකින් යුක්ත වේ.සශ්‍රීක කුඹුරු, උස් වූ උණ බම්බු, ජල තණබිම්, මාළු උගුල්, කෙසෙල් වගාවන් සහ හයසින්ත්වලින් පිරුණු මාළු පොකුණු සහ පොල් වතු වලින් පිරුණු කෝනසිමා අන්ද්‍රා හි විසල් සංචාරක පුරවරයක් සේ සැලකේ.එමෙන්ම කෝනසීමාව එහි ආහාර පිසීම සඳහා ද ඉතා ජනප්‍රිය වන අතර බෙංගාල බොක්ක ආශ්‍රිතව පිහිටා ඇති බැවින් කෙනෙකුට මෙහි හොඳම සහ නැවුම් මුහුදු ආහාර භුක්ති විඳිය හැකිය.

නැගෙනහිර ගෝදාවරි දිස්ත්‍රික්කය ආන්ද්‍ර ප්‍රදේශ්හි සහල් බඳුන ලෙසද හැඳින්වේ. මසුන් ඇල්ලීම, ඉස්සන් මසුන් ඇල්ලීම සහ සහල් ගොවිතැන වැනි දේ දැකිය හැකිය.

5. අරකු නිම්නය. (Araku Valley)

අන්ද්‍රාහි දකුණේ ස්විස්ටර්ලන්තය ලෙසින් නම් ලද අරකු නිම්නය ඉතාමත් සොඳුරු ප්‍රදේශයකි. විසල් සංස්කෘතික උරුමයන්ට හිමිකම් කියන අරකු නිම්නය විහාරස්ථාන සහ සුන්දර වෙරළ තිරයකින්ද සමන්විතය.විශාකාපට්නම් සිට කිලෝමීටර් 120 ක් පමණ දුරින් නැගෙනහිර ඝාට්ස් කඳුකරයේ පිහිටා ඇති එය තවමත් ගෝත්‍රික ගුහා දැකිය හැකි ස්ථාන කිහිපයෙන් එකකි.ගෝත්‍රික කලාව පිළිබඳ වැඩි විස්තර දැන ගැනීමට කෙනෙකුට පැමිණිය හැකි ගෝත්‍රික කලා සඳහා කැප වූ විශේෂ කෞතුකාගාරයක් පවා එහි ඇත. එය කඳුකර ප්‍රදේශයක් වන අතර එය ආන්ද්‍රා ප්‍රදේශ්හි ඌටි ලෙසද හැඳින්වේ,

අරකු නිම්නය  එහි ප්‍රණීත කෝපි,  සඳහා ප්‍රසිද්ධය. විස්මය දනවන දිය ඇලි, ඝන හරිත වනාන්තර, පැතිරුණු කෝපි වතු සහ විස්මිත දේශගුණයෙන් ආශිර්වාද ලත් අරකු නිම්නය දැන් සෑහෙන කාලයක සිට ප්‍රමුඛ සංචාරක ගමනාන්තයක් වී ඇත.
අරකු නිම්නයේ කොටසක් වන අනන්තගිරි සහ සුංකරිමෙට්ට රක්ෂිත වනාන්තරය ජෛව විවිධත්වයෙන් පොහොසත් වන අතර ඒවා බොක්සයිට් ලබා ගැනීම  සඳහා කැණීම් කරනු ලැබේ. අඩි 5,000 (මීටර් 1,500) උසකට නැඟී ඇති ගලිකොණ්ඩ කන්ද ආන්ද්‍ර ප්‍රදේශ්හි උසම කඳු මුදුන් අතර වේ.

අරකු මිටියාවතේ ඉහළම නැරඹුම් ස්ථාන වන්නේ බෝරා ගුහා, කැටිකි දිය ඇලි, චපරායි දිය ඇලි, ගෝත්‍රික කෞතුකාගාරය, පද්මපුරම් උද්‍යානය, තඩිමඩ දියඇලි ය.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

01/12/23

කේරලයට ආවේණික රසමුසු අහාර.

 මුස්ලිම්වරුන්ගේ සිට සිරියානු කිතුනුවන් දක්වා ඉන්දියාවේ ප්‍රචලිත වූ සියලුම ආගමකින්ම කේරලයේ අහාර සංස්කෘතියට බලපෑමක් එල්ලවිය.මලබාර් කලාපයේ Moplaha මුළුතැන්ගෙට එම කලාපයට නිතරම පැමිණෙන වෙළඳුන්ගේ ආහාර රුචිකත්වයන් එක්වනු දැකිය හැකිය.කේරළ ආහාරවල පොල්, සහල්, ටැපියෝකා සහ කළු ගම්මිරිස්, කරාබුනැටි, කුරුඳු සහ ඉඟුරු වැනි කුළුබඩු බහුලව තිබේ. පෘතුගීසීන් විසින් මඤ්ඤොක්කා හඳුන්වා දුන් අතර එය දැන් කේරළයේ බහුලව ආහාරයට ගනී.දිගු වෙරළ තීරයක් නිසා කේරළ ආහාරවල මාළු, ඉස්සන්, මට්ටි සහ කකුළුවන් වැනි මුහුදු ආහාර ද ඇතුළත් වේ.

1. පුට්ටු සහ කඩල ව්‍යංජනය (Puttu and kadala curry.)

කේරල ප්‍රාන්තය පුරා ආහාරයට ගන්නා උදෑසන අහාරයකි. පූට්ටු යනු ගාන ලද පොල් සමග අච්චුවක පිසූ සිලින්ඩරාකාර තැම්බූ සහල් කේක් ය. එය සාමාන්‍යයෙන් කඩල ව්‍යංජනය සමඟ පිරිනමනු ලැබේ,තක්කාලි ,ලූණු, කුළුබඩු සහ පොල් කිරි වලින් සාදන ලද කළු කඩල ව්‍යංජනයකි, එය ඉදුණු කෙසෙල් සහ ගාන ලද පොල් සමඟ ද පිළියෙළ කරනු ලැබේ.පූට්ටු සහ කඩල ව්‍යංජනවල නිශ්චිත සම්භවය නොදන්නා නමුත් එය කේරළයේ දකුණු ප්‍රදේශයේ ආරම්භ වූ බව විශ්වාස කෙරේ.රතු පූට්ටු සහල් සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර ජීර් ණ පද්ධතියකට අත්‍යවශ්‍ය වන ආහාරමය තන්තු සහිත අහාරයකි.

2. අප්පම් - Appam with stew.

අප්පම් යනු පැසුණු සහල් පිටි සහ පොල් කිරි වලින් සාදන ලද කේරළ වල ප්‍රධාන ආහාරයකි. එය හැපෙනසුළු දාර සහිත තුනී පෑන්කේක් හා සමානයි. මෙම ක්‍රේප් වැනි භාජන සාදා ඇත්තේ පැසුණු හාල් පිටි, පොල් කිරි, පොල් වතුර සහ සීනි ස්වල්පයකිනි. මෙහි ඉස්ටුව යුරෝපීය ඉස්ටුවල සම්බවයක් වන අතර පොල් කිරි, කුරුඳු, කරාබු නැටි සහ ළූණු වලින් සමන්විත වන අතර, එය අප්පම් සමඟ අනුභව කරනු ලැබේ. ඉස්ටුවට අඹ කෑලි, එළවළු, කුකුල් මස් හෝ බැටළු මස් ද ඇතුළත් විය හැකිය.කුළුබඩු, ඉඟුරු සහ නැවුම් පොල් කිරි එකතු කිරීම එළවළු වල ස්වභාවික රසය වැඩි දියුණු කරයි.

 

3.  කරිමීන් පොල්ලිචතු (මාළු) - Karimeen pollichathu (fish)

මෙය කේරලයේ සම්ප්‍රධායික ආහාරයකි. කරීමීන් නොහොත් පර්ල් ස්පෝට් මාළු යනු මෙම ප්‍රාන්තයේ  ප්‍රදේශවල බහුලව දක්නට ලැබෙන සම මත තිත් වැටුන  මත්ස්‍යයෙකි. මෙය සාම්ප්‍රදායිකව සිරියානු ක්‍රිස්තියානි ප්‍රණීත ආහාරයක් වන නමුත් කේරළයේ ආහාරයට වර් තමානය  වන විට එකතුව ඇත.පර්ල් ස්පෝට් මාළු ලෙමන් යුෂ, රතු මිරිස් සහ අනෙකුත් ද්‍රව්‍ය මිශ්‍රණයකින් අච්චාරු දමනු ලැබේ, කෙසෙල් කොළ වල ඔතා පුළුස්සනු ලැබේ, එයට අද්විතීය රසයක් ලබා දෙයි.බැදපු ලූණු, ඉඟුරු, සුදුළුණු සහ කුළු බඩු අඹරාගන්න. කෙසෙල් කොළයක ඔතා මාළු තුළට අතුල්ලන ලද තලපය ඇතුල් කරන්න.

4. මලබාර් පරාටා (Malabar Parotta with Kerala beef curry)

කේරළ හරක් මස් කරිය සමග ආහාරයට ගනු ලබන පරාටා , පරාටා  නම් මලබාර් ප්‍රදේශයේ ජනප්‍රිය  ආහාරයකි. මයිඩා (සාමාන්‍ය පිටි), බිත්තර (සමහර වට්ටෝරු වල), තෙල් හෝ ගිතෙල් සහ ජලය අනා ගැනීමෙනි.

5. එල සද්‍යා (Ela Sadya)

එල සද්‍යා යනු සාම්ප්‍රදායික කේරළ ආහාරවල ඇතුළත් හොඳම ආහාර වේලකි, එහි සුවඳ ඔබ ව කුල්මත් කරවයි. එල සද්‍යා යනු සියලු කේරළ ආහාර ද්‍රව්‍යවල රජුයි! ඔබ ඔබේ කෑම පිඟානේ කවදාවත් දැක ඇති ප්‍රමාණයට වඩා විකල්ප සමඟ, උත්සව, මංගල උත්සව, සහ තවත් දේ වැනි ආගමික සහ චාරිත්‍රානුකූල අවස්ථාවන්හිදී Sadya පිළියෙළ කර පිළිගන්වනු ලැබේ. පචඩි, කිචඩි, පුලිස්සේරි, ඕලන්, සාම්බාර්, වරවු, තොරන්, අවියල්, පායාසම් වැනි කෑම වර්ගවලින් සමන්විත මෙම රාජකීය දිවා ආහාර සංකලනය, කෙසෙල් කොළයක උණු උණු බත් සමඟ පිළිගන්වනු ලැබේ .

 

නිලක්ෂි බණ්ඩාර.

23/11/23.

චීනයේ ප්ලාස්ටික් අපද්‍රව්‍ය වැරදි ලෙස කළමනාකරණය කිරීම

චීනයේ ප්ලාස්ටික් දූෂණ ගැටලුව කුමක්ද? 

චීනයේ ප්ලාස්ටික් දූෂණ ගැටලුව කුමක්ද?

ප්ලාස්ටික් දූෂණය වැඩිම රට කුමක්ද? අපි වැඩිම ප්ලාස්ටික් නිෂ්පාදනය සඳහා වගකිව යුතු රටවල් දෙස බැලුවහොත්, චීනය ලැයිස්තුවේ ඉහළින්ම සිටී. 2021 දී ගෝලීය ප්ලාස්ටික් ද්‍රව්‍ය නිෂ්පාදනයෙන් 32% සඳහා චීනය වගකිව යුතු අතර එය මෙතෙක් ලොව අංක එකේ ප්ලාස්ටික් නිෂ්පාදකයා බවට පත් කරයි.

  චීනය ප්‍රධාන වශයෙන් ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවලින් නාගරික ඝන අපද්‍රව්‍ය බැහැර කිරීම හරහා සාගර ප්ලාස්ටික් අපද්‍රව්‍ය දූෂණයට දායක වේ. ග්‍රාමීය චීනයේ නාගරික ඝන අපද්‍රව්‍යවලින් අඩක් පමණ ප්‍රතිචක්‍රීකරණය නොකර පරිසරයේ පවතී.

2018 ට පෙර චීනය විසින් ආනයනය කරන ලද බොහෝ ප්ලාස්ටික් අපද්රව්ය, සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් විසින් ගොඩකිරීම, පුළුස්සා දැමීම හෝ සැකසීම, හදිසි වැඩිවීම කළමනාකරණය කිරීමට නුසුදුසු බව හෙළිකර ඇත.  අවසානයේ පරිසර පද්ධති තවදුරටත් පීඩාවට පත් කරයි. එක්සත් ජනපදය සියළුම අපද්‍රව්‍ය සහ අපද්‍රව්‍ය පරිසර හිතකාමී ලෙස කළමනාකරණය කිරීමට සහය දක්වන අතර තිරසාර ද්‍රව්‍ය කළමනාකරණය (SMM) ප්‍රවර්ධනය කරයි, ඔවුන්ගේ සමස්ත ජීවන චක්‍රය තුළ ද්‍රව්‍ය වඩාත් ඵලදායී ලෙස භාවිතා කිරීමට සහ නැවත භාවිතා කිරීමට ක්‍රමානුකූල ප්‍රවේශයකි.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර .

16/11/23.

 නීතිවිරෝධී වනජීවී ජාවාරම

චීනය අවිවාදිතව ලොව විශාලතම නීත්‍යානුකූල සහ නීතිවිරෝධී වනජීවී පාරිභෝගිකයා වන අතර, වනජීවී ප්‍රවාහනය තුරන් කිරීම, උදාසීන කිරීම සහ කඩාකප්පල් කිරීම (END) පනත යටතේ එය අවධානය යොමු කරන රටක් ලෙස හඳුනාගෙන ඇත. වනජීවී ජාවාරම යනු ආරක්ෂාවට තර්ජනයක් වන, දූෂණයට ඉන්ධන සපයන, ප්‍රජාවන්ගේ නීත්‍යානුකූල ආර්ථික ජීවනෝපාය මංකොල්ලකන, විශේෂ වඳවී යාමේ අද්දරට තල්ලු කරන සහ රෝග ව්‍යාප්ත කරන බරපතල ජාත්‍යන්තර අපරාධයකි. එක්සත් ජනපදය චීන කොමියුනිස්ට් පක්ෂයට (CCP) දිගු කලක් තිස්සේ වනජීවී ජාවාරමට එරෙහිව එහි හැසිරීම වැඩිදියුණු කරන ලෙස ඉල්ලා සිටින අතර 2017 දී චීන රජය විසින් අනුමත කරන ලද ඇත්දළ වෙළඳාම සම්පූර්ණයෙන්ම තහනම් කිරීම වැනි රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික ජයග්‍රහණ ලබා ගෙන ඇත. එක්සත් ජනපදය ඉල්ලා සිටී. තෙත් වෙලඳපොලවල ඉහළ අවදානම් සහිත වනජීවී අලෙවිය ස්ථිරවම අවසන් කිරීමට CCP, ජාවාරමට ලක් වූ වනජීවී සහ වනජීවී නිෂ්පාදන භාවිතය අවම කරන පියවරකි.

ඉස්මත් චුග්තායිගේ කෙටිකතා

ස්ත්‍රීවාදය යනු පකිස්ථානයේ වරදවා වටහාගත් සංකල්පයකි, බොහෝ දෙනා සිතන්නේ එය පිරිමින්ට වෛර කිරීම බවයි. විවිධ විෂයයන් සමඟ කටයුතු කරන ස්ත්‍රීවාදී ලේඛකයින් පස් දෙනෙකු සහ ඔවුන්ගේ කෘති ලැයිස්තුවක් මෙන්න. ස්ත්‍රීවාදී කාචයකින් අවට ලෝකය තේරුම් ගැනීමට උත්සාහ කරන පාඨකයන්ට අපි මෙම ලේඛන කෘති නිර්දේශ කරමු. මේවා ප්‍රධාන ස්ත්‍රීවාදී කියවීම් පමණක් නොව, අත්‍යවශ්‍ය ස්ත්‍රීවාදී චින්තනය නියෝජනය කරයි.

ඉස්මත් චුග්තායිගේ කෙටිකතා ඉස්මත් චුග්තායි ප්‍රගතිශීලී ලේඛක කණ්ඩායමේ ප්‍රමුඛ කාන්තාව විය. ඇය 1935 සිට 55 දක්වා කාලය තුළ ඇයගේ හොඳම කෘති කිහිපයක් නිෂ්පාදනය කළාය. ක්‍රිෂාන් චන්දර්, රාජින්දර් සිං බේඩි, අහමඩ් අලි, සජාඩ් සහීර් සහ රෂීඩ් ජහාන් මෙන්ම ඇයටද 19 වැනි සියවසේ ප්‍රංශ සහ රුසියානු යථාර්ථවාදීන්ගේ ප්‍රබන්ධ ප්‍රවේශය උරුම විය. ඇය කලින් තහනම් යැයි සැලකූ මාතෘකා ස්පර්ශ කළ අතර, “කාන්තාවන්, ඔවුන්ගේ මනෝභාවය සහ ඔවුන්ගේ අභ්‍යන්තර ජීවිතය මෙතරම් නොසැලෙන ඇසකින් සහ එවැනි නිරවද්‍යතාවයකින් නිරූපණය කළ පළමු උර්දු ලේඛිකාවයි” යනුවෙන් මුනීසා ෂම්සි ඩෝන් සඳහන් කරයි.

චුග්තායිගේ කතාවල විෂය වූයේ පහළ සහ පහළ මධ්‍යම පාන්තික කාන්තාවන් ය. ඇය ඔවුන්ගේ කථා දුර්ලභ ගැඹුරින් හා වාචිකව කීවාය. Lihaf, Kaisi Biwi Kaisa Shohar සහ Chauthi Ka Joda ඇගේ සම්භාව්‍ය කෘති කිහිපයකි. 1945 දී, ඇය උර්දු භාෂාවෙන් හොඳම නවකතාවලින් එකක් වන Tehree Lakeer නිෂ්පාදනය කළාය, එය වසර 50කට පසුව ඉංග්‍රීසි භාෂාවට පරිවර්තනය කළ විට, එහි ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය සහ ලිංගික දේශපාලනය විශ්ලේෂණය කිරීම සඳහා The Second Sex  සමඟ සංසන්දනය කරන ලදී. 

කෙසේ වෙතත්, එය “නවකතාවක් මිස නිබන්ධනයක් නොවේ; එය චුග්තායිගේ ප්‍රබන්ධ දර්පණ ප්‍රතිරූපයට ආසන්න නමුත් සම්පූර්ණ නොවූ කාන්තාවක් නිරූපණය කිරීමෙන් එහි වැඩි බලයක් ලබා ගනී,” Aamer Hussein Asymptote සඳහා ලියයි. ඇගේ කෘති උර්දු භාෂාවෙන් ඉංග්‍රීසි භාෂාවට පුළුල් ලෙස පරිවර්තනය කර ඇත, නමුත් ඇය තවමත් උර්දු නොවන සාහිත්‍යකරුවන් විසින් සොයා ගෙන නොමැත.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර.

14/11/23.

The Question of Women in Chinese Feminism Tani E. Barlow

 

චීන ස්ත්‍රීවාදයේ කාන්තාවන්ගේ ප්‍රශ්නය විසිවන සියවසේ චීනයේ කාන්තාවන් විෂය පිළිබඳ සිතීමේ ඉතිහාසයකි. Tani E. Barlow විසින් කාන්තාවන්ගේ සාමූහිකත්වය විස්තර කිරීම සඳහා ප්‍රබුද්ධ චීන බුද්ධිමතුන් විසින් වර්ධනය කර ඇති න්‍යායන් සහ සංකල්පීය කාණ්ඩ නිරූපණය කරයි.

මෙම න්‍යායාචාර්යවරුන්ගේ ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය, ලිංගිකත්වය සහ මනෝභාවය පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර විවාදයන්හි යෙදී ඇති ආකාරය නිරූපණය කරමින් බාර්ලෝ තර්ක කරන්නේ ප්‍රබුද්ධ ව්‍යාපෘතියක් ලෙස චීනයේ ස්ත්‍රීවාදී විවාදය එකවරම චීන සහ ජාත්‍යන්තර වන බවයි.

ඇය සමාජ න්‍යාය, මනෝ විශ්ලේෂණාත්මක චින්තනය, සාහිත්‍ය විවේචනය, ආචාර ධර්ම සහ විප්ලවවාදී දේශපාලන මතවාදයන් කියවමින් චීන ස්ත්‍රීවාදී න්‍යායේ ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය පිළිබඳ අසමානතාවයේ ගැටලුව සම්බන්ධයෙන් අවධානය යොමු කිරීමේ පරාසය සහ විෂය පථය නිදර්ශනය කරයි.

යටත් විජිත නූතනත්වයේ, විප්ලවවාදී නවීකරණයේ සහ වෙළඳපල සමාජවාදයේ ව්‍යසනය පුරාවටම, ප්‍රමුඛ චීන ස්ත්‍රීවාදීන් අතීතයේ ශේෂයන් එක්රැස් කර ඒවා සමාජ හා සදාචාරාත්මක තර්ක, ප්‍රවර්ග සහ දේශපාලන ස්ථාවරයන් බවට පත් කරමින් ප්‍රගතිශීලී ප්‍රබුද්ධ ලිංගික විමුක්තිය නොනවත්වා ප්‍රතිනිර්මාණය කළ ආකාරය ඇය හෙළි කරයි.

496 pages, Paperback

First published March 1, 2004

නිලක්ෂි බණ්ඩාර ,

15/11/2023

සාර භුමි (Good Earth by perl s buck)

ගුඩ් අර්ත් ප්‍රථම වරට 1931 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර වෙනත් ඕනෑම සාහිත්‍ය කෘතියකට වඩා දශක ගණනාවක් පුරා චීනය පිළිබඳ බටහිර සංජානනයට බලපෑම් කළේය. 

මෙම පොත 1900 ගණන්වල මුල් භාගයේ චීනයේ ගම්බද ජීවිතය ද විචිත්‍ර ලෙස නිරූපණය කරයි. පර්ල් එස් බක් නම් කතුවරිය කතාව ගොඩනඟන්නේ ජාතිය තුළ ඇයගේම පෞද්ගලික අත්දැකීමකිනි. මිෂනාරිවරුන්ගේ දරුවා වූ බක්, ඇයට මාස තුනක් වයසැති විට චීනයට නැවත පදිංචි කරවා ඇති අතර, වයස අවුරුදු හතර වන විට ඇයට චීන සහ ඉංග්‍රීසි භාෂා සමානව චතුර ලෙස කථා කිරීමට හැකි විය.

1900 දී චීනයේ ඇති වූ විශාල විදේශ විරෝධී නැගිටීමක් වූ බොක්සර් කැරැල්ල සිදුවූ කාලයේදී  බක් ජීවත් වූ අතර එමඟින් ඇගේ පවුල ඔවුන්ගේ චීන මිතුරන්ගෙන් ඈත් විය. ඇත්ත වශයෙන්ම,චීන විරෝධතාකරුවන්ගෙන් ඇගේ පවුලට ඇති අනතුර හේතුවෙන්, ඔවුන්ගේ මිෂනාරි සේවය තාවකාලිකව  නවතා  ඔවුන්ට කෙටි කාලයකට නැවත එක්සත් ජනපදයට යාමට සිදු විය.

ඔවුන් ආපසු පැමිණීමෙන් පසු, බක්ගේ පවුල බොහෝ චීන ජාතිකයන්ගෙන් දිගින් දිගටම විරුද්ධත්වයට මුහුණ දුන්නේය. කෙසේ වෙතත්, බක් කිසි විටෙකත් පසුබට වූයේ නැත. ඇය 1917 දී ජෝන් ලොසිං බක් සමඟ විවාහ වූ අතර, ඔවුන් වසර කිහිපයක් යැංසි ගඟ දිගේ අන්වේයි පළාතේ ජීවත් වූහ. මෙය The Good Earth හි පසුබිමයි. එහිදී, බක් චීනයේ විශාලතම දරිද්‍රතාවය සහ ග්‍රාමීය ගම්බද ප්‍රදේශවල ජීවත් වීමට ඇති දරුණුම අරගල දුටුවේය. ඇය මෙම චීන ජාතිකයින්ගේ දෛනික ජීවිතයට සමීපව සම්බන්ධ වූ අතර ඔවුන් බක් කෙරෙහි ඇදහිය නොහැකි බලපෑමක් ඇති කළේය.

පර්ල් එස් බක් විසින් Good Earth කෘතිය රචනයේදී වැන්ග් ලුන්ග් තුලින් ඔහුගේ චරිතයේ ඇති විවිධ වේශයන් මතු කර දක්වයි.වැන්ග් ලුං යනු ගොවියෙකි. තමන්ගේ ගොවිබිම හරහා ඔහු අදායම උපයා ගනී.ඔහු පෙලෙන දරිද්‍රතාවයෙන් ඔබ්බට ගොස් නගරයේ ධනපතියා මෙන් ධනපතියෙක් වීමට වෙර දරනු අපිට මුළු කතාව පුරාම දැකිය හැකි පොදු ලක්ෂණයකි.වැන්ග් ලුං යනු දුෂ්කර වසර කිහිපයකදී තම පවුල කෙළින් තබා ගැනීමට අරගල කරන දුප්පත් ගොවියෙකි.

වැන්ග් ලුංග්ස් චරිතය මිනිසෙකුගේ පරාර්ථකාමී බව, අධිෂ්ඨානය සහ ඔහුගේ පවුලේ අය සහ මිතුරන් කෙරෙහි දක්වන පක්ෂපාතිත්වය නිරූපණය කරයි. වැන්ග් ලුන්ග් තම පවුලේ අය සහ මිතුරන් කෙරෙහි දක්වන සැලකිල්ල සහ ත්‍යාගශීලී ස්වභාවය ඔහුව හොඳින් ආදරය කරන පුද්ගලයෙකු බවට පත් කරයි.

.කෙසේ වෙතත්, අවාසනාව දිගටම පවතින අතර, එක් අවාසනාවන්ත වසරක් තුළ, තත්වය කෙතරම් නරකද යත්, ජීවත්වීම සඳහා පවුල දකුණට යාමට සිදු වේ. පසුව දරිද්‍රතාවය උසුලා ගනු බැරිම තැන පවුලේ අයවලුන් සමග දකුණට යාමට ඇරබුවේය.එහිදී ඔහු රික්ෂෝ රථයක් පැදීමට පටන් ගත් අතර වං ලුංඑහිදී, ඔවුන් අමාරුවෙන් ගොඩ ඒමට සමත් වන අතර, එක් දිනක් කෝලාහලයක් ඇති වන අතර, ව්‍යාකූලත්වය තුළ, වැන්ග් රත්‍රන් තොගයක් ලබා ගනී. මුදල් සමඟ, වැන්ග් සහ ඔහුගේ පවුලේ අය ඔවුන්ගේ ඉඩමට ආපසු ගොස් ඔවුන්ගේ වත්කම් එකතු කිරීමට පටන් ගනී.

 නියඟ කාලය තුළ වැන්ග් ලුං තම මාමා, මාමාවරුන්ගේ බිරිඳ සහ ඔවුන්ගේ පුතාට ආහාර සහ මුදල් ඉතිරි කරයි. මාමා දුප්පත් මහලු සූදුකාරයෙකි, ඔහු තම මුදල් තම පවුලට වියදම් කරනවාට වඩා සූදුවට කැමති වේ. නියඟ කාලය තුළ ඔහු වැන්ග් ලුංගේ කෙත්වල මුදල් හිඟාකමින් පෙන්වයි. මුලදී වැන්ග් ලුං තම බාප්පාට මුදල් දීම ප්‍රතික්ෂේප කරයි. වාද විවාද වලින් පසුව, වැන්ග් ලුං අවසානයේ ඉඩ දෙයි.

ඔවුන්ගේ ස්ථාවරත්වය නිසා වැන්ග් නගරයේ තේ නිවසෙහි ගත කරන නිදහස් කාලය අතිරික්තයක් ලබා දෙයි. එහිදී ඔහුට ඔහුගේ අනියම් බිරිඳ මුණගැසෙන අතර ඔහු ඔහු සමඟ විවාහ වීමට නිවසට රැගෙන යයි. ඔහුගේ නිවස සේවකයින් සහ ඔහුගේම දරුවන්ගේ දරුවන් එකතු කිරීමත් සමඟ අඛණ්ඩව පුළුල් වන අතර, ඉක්මනින්ම, වැන්ග් නගරයේ ධනවත්ම පවුලක ප්‍රධානියා වේ. ඔහුගේ ධනය තිබියදීත්, වැන්ග්ගේ ගැටළු දිගටම පවතී. 

ඔහුගේ දරුවන් නොනවත්වා රණ්ඩු වෙති; ඔහුගේ පියා ඔහුගේ අනියම් බිරිඳ අනුමත නොකරයි; ඔහුගේ පළමු බිරිඳ දෙවැන්නා එකතු කිරීමේ වරද සොයා ගනී; සහ තවත් බොහෝ දේ. කෙසේ වෙතත්, වැන්ග්ට හැඟෙන්නේ ඔහු තම පවුලට අවශ්‍ය පහසුකම් සැපයීමට සමත් වූ බවත්, ඔහු තම සාර්ථකත්වයට හේතු වී ඇත්තේ භූමියේ පොහොසත්කම සහ ස්ථිරභාවය බවත්ය. ඔහුගේ පුතුන් එකඟ නොවන අතර ඔවුන් තම පියාගේ මරණයෙන් පසු ඉඩම විකිණීමට සැලසුම් කරයි, එය වැන්ග්ව බෙහෙවින් ශෝකයට පත් කරයි.

තවද මුල් පල දරන්න නම් භූමියේ පසෙහි හොඳින් තබා ගත යුතුය.”

මෙම සුවිසල් කතාවේ සුන්දරත්වය එහි හඬ, පණිවිඩය ඇසීමෙන් වටහා ගත හැකිය. එය පැරණිම ආකාරයේ දැඩි ආයාචනයක් මුමුණයි, එය "ඉඩම මතක තබා ගන්න" යනුවෙන් මුමුණයි. ඔබේ පියාට, ඔබේ පියාගේ පියාට සහ ඔහුට පෙර අසංඛ්‍යාත පරම්පරා ගණනාවකට සපයා දුන් භූමිය.

මේ තාක්‍ෂණික යුගයේ, අන්තර්ජාලය, GMO සහ ක්ෂණික ආහාර, අපට භූමිය අමතක කරවයි.. අපට පෙර සිටින සෑම කෙනෙකුගේම ජීවිත සහ මේ පරම්පරාවේ ජීවිත තිරසාර කල Good Earth අපි නොසලකා හරිමු. 

“ඉඩම විකුණුවොත් අන්තිමයි. ඔහුගේ පුතුන් දෙදෙනා ඔහුව අල්ලා ගත් අතර, එක් අයෙකු දෙපස සිටි අතර, එකිනෙකා තම අත අල්ලා ගත් අතර, ඔහු උණුසුම් ලිහිල් පොළොව ඔහුගේ අතේ තබා ගත්තේය. ඔවුන් ඔහුව සනසවා, වැඩිමහල් පුතා සහ දෙවන පුත්‍රයා කියා නැවත නැවතත් පැවසුවා.

 සහතිකයි, අපේ පියාණෙනි, සහතිකයි. ඉඩම විකිණීමට නැත. නමුත් මහලු මිනිසාගේ හිසට ඉහළින් ඔවුන් එකිනෙකා දෙස බලා සිනාසුණෝය.

1931 වර්ෂයේදී ලියන ලද මෙම පොත, සෑම පරම්පරාවක්ම ප්රගතියත් සමඟම අඛණ්ඩව වර්ධනය වන ගැටලුවක් හෙළිදරව් කරයි. සෑම පුතෙකුම තම පියාට "ඉඩම් විකුණන්නේ නැත" යැයි පවසන නමුත් මෙම ප්‍රකාශය අසත්‍ය බව ඔහු දනී. හැම පුතෙක්ම, දුවෙක්, පරම්පරාවක් එක්කම අපි මේ හොඳ පොළව බේරගන්නවා කියා පවසයි.

 නමුත් ඔහු සිටුවන සෑම ගසකටම තවත් ගසක් දෙකක් කපා දමයි. ඇය ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන සෑම බෝතලයකටම තවත් දෙකක් ඉවතට විසි කරයි. ගෙවත්තක් බවට පත්වන සෑම ඉඩමක් සඳහාම කසළ ගොඩවල් බවට පත් කළ බිම් කැබලි දෙකක් තිබේ. සෑම පිරිමියෙක්ම, ගැහැනියක්, පුතෙක්, දුවෙක් තම තමන් ගැන, භූමියෙන් බැහැරව තම සාර්ථකත්වය ගැන සිතනවා. ඔවුන්ගේ සාර්ථකත්වය ඇත්තේ භූමිය සමඟ බව ඔවුන් අමතක කරති. ඔවුන්ට යහපත කළ පෘථිවිය ඔවුන්ට අමතක වේ.

“වං ලුං දුම් පානය කරමින් වාඩි වී සිටියේ මේසය මත තබා ඇති රිදී ගැන සිතමිනි. ඔහු සීසාන, හැරී, වියදම් කළ පොළොවෙන්, මේ රිදී, පොළොවෙන් පිටතට පැමිණ ඇත. ඔහු තම ජීවිතය පොළොවෙන් ගත්තේය;

මෙම පොත ස්ත්‍රීවාදය, වහල්භාවය, උපභාර්යාව, සිවිල් යුද්ධ යනාදී තවත් සමාජ ප්‍රශ්න රාශියක් ස්පර්ශ කරයි. මම මෙම කරුණු බොහොමයක් සාකච්ඡා නොකරන අතර පසුව පවසන්නේ වෙනස් සංස්කෘතියක් ඔවුන්ට නූතනයේ අප දේවල කිසිදු වරදක් නොදැකීමට හැකි වූ බවයි. කාලය පිළිකුල් සහගත හා භයානක ලෙස සලකනු ඇත. 

දූවරුන් විකිණීම, දෙපා බැඳීම, බහු විවාහය වැනි දේවල් චීනයට පමණක් සීමා නොවේ, මන්ද මෙම පිළිවෙත් වෙනත් ආසියානු රටවල ද දක්නට ලැබේ. නමුත් මේ සියලු සංස්කෘතික වෙනස්කම් තිබියදීත් එය ස්වභාවික හැඟීමක් ඇති කිරීමට බක් මහත්මිය සමත් වූ ආකාරය ගැන මම පුදුම වෙමි. 

නිලක්ෂි බණ්ඩාර.

14/11/23.

කාෂි විශ්වනාත් දේවාලය

උත්තර් ප්‍රදේශ් ප්‍රාන්තයේ වරනාසි හි පිහිටි කාෂි විශ්වනාත් දේවාලය ලොව පුරා සිටින මිනිසුන් ආකර්ෂණය කරයි.Kashi Vishvanath Temple යනු ශිව දෙවියන්ට කැප වූ වඩාත් ප්‍රසිද්ධ හින්දු කෝවිලකි. එය ඉන්දියාවේ උත්තර් ප්‍රදේශ්හි වාරාණසි හි පිහිටා ඇත. මෙම දේවාලය පිහිටා ඇත්තේ ශුද්ධ වූ ගංගා නදියේ බටහිර ඉවුරේ වන අතර එය ශිව දේවාලවල ශුද්ධ වූ ජ්‍යොතිර්ලිංග දොළොසෙන්  එකකි. ප්‍රධාන දෙවියා හඳුන්වනු ලබන්නේ විශ්වනාථ හෙවත් විශ්වේශ්වර යන අරුතින් විශ්වයේ පාලකයා යන නමිනි. වාරාණසි නගරය කාෂි ලෙසද හඳුන්වනු ලබන අතර, එබැවින් මෙම විහාරය කාෂි විශ්වනාත් දේවාලය ලෙස ජනප්‍රිය වේ.

කාෂි විශ්වනාත් දේවාලය ගංගා නදියේ බටහිර ඉවුරේ පිහිටා ඇත. එය "ලෝකයේ පාලකයා" වන විශ්වනාථ හෝ විශ්වේශ්වරගේ ස්වරූපයෙන් වසර සිය ගණනක් තිස්සේ මෙහි  ශිව වෙනුවෙන් කැප කර ඇත.

ඉන්දියාවේ ඇති  ජ්‍යෝතිර්ලිංග 

1.ගුජරාටයේ සෝම්නාත්, 

2.ආන්ද්‍රා ප්‍රදේශ්හි ශ්‍රීසයිලම්හි මල්ලිකාර්ජුන, 

3.මධ්‍ය ප්‍රදේශ්හි උජ්ජයින්හි මහාකාලේශ්වර්, 

4.මධ්‍ය ප්‍රදේශ්හි ඕම්කාරේෂ්වර්, 

5.උත්තර්කාන්ද්හි කේදර්නාත්,

 6.මහාරාෂ්ට්‍රයේ භීමශංකර්, 

7.උත්තර් ප්‍රදේශ්හි වරනාසිහි විශ්වනාත්,

 8.මහාරාෂ්ට්‍රයේ ට්‍රයම්බකේශ්වර්, 

9.වෛද්‍යනාත් ජ්‍යෝතිර් ගර්හිනාත් 

10.ඩියෝඝර්, 

11.ජාර්කන්ඩ්, 

12.ගුජරාටයේ ද්වාරකාහි නාගේස්වර්, 

13.තමිල්නාඩුවේ රාමේෂ්වරම් හි රාමේෂ්වර් 

14.මහාරාෂ්ට්‍ර ප්‍රාන්තයේ අවුරංගාබාද්හි ග්‍රිෂ්නේෂ්වර් ය.

මණිකර්නිකා ගාට් පිහිටා ඇත්තේ ගංගා නදියේ ඉවුරේ ය. මෙම පූජනීය ස්ථානය කාෂි විශ්වනාත් දේවාලය අසල පිහිටා ඇති අතර එය ශක්ති පිත ලෙස නම් කර ඇත, එය ශක්ති නිකායේ පූජනීය ස්ථානයකි. වැදගත් ශෛව සාහිත්‍යයක් වන දක්‍ෂ යාගය ද ශක්ති පීතවල ආරම්භය ගැන සඳහන් කරයි.

ගංගා නදියේ ස්නානය කිරීම මෝක්ෂය (විමුක්තිය) කරා යන මාවතකට ගෙන යන බවට විශ්වාස කරන අතර ,ලොව පුරා සිටින හින්දු භක්තිකයන් තම ජීවිත කාලය තුළ අවම වශයෙන් එක් වරක්වත් එම ස්ථානයට පැමිණීමට උත්සාහ කරති.දේවමාළිගාව වන්දනා කිරීමෙන් පසු අවම වශයෙන් එක් ආශාවක් අත්හැරිය යුතු බවට සම්ප්‍රදායක් ද ඇත

වන්දනා ගමනට දකුණු ඉන්දියාවේ තමිල්නාඩුවේ රාමේෂ්වරම් හි විහාරස්ථානයට පැමිණීම ද ඇතුළත් වන අතර එහිදී මිනිසුන් ගංගාවේ ජල ය ලබා ගනී. දේවමාළිගාවේ යාච්ඤාව සහ එම දේවමාළිගාව අසලින් වැලි රැගෙන එන්න. කාෂි විශ්වනාත් දේවාලයේ ඇති අතිමහත් ජනප්‍රියත්වය සහ ශුද්ධකම නිසා ඉන්දියාව පුරා විහාරස්ථාන සිය ගණනක් එකම වාස්තුවිද්‍යාත්මක ශෛලියකින් ඉදිකර ඇත. 

Kashi Vishwanath කෝවිලට දිනකට නරඹන්නන් 3,000 ක් පමණ පැමිණේ. ඇතැම් අවස්ථාවලදී, සංඛ්යා 1,000,000 සහ ඊට වැඩි වේ. දේවමාළිගාව ගැන සැලකිය යුතු කරුණක් වන්නේ මීටර් 15.5 ක් උස රන් කොත් සහ රන්වන් ගෝලාකාර කුළුණු වලින් සමන්විත වීමයි,. 1835 දී මහාරාජා රංජිත් සිං විසින් පරිත්‍යාග කරන ලද පවිත්‍ර රනින් සෑදූ ගෝලාකාර තුනක් ඇත.

බොහෝ ජනප්‍රවාද වලට අනුව සැබෑ බැතිමතා ශිව වන්දනාවෙන් මරණයෙන් සහ සංසාරයෙන් නිදහස ලබා ගන්නා බවත්, ශිවගේ බැතිමතුන් මරණයෙන් පසු ඔහුගේ දූතයන් විසින් කෙලින්ම කයිලාෂ් කන්දේ ඔහුගේ වාසස්ථානයට ගෙන යන බවත් යමා වෙතට නොවන බවත්ය. ශිවගේ උසස් බව සහ ඔහුගේම ස්වභාවයට එරෙහිව ඔහුගේ ජයග්‍රහණය - ශිව මරණය සමඟ හඳුනාගෙන ඇත

Elevation of the present temple structure

වාරාණසි ලෙසද හැඳින්වෙන කාෂි, අඛණ්ඩව ජනාවාස වූ ලොව පැරණිතම නගරවලින් එකකි. කාෂි විශ්වනාත් දේවාලය රටේ පැරණිතම පන්සල් වලින් එකක් වන අතර අනුගාමිකයින්ගේ හදවත් තුළ සුවිශේෂී ස්ථානයක් ඇත. මෙම දේවාලය නිර්මාතෘ සහ විනාශ කරන්නා වන ශිව දෙවියන්ට කැප කර ඇත.පන්සල සෑම දිනකම අලුයම 2.30 ට විවෘත වේ. කාෂි විශ්වනාත් දේවාලය නැරඹීමට සුදුසුම මාස ඔක්තෝබර් සහ මාර්තු අතර වේ. නියමිත වේලාවට විහාරස්ථානයේ පැවැත්වෙන ඕනෑම පුජාවකට බැතිමතුන්ට සහබාගි වීමට හැකියාව ලැබේ,දිගු පෝලිම් සහ විශාල සෙනඟ මඟහරවා ගැනීම සඳහා යමෙකුට 'සුගම් සර්ෂන්' ප්‍රවේශපත්‍ර කල්තියා මිලදී ගත හැකිය. මෙම දර්ශනය ලබා ගත හැක්කේ උදෑසන 6:00 සිට සවස 6:00 දක්වා පමණි.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

11/12/23.

පහන් උත්සවය නොහොත් දීපාවලිය සහ එහි කතාන්දරය

දීපවාලි යන්න ව්‍යුත්පන්න වී ඇත්තේ "දීපවාලි" යන වචනයෙන් වන අතර එහි තේරුම "ආලෝක පේළියක්" යන්නයි. සමරන්නන් තම නිවෙස්වලින් පිටත සාම්ප්‍රදායික මැටි තෙල් පහන් පේළි දල්වන්නේ අන්ධකාරයට එරෙහිව ආලෝකයේ ජයග්‍රහණය සහ අවිද්‍යාවට එරෙහිව දැනුමේ ජයග්‍රහණය සංකේතවත් කිරීමට ය. දිවාලි උත්සවය කවදාද? උත්සවයේ දිනයන් හින්දු චන්ද්‍ර දින දර්ශනය මත පදනම් වේ, සාමාන්‍යයෙන් ඔක්තෝබර් අග හෝ නොවැම්බර් මුල වැටේ.

දිවාලි, හෝ දීපවාලි යනු ඉන්දියාවේ විශාලතම සහ වසරේ වැදගත්ම නිවාඩු දිනයයි. මෙම උත්සවයට එහි නම ලැබී ඇත්තේ ඉන්දියානුවන් අධ්‍යාත්මික අන්ධකාරයෙන් ආරක්ෂා වන අභ්‍යන්තර ආලෝකය සංකේතවත් කිරීම සඳහා තම නිවෙස්වලින් පිටත දැල්වෙන මැටි පහන් (දීපා) පේළිය (අවලි) නිසාය.

පුරාවෘත්තයන්ට අනුව 

දකුණු ඉන්දියාව දීවාලි උත්සවය සමරනු ලබන්නේ දෙමළ මාසය වන අයිපාසි (එය තුලා මාසය) හි ද ‘නරක චතුර්දසි’ තිති ය. මෙම දිනය අමාවසයි දිනයට පෙරය. දකුණු ඉන්දියාවේ, දිවාලි උත්සවයේ ප්‍රධාන දිනය වන්නේ නාරක චතුර්දාශි ය. ප්‍රධාන දිනයට දිනකට පෙර උඳුන පිරිසිදු කර දෙහි තවරනු ලැබේ. ජලය පුරවා උඳුන මත ආගමික සංකේත ඇද ඇති අතර මෙය ප්‍රධාන දිනයේ තෙල් ස්නානය සඳහා භාවිතා කරයි.

  දකුණු ඉන්දියාවේ දීපවාලි උත්සවය සමරනු ලබන්නේ ක්‍රිෂ්ණා දෙවියන් විසින් කාන්තාවන් සිරකර තම යටත්වැසියන්ට වද දුන් බව කියන නාරක යක්ෂයා විනාශ කිරීමේ ජයග්‍රහණයයි. .

උතුරු ඉන්දියාවේ දී, රාම දෙවියන්, ඔහුගේ බිරිඳ සීතා සහ සොහොයුරා වන ලක්ෂ්මණ වසර 14ක වනාන්තරයේ පිටුවහලේ සිට ජයග්‍රාහී ලෙස ආපසු පැමිණීම සිහිපත් කරයි.එදා කාර්තික් මාසයේ අමාවක දිනයක් වූ නිසා වටපිටාවේ අඳුර වැටී තිබුණි. එහෙත්, ඔවුන්ගේ නිවසට පැමිණීම පිළිගැනීම සඳහා, අයෝධ්‍යාවේ වැසියන් දියාරු සහ ගිනිකෙළි වලින් මුළු රාජධානියම ආලෝකවත් කළ අතර, මහත් විනෝදයෙන් සහ රතිඤ්ඤා පුපුරමින් එම අවස්ථාව සැමරූහ. රාම දෙවියන් අයෝධ්‍යාවට නැවත පැමිණීම ද නපුරට එරෙහිව යහපත ජයග්‍රහණය කිරීමේ වැදගත්කම සමඟ සම්බන්ධ විය. උත්තර් ප්‍රදේශ්, පන්ජාබ්, හිමාචල් ප්‍රදේශ්, හර්යානා, බිහාර් සහ අසල්වැසි ප්‍රදේශවල අදටත් සම්ප්‍රදාය දිගටම පවතී.

බටහිර ඉන්දියාවේ මෙම උත්සවය සනිටුහන් කරන්නේ විෂ්ණු දෙවියන්, (හින්දු ත්‍රිත්වයේ ප්‍රධාන දෙවිවරුන්ගෙන් එක් කෙනෙක්) වන විෂ්ණු දෙවියන් විසින් බාලි නම් යක්ෂයා නෙරර් ලෝකය පාලනය කිරීමට යැවූ දිනයයි.

මෙම උත්සවය කලාපය අනුව වෙනස් වන අද්විතීය සම්ප්‍රදායන් ගණනාවක් ගෙන එයි. සියලුම උත්සවවලට පොදු වන්නේ විදුලි පහන්, ගිනිකෙළි, මංගල්‍ය, අලුත් ඇඳුම් සහ යාඥා කිරීමයි. 

දකුණු ඉන්දියාවේ, බොහෝ දෙනෙක් උදෑසන උණුසුම් තෙල් ස්නානය කරන්නේ ශාරීරික හා අධ්‍යාත්මික පවිත්‍ර කිරීමේ ආකාරයක් ලෙස ශුද්ධ වූ ගංගා නදියේ ස්නානය කිරීම සංකේතවත් කිරීම සඳහා ය. 

දකුණු ඉන්දියාවේ දීපවාලි දිනයේ නිරීක්ෂණය කරන ලද තවත් සුවිශේෂී චාරිත්‍රයක් වන්නේ තලෙයි දීපවාලි ය. මෙම දිනයේ, අලුත විවාහ වූවන් මනාලියගේ දෙමාපියන්ගේ නිවසේ ඔවුන්ගේ පළමු දිවාලි උත්සවය ගත කරති.

උතුරේ ධනය සහ සෞභාග්‍යය සංකේතවත් කරන ලක්ෂ්මි දේවිය වන්දනා කිරීම සාමාන්‍ය දෙයකි.හිමාචල් ප්‍රදේශ්, දිල්ලි සහ පන්ජාබ් යන ප්‍රදේශවල ජනතාව ද දිවාලි රාත්‍රියේ සූදු ක්‍රීඩාවේ නිරත වන අතර එය සුබදායක යැයි සැලකේ. සූදුව ජනප්‍රිය සම්ප්‍රදායක් වන්නේ දිවාලි උත්සවයේ රාත්‍රියේ සූදුවේ යෙදෙන කවුරුන් හෝ වසර පුරා සමෘද්ධිමත් වන බවට ඇති විශ්වාසය නිසාය. බොහෝ අය Dhanteras ලෙස හඳුන්වන දිවාලි උත්සවයේ පළමු දිනයේ රත්රන් මිලදී ගනී - ඔවුන් විශ්වාස කරන ක්රියාවක් ඔවුන්ට වාසනාව ගෙන එයි.

දිල්ලි, UP සහ අනෙකුත් අවට ප්‍රදේශවල නිවාස ඉටිපන්දම්, විදුලි පහන්, දියාවන්, බන්ධන්වාර් සහ රංගෝලි වලින් සරසා ඇත. ලක්ෂ්මි පූජාව රාත්‍රියේ සිදු කෙරේ. සමහර නිවෙස්වල කිරි ටම්බලයකට රිදී කාසියක් දමා සියලු කාමරවලට ඉසින සම්ප්‍රදායක් ඇත. සාප්පු සවාරි යාම, පිරිසිදු කිරීම,සුදු හුනු ගෑම, ගෘහ අලංකරණය, ත්‍යාග සහ රසකැවිලි හුවමාරු කිරීම සැමරුම්වල කොටසකි.

ඔඩිෂා බටහිර බෙංගාලයේ මෙන්, ඔඩිසාහි ද දීපවාලි උත්සවය මුතුන් මිත්තන්ට උපහාර දැක්වීමෙන් සලකුණු කර ඇත. “Badabadua ho andhaara e asa Aluaa e Jaao Baaisi pahacha e Gadagadau thaao”, එනම් “අනේ අපේ මුතුන් මිත්තන්, දසුන් සහ දෙවිවරුනි, ඔබ පැමිණියේ මහාලයේ අඳුරු රාත්‍රියේ, දැන් ඔබ දෙව්ලොවට පිටත් වීමට කාලයයි, එබැවින් අපි ආලෝකය පෙන්වයි, ඔබට ජගන්නාථ වාසස්ථානයේ ශාන්තිය ලැබේවා!”ජෛන භක්තිකයන් දීපවාලි උත්සවය පවත්වන්නේ මහා ගුරුවරුන් අතරින් අවසාන මහාවීර දෙවියන්, උපත, මරණය සහ නැවත ඉපදීමේ චක්‍රයෙන් මිදීම වන නිර්වාණයට පත් වූ දිනය ලෙසයි. 

ගුජරාටයේ දීපවාලි දිනයට පෙර දින රාත්‍රියේ ගුජරාටි ජාතිකයන් තම නිවෙස් ඉදිරිපිට වර්ණවත් රන්ගෝලි නිර්මාණය කරති. රංගෝලි යනු බටහිර ඉන්දියාවේ සියලුම ප්‍රාන්තවල දීවාලි උත්සවයේ අනිවාර්ය අංගයකි. ලක්ෂ්මි දේවිය පිළිගැනීමට පා සටහන් ද ඇඳ ඇත. දීවාලි දිනයේදී නිවෙස් දීප්තිමත් ලෙස ආලෝකමත් වේ. ගුජරාටිවරුන්ට දීපවාලි යනු අලුත් අවුරුද්දයි. මෙදින ඕනෑම නව ව්‍යාපාරයක්, ඉඩකඩම් මිලදී ගැනීම්, කාර්යාල, කඩසාප්පු විවෘත කිරීම, විවාහ වැනි විශේෂ අවස්ථා සුබදායක ලෙස සැලකේ. 

ගුජරාටයේ සමහර නිවෙස්වල ගිතෙල් දැල්වූ දියක් මුළු රාත්‍රිය පුරාවටම ගිනි තබයි. පසුදා උදෑසන මෙම දියෙන් එකතු කරගත් දැල්ලෙන් කාන්තාවන් විසින් ඇස් මත ආලේප කරන කාජල් සාදනු ලැබේ. මෙය ඉතා ශුභ චාරිත්‍රයක් ලෙස සලකනු ලබන අතර එය මුළු වසරටම සෞභාග්‍යය ගෙන දෙන බව විශ්වාස කෙරේ. උතුරු ඉන්දියාවේ මෙන්ම බටහිර ඉන්දියාවේ ද දීවාලි උත්සවය දින පහක් සමරනු ලබයි.

මහාරාෂ්ට්‍ර 

මහාරාෂ්ට්‍ර ප්‍රාන්තයේ දීපවාලි උත්සවය දින හතරක් සමරනු ලබයි. වසුබරස් යනු පළමු දිනය වන අතර එය සමරනු ලබන්නේ එළදෙනුන් සහ පැටවුන්ගේ ආරති නම් පුජාවක්  පැවැත්වීමෙනි. මෙයින් අදහස් කරන්නේ මවක් සහ ඇගේ දරුවා අතර ඇති ආදරයයි. ඊළඟ දවස දන්තෙරස් හෝ ධනත්‍රයෝදශි වන අතර එය අනෙකුත් ප්‍රදේශවල මෙන් ම සමරනු ලැබේ. තුන්වන දින, නරක්චතුර්දශි, මිනිසුන් උදේ පාන්දර සුවඳ තෙල් ස්නානය කර පන්සලකට පැමිණේ. 

මෙයින් පසු, "කරන්ජි" සහ "ලඩූ" වැනි රසවත් රසකැවිලි සහ "චක්ලි" සහ "සෙව්" වැනි කුළුබඩු සහිත ආහාර වලින් සමන්විත විශේෂ දීපවාලි සූදානමක් මහාරාෂ්ට්‍රියානුවන් විසින් සංග්‍රහ කරයි. මෙම මංගල්යය Faral ලෙස හැඳින්වේ. ප්‍රධාන දිවාලි දිනය වන සිව්වන දිනය ලක්ෂ්මි පූජාව සිදු කෙරේ. සෑම නිවසකම ලක්ෂ්මි දේවතාවිය සහ මුදල්, ස්වර්ණාභරණ වැනි ධනය සඳහා වන්දනාමාන කරනු ලැබේ.

මෝගල් අධිරාජ්‍යයා වූ ජහාන්ගීර් විසින් වසර 12ක් සිරගත කර සිටි ඇදහිල්ලේ ගෞරවනීය චරිතයක් වන ගුරු හර්ගොබින්ද් නිදහස් කිරීම සැමරීම සඳහා සීක්වරු බන්ඩි චෝර් දිවාස් - දීවාලි උත්සවය සමඟ අතිච්ඡාදනය වන දිනයක් සමරති. 

ක්‍රිස්තු පූර්ව තුන්වන සියවසේ රජකම් කළ හින්දු අධිරාජ්‍යයා වූ අශෝක බුදුදහම වැළඳගත් දිනය බෞද්ධයෝ සමරති.

දීවාලි දින පහක් පුරා සමරනු ලැබේ. පළමු දිනය: මිනිසුන් වාසනාව ගෙන ඒම සඳහා තම නිවෙස් පිරිසිදු කර රන් හෝ මුළුතැන්ගෙයි උපකරණ සඳහා සාප්පු යති. 

දෙවන දිනය: මිනිසුන් තම නිවෙස් මැටි ලාම්පු වලින් සරසා වර්ණ කුඩු හෝ වැලි භාවිතයෙන් බිම මත රංගෝලි නම් මෝස්තර රටා නිර්මාණය කරති. 

තුන්වන දිනය: උත්සවයේ ප්‍රධාන දිනයේ, ලක්ෂ්මි පුජා සඳහා පවුල් එක්රැස් වන අතර, ලක්ෂ්මි දේවතාවියට ​​යාඥාවක් සිදු කරයි, ඉන්පසු කටට කෙළ උනන මංගල්‍යයන් සහ ගිනිකෙළි උත්සව. 

හතරවන දිනය: මෙය අලුත් අවුරුද්දේ පළමු දිනයයි, මිතුරන් සහ නෑදෑයන් සමය සඳහා තෑගි සහ සුබ පැතුම් සමඟ පැමිණෙන විට.

 පස්වන දිනය: සහෝදරයන් ඔවුන්ගේ විවාහක සහෝදරියන් බැලීමට පැමිණෙන අතර, ඔවුන් ආදරයෙන් සහ සුඛෝපභෝගී ආහාර වේලක් ලබා දෙයි.

සුබ දීපාවලි මංගල්‍යයක් වේවා !!!

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

11/12/23.

කාශි විශ්වනාත් විහාරයේ ආකෘතික ව්‍යුහය සහ ගොඩ නැගීම් වල ඉතිහාසය.

 

මෝගල් යුගය ජේම්ස් ප්‍රින්සෙප්ගේ කටු සටහන් වලට අනුව  Gyanvapi මුස්ලිම් පල්ලිය බරණැස්හි Vishveshwur පන්සල ලෙස සටහන් කර ඇත. විශ්වේෂ්වුර්හි පුරාණ විහාරයේ සැලැස්ම. තිත් රේඛාවෙන් දැක්වෙන්නේ වර්තමාන මස්ජිදය විසින් අල්ලාගෙන සිටින දේවමාළිගාවේ කොටසයි.

Plan of the Ancient Temple of Vishveshvur.
The dotted line shows the portion of the temple occupied by the present Masjid.

ප්‍රධාන ලිපිය:

 Gyanvapi මුස්ලිම් පල්ලිය 

The Gyanvapi Mosque sketched as the Temple of Vishveshwur, Benares.

මෝගල් අධිරාජ්‍යයා වූ අක්බර්ගේ පාලන සමයේදී රාජා මන් සිං විසින් මෙම විහාරය ඉදිකරන ලදී. රාජා තෝඩර් මල් 1585 දී විහාරය නැවත ගොඩනඟා ඇත, නමුත් ඕතඩොක්ස් බ්‍රාහ්මණයෝ ඔහුගේ දියණිය ඉස්ලාමීය පාලකයන් සමඟ විවාහ වී සිටි නිසා විහාරය ප්‍රතික්ෂේප කිරීමට තීරණය කළහ. ජහන්ගීර්ගේ පාලන සමයේදී, වීර් සිං ඩියෝ විසින් පෙර පැවති විහාරස්ථානයක් ප්‍රතිසංස්කරණය කර හෝ සම්පූර්ණ කර ඇත.

 1669 දී මෝගල් අධිරාජ්‍යයා වූ ඖරංසෙබ් විසින් දේවාලය විනාශ කර ඒ වෙනුවට ග්‍යාන්වාපි මුස්ලිම් පල්ලිය ඉදි කරන ලදී. පැරණි දේවාලයේ නටබුන් මුස්ලිම් පල්ලියේ අත්තිවාරමේ, කුළුණුවල සහ පසුපස කොටසෙහි දැකිය හැකිය.

මරාටා සහ බ්‍රිතාන්‍ය යුගය.

 වර්තමාන විහාර ව්‍යුහයේසැකැස්ම 

 1742 දී මරාටා පාලක මල්හාර් රාඕ හොල්කාර් විසින් පල්ලිය කඩා දමා එම ස්ථානයේ පිහිටි විශ්වේෂ්වර් කෝවිල ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමට සැලැස්මක් සකස් කළේය. කෙසේ වෙතත්, ඔහුගේ සැලැස්ම ක්‍රියාවට නැංවූයේ නැත.නමුදු  අවාද්හි නවාබ්ගේ මැදිහත්වීම නිසා, ඔහුට භූමියේ පාලනය පැවරුණි.1780 දී මල්හාර් රාඕගේ ලේලිය වන අහිල්‍යාබායි හොල්කාර් මුස්ලිම් පල්ලියට යාබදව පිහිටි වර්තමාන කෝවිල නැවත ගොඩනඟා ඇත.

විහාර ව්‍යුහය 

 මුල් ශුද්ධ ළිඳ - පන්සල සහ Gyanvapi මුස්ලිම් පල්ලිය අතර Gyanvapi විහාර සංකීර්ණය ගංගාව අසල විශ්වනාථ ගල්ලි නම් කුඩා මංතීරුවක පිහිටා ඇති කුඩා සිද්ධස්ථාන මාලාවකින් සමන්විත වේ. දේවාලයේ ඇති ප්‍රධාන දෙවියන්ගේ ලිංගය සෙන්ටිමීටර 60 (අඟල් 24) උස සහ සෙන්ටිමීටර 90 (අඟල් 35) වට ප්‍රමාණයෙන් රිදී පූජාසනයක තැන්පත් කර ඇත.

ප්‍රධාන දේවමාළිගාව හතරැස් වන අතර එය වෙනත් දෙවිවරුන්ගේ සිද්ධස්ථාන වලින් වටවී ඇත. මෙම සංකීර්ණයේ කාල බහිරව, කාර්තිකේය, අවිමුක්තේශ්වර, විෂ්ණු, ගනේෂ, ශානි, ශිව සහ පාර්වතී සඳහා කුඩා විහාරස්ථාන ඇත. ඤාණ වාපි නමින් හැඳින්වෙන කුඩා ළිඳක් ද විහාරයේ ඇත. ප්‍රධාන විහාරයට උතුරින් ඥාන වාපි ළිඳ පිහිටා ඇති අතර මුගලන් ආක්‍රමණයේදී ජ්‍යෝතිර් ලිංගය ආක්‍රමණය කරන අවස්ථාවේ එය ආරක්ෂා කිරීම සඳහා ළිඳෙහි සඟවා තිබුණි. ජ්‍යොතිර් ලිංගය ආක්‍රමණිකයන්ගෙන් ආරක්ෂා කර ගැනීම සඳහා විහාරස්ථානයේ ප්‍රධාන පූජකවරයා ලිංගය සමඟ ළිඳට පැන ඇති බව පැවසේ. අභ්‍යන්තර ගර්භා ග්‍රිහා හෝ අභයභූමියට ප්‍රධාන වශයෙන් සභා ගෘහයක් හෝ සභා ශාලාවක් ඇත. ගෞරවනීය ජ්‍යෝතිර්ලිංග යනු රිදී වේදිකාවක් මත තබා ඇති ශුද්ධස්ථානයේ තැන්පත් කර ඇති තද දුඹුරු පැහැති ගලකි. මන්දිරයේ ව්‍යුහය කොටස් තුනකින් සමන්විත වේ. පළමුවැන්නා දේවමාළිගාවේ කොත්තුවකට සම්මුතියක් ඇති කරයි. දෙවැන්න රන් ගෝලාකාර වන අතර තෙවැන්න ධජයක් සහ ත්‍රිශූලයක් සහිත ශුද්ධස්ථානයේ රන් කොතයි.

1828 දී, ග්වාලියර් ප්‍රාන්තයේ මරාතා පාලක දවුලත් රාඕ සින්දියාගේ බිරිඳ වූ  වූ බයිසා බායි, ග්‍යාන් වාපි පරිශ්‍රයේ කුළුණු 40කට අධික ප්‍රමාණයකින් යුත් පහත් වහලක් සහිත කොලොනේඩයක් (කොරිඩෝවක් )  ඉදි කරන ලදී.

 1833-1840 කාලය තුළ, ඥානවාපි ළිඳේ මායිම, ඝාට් සහ අනෙකුත් අසල විහාරස්ථාන ඉදිකරන ලදී. ඉන්දියානු උපමහාද්වීපයේ විවිධ මුතුන් මිත්තන්ගේ රාජධානිවලින් සහ ඔවුන්ගේ පූර්ව ආයතනවලින් බොහෝ උදාර පවුල් විහාරස්ථානයේ මෙහෙයුම් සඳහා නොමසුරුව දායක වේ.

1835 දී, සීක් අධිරාජ්‍යයේ මහාරාජා රංජිත් සිං, ඔහුගේ බිරිඳ වන මහාරාණි දාතර් කෞර්ගේ ඉල්ලීම පරිදි, දේවාලයේ ගෝලාකාර ආලේපනය සඳහා රන් ටොන් 1 ක් පරිත්‍යාග කළේය. 1841 දී නාග්පූර්හි III වන රඝුජි බෝන්ස්ලේ විහාරයට රිදී පරිත්‍යාග කළේය.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

15/11/23.

ඉන්දියාවේ අධ්‍යාත්මික දොරටුව - වරණාසි

බරණැස හෙවත් වරණාසි ඉන්දියාවේ අධ්‍යාත්මිකතත්වයේ සලකුණයි.බනරස් නමින්ද හඳුන්වන මෙම නගරය ඉන්දියාවේ අධ්‍යාත්මයේ හදවත නමින්ද හැඳින්වේ,වරණාසි යනු ලෝකයේ පැරණිතම සහ වඩාත්ම ජනාකීර්ණ නගරවලින් එකක් වන අතර එය වේද සහ කලාවන් ඉගෙනීමේ මධ්‍යස්ථානයකි.ඉංග්‍රීසි කතුවර මාර්ක් ට්වේන් වරක් මෙසේ ලිවීය."බෙනරාස් ඉතිහාසයට වඩා පැරණිය, සම්ප්‍රදායට වඩා පැරණිය, පුරාවෘත්තයට වඩා පැරණිය, ඒ සියල්ල එකට එකතු කර ඇති ආකාරයට වඩා දෙගුණයක් පැරණි බව පෙනේ"

බරණැස් හින්දු පුනරුදයේ සංකේතයක් විය. දැනුම, දර්ශනය, සංස්කෘතිය, දේව භක්තිය, ඉන්දියානු කලාවන් සහ ශිල්ප ශතවර්ෂ ගණනාවක් තිස්සේ මෙහි වර්ධනය වී ඇත. ජෛනයන් සඳහා වන්දනා ස්ථානයක් වන වාරනාසි විසිතුන්වන තීර්තංකර පාර්ශ්වනාත්ගේ උපන් ස්ථානය ලෙස විශ්වාස කෙරේ. වෛෂ්ණාව සහ ශෛව ආගම බරණැසෙහි සහජීවනයෙන් පැවතී ඇත.

ශුද්ධ වූ ගංගා නදියේ ඉවුරේ පිහිටා ඇති පුරාණ වරණාසි නගරය අධ්‍යාත්මිකත්වය, සංස්කෘතිය සහ ඉතිහාසයෙහි සුවිශේෂී තැනක් ගනී. දීපාවලි සමයේදී දීවාලි උත්සවයේ මහා සැමරුම් සමඟින් වරනාසියට නව ජීවයක් ලැබෙන අතර එය සොඳුරුම අවස්ථාවකි.ශිව දෙවියන්ගේ සහ පාර්වතීගේ වාසස්ථානය ලෙස සලකන  බරණැසියේ මූලාරම්භය තවමත් නොදනී. බරණැසෙහි ගංගා නම් මිනිසුන්ගේ පව් සෝදා හැරීමේ බලය ඇති බව විශ්වාස කෙරේ.

ජෛනයන් සඳහා වන්දනා ස්ථානයක් වන වාරනාසි විසිතුන්වන තීර්තංකර පාර්ශ්වනාත්ගේ උපන් ස්ථානය ලෙස විශ්වාස කෙරේ. වෛෂ්ණාව සහ ශෛව ආගම බරණැසෙහි සහජීවනයෙන් පැවතී ඇත.

මිනිස් ආත්මය අවුස්සමින් එලිය දෙන පහන් ආලෝකය  සමගින් ආරති ගංගාව වෙනස්ම සුන්දර ලොවක් නිර්මාණය කරයි. කරයි. වරණාසි හි පටු මංතීරු, පූජනීය පන්සල් සහ පැරණි සම්ප්‍රදායන් නොවැම්බර් මාසයේ සංචාරය කිරීමට හොඳම ස්ථානවලින් එකක් බවට පත් කරමින් අද්විතීය සංස්කෘතික අත්දැකීමක් ලබා දෙයි.

වරණාසි අතීතයේ බෙහෙවින්ම ප්‍රසිද්ධියට පත්වුයේ කසී සළු වෙළඳාම හේතුවෙනි.

වරණාසි යනු සමස්ත ඉතිහාසය පුරාවටම උතුරු ඉන්දියාවේ සමුද්රිමත්ම ප්‍රදේශයයි.පූජනීය ගංගා නදියේ ඉවුරේ පිහිටා ඇති මෙම පුරාණ අගනගරය වරුණ සහ අසී යන නම්වල විශ්මය ජනක සංකලනයකින් යුත් නමක් ඇත.

අධ්‍යාපනයෙන් ඉහලම ස්ථානයක වැජඹෙන බරණැස අධ්‍යාත්මිකවාදය, ගුප්තවාදය, සංස්කෘත, යෝග සහ හින්දි භාෂාව ප්‍රවර්ධනය කිරීම කෙරෙහි ප්‍රසිද්ධ වේ.එමෙන්ම රාම් චරිත් මනස් රචනා කළ සුප්‍රසිද්ධ සාන්තු-කවියෙකු වන ප්‍රේම් චාන්ද් සහ තුල්සි දාස් වැනි සදා ප්‍රසිද්ධ නවකතාකරුවන් වැනි ගෞරවනීය කතුවරුන්ට ද වාසස්ථානය  වේ.

ජාත්‍යන්තර වශයෙන් කීර්තිමත් සිතාර් විශාරද රවි ශංකර් සහ උස්තාද් බිස්මිල්ලා ඛාන් (ප්‍රසිද්ධ ෂෙහ්නායි වාදකයා) යන සියල්ලෝම ආශීර්වාද ලත් නගරයේ පුත්‍රයන් වේ.බරණැස හින්දු පුනරුදයේ සංකේතයක් විය. දැනුම, දර්ශනය, සංස්කෘතිය, දේව භක්තිය, ඉන්දියානු කලාවන් සහ ශිල්ප ශතවර්ෂ ගණනාවක් තිස්සේ මෙහි වර්ධනය වී ඇත.
ඇනී බෙසන්ට් මහත්මිය සිය ‘Theosophical Society’ සඳහා නිවස ලෙසත්, පණ්ඩිත් Madan Mohan Malviya විසින් ආසියාවේ විශාලතම විශ්ව විද්‍යාලය වන ‘Benares හින්දු විශ්වවිද්‍යාලය’ ආරම්භ කිරීමටත් වරණාසි තෝරා ගත්තාය. ආයුර්වේදය බරණැස් ප්‍රදේශයෙන් ආරම්භ වූවක් බව පැවසෙන අතර ප්ලාස්ටික් සැත්කම්, ඇසේ සුද ඉවත් කිරීම සහ කැල්කියුලස් සැත්කම් වැනි නවීන වෛද්‍ය විද්‍යාවන්හි පදනම ලෙස සැලකේ. ආයුර්වේදයේ සහ යෝගයේ ගුරුවරයා වන මහර්ෂි පතංජලී ද ශුද්ධ නගරය වන වාරණාසියට අනුබද්ධ විය. වාරානාසි එහි වෙළෙඳාම සහ වාණිජ්‍යය සඳහා ද ප්‍රසිද්ධය.


සංචාරකයින් යා යුතු ස්ථාන.

ගොඩොලියා

ගොඩෝලියා ප්‍රසිද්ධ වී ඇත්තේ එහි වංගු සහිත මංතීරු සඳහා  මූලික ගෘහ භාණ්ඩවල සිට අලංකාර සේද සහ බ්‍රොකේඩ්, සාරි වැඩ, සාලු, සපත්තු, නිමි ඇඳුම්, බ්‍රේස්ලට් සහ වෙනත් ඇඳුම් ආභරණ දක්වා සෑම දෙයක්ම අලෙවි කරන කුඩා සාප්පු වලින් පිරී ඇති බැවිනි.

විශ්වනාත් පටු මග .

කුඩා සෙල්ලම් බඩු වෙළදසැල් වලින් පිරුණු විශ්වනාත් පටුමග කුඩා දරුවන්ගේ නෙත් සිත් පිනවන සුරංගනා ලෝකයකි.එමෙන්ම මෙහි ඇති සාප්පු වල වළලු සහ අනෙකුත් ස්වර්ණාභරණ සිට රෙදිපිළි, ඇඳුම් පැළඳුම්, සිත් ඇදගන්නාසුළු බනාරසි සාරි සහ තවත් බොහෝ භාණ්ඩ අලෙවි කෙරේ.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර

11/11/23.

සිකීම් ප්‍රාන්තය

නැගෙනහිර හිමාලයේ කොටසක් වන සිකීම් විවිධත්වයෙන් යුතු ජෛව විව්ධත්වයකින් යුක්ත වේ.ඇල්පයින් සහ උපනිවර්තන දේශගුණයක සම්මිශ්‍රණයක් වූ සිකීම් ඉන්දියාවේ උසම කඳු මුදුන යයි සැලකෙන කන්චෙන්ජුන්ගා අසල පිහිටා ඇත.සිකිම් හි අගනුවර සහ විශාලතම නගරය වන්නේ Gangtok ය. අතීතයේ සිකීම්  Gorkha අධිරාජ්යයේ කොටසක් විය. ඊට පෙර සහ පසුව එය වෙනම රාජ්‍යයක් විය. ලෙප්චාවරු නේපාල ජාතිකයන් බව හෙළිදරව් විය.සිකීම් යනු රටේ ඊසානදිග පිහිටි ඉන්දියානු ප්‍රාන්තයකි. හිමාලයානු ප්‍රාන්තය උතුරින් චීන ටිබෙටය, බටහිරින් නේපාලය, දකුණින් ඉන්දියාවේ බටහිර බෙංගාල ප්‍රාන්තය සහ නැගෙනහිරින් භූතානයට මායිම් වේ. එය ඉන්දියාවේ කුඩාම ප්‍රාන්තවලින් එකක් වන අතර එහි ජනගහනය 6,00,000 ඉක්මවයි. ප්‍රාන්තයේ ප්‍රධාන කර්මාන්තය සංචාරක ව්‍යාපාරයයි. ඇත්ත වශයෙන්ම, ප්‍රාන්තයේ වාර්ෂික සංචාරක පැමිණීම ප්‍රාන්තයේ ජනගහනය ඉක්මවා ඇත

මෙම කඳුකර ප්‍රාන්තය විවිධ සංස්කෘතික සම්ප්‍රධයාන්ගෙන් පොහොසත්ය.එමෙන්ම විවිධ ජනවාර්ගික සම්මිශ්‍රණයකින් ද යුක්තය..සිකීම් සංස්කෘතියට ටිබෙට් සම්ප්‍රදායන් ද දැඩි ලෙස බලපා ඇත. Gangtok හි Namgyal Tibetology ආයතනය ලොව විශාලතම ටිබෙට් පොත් එකතුවක් ඇත. බොහෝ බෞද්ධ ආරාම බිත්ති සිතුවම්, තංකස් සහ ලෝකඩ රූප ඇතුළු කලාත්මක නිධන් ගබඩා වේ.

ඉන්දියානු සංචාරකයින්ට ප්‍රාන්තයට ඇතුළු වීමට කිසිදු බලපත්‍රයක් අවශ්‍ය නොවේ. කෙසේ වෙතත්, සමහර සංචාරක ගමනාන්ත ‘සීමා සහිත ප්‍රදේශ’ ලෙස හඳුන්වනු ලබන අතර ඉන්දියානු සංචාරකයින්ට මෙම ‘සීමා කළ’ ස්ථාන නැරඹීමට බලපත්‍රයක් අවශ්‍ය වේ. මෙම ස්ථාන වලට නැගෙනහිරින් පිහිටි Nathula - Tsongo Lake - Zuluk - Memenchu ​​ප්‍රදේශය, සම්පූර්ණ උතුරු දිස්ත්‍රික්කය, Dzongri - බටහිර දිස්ත්‍රික්කයේ Goechala ප්‍රදේශය යනාදිය ඇතුළත් වේ.

සිකිම් ප්‍රාන්තය සංචාරක සීමාවන් මත පදනම්ව ප්‍රදේශ 3 කට බෙදා ඇත. ප්‍රාන්තයේ සමහර කොටසකට අභ්‍යන්තර රේඛීය බලපත්‍රයක් අවශ්‍ය වේ, සමහර කොටස් වලට ආරක්‍ෂිත ප්‍රදේශ බලපත්‍රයක් අවශ්‍ය වන අතර තවත් කොටසකට සීමා කළ ප්‍රදේශ බලපත්‍රයක් අවශ්‍ය වේ. සමස්ත සිකීම් ප්‍රාන්තය කාණ්ඩ තුනෙන් එකකට අයත් වේ.

මෙම කඳුකර රාජ්‍යය විවිධාකාර ශාක හා සත්ත්ව විශේෂ වලින් පොහොසත් ය. ඕකිඩ් වර්ග 450ක් පමණ, සමනලුන් විශේෂ 600කට අධික ප්‍රමාණයක්, රතු පැන්ඩා, හිම දිවියන් සහ අනෙකුත් සතුන් සමඟ පක්ෂීන් විශේෂ 500ක් පමණ සිකිම් හි දැකගත හැකිය. වර්ග කිලෝමීටර් 850 ක වපසරියකින් යුත් කන්චෙන්ජුන්ගා ජාතික වනෝද්‍යානයේ විශාලතම එකතුව දැකිය හැකිය. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස සිකීම් හි පක්ෂි විද්‍යා සංචාරක ව්‍යාපාරයද ප්‍රමුඛත්වයට පත්වේ.

සිකිම් හි ජාතික වනෝද්‍යානවලට නැගෙනහිර දිස්ත්‍රික්කයේ ක්‍යොංනොසියා ඇල්පයින් අභයභූමිය ඇතුළත් වේ. Gangtok සිට Tsongo විල හෝ Nathula වෙත ඔබගේ සංචාරයේදී ඔබ මෙම වනාන්තර හරහා ගමන් කරනු ඇත. දකුණු සිකිම් හි මානම් වනජීවී අභයභූමිය රවන්ග්ලා හි පිහිටා ඇත. ප්‍රදේශයේ කෙටි ගමන් ද සංවිධානය කර ඇත. උතුරු සිකිම් හි ෂිංබා රොඩොඩෙන්ඩ්‍රන් අභයභූමිය Yumthang නිම්නය ආසන්නයේ පිහිටා ඇති අතර උතුරු සිකිම් සංචාරයේදී එය නැරඹිය හැකිය. බටහිරින් පිහිටි වර්සි රොඩොඩෙන්ඩ්‍රන් අභයභූමියට රින්චෙන්පොං කළුක් ප්‍රදේශයෙන් හෝ හිලී ප්‍රදේශයෙන් ප්‍රවේශ විය හැකිය. අභයභූමිය තුළ සුන්දර කඳු තරණයන් ඇති අතර එහිදී කඳු නගින්නන්ගේ පැල්පත් ද ඇත

සංචාරක ව්‍යාපාරය සහ කෘෂිකර්මාන්තය දේශීය ආර්ථිකයේ පදනම වේ. සිකීම් ඉන්දියාවේ ප්‍රධාන එනසාල් නිෂ්පාදකයා වේ. දේශීය වනාන්තර දැව හා දැව පල්ප් සඳහා විශාල ආර්ථික වටිනාකමක් ඇත. ප්රාන්තයේ කපු සහ ලොම් රෙදි විවීම, බුමුතුරුණු, පාපිසි, බ්ලැන්කට් සහ උණ බම්බු වැඩ සඳහාද  ප්‍රසිද්ධය.

එය ඓතිහාසික වශයෙන් බෞද්ධ රාජ්‍යයක් වුවද වර්තමානයේ බහුතරය නියෝජනය කරන්නේ හින්දු ජාතිකයන්ය. සිකීම් ටිබෙටය සමඟ සමීප සම්බන්ධතා ඇති අතර එය බොහෝ දුරට Nyingma-pa නිකායේ ආරාම 250 කට අධික සංඛ්‍යාවක නිවහන වේ . බුදුදහම මිනිසුන්ගේ සහ ඔවුන්ගේ සංස්කෘතියේ අනිවාර්ය අංගයක් වන අතර, Gangtok අවට නිර්දේශිත චාරිකා බොහොමයකට ඔවුන්ගේ අවසාන ගමනාන්තය ලෙස ආරාමයක් ඇත. Gangtok වලට සමීපතම ආරාම වන්නේ Enchey, Rumtek සහ Phodong ය.

නිලක්ෂි බණ්ඩාර 

11/07/23.